Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rola palladu w elektrochemii : właściwości, procesy elektroosadzania i zastosowanie

Leniart Andrzej, Burnat Barbara, Brycht Mariola, Skrzypek Sławomira

Wiadomości Chemiczne

|

2024

|

[Z] 78, 7-8

987--1024

EN

Palladium is an investment metal that occurs extremely rarely, yet demand for this metal grows each year. Due to its unique properties, it plays a crucial role in many industrial sectors and everyday life. It is widely used in the automotive industry for catalytic converters, in the electronics sector for integrated circuits, in the energy sector as an electrode material in fuel cells, and for energy storage (hydrogen). Among many methods of obtaining palladium materials, electrochemistry holds great potential. By selecting appropriate parameters of electrodeposition process, it is possible to obtain palladium materials with specific chemical compositions (single-, binary-, or ternary-phase) in the form of layers or nanostructures with defined geometries (shape and size). The energy efficiency and catalytic performance of the obtained palladium materials can be enhanced by using suitable carriers with high conductivity, chemical and mechanical stability, and large surface area. Since the breakthrough announcement of cold fusion using palladium by Fleischmann and Pons, interest in palladium has increased significantly, and research on palladium-based materials continues to be extensive. The aim of this article is to discuss the properties of palladium, review research on the electrodeposition of palladium materials, and highlight selected applications (such as in fuel cells and hydrogen production and storage). Additionally, future research perspectives related to palladium will be outlined.

2

Rescue and Firefighting Operations During Incidents Involving Alternatively Powered Vehicles. Gas Propulsion

Kielin Jan, Zboina Jacek, Bugaj Grzegorz, Zalech Jacek, Bąk Damian

Safety & Fire Technology

|

2023

|

Vol. 61, iss. 1

6--31

EN

Purpose: The purpose of this article is to present the most important information and conclusions about gas-powered motor vehicles and the associated risks during fires and local emergencies. An additional area of consideration for the article’s authors is the challenges that emergency services may encounter during rescue and firefighting operations involving such vehicles. Introduction: Technological advances in propulsion systems used in vehicles and machinery pose a variety of challenges for fire protection. It results in the evolution of known threats and the emergence of new ones. Among other things, these developments have a significant impact on the technologies of rescue operations during fires and traffic accidents involving vehicles with different propulsion systems (increasingly using gaseous fuels). Equally important is ensuring fire safety when operating such vehicles. Methodology: On the basis of a review and analysis of the literature on the subject, as well as available research results, conclusions have been formulated regarding the fire safety of gas-powered vehicles. Aspects relevant to conducting rescue and firefighting operations involving such vehicles were taken into account. Conclusions: Necessary measures to improve fire protection, including the conduct of effective rescue and firefighting operations during incidents involving alternatively powered vehicles include: 1. Keeping as accurate a record as possible of fires and local emergencies involving the vehicles in question. 2. Urgently developed and updated educational materials that allow training, both for the rescuers and commanders of KSRG units, in blended learning mode, and systematically conducted such training. An example of this is the educational platform prepared by CNBOP-PIB in 2009 for OSP rescuers (rescue operations) and rural residents (handling emergency situations). The platform is still in place today, and although it needs updating, it has been used successfully for many years for training and professional development of a wide range of the rescuers. 3. A rescue database of vehicles involved in incidents urgently prepared and made available to the rescuers of firefighting units that are part of the KSRG. Such a base should be established immediately or be available on terms convenient to the rescue units (such as CRS or ERG).

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie najważniejszych informacji i wniosków dotyczących pojazdów mechanicznych z napędami gazowymi oraz związanego z nimi ryzyka podczas pożarów i miejscowych zagrożeń. Dodatkowym obszarem rozważań autorów artykułu są wyzwania, na jakie mogą napotkać służby ratownicze podczas działań ratowniczo-gaśniczych z udziałem takich pojazdów. Wprowadzenie: Postęp technologiczny w zakresie napędów stosowanych w pojazdach i maszynach stawia przed ochroną przeciwpożarową różnorodne wyzwania. Skutkuje ewolucją znanych zagrożeń i powstawaniem nowych. Rozwój ten ma między innymi istotny wpływ na technologie działań ratowniczych podczas pożarów i wypadków komunikacyjnych, w których uczestniczą pojazdy o różnych napędach (coraz częściej na paliwa gazowe). Równie ważną kwestią jest zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego podczas eksploatacji takich pojazdów. Metodologia: Na podstawie przeglądu i analizy literatury przedmiotu, a także dostępnych wyników badań sformułowano wnioski w zakresie bezpieczeństwa pożarowego pojazdów o napędach gazowych. Uwzględniono przy tym aspekty istotne z punktu widzenia prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych z udziałem takich pojazdów. Wnioski: Do niezbędnych działań na rzecz doskonalenia ochrony przeciwpożarowej, w tym prowadzenia skutecznych działań ratowniczo-gaśniczych podczas zdarzeń z udziałem pojazdów z napędem alternatywnym należy: 1. Prowadzenie możliwie dokładnej ewidencji pożarów i miejscowych zagrożeń, w których uczestniczą omawiane pojazdy. 2. Pilne opracowanie i aktualizowanie materiałów edukacyjnych pozwalających na prowadzenie szkoleń, zarówno dla ratowników, jak i dowódców jednostek KSRG, w trybie blended learning oraz systematyczne prowadzenie takich szkoleń. Przykładem może tu być przygotowana przez CNBOP-PIB w 2009 roku platforma edukacyjna dla ratowników OSP (działania ratownicze) oraz mieszkańców terenów wiejskich (postępowanie w sytuacjach kryzysowych). Platforma ta funkcjonuje do dziś i choć wymaga aktualizacji, przez wiele lat była z powodzeniem wykorzystywana do szkolenia i doskonalenia zawodowego szerokiej grupy ratowników. 3. Niezwłoczne przygotowanie i udostępnienie ratownikom jednostek straży pożarnych wchodzących w skład KSRG bazy danych ratowniczych dotyczących pojazdów biorących udział w zdarzeniach. Baza taka powinna jak najszybciej powstać lub być dostępna na warunkach dogodnych dla jednostek ratowniczych (jak CRS czy ERG).

3

Wykorzystanie ogniw paliwowych w gospodarce wodorowej

Przekop Robert, Głowacka Julia, Martyła Agnieszka

Chemik

|

2023

|

Nr 1-4

28--33

PL

Zastosowanie wodoru jako nośnika energii było rozpatrywane w literaturze naukowej i technicznej już w latach 60. XX w. Obecna sytuacja geopolityczna oraz zmiana wektorów w globalnej gospodarce energetycznej doprowadziła do sytuacji, w której potencjalna zmiana nośników energii staje się znacznie bardziej realna niż w ostatnich dekadach. Zrozumienie zależności występujących w gospodarce wodorowej wymaga znajomości nie tylko wielu pojęć z zakresu energetyki, inżynierii i technologii chemicznej, ale też powoduje konieczność zrozumienia relacji i zależności pomiędzy poszczególnymi komponentami nowego systemu. W pracy przybliżono podstawowe relacje i zależności pomiędzy składowymi gospodarki wodorowej, wskazano przepływy i połączenia oraz zależności. W dalszej części przybliżono wybrany komponent wykonawczy (wykorzystujący wodór), jakim są ogniwa paliwowe. W kolejnych pracach zostaną przybliżone inne elementy tego złożonego systemu.

EN

The use of hydrogen as an energy carrier was considered in the scientific literature and technical literature as early as the 1960s. The current geopolitical situation and changing vectors in the global energy economy has led to a situation in which the potential change in energy carriers is becoming much more real than in recent decades. Understanding the interrelationships occurring in the hydrogen economy requires knowledge not only of many concepts in energy, engineering and chemical technology, but also makes it necessary to understand the relationships and dependencies between the various components of the new system. The paper introduces the basic relationships and dependencies between the components of the hydrogen economy, and identifies the flows and connections and dependencies. It goes on to introduce the selected executive component (using hydrogen), which is the fuel cell. Other components of this complex system will be approximated in subsequent work.

4

Przegląd metod wytwarzania energii elektrycznej z wodoru i ocena potencjału ich zastosowania w krajowym systemie elektroenergetycznym

Łukasik Jakub, Jewartowski Marcin

Rynek Energii

|

2022

|

Nr 2

10--20

PL

W artykule dokonano przeglądu dostępnych metod wytwarzania energii elektrycznej z udziałem technologii wodorowych i podjęto próbę oceny potencjału ich zastosowania w polskim systemie elektroenergetycznym. Szczególną uwagę poświęcono ogniwom paliwowym, omawiając dostępne na rynku typy ogniw oraz ich podstawowe parametry techniczne. W zakresie technologii wodorowych, rozważono możliwość samodzielnej pracy ogniw paliwowych, turbin gazowych i silników tłokowych w strukturze rozproszonej, jak też zasadność współpracy wybranych układów w formie systemów hybrydowych. Przytoczono przy tym zalety i wady omawianych rozwiązań. Zwrócono uwagę na wysoki potencjał niektórych układów do pracy w poligeneracji. W oparciu o studia literaturowe, oszacowano jednostkowe koszty inwestycyjne i operacyjne omawianych technologii w perspektywie roku 2050. Mają one istotne znaczenie w aspekcie aktualnych proekologicznych strategii energetycznych, które są bodźcem do transformacji krajowego systemu elektroenergetycznego.

EN

The article reviews the available methods of generating electricity with the use of hydrogen technologies and attempts to assess the potential of their application in the Polish power system. Particular attention was paid to fuel cells, discussing the types of cells available on the market and their basic technical parameters. In the field of hydrogen technologies, there were considered the possibility of independent operation of fuel cells, gas turbines and piston engines in a dispersed structure, as well as the legitimacy of cooperation of selected systems in the form of hybrid configurations. The advantages and disadvantages of the presented solutions were discussed. The attention was paid to the high potential of some systems to work in polygeneration. Based on literature studies, the unit investment and operating costs of the technologies in question were estimated by 2050. They have significant importance in the aspect of current pro-ecological energy strategies that stimulate the transformation of the national power system.

5

Zagospodarowanie materiałów odpadowych z przemysłu spożywczego jako paliw do zasilania stałotlenkowych ogniw paliwowych

Adamczyk Bartosz, Dudek Magdalena, Raźniak Andrzej

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 12

1136--1142

PL

Przedstawiono wykorzystanie biowęgli otrzymanych z łupin kokosa, orzecha laskowego, zużytych ziaren kawy lub liści herbaty do zasilania stałotlenkowych ogniw paliwowych (SOFC). Na podstawie badań elektrochemicznych stwierdzono, że zastosowanie karbonizatów węglowych otrzymanych z łupin orzecha kokosowego lub orzecha laskowego jako paliw stałych dla SOFC pozwoliło na otrzymanie gęstości mocy P w zakresie 90-110 mW/cm³, w temp. 850°C. Dla wodorowo-tlenowego ogniwa SOFC, gęstość mocy P wynosiła ~210 mW/cm² w temp. 850°C.

EN

Four biochars obtained by pyrolysis of waste plant materials (coconut shell, hazelnut shell, and coffee or tea brewing residues) were used to power the solid oxide fuel cells. The crystal structure of the obtained biochar was examd. by means of XRD diffraction anal., Raman spectroscopy and SEM. The elemental compn. of biochar was also detd. On the basis of electrochem. tests, it was found that the use of chars obtained from coconut or hazelnut shells as solid fuels for solid oxide fuel cells, SOFC, allowed to obtain the power d. P in the range of 90-110 mW/cm² at 850°C. For a hydrogen-oxygen SOFC, the power d. P was ~210 mW/cm² at 850°C.

6

Pomiary jakości wodoru o klasie czystości dla ogniw paliwowych

Czakaj Agnieszka

Nowa Energia

|

2022

|

nr 3

42--44

PL

OMC Envag Sp. z o.o. od 30 lat dostarcza aparaturę analityczną najwyższej klasy dla przemysłu i monitoringu środowiska. Nowe technologie OZE, w tym wodorowe, wymagają kontroli jakości wodoru z limitami detekcji na poziomie ppb. Oferujemy analizatory zanieczyszczeń wodoru ProCeas® w technologii OFCEAS (ang. Optical feedback cavity enhanced absorption spectroscopy), wynalezionej w Grenoble w trakcie badań nad detekcją śladowych składników atmosfery. Pozwala ona badać jakość wodoru, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie wrażliwych elementów ogniw paliwowych.

7

Analysis of polymer burnout during the start-up process of the MCFC stack

Murawka Filip, Szczęśniak Arkadiusz, Martsinchik Alexander

Journal of Power Technologies

|

2022

|

Vol. 102, nr 4

149--159

EN

The paper contains a comprehensive summary of the current state of research on the polymer burnout process in molten carbonate fuel cells (MCFC). Outline information discussing both MCFC fundamentals and the start-up process are given along with references to the literature. The main part of the article presents the result of an on-site experiment regarding polymer burnout performed on an MCFC stack. The outcomes are discussed and conclusions are clearly stated.

8

Ogniwa paliwowe - zalety i problemy eksploatacji

Sosnowski Jacek

Inżynieria Elektryczna

|

2022

|

nr 10

22--23

PL

Ogniwa paliwowe są coraz szerzej obecnie stosowane zarówno w życiu codziennym, jak i w gospodarce. Omówieniu korzyści ze stosowania tych nowych źródeł prądu elektrycznego i pojawiających się wówczas niebezpieczeństw poświęcony jest niniejszy artykuł.

9

Materiały ceramiczne stosowane w ogniwach paliwowych

Kogut Krzysztof

Inżynieria Elektryczna

|

2022

|

nr 10

24--26

10

Wodór - zielone złoto. Ogniwa paliwowe, czyli prąd z wodoru. Cz. 3

Kozikowski Sebastian, Szymlek Krzysztof

Elektroinstalator

|

2022

|

nr 7-8

27--31

PL

Uważni czytelnicy w dwóch poprzednich wydaniach „Elektroinstalatora” mieli okazję zapoznać się z zaletami wodoru, wodorem jako paliwem przyszłości jak również sposobami jego produkcji. W obecnej odsłonie sagi wodorowej przedstawimy sposoby wytwarzania energii elektrycznej z wodoru przy użyciu ogniw paliwowych.

11

Zastosowanie wodorowych ogniw paliwowych w transporcie kolejowym

Siwiec Jakub

Problemy Kolejnictwa

|

2021

|

Z. 190

53--57

PL

W artykule opisano wodorowe ogniwa paliwowe, jako najbardziej zaawansowany technologicznie, alternatywny napęd pojazdów szynowych, o ogromnym potencjale rozwojowym. Scharakteryzowano obecny stan taboru oraz stan elektryfikacji sieci trakcyjnej. Zaprezentowano także krajowe i zagraniczne plany wdrożenia ogniw paliwowych i towarzyszące prace legislacyjne, ukierunkowane na stosowanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska naturalnego.

12

The use of fuel cell technology as electricity and heat generators in residential buildings

Włodarczyk Renata

Instal

|

2021

|

nr 6

22--28

EN

Guided by the assumptions resulting from the Polish Energy Policy until 2040 and the Act on electromobility, hydrogen may become an attractive form of long-term storage of electricity in the future. The article presents the possibilities of using fuel cell technology to generate heat and electricity. The principle of operation of a hydrogen cell was characterized. Existing solutions and trends in the development of this technology were presented. In addition, the financial and technological aspects of fuel cell technology were assessed. The use of fuel cells in a hybrid system is an effective way of storing electricity. Energy storage in the form of hydrogen is a new trend resulting from the advantages of generators converting energy stored in hydrogen, i.e. in fuel cells. Combustion of hydrogen in fuel cells does not emit any toxic gases, the efficiency of this process reaches 85%, the cells have a modular structure, their operation is noiseless and vibration-free.

PL

Kierując się założeniami wynikającymi z Polityki energetycznej Polski do 2040 roku oraz Ustawą o elektromobilności, wodór może stać się w przyszłości atrakcyjną formą długotrwałego magazynowania energii elektrycznej. W artykule przedstawiono możliwości zastosowania technologii ogniw paliwowych do generowania energii elektrycznej i ciepła. Scharakteryzowano zasadę działania ogniwa wodorowego. Przedstawiono istniejące rozwiązania oraz trendy rozwoju tej technologii. Ponadto dokonano oceny technologii ogniw paliwowych w aspekcie finansowym i technologicznym. Wykorzystanie ogniw paliwowych w układzie hybrydowym stanowi efektywny sposób magazynowania energii elektrycznej. Magazynowanie energii w postaci wodoru jest nowym trendem wynikającym z zalet, jakimi charakteryzują się generatory przetwarzające energię zmagazynowaną w wodorze to jest w ogniwach paliwowych. Spalanie wodoru w ogniwach paliwowych nie emituje żadnych toksycznych gazów, sprawność tego procesu dochodzi do 85%, ogniwa mają budowę modułową, ich praca jest bezgłośna oraz bezdrganiowa.

13

Technologia zawieszeń magnetycznych w aspekcie zastosowania w elektrycznych silnikach odrzutowych

Falkowski Krzysztof, Henzel Maciej, Kurnyta-Mazurek Paulina, Janczewski Mariusz, Ważny Mariusz

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2021

|

Vol. 70, nr 3

49--70

PL

Ograniczenie emisyjności szkodliwych związków, takich jak CO 2 i NOx, zostało uznane za priorytetowy cel w Unii Europejskiej. W lotnictwie, które jest jedną z branży o wysokim wskaźniku wytwarzania zanieczyszczeń, ograniczenie emisji zanieczyszczeń można uzyskać przez zastosowanie elektrycznych silników odrzutowych. Silniki takie konstrukcyjnie znacznie różnią się od silników napędzanych naftą lotniczą. Związane jest to przede wszystkim z wykorzystaniem energii elektrycznej jako źródła zasilania. W artykule przedstawiono koncepcję elektrycznego silnika odrzutowego, w którym wirnik łożyskowany jest magnetycznie. Zaprezentowano opracowane w Zakładzie Awioniki Instytutu Techniki Lotniczej WAT demonstratory technologii aktywnych i pasywnych łożysk magnetycznych, jak i bezłożyskowych silników elektrycznych, a także technologię zasilania hybrydowego z wykorzystaniem ogniw paliwowych.

EN

Reducing the emission of harmful compounds such as carbon dioxide and nitrogen oxides has been identified as a priority target in the European Union. Aviation is one of the main sources of pollution. The reduction of pollutant emissions can be achieved by the use of the electric jet engine. This type of a jet engine differs significantly from a kerosene-powered engine. The article presents the concept of an electric jet engine with the rotor that is magnetically suspended. Demonstrators of active and passive magnetic bearing technologies and bearingless electric motors, developed at the Avionics Department, are presented in the paper.

14

Research on the responses of the hybrid power system based on energy profiles

Adamczyk Arkadiusz

Scientific Journal of Polish Naval Academy

|

2019

|

R. 60 nr 1 (216)

17--29

EN

The article contains the chosen results of research on the use of energy profiles controlling the operation of a group of devices powered by a hybrid power source. The concept of using alternative energy sources allows to reduce the total weight of the power system and model its behavior during work. Modern fuel cells are characterized with a very high energy density to mass ratio [Wh/kg], and the additional cooperation of supercapacitors and lithium-ion batteries supporting their operation ensures continuous operation and the required dynamics response while maintaining a low mass of the power supply system. The author presented the general configuration of the layout model, as well as the results of tests of individual elements included in the physical implementation of the hybrid power system.

PL

Artykuł zawiera wybrane wyniki badań nad wykorzystaniem profili energetycznych sterujących działaniem grupy urządzeń zasilanych hybrydowym źródłem zasilania. Koncepcja wykorzystania alternatywnych źródeł energii pozwala na zmniejszenie masy całkowitej układu zasilającego oraz modelowanie jego zachowania podczas pracy. Współczesne ogniwa paliwowe charakteryzują się bardzo dużym stosunkiem gęstości energii do masy [Wh/kg], a dodatkowa współpraca superkon-densatorów oraz akumulatorów litowo-jonowych wspomagających ich działanie zapewnia ciągłą pracę oraz wymaganą dynamikę odpowiedzi przy zachowaniu niskiej masy układu zasilającego.Autor przedstawił ogólną konfigurację modelu układu oraz wyniki badań poszczególnych ele-mentów wchodzących w skład fizycznej realizacji hybrydowego systemu zasilania.

15

Microstructure influence on transport properties of BCZY/LNZ composites for single-layer fuel cell

Miruszewski Tadeusz, Mielewczyk-Gryń Aleksandra, Jones Stefania, Winiarz Piotr, Dzierzgowski Kacper, Szpunar Iga, Zagórski Krzysztof, Wachowski Sebastian, Gazda Maria

Materiały Ceramiczne

|

2019

|

T. 71, nr 3

238--247

EN

In this paper, the influence of structural and microstructural properties on the properties of electric transport is presented. Composite samples of BaCe0.7Zr0.2Y0.1O3–δ (BCZY) and Li2O:NiO:ZnO (LNZ) with various amount of polyvinyl alcohol (PVA) have been prepared by solid-state reaction route. The porosity caused by the addition of PVA changed the level of total conductivity from 5.8∙10-2 S•cm-1 to 9.5∙10-4 S•cm-1 at 800 °C in dry air. In the humidified atmosphere, the overall conductivities of selected composites were different than measured in dry air what may be related to the surface effects in proton conducting BaZrO3. The influence of porosity on the electrical properties of composites has been analyzed and discussed showing its detrimental nature.

PL

W artykule przedstawiono wpływ właściwości strukturalnych i mikrostrukturalnych na właściwości transportu elektrycznego. Próbki kompozytowe BaCe0,7Zr0,2Y0,1O3-δ (BCZY) i Li2O:NiO:ZnO (LNZ) z różną ilością polialkoholu winylowego (PVA) przygotowano drogą reakcji w fazie stałej. Porowatość spowodowana dodaniem PVA zmieniła poziom całkowitej przewodności z 5,8∙10-2 S∙cm-1 na 9,5∙10-4 S∙cm-1 w temperaturze 800 °C w suchym powietrzu. W wilgotnej atmosferze całkowita przewodność elektryczna wybranych kompozytów była inna niż zmierzona w suchym powietrzu, co może być związane z efektami powierzchniowymi w protonowo przewodzącym BaZrO3. Analizowano wpływ porowatości na właściwości elektryczne kompozytów i dyskutowano o jej szkodliwym charakterze.

16

Wodór jako nośnik energii i paliwo przyszłości. Możliwości jego wykorzystania w sektorze transportu

Stachowiak Bartosz

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

2019

|

nr 10

475--487, CD

PL

Wodór może być paliwem XXI wieku. Należy go traktować jako nośnik energii oraz paliwo alternatywne. Jako paliwo może znaleźć zastosowanie w wielu obszarach gospodarki. Jednym z nich jest transport drogowy i kolejowy. Możliwości oraz korzyści i bariery rozwoju wykorzystania wodoru zostały przedstawione w artykule.

EN

Hydrogen might be the fuel of the 21st century. Hydrogen should be perceived as an energy carrier and alternative fuel. The fuel can be used in many areas of the economy, including road and rail transport. The opportunities, possible benefits, and barriers that may occur in the development of the usage of hydrogen are pre-sented in this paper.

17

Solaris Urbino 12 hydrogen : kolejny krok na drodze do zeroemisyjności

Dyr Tadeusz, Dyr Jacek

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2019

|

R. 20, nr 6

12--16

PL

Solaris jako jeden z pierwszych producentów autobusów postawił na napędy elektryczne. Niemal dekadę po premierze pierwszego e-busa producent z Bolechowa uzupełnia swoje bezemisyjne portfolio o autobus Urbino 12 hydrogen, w którym wodór przekształcany jest w energię elektryczną, a ta z kolei zasila układ napędowy pojazdu. Technologia wodorowa wykorzystana do produkcji elektryczności umożliwi pokonywanie autobusom jeszcze większych dystansów bez żadnych emisji. Światowa premiera Urbino 12 hydrogen odbyła się podczas Globalnego Szczytu Transportu Publicznego UITP 2019. W niniejszym artykule zaprezentowano rozwiązania techniczne i eksploatacyjne tego autobusu.

EN

Solaris as one ofthe first bus manufacturer has decided on using electric drive. Almost after 19 years after first e-bus the manufacturer presents Urbino 12 hydrogen, converting hydrogen into electricity, which powers vehicle's drive system. Used hydrogen technology will allow buses to achieve longer distances without any emission. Premiere of the bus took place during Global Public Transport Summit UITP 2019. In this article has been presented technical and exploitation solutions.

18

Tryb zamówienia przedkomercyjnego w Programie Magazynowania Wodoru

Matan K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 107

203--214

PL

17 maja 2018 r. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło otwarcie nowego postępowania w ramach Programu Magazynowania Wodoru. Jako cel określono opracowanie Systemu Zasobnika Wodoru z przeznaczeniem do zasilania ogniw paliwowych oraz jego demonstrację w Obiekcie Mobilnym. Ma to kreować alternatywę dla wykorzystania paliw kopalnych oraz stworzyć pole do konkurencji w tworzeniu rozwiązań z zakresu dostępu do „czystej” energii. Za opracowanie założeń, regulaminów i realizację odpowiedzialne jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. W artykule poddano analizie główne założenia programu i obecną sytuację prawną związaną z finansowaniem prac badawczych i rozwojowych w tym obszarze. Pogłębione opracowanie dotyczy sposobów wykorzystania partnerstwa innowacyjnego i jego umiejscowienia w systemie aktów prawnych Unii Europejskiej. Dyskusji poddano również koncepcję zamówienia przedkomercyjnego PCP (pre-commercial procurement), która została opracowana w celu wsparcia realizacji prototypów rozwiązań – powstałych w efekcie prac badawczo-rozwojowych – o dużym potencjale ewentualnej komercjalizacji. Procedura ta charakteryzuje się zapewnieniem finansowania produktu lub usługi na wczesnym etapie rozwoju. Stwarza to co prawda pewne ryzyko niepowodzenia przedsięwzięcia, ale z drugiej strony stymuluje rozwój technologiczny.

EN

On May 17, 2018, the National Center for Research and Development announced the initiation of a new procedure within the Hydrogen Storage Program. The objective was to develop a Hydrogen Storage System for use with fuel cells and its demonstration in a Mobile Facility. This is to create an alternative to the use of fossil fuels and create a field for competition in creating solutions in the field of access to “clean” energy. The National Center for Research and Development is responsible for the development of assumptions, regulations and implementation. The analysis presents the main assumptions of the program is correlated to the current legal situation related to the financing of Research and Development. An in-depth study concerns the ways of using innovative partnership and its placement in the system of European Union legal acts. The idea of the pre-commercial procurement procedure (Pre-Commercial Procurement), which was developed to support the implementation of prototypes of solutions – resulting from research and development – with a high potential for possible commercialization, was described in details. This procedure is characterized by ensuring the financing of a product or service at an early stage of development. Although this creates the risk of failure of the project, it stimulates technological development.

19

Estimation of the chemical specific surface area of catalytic nanoparticles by TEM images analysis

Pawlyta M., Sobel B., Liszka B.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2018

|

Vol. 87, nr 1

5--12

EN

Purpose: The purpose of this article is the development of quantitative methods for assessing the quality of nanocomposite materials used in fuel cells. Design/methodology/approach: latinum is the most commonly used catalyst in fuel cells, commonly in the form of nanoparticles deposited on the surface of carbon black. Due to the nanometric size of platinum particles, transmission electron microscopy can be applied to evaluate the produced catalysts. TEM image also allow to determinate the approximate value of the chemical specific surface area) of platinum nanoparticles, but only in case of spherical particles. Findings: In present work, taking into account additional assumptions resulting directly from the analysis of microscopic images, the method of estimation of the particle diameter and the chemical specific surface area for nonsymmetrical (elongated) nanoparticles is present. Research limitations/implications: The presented work presents a method for determining the specific surface of platinum, when their shape is elongated. It is worth noting that the modified formulas for determining the particle diameter and the value of the chemically active specific surface of the platinum nanoparticles of the elongated shape are equivalent to the formulas previously given for spherical particles, if the particle length and its diameter are equal. In this case, patterns for symmetric particles and more general (modified) patterns can be used interchangeably. Practical implications: Development of new and more effective catalysts for fuel cells. Originality/value: The significance of the presented work results from the possibility of using the described method in the catalyst studies during real catalytic processes. It allows comparing catalytic activity after the process, also in unusual conditions and in an aggressive environment, using minimal amounts of material.

20

Ogniwa paliwowe jako źródło energii w przyszłości

Janoska M., Dadun K., Boczkal G.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2017

|

R. 62, nr 8

3--6

PL

Artykuł stanowi przegląd potencjalnych, przyszłościowych źródeł energii, jakimi sq ogniwa paliwowe. Skupiono się na ogniwach wykorzystujących jako paliwo wodór. Jedną z największych przeszkód dla ich szerokiego wykorzystania jest kwestia magazynowania wodoru. Najpopularniejszą obecnie metodą jest magazynowanie gazowego wodoru pod wysokim ciśnieniem. W ostatnich latach pojawiła się interesująca alternatywa, polegająca na wykorzystaniu do przechowywania wodoru struktur metalicznych z dużą ilością defektów sieciowych. Badania wykazały, że możliwe jest uzyskanie nawet do 7%wag. wodoru względem masy metalu.

EN

This paper is an over view of potential, future energy sources, such as fuel cells. The focus was on hydrogen fuel cells. One of the biggest impediments to wide use of hydrogen fuel cells is the issue of hydrogen storage. The most popular method now is to store hydrogen gas under high pressure. In recent years, there has been an interesting metods is hydrogen storage in structures of metals with a large number of structural defects. Studies have shown that up to 7%wt. hydrogen with respect to the weight of metal can be achieved.