Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza zmian zawartości srebra podczas wielokrotnego prania w tkaninach wykończonych antybakteryjnie

Bacciarelli-Ulacha A., Matyjas-Zgondek E., Pawlaczyk A., Rybicki E., Szynkowska M. I.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 9-10

60--62

PL

W artykule przedstawiono pomiar różnicy barwy wyrobów włókienniczych jako wyznacznika zmian zawartości srebra w tkaninach wykończonych antybakteryjnie po procesie wielokrotnego prania. Wzorcową zawartość srebra na i we włóknie oznaczono metodą ilościową za pomocą spektrometru masowego z plazmą indukcyjnie wzbudzoną z analizatorem czasu przelotu. Wyniki uzyskane za pomocą tej techniki skorelowano z wynikami różnicy barwy uzyskanymi przy pomocy spektrometrii odbiciowej.

EN

The paper presents the application of the methodology for measuring the difference of colour as an indicator of changes in the contents of silver in an antibacterial finished fabrics after repeated washings process. The content of silver in/on the fiber has been determined quantitative method, using a mass spectrometer with inductively coupled plasma time of flight analyzer. The results obtained with this technique have been correlated with the results of the colour difference obtained using reflectance spectrophotometry.

2

Influence of Bleaching Stages and Dyeing Process on Changes in a Selected Heavy Metal Content in Flax Fibres

Matyjas-Zgondek E., Szynkowska M. I., Pawlaczyk A., Rybicki E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Nr 2 (91)

91-95

EN

Raw flax fibres consist of over 70% cellulose, over 20% hemicelluloses, pectins and lignins, 2.5% wax and fat, and 3% proteins. Non-cellulosic substances constitute a glue connecting elementary fibres. Because of the huge content of hydrophobic substances, raw flax fibres are difficult to wet by water. There is a necessity of removing hydrophobic substances from fibres before further chemical treatments. Classical bleaching of flax woven fabric is a long-running process that includes four stages, each starting from the scouring process in an alkaline bath. In order to obtain full whiteness, there is a necessity of carrying out four full stages of scouring and bleaching. The results of changes in a selected heavy metal content in flax fibres after a particular bleaching stage and dyeing process were shown. The content of heavy metals in flax fibres was determined using the qualitative (ICP-MS) and semi-qualitative (LA-ICP-ToF-MS) methods. Also changes in the content of extractable elements to artificial acid sweat was determined. The content of selected metals in flax fibres fell with a decrease in non-cellulosic polysaccharide content in the fibres. The important influence of dye fixation on the extractable copper content was also shown.

PL

Surowe techniczne włókna lnu składają się w ponad 70% z celulozy, ponad 20% z hemicelulozy, pektyn i ligniny oraz 2,5% z wosków i tłuszczy i 3% z substancji białkowych. Substancje niecelulozowe stanowią spoiwo sklejające ze sobą poszczególne włókienka elementarne. Z uwagi na dużą zawartość substancji hydrofobowych surowe włókna lnu trudno zwilżają się wodą, dlatego przed bieleniem i dalszą obróbką (barwienie, drukowanie) konieczne jest usunięcie z włókna składników hydrofobowych. Klasyczne bielenie tkanin lnianych jest procesem długotrwałym i obejmuje cztery cykle, z których każdy rozpoczyna się od procesu obgotowania w alkalicznej kąpieli. Do uzyskania pełnej bieli tkanin lnianych wymagane są cztery cykle obgotowania i bielenia. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych metali ciężkich we włóknach lnu po kolejnych etapach klasycznego bielenia oraz barwienia. Zawartość metali ciężkich we włóknach lnu określono z zastosowaniem metod ilościowych (ICP-MS) oraz półilościowych (LA-ICP-MS). Oznaczono również zawartość metali ciężkich ekstrahowanych do sztucznego potu. Stwierdzono, że zawartość wybranych metali ciężkich we włóknach lnu obniża się wraz z kolejno postępującymi etapami procesu klasycznego bielenia lnu. Zaobserwowano również istotny wpływ procesu kationoczynnego utrwalania wybarwień na obniżenie zawartości miedzi w ekstraktach.

3

New Method for the Antibacterial and Antifungal Modification of Silver Finished Textiles

Filipowska B., Rybicki E., Walawska A., Matyjas-Zgondek E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2011

|

Nr 4 (87)

124--128

EN

In order to give antimicrobial properties to textiles, silver is more and more often used because of its wide spectrum of activity. Silver can be incorporated into textiles with the use of different methods: in the production process of chemical fibres or in the final product through its chemical modification. In this paper, a new method based on the precipitation of metallic silver on a textile surface as a result of the photochemical reaction of deposited compounds is shown. The results obtained for modified textiles using scanning electron microscopy (SEM), UV-Vis spectroscopy and Laser Induced Breakdown Spectroscopy (LIBS) confirmed the presence of metallic silver on the textile surface. The size of metallic silver particles precipitated on the product surface modified was determined using Dynamic Light Scattering (DLS). The results of microbiological tests (diffusion agar test) confirmed the effectiveness of the method elaborated with respect to microbiological resistance against a wide spectrum of bacteria and fungi. The simplicity of the method elaborated and the possibility of its application in textile plants equipped with a standard finishing device are emphasised.

PL

W celu nadania wyrobom włókienniczym właściwości antybakteryjnych i antygrzybicznych coraz częściej stosowane jest srebro ze względu na szerokie spektrum jego działania. Srebro może być wprowadzane do roztworu przędzalniczego w trakcie wytwarzania włókien chemicznych lub do produktu finalnego poprzez jego chemiczną modyfikację. Przedstawiono nową metodę polegającą na wytrącaniu metalicznego srebra na/w wyrobie włókienniczym w wyniku fotochemicznej reakcji naniesionych związków chemicznych. Obecność metalicznego srebra na powierzchni zmodyfikowanych wyrobów włókienniczych potwierdziły wyniki badań uzyskane za pomocą mikroskopii skaningowej (SEM), spektroskopii UV-Vis oraz spektroskopii emisyjnej wzbudzanej laserem (LIBS). Wielkości cząstek metalicznego srebra wytrąconego na/w zmodyfikowanym produkcie zostały określone metodą dynamicznego rozpraszania światła (DLS). Wyniki badań mikrobiologicznych (test dyfuzyjny na agarze) potwierdziły skuteczność opracowanej metody w zakresie odporności mikrobiologicznej na szerokie spektrum bakterii i grzybów. Podkreślono prostotę opracowanej metody oraz możliwość jej zastosowania z wykorzystaniem istniejącego w zakładach włókienniczych parku maszynowego.

4

Textile Multi-layer Systems for Protection Against Electromagnetic Radiation

Brzeziński S., Rybicki T., Karbownik I., Malinowska G., Rybicki E., Szugajew L., Lao M., Śledzińska K.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2009

|

Nr 2 (73)

66--71

EN

This paper presents the results of studies carried out at the Textile Research Institute in Łódź, aimed at developing multi-layer, flat or spatial textile-polymeric materials, designed for shielding electromagnetic radiation (EMR), showing a possible high absorption coefficient, a so-called insertion loss of ≥ 40%. These materials were designed by the method presented in our previous paper [1], which consists in bonding/laminating component coating materials with diversified permittivity and magnetic permeability into multi-layer systems. Multi-layer shielding materials designed and made according to such assumptions are characterised by a predominant EMR absorption capability, considerably higher than their EMR reflection capability; they also show a low surface density, elasticity and ease of storage and transport. The positive test results of shielding effectiveness obtained, within a wide range of frequency (0.8 – 18 GHz), for the newly developed shielding materials offers real prospects for their practical use in various fields of the economy.

PL

Przedmiotem artykułu są wyniki badań zrealizowanych w Instytucie Włókiennictwa w Łodzi, ukierunkowanych na opracowanie wielowarstwowych płaskich lub przestrzennych włókienno-tworzywowych materiałów ekranujących promieniowanie elektromagnetyczne (PEM), charakteryzujących się możliwie wysoką wartością współczynnika absorpcji, tzw. tłumienia wtrąconego ≥40%. Do projektowania wymienionych struktur zastosowano – przedstawioną w poprzednim artykule [1] – metodę projektowania, polegającą na łączeniu/laminowaniu w układy wielowarstwowe składowych materiałów powłokowych, o zróżnicowanych właściwościach przenikalności elektrycznej i magnetycznej. Zaprojektowane i wykonane, wg tych założeń, wielowarstwowe materiały ekranujące charakteryzują się przeważającą, znacznie większą od odbicia, zdolnością absorpcji PEM, a przy tym niską masą powierzchniową, elastycznością i łatwością transportowania i przechowywania. Uzyskane, w szerokim zakresie częstotliwości 800-18000 MHz, pozytywne wyniki badań skuteczności ekranowania nowoopracowanych materiałów ekranujących, stwarzają realne perspektywy ich praktycznego zastosowania w różnych dziedzinach gospodarki.

5

Effectiveness of Shielding Electromagnetic Radiation, and Assumptions for Designing the Multi-layer Structures of Textile Shielding Materials

Brzeziński S., Rybicki T., Malinowska G., Karbownik I., Rybicki E., Szugajew L.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2009

|

Nr 1 (72)

60--65

EN

In many cases, to obtain the required extent of protection against electromagnetic radiation (EMR) emitted by operating electrical and electronic devices, it is not enough to use only shielding materials that non-transmit the radiation as a results of its reflection, but it is indispensable to use shields (materials) possessing the capability to reflect and absorb EMR at the same time. Depending on their practical use, such materials should be characterised by a high EMR absorption coefficient, even twice as high as their reflection coefficient within as wide a frequency band as possible. This paper presents assumptions for designing multi-layer textile-polymeric materials, the dominating feature of which that increases the shielding effectiveness consists in absorbing EMR as a result of so-called multiple internal reflection. Methods for testing the coefficients of reflection and transmission as well as the preliminary assessment of the test results concerning the EMR shielding materials are also presented.

PL

W wielu przypadkach, celem uzyskania wymaganego stopnia ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym (PEM), emitowanym przez pracujące urządzenia elektryczne i elektroniczne, niewystarczające jest zastosowanie tylko materiałów ekranujących „nieprzepuszczających” promieniowania w wyniku jego odbicia, ale niezbędne są ekrany (materiały) posiadające zdolność jednoczesnego odbijania i pochłaniania PEM. W zależności od przeznaczenia użytkowego, materiały takie powinny charakteryzować się dużym współczynnikiem absorpcji PEM, nawet dwukrotnie przekraczającym współczynnik odbicia i to w możliwie szerokim paśmie częstotliwości. W artykule przedstawiono założenia do konstrukcji wielowarstwowych materiałów włókienno-tworzywowych, dla których dominującym czynnikiem zwiększającym skuteczność ekranowania jest absorpcja PEM w wyniku tzw. wielokrotnego wewnętrznego odbicia, metodykę badań współczynnika odbicia i współczynnika transmisji oraz ocenę wstępną wyników badań materiałów ekranujących PEM.

6

Antibacterial Properties of Silver - Finished Textiles

Matyjas-Zgondek E., Bacciarelli A., Rybicki E., Szynkowska M.I., Kołodziejczyk M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2008

|

Nr 5 (70)

101--107

EN

In this paper, the results of research on the bacteriostatic efficacy of selected silver particles: nano-Ag, sub-micro-Ag, AgCl in the finishing of textiles are presented.The shape and size of the silver compounds used were estimated by analysis of SEM images. The size and size distribution of the silver compounds were also approximated by the Dynamic Light Scattering method (DLS).The experiments prove that the antibacterial treatment of textile fabrics by the padding-squeezing technique using silver compounds in the resin matrix can be easily achieved. SEM images of the silver-finished fabrics indicated that,generally,silver compounds were well dispersed on the fabric surface, but in some cases they form agglomerates of single particles.The Agar Diffusion Test was used to estimate the biological activity of the treated fabrics. Two strains of bacteria: Gram-positive (Bacillus subtilis) and Gram-negative (Escherichia coli) were used for this purpose. The washing fastness of Ag-finishedtextileswasmonitoredusingtwomoderninstrumentalmethods:ICP-OESandLA-ICP-TOF-MS. The results obtained proved the good and long-lasting bacteriostatic efficacy of silver nanoparticles applied during the finishing of cotton.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań antybakteryjnych właściwości tkanin bawełnianych uszlachetnionych srebrem lub związkami srebra. Kształt i wielkość cząstek srebra naniesionych na tkaninę oznaczono poprzez analizę zdjęć SEM oraz metodą dynamicznego rozpraszania światła (DLS). Na podstawie obrazów SEM stwierdzono, że cząstki srebra rozmieszczone są równomiernie na powierzchni włókna wykazując tendencję do agregacji. Właściwości antybakteryjne wykończonych tekstyliów określono metodą dyfuzyjną na agarze przeciwko dwóm szczepom bakterii: Bacillus subtilis (Gram-dodatnia) i Escherichia coli (Gram-ujemna). Pozostałość srebra na wyrobie po procesie konserwacji oznaczono zawansowanymi metodami instrumentalnymi: ICP – OES oraz LA-ICP-TOF-MS. Wyniki badań pokazują, że srebro lub związki srebra mogą znaleźć zastosowanie w antybakteryjnym wykończeniu tekstyliów

7

Wpływ nanocząstek srebra na funkcjonowanie organizmu człowieka

Bacciarelli A., Kołodziejczyk M., Rybicki E.

Barwniki, Środki Pomocnicze

|

2008

|

nr 4

99-113

PL

Nanotechnologia jest obecnie najbardziej obiecującą i niezwykle szybko rozwijającą się dziedziną nauki, znajdującą zastosowanie zarówno w medycynie, włókiennictwie jak i wielu innych gałęziach przemysłu. Najbardziej rozpowszechnionym produktem o rozmiarach zawierających się w nanoskali jest srebro. Stosowane nanocząstki srebra są zazwyczaj mniejsze od 100 nm i posiadają od 20 do 15 000 atomów srebra. Badania dowiodły, iż cząstki srebra w skali nano wykazują niezwykłe właściwości chemiczne, fizyczne oraz biologiczne. Dlatego też coraz częściej stosuje sieje zarówno w medycynie jak i innych związanych z nią dziedzinach nauki i przemysłu. Z rozpowszechnianiem i stosowaniem nowych technologii wiąże się jednak ryzyko polegające na niedokładnym rozpoznaniu mechanizmu działania srebra zarówno na organizmy jednokomórkowe jak i na organizm ludzki. Biodystrybucja, kumulowanie się nanocząstek srebra w organach, czy cytotoksyczność nanosrebra w stosunku do tkanek to tylko niektóre z wielu problemów pojawiających się w ostatnich doniesieniach naukowych. Dotychczas zbadano wpływ nanocząstek srebra na układ oddechowy, skórę, układ trawienny oraz na niektóre tkanki naszego organizmu. Są to badania wstępne, nasuwające jednakże wiele pytań oraz powodujące pojawianie się wątpliwości, czy warto tak szeroko rozpowszechniać stosowanie nanotechnologii.

EN

Nanotechnology is the most promising field of science for generating new application in medicine, textiles and also in the other branch of industry. A most prominent nanoproducts are nanosilver particlrs. Usually nanosilver particles are smaller than 100 nm and contain 20-15.000 silver atoms. Researches proved than silver in nanoscale exhibit extraordinary physical, chemical and biological properties. Due to this fact, use of nanosilver particles becoming more and more prevalent in many fields of industry. With the widespread and usage of new technologies there is, however, connected the risk of scant insights into interaction of nanoparticles with both microorganisms and human body. Biodistribution, organ accumulation or cytotoxity of nanosilver its only a few of many problems appears in the last research. Currently is investigated impact of nanosilver particles on respiratory system, skin and gastrointestinal tract. These are only a preliminary results, but we can be certain that silver-based products should be used carefulness.

8

Zastosowanie metody ICP-TOF-MS A z ablacją laserową do badania arrasów

Szynkowska M. I., Czerski K., Paryjczak T., Rybicki E., Włochowicz A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2006

|

R. 11, nr 5

24-26

9

Testing Textiles Using the LA-ICP-MS-TOF Method

Szynkowska M. I., Czerski I., Paryjczak T., Rybicki E., Włochowicz A.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2006

|

Nr 4 (58)

87--90

EN

The LA-ICP-TOF-MS method (Laser Ablation Inductively Coupled Plasma Time of Flight Mass Spectrometry) is an analytical technique for determining trace elements and their isotopes in solid samples. The action of a high-energy laser beam on a solid results in the evaporation and removal of material in the form of neutral atoms and molecules, as well as, positive and negative ions from the solid surface exposed to this radiation. In chemical analysis, the pulse laser based on a solid such as neodym (Nd:YAG) has proved to be very useful as it makes it possible to incorporate solid samples directly into plasma. It has been utilised as a source of very high energy with specific properties, and can be used to analyse various solids (conductive and non-conductive) with various sizes and shapes, where the laser beam can be focused on a very small surface with exceptionally precise location, while the evaporated material can be immediately analysed. This technique has been successfully used to analyse the elemental composition of the Wawel Castle's arras pieces, where the maximum amount of information was obtained with negligible damage to the samples. The following elements have been discovered: Ag and Au (derived from strip) and Li, Al, Cr, Cu, Zn, Rb, Sr, Sn, Ba, Ce, Hg, Pb, Bi, U (mainly in fabrics). The LA-ICP-MS-TOF method is finding growing application in the analysis of geological, environmental and forensic samples. An attempt was made to apply this technique for testing textiles, especially historical ones.

PL

W pracy podjęto próbę zastosowania unikalnej metody LA-ICP-TOF-MS (spektrometr masowy z plazmą indukcyjnie wzbudzoną z analizatorem czasu przelotu połączony z ablacją laserową) do półilościowej analizy porównawczej zawartości metali w tekstyliach. Jako obiekt badań wybrano oryginalne próbki arrasów wawelskich pochodzące z Muzeum Narodowego w Krakowie. Wykonano analizę składu pierwiastkowego i izotopowego, stwierdzono obecność następujących pierwiastków: Ag, Au (pochodzące z nici złotych i srebrnych) oraz Li, Al, Cr, Cu, Zn, Rb, Sr, Sn, Ba, Ce, Hg, Pb, Bi,U obecne głównie w tkaninie. W badaniach arrasów wykorzystano spektrometr GBC Optimass 8000 ICP-TOF-MS z przystawką do ablacji laserowej, CETAC LSX-500 Laser Ablation System.

10

Changes in Hazardous Substances in Cotton after Mechanical and Chemical Treatments of Textiles

Rybicki E., Święch T., Leśniewska E., Albińska J., Szynkowska M. I., Paryjczak T., Sypniewski S.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2004

|

Nr 2 (46)

67--73

EN

ICP spectrometry was used to analyse the content of heavy metals in 23 samples of cotton of various origins which had been processed in the Polish domestic industry. Furthermore, the content of pesticides and pentachlorophenol (PCP) in 20 samples of cotton of various origins was determined by means of the high-performance liquid chromatography method (HPLC). Changes in hazardous substances in cotton after mechanical and chemical treatment during the production of cotton bed-cloth, starting from the raw materials in bales and ending with the finished product were monitored. The content of heavy metals extracted by means of artificial acid sweat, as well as of pesticides and PCP in the finished bed-cloth, was compared with the criteria of the 100 ÖKO TEX Standard. It was confirmed that the level of heavy metal and pesticide content in raw cotton samples and in the cotton bed-cloth after mechanical treatment (spinning, weaving) posed no serious risk to obtain products which met the human-ecological criteria defined by the 100 ÖKO TEX Standard. A much greater danger may be observed in the dyeing and printing processes, in which the contamination of dyestuffs and auxiliary materials increased the heavy metal content to a very great extent, exceeding the permitted values several times. On the other hand, the results confirmed that the heavy metals, pesticides and PCP amounts extracted from the finished textiles by artificial acid sweat did not exceed the permissible values allowed by the aforementioned criteria for textile products used in direct contact with the human body.

PL

W pracy zastosowano spektrometrię ICP do analizy zawartości metali ciężkich w 23 próbkach bawełny różnego pochodzenia, przerabianej w przemyśle krajowym oraz oznaczano za pomocą HPLC zawartość pestycydów i penlachlorofenolu (PCP) w 20 próbkach. Oceniono zmiany zawartości substancji szkodliwych, obecnych w bawełnianych wyrobach pościelowych, po procesach mechanicznej i chemicznej obróbki, począwszy od bawełny surowej pochodzącej z bel, a skończywszy na wykończonym produkcie. Zawartość metali ciężkich, ekstrahowanych za pomocą sztucznego kwaśnego potu, pestycydów i PCP, w wykończonych wyrobach porównywano z wymaganiami normy ÖKO TEX 100. Stwierdzono, że poziom zawartości metali ciężkich i pestycydów w próbkach surowej bawełny i w wyrobach pościelowych po procesach obróbki mechanicznej (przędzenie, tkanie) nie stanowi zagrożenia dla otrzymania wyrobów spełniających w pełni kryteria humanoekologiczne, definiowane przez standard ÖKO TEX100. Znacznie większe niebezpieczeństwo stanowią procesy barwienia i drukowania, w których zanieczyszczenia barwników i środków pomocniczych powodują znaczny wzrost zawartości metali ciężkich, przekraczający kilka razy dopuszczalne wartości. Z drugiej strony, uzyskane rezultaty potwierdziły, że ilość metali ciężkich, pestycydów i PCP, ekstrahowanych z wykończonych wyrobów za pomocą sztucznego kwaśnego potu, nie przekracza dopuszczalnych wartości określonych przez wyżej wymienioną normę dla wyrobów pozostających w bezpośrednim kontakcie z ciałem.

11

Badania elektrokinetyczne w procesie barwienia włókien

Rybicki E., Machnikowska-Kieres E.

Przemysł Chemiczny

|

2003

|

T. 82, nr 8-9

756-759

12

Sorption Studies of Reactive Red Dyes

Matyjas E., Blus K., Rybicki E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2003

|

Nr 2 (41)

66--70

EN

The sorption kinetics of reactive dyes, analogues of C.I. Reactive Red 120, on cellulose fibres has been studied. The kinetic studies were carried out in a neutral medium, pH=7.0±0.1, at temperatures of 40±1°C and 60±1°C, with various concentrations of sodium chloride ranging from 0 to 40 g/dm3. It has been found that the sorption processes of the examined reactive dyes on cellulose fibres proceed in accordance with the reaction model proposed by Vickerstaff. This relationship can be described by the equation t/cw=a . t + b. The effect of the structure of dye on its sorption properties was determined. It has been found that the dye sorption is affected by diamine - the coupling link of the two-chromophore system - as well as by the type of the active component used.

PL

Wykonano badania kinetyki sorpcji barwników reaktywnych, analogów CI. Reactive Red 120 na włókna celulozowe w środowisku obojętnym pH=7,0±0,l, temperaturze 40±1 i 60±1°C i przy różnych stężeniach NaCl zmieniających się od 0 do 40 g/dm3. Stwierdzono, że procesy sorpcji badanych barwników reaktywnych na włókna celulozowe przebiegają zgodnie z zaproponowanym przez VickerStaffa modelem reakcji. Określono wpływ budowy cząsteczki barwnika na jego właściwości sorpcyjne, stwierdzono wpływ na przebieg sorpcji zarówno diaminy - łącznika dwóch układów chromoforowych jak i rodzaju użytego składnika czynnego.

13

Dyeing Polyester and Cotton - Polyester Fabrics by Means of Direct Dyestuffs after Chitosan Treatment

Walawska A., Filipowska B., Rybicki E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2003

|

Nr 2 (41)

71--74

EN

Research into the process of dyeing polyester and cotton-polyester fabrics using direct dyestuffs was carried out. In order to improve the adhesion of chitosan to the surface of polyester fibres, pre-treatment in NaOH solutions was performed. The colour and rubbing fastness properties of the chitosan-deposited fabrics were assessed. The colour difference between the dyed blank samples and samples dyed after alkaline and/or chitosan treatment was estimated using spectrophotometer evaluation. The data obtained shows that it is possible to dye polyester and cotton-polyester fabrics finished by chitosan with only one direct dyestuff, which normally shows substantivity to cellulose fibres. The dyed samples showed good rubbing and washing colour fastness properties within the range of colour change. The colour strength of the dyed samples increased with the increased deposition of chitosan on the fabric.

PL

Wykonano badania możliwości barwienia tkanin PES i PES-bawełnianych, poddanych obróbce chitozanowej, z zastosowaniem barwników bezpośrednich. W celu zwiększenia adhezji chitozanu do powierzchni włókna PES przeprowadzono wstępną obróbkę tkanin w roztworze NaOH. Określono odporności wybarwień na tarcie i pranie. Za pomocą techniki spektrofotometrycznej dokonano oceny różnicy barwy pomiędzy wyjściowymi próbkami a próbkami barwionymi po obróbce alkalicznej i/lub chitozanowej. Wyniki badań wskazują na to, że istnieje możliwość barwienia tkanin mieszankowych PES-bawełnianych w jednej kąpieli, przy użyciu barwników bezpośrednich, posiadających substantywność do włókien celulozowych. Uzyskane wybarwienia charakteryzują się dobrą odpornością na tarcie suche i pranie oraz średnią odpornością na tarcie mokre. Intensywność uzyskanych wybarwień zwiększa się wraz ze wzrostem ilości naniesionego chitozanu na włókno. Zdolności aplikacyjne chitozanu zależą w istotny sposób od jego masy cząsteczkowej i stopnia deacetylacji.

14

Badania sorpcyjne czerwieni reaktywnych

Blus K., Matyjas E., Rybicki E.

Barwniki, Środki Pomocnicze

|

2003

|

nr 3-4

45--59

PL

Wykonano badania dotyczące kinetyki sorpcji barwników reaktywnych analogów C.I. Reactive Red 120 na włókna celulozowe. Badania kinetyczne wykonano w środowisku obojętnym pH=7,0 ±0,1, temperaturze 40 ±1 i 60 ±1 ºC przy różnych stężeniach chlorku sodu zmieniających się od O do 40 g/dm3. Stwierdzono, że procesy sorpcji badanych barwników reaktywnych na włókna celulozowe przebiegają zgodnie z zaproponowanym przez Vickerstaff'a modelem reakcji. Zależność tę można opisać równaniem t/cw = a•t + b. Określono wpływ budowy cząsteczki barwnika na jego właściwości sorpcyjne, stwierdzono wpływ na przebieg sorpcji zarówno diaminy - łącznika dwóch układów chromoforowych jak i rodzaju użytego składnika czynnego.

EN

The sorption kinetics of reactive dyes, analogues of C.I. Reactive Red 120, on cellulose fibres have been studied. The kinetic studies were carried out in a neutral medium, pH=7,0±0,1 at temperatures of 40±1ºC and 60±1ºC, with various concentrations of sodium chloride ranging from O to 40g/dm3 . It has been found that the sorption processes of the examined reactive dyes on cellulose fibres proceed in accordance with the reaction model proposed by Vickerstaff. This relationship can be described by the eguation t/cw=a•t+b. The effect of the structure of dye molecule on its sorption properties was determined. It has been found that the dye sorption is effected by diamine - the coupling link of the two-chromophore systems - as well as by the type of the active component used.

15

Novel reactive red dyes

Matyjas E., Rybicki E.

Autex Research Journal

|

2003

|

Vol. 3, no. 2

90--95

EN

Dyes with two monochlorotriazine or with two monochlorotriazine and two vinylsulphone reactive groups have been investigated for establishing an enhancement of the dyeability of cotton fabrics. The effect of the diamine bridge linking two chromophore systems on the degree of dye exhaustion from the dyebath and dye bonding with the cellulose fibre was examined. The excellent water solubility of these dyes make them useful in the exhaustion method of dyeing. The kind of diamine used as a bridging group has a significant influence on exhaustion and fixation values. The application of diamine, which assures the chemically linear structure of the dye, affects the increase in the amount of the dye fixed on the fibres. Apart from the derivatives of ethylene-1,2-diamine and phenylene-1,2-diamine, the remaining dyes are characterised by a very high degree of dye exhaustion from the dyebath. The dyes examined can be successfully used for dyeing cellulose fibres by the exhaustion process.

16

Nowa ekologiczna metoda przeciwkurczliwego wykończenia wełnianych wyrobów włókienniczych - odznaczona złotym medalem na Światowej Wystawie Wynalazków, Naukowych i Przemysłowych Innowacji Brussels Eureka 2001

Rybicki E., Filipowska B., Walawska A., Włochowicz A.

Przegląd Włókienniczy + Technik Włókienniczy

|

2002

|

nr 5

13-15

17

Badania wzajemnych oddziaływań pomiędzy barwnikami a związkami powierzchniowo czynnymi

Machnikowska-Kiereś E., Rybicki E.

Prace Instytutu Włókiennictwa

|

2002

|

R. 52

61-70

PL

W artykule zostały przedstawione badania wzajemnych oddziaływań pomiędzy barwnikiem kwasowym a związkami powierzchniowo czynnymi o różnym charakterze jonowym przy wykorzystaniu różnych metod badawczych (spektroskopowej, napięcia powierzchniowego oraz pomiaru potencjału elektrokinetycznego). Na podstawie otrzymanych wyników przeprowadzona została analiza porównawcza poszczególnych metod pomiarowych pod kątem ich przydatności w ocenie wzajemnych oddziaływań pomiędzy jonami barwnika a cząsteczkami związku powierzchniowo czynnego.

EN

The paper presents the study on interactions between acid dye and surfactants differing in ionic properties using different testing methods (speetroscopic analysis, surface tension analysis and the measurement of eleetrokinetie potential). The achieved test results allowed to compare individual measuring methods taking into the account their efficacy in evaluating interactions between dyestuff ions and surfactant particles.

18

Electrokinetic Potential Studies of Dissolved Substances Washed Out in the Paper-Making Process

Przybysz K., Rybicki E., Czechowski J.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2002

|

Nr 2 (37)

65--68

EN

Considerable amounts of dissolved and colloidal substances, consisting of derivatives of cellulose as well as beating additives, accumulate in industrial water during the paper-making process. Hence, the investigation of the effect of pulp components on the electrokinetic potential change in the paper-making process and the treatment of paper effluent is of great importance, particularly in paper mills operating in close water and stock-beating systems. In this paper, the amount of substances released in the simulated close stock-beating process by means of the chemical oxygen demand index (COD) and the amount of standard polyelectrolytes needed for neutralising the substances released at the isoelectric point (LEP) were determined. It was confirmed that electrokinetic titration can be regarded as a valuable and precise tool for optimising coagulant quantity in the process of effluent utilisation in the paper-making industry.

PL

Znaczne ilości substancji rozpuszczalnych i koloidalnych, zawierających pochodne celulozy jak również dodatki w procesie mielenia masy papierniczej, gromadzą się w procesie wytwarzania papieru w wodzie przemysłowej. Stąd badania wpływu składników pulpy papierniczej na zmianę potencjału elektrokinetycznego w procesie wytwarzania papieru nabierają dużego znaczenia, szczególnie w zakładach papierniczych w zamkniętych systemach wodnych i procesie mielenia. W pracy określano ilość substancji uwalnianych w procesie mielenia masy papierniczej (w symulowanym procesie zamkniętym) za pomocą wskaźnika chemicznego zapotrzebowania tlenu (ChZT) oraz i ilość standardowych polielektrolitów potrzebnych do neutralizacji tych związków w punkcie izoelektrycznym (LEP). Badania potwierdziły, że miareczkowanie elektrokinetyczne może być cennym i precyzyjnym narzędziem do optymalizacji ilości koagulantu w procesie utylizacji ścieków pochodzących z przemysłu papierniczego.

19

Odzież robocza z tkanin wykończonych antyelektrostatyczne, przeznaczona do stosowania w podziemnych wyrobiskach górniczych.

Rybicki E., Kluka A., Parysiewicz W., Zegarlinska B.

Wiadomości Górnicze

|

2001

|

nr 1

34-38

PL

Artykuł powstał w wyniku współpracy Politechniki Łódzkiej, Instytutu Architektury Tekstyliów w Łodzi oraz Głównego Intytutu Górnictwa i Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w ramach realizowanego przez IAT projektu celowego pt. „Uruchomienie produkcji specjalistycznych tkanin antyelektrostatycznych na odzież roboczą do prac w podziemnych wyrobiskach górniczych". Publikacja artykułu obliczona jest na rozpowszechnienie informacji o nowych tkaninach wykończonych antyclcktrostatycznic z zastosowaniem sadzy jako dodatku clcktroprzcwodzącego. Tkaniny te przeznaczone powinny być do szycia odzieży, szczególnie dla służb ratowniczych w zakładach górniczych.

EN

The article was prepared as the result of co-operation of Lodz Technical University, Institute of Textiles Architecture in Lodz and Central Mining Institute and the Institute of Industrial Design within the target project realised by IAT titled: ,.Commencing of specialist anti-electrostatic fabrics manufacturing for working clothes to be used in underground workings of the minens". The publication of the article is intended for propagation of the information on novel anti-electrostatic finish fabrics with utilisation of soot as electro-conductive additive. The fabrics should be used for making clothes, especially for rescue services at the mines.

20

Środki piorące - dziś i jutro

Rybicki E.

Przegląd Włókienniczy + Technik Włókienniczy

|

1998

|

nr 5

15-17