Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Powódź w Polsce w dobie zmian klimatu

Suchanek-Gabzdyl Ewa

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2024

|

Vol. 8 (28)

37--43

EN

Heavy rainfall, caused by the Genoese low, led to flooding in September 2024, reminiscent of events more than 25 years ago. The catastrophe did not affect only Poland but throughout the Central European region the situation was dramatic. The reason for such downpours was the Genoese low, named Boris. This is a specific low-pressure system that forms over the Gulf of Genoa, which is part of northern Italy. It is formed when warm, moist air from over the Mediterranean Sea meets much cooler air masses coming from the north, mainly from over the Alps or Central Europe. The main reason for its formation is the marked thermal contrast between the two types of air. Warm, humid air heads northward and as a result of the ascent forced by the Alps, it cools and condenses, which promotes the development of a low. The consequences of this flooding are enormous: destroyed homes, roads and bridges, the evacuation of thousands of people, and great damage to agriculture and industry. With global warming, the threat of heavy downpours is expected to increase in the coming years. One of the basic tools to protect the amount of water drained from the catchment area is to consider the need to perform technical solutions to increase rainwater retention. Good management of water retention, both surface and groundwater, can significantly reduce the risk of flooding, as well as mitigate its effects. Implementation of retention measures is key to ensuring effective protection against flooding, especially in cities and high-density areas.

2

Assessing Hydrological Drought in the Nekor Watershed Using the Streamflow Drought Index: Patterns, Trends, and Implications

Okacha Abdelmonaim, Salhi Adil, Abdelrahman Kamal, Lahrichi Kamal, Fattasse Hamid, Bouchouou Mounir, Mondal Biraj Kanti

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2024

|

Vol. 25, iss. 9

251--267

EN

The Nekor Watershed, situated in the northwest corner of Africa, experiences significant climatic variability, posing challenges for water management. This study assesses hydrological drought in the Nekor Watershed from 1945 to 2016 and analyzes its socio-economic impacts on agriculture and population distribution. The purpose of this research is to understand the extent and trends of hydrological drought in the Nekor Watershed and its socio-economic consequences, particularly on agriculture and population dynamics. The study employs the Standardized Runoff Efficiency Index (SDI), drought duration, severity (S), magnitude (M), and relative frequency (RF) metrics, along with the Mann-Kendall trend test and Sen’s Slope analysis to evaluate hydrological drought. It integrates statistically representative data on cereal crop yields, livestock populations, and results from the General Population and Housing Census to understand the socioeconomic impacts. Analysis reveals substantial climatic variability with pronounced dry and wet periods. Notably, the autumn season exhibits a weak positive trend in hydrological drought, indicating a slight increase in severity over the years. Conversely, the spring season shows a negative trend in hydrological drought, indicating a decrease in severity over the years, especially in the month of May. A broader trend towards increasing hydrological drought emerges, particularly since the 1980s. These dry decades pose significant challenges for the region’s socio-economic sectors, including agriculture and population distribution. The study is limited by the availability and quality of historical hydrological and socioeconomic data, which may affect the precision of trend analyses and impact assessments. Future research could benefit from more granular and continuous data sets. Understanding the trends and impacts of hydrological drought in the Nekor Watershed provides critical insights for water management policies and strategies, helping to mitigate socio-economic risks associated with drought. This study is novel in its comprehensive analysis of long-term hydrological drought trends in the Nekor Watershed and their socio-economic impacts. The integration of diverse data sets and advanced statistical methods enhances the robustness of the findings, contributing significantly to the scientific understanding of drought dynamics in this region.

3

Ocena suszy hydrologicznej lat 2015-2020 w Polsce na tle wielolecia

Baran-Gurgul Katarzyna

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 2

5--11

PL

Susza hydrologiczna jest często utożsamiana z niżówką rzeczną, którą określa się zazwyczaj jako nieprzerwany okres czasu, w którym przepływ w danym przekroju rzeki jest niższy niż poziom graniczny, który w artykule przyjęty został jako percentyl Q90%, odczytany z krzywej czasu przewyższenia przepływu. Celem artykułu jest ocena suszy hydrologicznej w latach 2015-2020 na tle ostatnich 50 lat w Polsce. Ostatnie 10 lat w Polsce było wyjątkowo suche. W około połowie rozpatrywanych przekrojów (66 ze 130) lata od 2015 r. do 2020 r. okazały się latami o największej liczbie dni niżówkowych w badanym wieloleciu.

EN

Hydrological drought is often equated with a river low flow, which is most often defined as an uninterrupted time period in which the flow in a given river cross-section is lower than threshold level. The threshold level for this study is adopted as percentile Q90% read from the flow duration curve. The aim of the article is to assess the hydrological drought in 2015-2020 against the background of the last 50 years in Poland. The last 10 years in Poland have been exceptionally dry. In about half of the considered cross-sections (66 out of 130), the years 2015-2020 turned out to be the years with the highest number of low-flow days.

4

Wieloletnie i sezonowe zmiany przepływów niskich w Stróży na Rabie

Baran-Gurgul Katarzyna

Gospodarka Wodna

|

2021

|

Nr 11

8--14

PL

Dynamika przepływów niskich w Stróży na Rabie była analizowana na podstawie serii przepływów dobowych z wielolecia hydrologicznego 1960–2019, udostępnionych przez IMGW-PIB. W pracy wykorzystano również ciąg dobowych opadów ze stacji IMGW-BIP w Stróży oraz wskaźnik standaryzowanego klimatycznego bilansu wodnego SPEI w skalach 1- i 12-miesięcznej z lat 1960–2018 na badanym obszarze. Zbadano wieloletnią i sezonową zmienność czasu trwania i objętości niżówki na tle opadów oraz SPEI. Nie zaobserwowano istotnych statystycznie zmian badanych charakterystyk niżówek w przebiegu wieloletnim.

EN

The dynamics of low flows in Stróża on the Raba river was analyzed on the basis of a series of daily flows from the hydrological multi-year period 1960–2019, provided by the IMGW-BIP. The study also used the sequence of daily precipitation from the IMGW-BIP station in Stróża and the standardized precipitation evapotranspiration index SPEI on the 1- and 12-month scales from 1960–2018 in the study area. The long-term and seasonal variabilities of the duration and volume of the streamflow drought was examined against the background of precipitation and SPEI. No statistically significant changes were observed in the characteristics of the low flows.

5

The Use of a Standardized Runoff Indicator for Hydrological Characterization of Selected Rivers of Poland and Slovakia

Kubiak-Wojcicka Katarzyna, Zeleňáková Martina, Purcz Pavol, Simovova Dorota

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

167--183

EN

This study compares river discharge of two catchments in Central Europe. The catchments' areas are similar while their geological structure differs significantly. The River Laborec (Slovakia) is an example of a mountain river, draining hardly permeable land. The River Gwda (Poland) is a lowland river, draining mainly sandy formations. The study used average monthly flows in the period of 1980-2010 measured on water gauges Humenne and Izkovce on the river Laborec and water gauges Piła and Ptusza on the river Gwda. The aim of the study is a review of hydrological drought course in two catchments that differ in their structure. The analysis was conducted on the basis of the SRI (Standardized Runoff Index), which was calculated in various time scales, i.e. 1, 3, 6, 9 and 12 months. It is a dimensionless index, which allows determination and comparison of dry and wet periods for rivers in various regions. The analysis of duration and intensity of the SRI in short time periods revealed that hydrological droughts on the river Gwda lasted longer and were less intense than in case of river Laborec. The duration of the wet periods (SRI > 1.0) was similar on both rivers, however the phenomenon intensity was higher on the mountain river. The analysis of longer accumulation periods revealed that on the river Gwda wet periods got longer, while hydrological drought periods were shortened. In case of the river Laborec, wet periods were slightly shortened, while drought periods have extended significantly.

PL

W niniejszym opracowaniu porównano odpływ rzeczny w 2 zlewniach centralnej Europy o podobnej powierzchni zlewni i zróżnicowanej budowie geologicznej. Rzeka Laborec (Słowacja) jest przykładem rzeki górskiej, odwadniającej tereny trudno przepuszczalne, natomiast rzeka Gwda (Polska) reprezentuje zlewnie pojezierną, zbudowaną głównie z utworów piaszczystych. W opracowaniu wykorzystano średnie miesięczne wartości przepływów w okresie 1980-2010 na posterunkach wodowskazowych Humenne i Izkovce na rzece Laborec oraz Piła i Ptusza na rzece Gwdzie. Celem niniejszego opracowania jest ocena przebiegu suszy hydrologicznej w dwóch zlewniach o zróżnicowanej budowie. Analizę przeprowadzono w oparciu o wskaźnik SRI (Standardized Runoff Index), który obliczono w różnych skalach czasowych tj. 1, 3, 6, 9 i 12 miesięcy. Jest to bezwymiarowy wskaźnik, który umożliwia wyznaczenie i porównanie okresów suchych i mokrych dla rzek z różnych regionów. Analiza czasu trwania i intensywności wskaźnika SRI w krótkich skalach czasowych wykazała, że susze hydrologiczne (SRI < -1.0) na rzece Gwdzie trwały dłużej i charakteryzowały się mniejszą intensywnością niż w przypadku rzeki Laborec. Czas trwania okresów wilgotnych (SRI > 1.0) był podobny w obu rzekach, jednak większą intensywność zjawiska notowano w rzece górskiej. Analiza dłuższych okresów kumulowania wykazała, że dla Gwdy okresy wilgotne uległy wydłużeniu, natomiast skróceniu uległy okresy suszy hydrologicznej. W przypadku rzeki Laborec okresy wilgotne uległy niewielkiemu skróceniu, natomiast okresy suszy zdecydowanie uległy wydłużeniu.

6

Wieloletnia i sezonowa dynamika niżówek w Warcie w Sieradzu

Kozek M., Tomaszewski E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 2

41--56

PL

Badaniami dynamiki niżówek w Warcie w Sieradzu objęto okres 1971–2000. Analizy dokonano na podstawie serii przepływów dobowych, udostępnionych przez IMGW-PIB. Niżówki zidentyfikowano na podstawie stałego przepływu granicznego, przyjmując za poziom odcięcia rzędną Q70% z krzywej czasów trwania przepływów wraz z wyższymi. Analizie poddano wieloletnią i sezonową dynamikę objętości niedoboru odpływu, czasu trwania niżówki oraz estymatora częstości pojawiania się badanych zjawisk ekstremalnych w postaci odstępu międzyniżówkowego. W oparciu o uzyskane wyniki dokonano oceny struktury kształtowania się niżówek w zakresie ich zmienności i cech rozkładu statystycznego. Zbadano tendencje wieloletnie, w których zaobserwowano liniowe trendy zmian badanych charakterystyk. Za pomocą współczynnika korelacji dokonano oceny stabilności niżówek w kolejnych miesiącach roku hydrologicznego. Ponadto zbadano jednorodność genetyczną niżówek w Warcie za pomocą krzywej podwójnie kumulowanej oraz oszacowano długość maksymalnej niżówki o prawdopodobieństwie nieprzekroczenia 95% i 99%.

EN

Investigations of low-flow dynamics in the Warta River in Sieradz were conducted for the period 1971–2000. Analyses were based on daily discharge series, made available by Polish Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute. Low-flows were identified on the base of threshold level method where 70th percentile of the flow duration curve was established as truncation level. Studies included multiannual and seasonal dynamics of drought streamflow deficit volume, low-flow duration as well as inter-low-flow spacing which was taken as a frequency estimator of hydrological extremes occurrence. On the base of results the structure of low-flow forming was assessed, especially in the field of its variability and statistical distribution. There were investigated multiannual tendencies where linear trends of changes of studied characteristics were observed. On the base of correlation coefficient lowflows stability on the consecutive months of the hydrological year was analysed. Moreover, low-flow genetic homogeneity of the Warta River was investigated on the base of double-mass curve. There also was estimated non-exceedance probability of maximum low-flow duration at significance level of 95% and 99%.

7

How can the grasslands under rainfall events modify water balance in drought conditions

Minea G., Tudor G., Stan F.-I., Ioana-Toroimac G., Zamfir R.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 38

53--65

EN

Taking into account the well-established influence of hillslopes grasslands on runoff processes, the purpose of this study was to investigate how grasslands can affect the water flow pathways on hillslopes, in drought conditions. This study was performed in experimental grassland at plot-scale (e.g., Festuca pratensis), in temperate humid continental climatic conditions of Curvature Subcarpathians, Romania. The rainfall, evapotranspiration, and soil moisture daily data, respectively 208 rainfall and 16 rainfall-runoff events data measured in grassland hills during the growing season (1 April up to 30 September 2015 and 2016) were used. Our results suggest that a runoff event response in extreme drought conditions occurs on grasslands only if precipitation exceeds the threshold of 31 mm Hortonian overland flow (HOF), while this threshold drops to 17 mm during moderate droughts and up to 8 mm for wet conditions. The rainfall events up to 16 mm proved to be insufficient to completely saturate the soil. Therefore, HOF has only a minor contribution in drought conditions, on grassland and light on bare soil. A complementary and negative effect of grasslands in drought conditions is the water resources suppressing on hillslopes.

PL

Biorąc pod uwagę dobrze znany wpływ użytków zielonych na stokach na odpływ wody, celem było zbadanie, jak te siedliska mogą wpływać na drogi przepływu wody w warunkach suszy. Badania prowadzono na eksperymentalnych poletkach porośniętych na przykład przez Festuca pratensis w warunkach umiarkowanie wilgotnego klimatu kontynentalnego na Pogórzu Karpackim w Rumunii. Do analizy użyto dane o opadach, ewapotranspiracji i wilgotności gleby (208 danych o opadach i 16 kombinacji opad–odpływ) pozyskanych z pomiarów na pagórkach pokrytych roślinnością trawiastą w sezonie wegetacyjnym od 1 kwietnia do 30 września w latach 2015 i 2016. Uzyskane wyniki wskazują, że odpływ w warunkach skrajnej suszy występuje w siedliskach trawiastych jedynie wtedy, gdy opad przekroczy wartość 31 mm powierzchniowego odpływu Hortona (HOF). Wartość HOF maleje do 17 mm w warunkach umiarkowanej suszy i do 8 mm w warunkach wilgotnych. Okresy opadów do 16 mm okazały się niewystarczające do całkowitego nasycenia gleby. Z tego powodu przepływ powierzchniowy ma w warunkach suszy znikome znaczenie w siedliskach trawiastych i niewielkie na odkrytej glebie. Komplementarnym i ujemnym skutkiem występowania użytków zielonych jest ograniczenie zasobów wodnych na stokach.

8

Impact of meteorological drought on hydrological drought in Toruń (central Poland) in the period of 1971–2015

Bąk B., Kubiak-Wójcicka K.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 32

3--12

EN

The paper presents impact of meteorological drought on hydrological drought on the Vistula River in Toruń in the period of 1971–2015. It uses index method for the assessment of hydrological drought threat degree as a result of multi-month lasting meteorological drought. Based on the values of the SPI-24 (24-month standardized precipitation index) it was determined that meteorological drought in Toruń appeared six times and the total time of the phenomenon was 33% of the studied interval. Periods of hydrological drought on the Vistula River in Toruń have been determined based on the values of the SWI-24 (24-month standardized water level index). It has been found out that hydrological drought appeared four times and its total time was 10% longer that the meteorological drought. Based on the values of both indices (SPI-24 and SWI-24) correlation coefficient for months, seasons and years, it was found that the relation between both kind of droughts is weak (r < 0.5). That result is also confirmed in the distribution of both kinds of drought. Only in 32 months (8% of the total time) the intensity of the two simultaneously occurring drought was at least moderate. The achieved results revealed that the hydrological drought was occurring periodically, independent on meteorological drought. Hydrological drought was also influenced by the external factors (hydropower plant in Włocławek, Major Groundwater Basin – GZWP) and climate factors appearing in the upper and middle part of the river basin.

PL

W artykule przedstawiono wpływ suszy meteorologicznej na suszę hydrologiczną na Wiśle w Toruniu w latach 1971–2015. W tym celu wykorzystano metodę wskaźnikową do oceny stopnia zagrożenia suszą hydrologiczną w wyniku wystąpienia wielomiesięcznej suszy meteorologicznej. Na podstawie wartości wskaźnika SPI-24 (ang. standardized precipitation index) dla 24-miesięcznego okresu stwierdzono, że susza meteorologiczna w Toruniu wystąpiła sześć razy, a łączny czas trwania zjawiska wynosił 33% badanego wielolecia. Okresy suszy hydrologicznej dla Wisły w Toruniu wyznaczono na podstawie wartości wskaźnika SWI-24 (ang. standardized water level index) dla 24-miesięcznego okresu. Stwierdzono, że susza hydrologiczna pojawiła się cztery razy, a jej łączny czas trwania był dłuższy o 10% od suszy meteorologicznej. Bazując na wartościach współczynnika korelacji między wartościami obu wskaźników (SPI-24 i SWI-24) w miesiącach, sezonach i latach stwierdzono słabą zależność między obiema suszami (r < 0,5). Wynik ten ma potwierdzenie także w rozkładzie obu susz. Tylko w 32 miesiącach (8% badanego wielolecia) intensywność obu jednocześnie występujących susz była co najmniej umiarkowana. Uzyskane wyniki świadczą, że susza hydrologiczna występowała okresowo niezależnie od suszy meteorologicznej. Na przebieg suszy hydrologicznej miały również wpływ lokalne czynniki zewnętrzne (elektrownia wodna we Włocławku, zbiornik wód podziemnych GZWP) oraz czynniki klimatyczne występujące w górnej i środkowej części dorzecza Wisły.

9

Industrial Landscape in the Period of Hydrological Drought

Krocova S.

Inżynieria Mineralna

|

2017

|

R. 18, nr 1

29--32

EN

The natural environment as a living organism changes continuously. Sometimes changes are gradual, other times they are relatively fast. Now the earth is experiencing a significant change that will affect hundred millions of people, especially in the area of surface water and groundwater deficit. The mentioned situation is beginning to manifest itself in the countries of the European Union as well. It will affect not only populations but also subjects of public and private infrastructures in various regions. Areas with high water consumption due to company manufacturing activities that are simultaneously situated in the climate zone of areas threatened by hydrological drought will be affected most severely. With reference to the magnitude of the mentioned problem and its potential negative influence on the production basis as well as the environment of affected regions, the submitted article deals with methods and measures for coping with and eliminating newly emerging threats.

PL

Środowisko naturalne jako żywy organizm zmienia się w sposób ciągły. Czasami zmiany są stopniowe, czasami są stosunkowo szybkie. Teraz Ziemia doświadcza znacznej zmiany klimatu, która dotyczy setek milionów ludzi, szczególnie w obszarze deficytu wód powierzchniowych podziemnych. Wspomniana sytuacja zaczyna się również ujawniać w krajach Unii Europejskiej. Wpłynie to nie tylko na populację, ale także na infrastrukturę publiczną i prywatną w różnych regionach. Obszary o dużym zużyciu wody w związku z działalnością produkcyjną, które znajdują się w strefie klimatycznej obszarów zagrożonych suszą hydrologiczną, będą odczuwały największe zagrożenie. W odniesieniu do wielkości omawianego problemu oraz jego potencjalnego negatywnego wpływu na produkcję, a także na środowisko, przedstawiony artykuł dotyczy metod i środków zapobiegania i postępowania z nowymi zagrożeniami.

10

Susza hydrologiczna 2015-2016 w Polsce na tle wielolecia

Krasowski W., Tokarczyk T.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 9

277--284

PL

W artykule dokonano oceny suszy hydrologicznej 2015-2016 - na tle wielolecia - w wybranych zlewniach dorzecza środkowej Odry. Analizie poddano ciągi codziennych przepływów z 35 stacji wodowskazowych zlokalizowanych w zlewniach dopływów Odry oraz Warty z wielolecia 1971-2015 oraz zimy 2016. Do opisu suszy hydrologicznej wykorzystano okresy niżówek hydrologicznych, wskaźnik wiarygodnej ekstremalnej suszy hydrologicznej (WSH) oraz wskaźnik suszy rzecznej (SDI).

EN

The article provides an assessment of the 2015-2016 hydrological drought - as compared to a multi-annual period - in selected Middle Oder River basin districts. The authors analysed daily flow sequences from 35 gauging stations located in the Oder's tributaries basin districts recorded in the years 1971-2015 and in winter 2016. For description of the hydrological drought, the authors use hydrological low water periods, the possible extreme hydrological drought index and the stream flow drought index.

11

Metody separacji niżówek na zdarzenia niezależne na przykładzie rzek Polski Wschodniej

Raczyński K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 4

39--56

PL

W pracy przeprowadzono analizę zmienności parametrów niżówek w zależności od przyjętej metody separacji na zdarzenia niezależne. Analizę wykonano na podstawie wartości dobowych przepływów dla 17 przekrojów wodowskazowych IMGW, zlokalizowanych na rzekach Lubelszczyzny w okresie 01.11.1976–31.10.2013. Do wyznaczenia okresów niżówkowych zastosowano metodę TLM (ang. Threshold Level Method). Za wartość graniczną przyjęto przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia 90% (Q90), odczytaną z krzywej czasów przewyższenia przepływu. Do separacji niżówek na zdarzenia niezależne zastosowano metodę SPA (ang. Sequent Peak Algorithm), opartą na bilansie objętości oraz deficytów odpływu, metodę średniej ruchomej, MA (ang. moving average), z 10-dniowym okresem uśrednienia, metodę POT (ang. Peak Over Threshold) oraz kryterium IC (ang. Inter-event time and volume based Criterion), dla którego przyjęto za maksymalną długość trwania przewyższenia przepływu granicznego okresy 3-, 5-, 6-, 10- oraz 15-dniowe. Wartości parametrów niżówek separowanych metodą SPA odstawały od pozostałych metod. Często występowały również zależności odwrotne, jednak zasadniczą różnicą między metodą SPA, a pozostałymi kryteriami było występowanie susz wieloletnich. Prowadziło to do występowania zmniejszonej liczby niżówek z jednoczesnym wydłużonym czasem ich trwania. Długie okresy bilansowania przepływu przekładały się na zmniejszenie wielkości sum deficytów odpływu uzyskiwanych tą metodą. Spośród zastosowanych kryteriów czasowych najlepszym dopasowaniem charakteryzowały się metoda MA oraz kryterium mieszane IC6. Wydłużanie czasu trwania przewyższenia przepływu tcrit dla kryterium IC powodowało przybliżanie parametrów niżówek do tych uzyskanych metodą SPA. Największe natężenie niżówek uzyskano metodą POT oraz kryterium IC3. Epizody identyfikowane tymi metodami były najkrótsze, a ich deficyty największe. Również zróżnicowanie między parametrami niżówek, z zastosowaniem metod POT oraz IC3 w zależności od charakteru zlewni, było najmniejsze.

EN

This study presents variability of low flow parameters depending on the method of separation into independent episodes. The analysis was based on daily flow data for the period from 01.11.1976 to 31.10.2013 for 17 profiles located in eastern Poland. Threshold level method was applied to determine low flow episodes. Flow with 90% probability of exceedance (Q90) taken from flow duration curve made for each river was adopted as the threshold level in this study. Low flow episodes were specified by using sequent peak algorithm (SPA), peak over threshold (POT) and 10-day moving average (MA) method as well as inter-event time and volume based criterion (IC) with tc criterion length equal to 3-, 5-, 6-, 10- and 15-days. Parameters of episodes separated by SPA algorithm deviated from those obtained with other methods. The use of SPA algorithm resulted in multiyear droughts observations which led to the occurrence of lower number of episodes with significantly extended time of duration. Application of SPA method to long periods led to the reduction of total value of flow deficits. MA and IC6 methods gave the best adjustment for applied time-based criteria. Elongation of the time criterion for IC method resulted in the approximation of low flow parameters to those obtained with SPA algorithm. The greatest intensity of low flows was noted with POT and IC3 methods. Episodes determined by these methods were shorter and their deficits were greater than the episodes from any other used criterion. Differences of parameters between episodes observed in catchments of different character were lowest with POT and IC3 methods.

12

Susza społeczno-ekonomiczna a susza hydrologiczna w zlewni górnej Wisły

Baran-Gurgul K., Bodziony M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 3/I

19--36

PL

Celem artykułu jest porównanie okresów wystąpienia niedoborów w rzekach (susza hydrologiczna) z okresami niedoborów wody przeznaczonej na cele gospodarczo-komunalno-bytowe (susza społeczno-ekonomiczna), jakie zaobserwowano w gminach leżących w zlewni Górnej Wisły, w latach 1984-2014. Stwierdzono współwystępowanie tych okresów co może ułatwić określenie zagrożenia suszą oraz pozwoli na odpowiednie przygotowanie się (w szczególności w urzędach lub instytucjach zajmujących się dystrybucją wody lub klęskami żywiołowymi) na odpowiednią reakcję. Niżówki, utożsamiane z suszą hydrologiczną wyznaczono metodą SPA przyjmując przepływ graniczny równy Q70%, a minimalny czas trwania - 7 dni. Okresy z niedoborem wody określono bazując na ankietach rozesłanych do władz powiatowych i gminnych oraz innych instytucji związanych z zaopatrzeniem w wodę.

EN

The main aim of this paper is to compare the periods of deficit of river water (hydrological drought) with the periods of the deficit of water used for the living and communal-economic purposes (social-economic drought), which were noticed in the communes in the upper Vistula river basin, between 1984-2014. The observed co-existence of these periods can make easier the prevision of the risk of drought and the better preparation for it (particularly in the offices and the institutions engaged in the water distribution or the natural disasters). The low-water, identified with the hydrological drought, was set with the SPA method, assuming the border flow of Q70% and the minimal duration of 7 days. The periods with deficit of water was set on the information gained from the questionnaires which were sent to the district and communal authorities and the other institutions engaged in water supplies.

13

Influence of hydrological drought on surface water and groundwater quantitative and qualitative parameters in the Torysa river catchment, eastern Slovakia

Fendekova M., Fl'akova R., Slivova V., Zenisova Z., Skoda P., Demeterova B., Fendek M., Gavurnik J., Nemethy P., Krcmar D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/1

109-114

EN

Surface water and groundwater quantitative and qualitative parameters depend on many factors, among which the climatic conditions and human influence play an important role. Hydrological drought affects first the surface water and with a certain time-lag also the groundwater. Human influence affects both the quantitative and qualitative properties. Hydrological drought in surface water and groundwater in the area of the upper Torysa River catchment was derived using the threshold level method for streamflow and baseflow values. Baseflow values were calculated using the local minimum method. In the end, number of surface water and groundwater drought periods was compared stressing the length of the drought period and time shift between the starting dates. Changes in chemical composition of surface and groundwater during drought periods were studied and analysed.

PL

Parametry ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych zależą od wielu czynników, spośród których ważną rolę odgrywają warunki klimatyczne i działalność człowieka. Susza meteorologiczna początkowo oddziaływuje na wody powierzchniowe, a po pewnym czasie również na wody podziemne. Działalność człowieka wpływa zarówno na jakościowe, jak i ilościowe cechy wód. Susza hydrologiczna w wodach powierzchniowych i podziemnych w zlewni górnej Torysy została określona metodą poziomu progowego dla przepływu bazowego i przepływu całkowitego. Wartości przepływu bazowego obliczono metodą lokalnych minimów. Ostatecznie, liczba okresów suszy dla wód powierzchniowych i podziemnych została wyznaczona przez kompresję okresów suszy w ruchomych interwałach czasowych. Przeprowadzone analizy i prace studialne wykazały zmiany składu chemicznego wód w okresach suszy.