Jedną z metod oczyszczania ciekłej frakcji pofermentu, pochodzącego z odwadniania pozostałości z procesu fermentacji metanowej w biogazowniach, może być zastosowanie ciśnieniowych procesów membranowych.
Koncentracja soków owocowych to kluczowy etap ich przetwarzania, a wyparki próżniowe od lat pozostają podstawową technologią w tym zakresie. Wysokie koszty energii oraz ryzyko degradacji składników wrażliwych na temperaturę skłaniają jednak przemysł do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. W tym kontekście procesy membranowe, a zwłaszcza wymuszona osmoza, stwarzają obiecującą możliwość otrzymywania koncentratów wysokiej jakości.
The development of eco-friendly methods for removing hazardous inorganic and organic contaminants (e.g., metal ions, synthetic dyes) from water systems is of great importance for the health and life of humans and animals. Recently, there has been growing interest in the possibilities of using deep eutectic solvents (DESs) in separation processes aimed at removing various pollutants from aqueous solutions. DESs are typically non-toxic, biodegradable, and can be synthesised using simple methods. Moreover, the components used in DESs synthesis, often considered “green” solvents, can be derived from natural sources. DESs are generally recyclable and relatively cheap. This review highlights recent advancements (mainly from 2023–2024) in the application of various DESs for the removal of metal and metalloid ions, as well as synthetic dyes, from aqueous solutions using solvent extraction (SE) and membrane separation (MP). It also includes critical comments on the limitations of current methods and their potential environmental impacts.
PL
Opracowanie przyjaznych dla środowiska metod usuwania niebezpiecznych zanieczyszczeń nieorganicznych i organicznych (np. jonów metali, barwników syntetycznych) z systemów wodnych ma ogromne znaczenie dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt. Ostatnio obserwuje się wzrost zainteresowania możliwościami wykorzystania cieczy głęboko eutektycznych (DES), w procesach separacji przeznaczonych do usuwania różnych zanieczyszczeń z roztworów wodnych, ponieważ DES są zazwyczaj nietoksyczne i biodegradowalne i można je otrzymać za pomocą prostych metod syntezy. Ponadto, składniki do syntezy DES, uważanych za „zielone” rozpuszczalniki, mogą być pozyskiwane ze źródeł naturalnych, a ciecze głęboko eutektyczne można zazwyczaj poddawać recyklingowi i są one stosunkowo niedrogie. W niniejszym przeglądzie omówiono najnowsze osiągnięcia (głównie z lat 2023–2024) w zakresie stosowania różnych DES do usuwania jonów metali i metaloidów oraz barwników syntetycznych z roztworów wodnych przy użyciu ekstrakcji rozpuszczalnikowej (SE) i procesów membranowych (MP). W pracy zawarto również krytyczne uwagi na temat ograniczeń opracowanych metod oraz ich potencjalnego wpływu na środowisko.
Zanieczyszczenie środowiska wodnego mikroplastikami (MPs) jest obecnie problemem na skalę światową. Aby przeciwdziałać temu zagrożeniu, należy z jednej strony ograniczyć liczbę mikrocząstek tworzyw sztucznych przedostających się do środowiska, z drugiej zaś usunąć cząstki już w nim obecne. Jako jedne z głównych dróg przedostawania się mikroplastików do środowiska wodnego wymienia się oczyszczalnie ścieków. Żadna z obecnie dostępnych technologii oczyszczania ścieków nie jest specjalnie zaprojektowana do usuwania tych zanieczyszczeń, jednakże na tle innych procesów techniki membranowe wykazują w tym zakresie duży potencjał. Ponadto połączenie tych procesów z innymi, jak koagulacja czy procesy biologiczne, pozwala na prawie 100-proc. Usunięcie mikroplastików z matrycy. Najbardziej efektywnym rozwiązaniem w tym zakresie są bioreaktory membranowe (MBR), które łączą proces biologicznego oczyszczania ścieków z separacją membranową, wpisując się jednocześnie w trendy „zielonej chemii”. Niemniej jednak potrzebne są dalsze badania, szczególnie w obszarze zminimalizowania foulingu membran, który stanowi główną wadę w procesach membranowych.
EN
The pollution of the aquatic environment with microplastics (MPs) is currently a global problem. To counteract this threat, it is necessary, on the one hand, to limit the number of plastic microparticles entering the environment and, on the other hand, to remove particles already present in it. Wastewater treatment plants are mentioned as one of the main routes of the passage of microplastics into the aquatic environment. None of the currently available wastewater treatment technologies is specifically designed to remove these contaminants, but membrane techniques have great potential in this field as compared to other processes. Moreover, combining these processes with others, such as coagulation or biological processes, enables almost 100% removal of microplastics from the matrix. The most effective solution in this regard are membrane bioreactors (MBR), which combine the biological wastewater treatment process with membrane separation while being in line with the trends of „green chemistry”. Nevertheless, further research is needed, especially in the area of minimising membrane fouling, which is the main disadvantage in membrane processes.
Woda jest surowcem niezbędnym do sprawnego działania przemysłu energetycznego, od pozyskania surowca energetycznego do wytworzenia energii. W niniejszych badaniach przedstawiona została perspektywa użycia wody pochodzącej ze zintegrowanego procesu oczyszczania ścieków oczyszczonych pochodzenia komunalnego, z użyciem ciśnieniowych metod membranowych (ultra- i nanofiltracji oraz odwróconej osmozy), jako surowca na potrzeby przemysłu energetycznego. Zwłaszcza woda o parametrach wody oczyszczonej po procesach nanofiltracji i odwróconej osmozy stanowi duży potencjał użytkowy dla każdego etapu produkcji energii.
Obserwuje się wprowadzenie nowych i obiecujących nanomateriałów do wytwarzania nowej generacji membran o zaawansowanych właściwościach antyfoulingowych i antyskalingowych. Membrany wykonane z tych materiałów pozwalają uzyskać znacznie wyższe strumienie wody/permeatu niż cienkowarstwowe membrany kompozytowe stosowane obecnie w procesach separacji membranowej. Nanomateriały, które są najczęściej stosowane do modyfikacji membran to: krzemionka, zeolity, metale (Ag, Zr i Ti) i tlenki metali (TiO2, ZrO2, ZnO, Al2O3), oraz materiały węglopochodne, tj. nanorurki węglowe (CNT) i materiały na bazie grafenu. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy i wyzwania związane z przygotowaniem membran wykonanych z nanomateriałów. Nowatorskie membrany kompozytowe można podzielić na dwie kategorie: (I) membrany wykonane wyłącznie z nanomateriałów, znane również jako membrany wolnostojące oraz (II) membrany polimerowo-ceramiczne modyfikowane nanomateriałami. Omówiono perspektywę rozwoju membran opartych na nanomateriałach w odniesieniu do efektywności oraz powiększenia skali.
EN
The introduction of novel and promising nano-materials for development of next generation of membranes of advanced antifouling and anti-scaling properties as well as for disinfection and photo-catalysis, have been observed. Membranes made of these materials enable to obtain significantly higher water/permeate fluxes than thin film composite membranes currently used in membrane separation processes. Nano-materials, which are the most often applied for membrane modifications are: silica, zeolites, metals (Ag, Zr and Ti) and metal oxides (TiO2, ZrO2, ZnO, Al2O3), and carbon-based materials, i.e. carbon nanotubes (CNT) and graphene based materials. In the paper, the state of the art in progress and challenges related to preparation of membranes made of nano-materials is presented. Novel composite membranes can be divided into two categories: (I) membranes made of only from nano-materials also known as freestanding membranes and (II) polymeric/ceramic membranes modified with nano-materials. The future prospect of membranes based on nano-materials in regard to the final separation efficiency and commercial scaling up has been discussed.
Związki bioaktywne są substancjami chemicznymi występującymi w powszechnie spożywanej żywności, nie są niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb energetycznych i odżywczych organizmu, ale pozytywnie wpływają na poprawę stanu zdrowia ludzi. Substancje te wykazują działanie przeciwutleniające, proutleniające oraz działają jako inhibitory enzymów. Mleko jest źródłem bioaktywnych związków, które pozytywnie oddziałują na organizm człowieka i naturalnie występują w produktach pochodzenia zwierzęcego. Wysokowartościowe bioaktywne składniki znajdują się w podstawowych frakcjach mleka – tłuszczowej oraz wodno-białkowej. Rozwój przemysłu spożywczego w zakresie produkcji żywności funkcjonalnej spowodował zmiany w procesach produkcyjnych oraz technologicznych. W efekcie tych zmian pozyskiwanie substancji bioaktywnych umożliwiają procesy membranowe, które mogą być stosowane do rozdziału substancji biologicznie aktywnych. Do najczęściej wykorzystywanych zalicza się technikę mikrofiltracji (MF) – zarówno do separacji bakteryjnej, jak i rozdziału białek, w zależności od zastosowanej membrany do MF, a także ultrafiltracji (UF). Dzięki tym procesom uzyskuje się bioaktywne składniki takie jak laktoferyna czy kwas linolowy (CLA – ang. Conjugated Linoleic Acid).
EN
Bioactive compounds are chemical substances found in commonly consumed food, other than those essential to meet basic energy needs and the nutrients of body, but having health improving properties. These substances show antioxidant and prooxidant effects and act as enzyme inhibitors. Milk is a source of bioactive compounds naturally occurring in animal products, which have a beneficial effect on the human body. High quality bioactive ingredients are found in all basic fractions of milk – fat and water-protein. Increased interest and development of the food industry in the production of functional food caused changes in production and technological processes. As a result of these changes, we can obtain bioactive substances through membrane processes, which can be used to separate biologically active substances. The most frequently used processes include the microfiltration technique (MF) for both bacterial and protein separation depending on the membrane used for MF, as well as ultrafiltration (UF). These processes allow us to obtain bioactive components such as lactoferrin and linoleic acid (CLA).
W artykule przedstawiono możliwości zagospodarowania serwatki kwasowej. Wysoka zawartość minerałów i kwasu mlekowego ogranicza możliwości jej wykorzystania. Do najbardziej powszechnych kierunków przetwarzania należy odzysk białka w procesach separacji membranowej. Zastosowanie nanofiltracji przed procesem suszenia rozpyłowego pozwala zoptymalizować proces produkcji serwatki kwaśnej w proszku i rozwiązuje problem wysokiej lepkości proszku. Wykorzystanie serwatki kwasowej do produkcji preparatów dla niemowląt jest możliwe dzięki znacznej demineralizacji podczas elektrodializy, zastosowanej jako pośredni etap przetwarzania serwatki przed suszeniem rozpyłowym. Prognozowany wzrost produkcji serwatki kwasowej w Polsce i na świecie rodzi konieczność badania nowych kierunków jej zagospodarowania i optymalizacji już istniejących.
EN
The article presents the possibilities of acid whey management. High content of minerals and lactic acid limits its utilization. The most common direction of acid whey processing is protein recovery in membrane separation processes. The use of nanofiltration prior to the spray-drying process allows to optimize the production of acid whey powder and solves the problem associated with the high stickiness of the powder. The use of acid whey for the production of infant formulas is possible due to the significant demineralization of whey achieved by electrodialysis as an intermediate processing step before spray drying. The predicted increase in the production of acid whey in Poland but also worldwide creates necessity to explore new directions for its management and optimization of existing processes.
Poszukiwanie nowych źródeł czystej energii będzie powodować wzrost liczby biogazowni, a przez to ilości powstających w nich odpadów w postaci masy pofermentacyjnej. Dodatkowo proces fermentacji metanowej jest coraz częściej stosowaną metodą przeróbki frakcji organicznej odpadów komunalnych oraz osadów powstających w oczyszczalniach ścieków. Przetwarzanie, magazynowanie oraz transport ciekłego odpadu, jakim jest pozostałość pofermentacyjna, powstającego w biogazowniach przysparza wielu problemów, których zlekceważenie prowadzić będzie nie tylko do strat ekonomicznych, a także do degradacji środowiska. W pracy scharakteryzowano racjonalne metody zagospodarowania masy pofermentacyjnej powstającej w biogazowniach, poprzez odzyskiwanie z niej wody oraz substancji odżywczych, które mogą być wykorzystane rolniczo, bez potrzeby ich magazynowania. Ze względu na postępujący deficyt wody w rolnictwie, coraz częściej masę pofermentacyjną zaczyna się traktować nie tylko jako alternatywny nawóz, ale także jako potencjalne źródło wody. Zastosowanie odzyskanej wody do nawadniania upraw wymaga takiego jej oczyszczenia, aby zanieczyszczenia pochodzące z fermentowanej biomasy nie powracały do środowiska. Obiecujące rezultaty w tym zakresie mogą zapewnić procesy membranowe.
EN
The quest for new clean energy sources will result in growing numbers of biogas plants and, as an implication, rising amount of waste produced in the form of a digestate. Additionally, methane fermentation becomes a growingly popular treatment method of the organic fraction of both municipal waste as well as the precipitate from wastewater treatment plants. Treatment, storage, and transport of liquid waste, such as digestate from biogas plants involve numerous challenges. Not only may ignoring them lead to economic losses but also it may cause environmental degradation. The paper discusses efficient methods for digestate management through recovery of water and nutrients that can be then utilized in the agriculture thus eliminating the temporary storage requirement. Due to increasing water deficit in agriculture, the digestate often serves not only as an alternative fertilizer but also as a source of water. Application of the reclaimed water to crop irrigation requires its proper treatment preventing contaminants from coming back to the environment. Membrane processes could deliver promising results here.
Production of sanitary safe water of high quality with membrane technology is an alternative for conventional disinfection methods, as UF and MF membranes are found to be an effective barrier for pathogenic protozoa cysts, bacteria, and partially, viruses. The application of membranes in water treatment enables the reduction of chlorine consumption during final disinfection, what is especially recommended for long water distribution systems, in which microbiological quality of water needs to be effectively maintained. Membrane filtration, especially ultrafiltration and microfiltration, can be applied to enhance and improve disinfection of water and biologically treated wastewater, as ultrafiltration act as a barrier for viruses, bacteria and protozoa, but microfiltration does not remove viruses. As an example of direct application of UF/MF to wastewater treatment, including disinfection, membrane bioreactors can be mentioned. Additionally, membrane techniques are used in removal of disinfection byproducts from water. For this purpose, high pressure driven membrane processes, i.e. reverse osmosis and nanofiltration are mainly applied, however, in the case of inorganic DBPs, electrodialysis or Donnan dialysis can also be considered.
PL
Filtracja membranowa, szczególnie ultrafiltracja (UF) i mikrofiltracja (MF), może wspomóc i polepszyć proces dezynfekcji wody i ścieków oczyszczonych biologicznie, ponieważ membrana stanowi barierę dla wirusów, bakterii i pierwotniaków. Przykładem bezpośredniego zastosowania membran UF/MF do oczyszczania ścieków, w tym ich dezynfekcji, są bioreaktory membranowe. Techniki membranowe stosuje się ponadto do usuwania ze środowiska wodnego ubocznych produktów dezynfekcji (UPD). Wykorzystuje się tutaj przede wszystkim wysokociśnieniowe procesy membranowe, tj. odwróconą osmozę i nanofiltrację, chociaż w przypadku nieorganicznych UPD brane są również pod uwagę elektrodializa i dializa Donnana.
High fluorine concentrations in aquatic environment, even above 30 mg/L, are often detected in many parts of the world. Due to fluorine effects on health, World Health Organization (WHO) as well as national health authorities have established its maximum permissible concentration in drinking water at the level of 1.5 mg/L. This review article aims to provide detail information on researchers’ efforts in the field of fluorides removal during potable water production. The contaminant elimination methods have been broadly divided in three sections, i.e. coagulation/precipitation, adsorption and membrane techniques. Both, precipitation with the use of calcium salts or coagulation with aluminum sulphate and ferric salts followed by sedimentation are used for fluorine removal. In electrocoagulation, a coagulant is generated in situ by means of oxidation of anode usually made of aluminum or iron. The removal of fluorides from water and wastewater can be performed with the use of many different types of adsorbents, which are either applied already at industrial scale or still tested in the laboratory or pilot scale. The adsorption on activated aluminum oxide is already a common technology of fluorine removal from water and wastewater, and it is also indicated as the one of the best available technique (BAT) in this field. However, the adsorbent price is relatively high, while its efficiency mostly depends on pH and co-ions presence. Recently, a lot of effort has been devoted to develop an effective method of aluminum oxide modification with the use of metals’ oxides impregnation, which reveal significant defluoridation efficiency. The applicability of carbon based sorbents is less efficient than of aluminum compounds, hence a number of studies on modification of carbon based materials towards defluoridation improvement are carried out. The special attention is dedicated to carbon nanotubes. Among many natural materials, which are usable to fluorine adsorption, many different types of clays and minerals have been tested. Biosorbents, especially modified chitosan, also offer promising results in fluorine removal process. Additionally, a group of waste materials, which contain metal oxides, have also been examined to fluorides concentration decrease in contaminated aqueous streams, and those can be considered as alternative cheap sorbents. Synthetic layered double hydroxides (LDHs), hydrocalcite like compounds and nanosorbents have also gained a lot of attention as potential fluorine adsorbent, as they reveal high affinity toward the contaminant. Among membrane techniques reverse osmosis, nanofiltration, ultrafiltration in integrated systems, electrodialysis and Donnan dialysis have been discussed. The most important benefits offered by membrane processes are very high removal efficiency (up to 98%), single stage treatment, simultaneous water disinfection and low requirement for additional chemicals. However, the removal of other anions present in treated water is a serious disadvantage of those techniques, as it results in the need of water remineralization to assure the proper quality of finally produced potable water. Additionally, membrane processes are quite expensive due to relatively high initial concentrated solution containing fluorine may become a significant problem.
PL
Występowanie fluorków (F-) w wodach naturalnych jest związane z ich obecnością w skorupie ziemskiej, jak również aktywnością przemysłową człowieka. O ile obecność jonów F- w wodzie do picia w ilości 0,5÷0,7 mg/l zabezpiecza przed próchnicą zębów, o tyle ich nadmiar jest uważany za poważny problem zdrowotny. Regularne spożywanie wysoce fluorowanej wody, zawierającej 1,5÷4 mg F/l, wywołuje wiele chorób związanych z tkanką kostną (fluoroza, artretyzm i osteoporoza), chorobę Alzheimera, utratę pamięci i inne neurologiczne dolegliwości. Według World Health Organization, a także polskich przepisów, maksymalne stężenie fluorków w wodzie do picia nie może przekraczać 1,5 mg/l, a rekomendowany jest zakres 0,5÷1 mg/l. Opracowano szereg metod usuwania fluorków, które można podzielić na trzy grupy procesów: koagulacja i wytrącanie, membranowe techniki separacji oraz adsorpcja/wymiana jonowa.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obecność farmaceutyków w środowisku wodnym jest problemem ogólnoświatowym, który z roku na rok staje się coraz bardziej poważny, ze względu na prężnie rozwijający się rynek farmaceutyczny. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na potencjalne niebezpieczeństwo, jakie może wywoływać krótkoterminowa bądź długoterminowa (chroniczna) ekspozycja organizmów żywych na farmaceutyki, a także na skuteczność w zakresie usuwania leków z uzdatnianej wody. Ocenie poddano procesy konwencjonalne (koagulację, filtrację, infiltrację, adsorpcję, utlenianie chemiczne) oraz zaawansowane (techniki membranowe, metody pogłębionego utleniania). Okazało się, iż w procesach konwencjonalnych, stosowanych w większości stacji uzdatniania wody do celów spożywczych, nie jest możliwe efektywne obniżenie zawartości farmaceutyków odnoszone do ich zawartości w wodzie przed oczyszczaniem. Zdecydowanie najlepsze rezultaty uzyskiwano natomiast w procesach zaawansowanych, podczas których zawartość większości badanych substancji farmaceutycznych ulegała niemal całkowitej eliminacji.
EN
The presence of pharmaceuticals in the aquatic environment is a global problem, which gets more and more serious with time because of the growth of the pharmaceutical market. In this study the potential risk related to short-term or long-term (chronic) exposure of the living organisms to pharmaceuticals were shown and also some conventional processes (coagulation, filtration, infiltration, adsorption, chemical oxidation) and advanced processes (membrane processes, advanced oxidation processes) were assessed and compared based on their removal efficiency of pharmaceuticals contained in treated water. As expected, most of the conventional processes included in drinking water treatment plants are not able to decrease the amounts of pharmaceuticals or their metabolites in water intended for human consumption in regard to raw water. The advanced processes proved to be the most efficient regarding to the elimination of pharmaceuticals - test substances content was almost completely reduced.
Health problem from fluoride contaminated water is more acute in rural and small urban communities. Defluoridation of low contaminated water by inexpensive adsorbents is a substantial practice worldwide. In the study, low-cost sorbents have been investigated as replacements for current costly methods of removing the excess fluoride from water below the certain concentration. The adsorption capacity of iron oxide and cement clay in fluoride removal was investigated by the batch method. The equilibrium time was attained in 3 h and 2 h for iron oxide and cement clay, respectively. Optimum adsorbent dosage was found to be 5 g/dm3. Initial fluoride concentrations for the adsorption studies were 1.24 and 12.2 mg/dm3. Fluoride adsorption isotherm fitted well the Freundlich isotherm with the coefficient of determination >0.99 for both adsorbents. The fluoride adsorption capacity of iron oxide was found higher than that of cement clay due to the high surface area and charge of iron oxide. How-ever both substances can reduce F– contamination below the acceptable limits of 1.5 mg/dm3 for less contaminated water.
Procesy membranowe, co do których stosowania jeszcze do niedawna podchodzono z obawą o niezawodność instalacji, obecnie znalazły należne im miejsce w procesie produkcji wody do celów energetycznych. Zastosowanie ciśnieniowych technik membranowych, takich jak ultrafiltracja i odwrócona osmoza, stało się już powszechne.
II Międzynarodowa i XI Konferencja Naukowa „Membrany i procesy membranowe w ochronie środowiska" pod honorowym patronatem J.M. Rektora Politechniki Śląskiej i Komitetu Inżynierii Środowiska PAN odbyła się w dniach 15-18 czerwca 2016 r. w Kościelisku. Konferencja jest wydarzeniem cyklicznym, organizowanym nieprzerwanie od 1995 r. przez Zakład Chemii Środowiska i Procesów Membranowych Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej. Celem spotkań jest przegląd stanu wiedzy i osiągnięć w zakresie wykorzystania procesów membranowych w szeroko rozumianej ochronie środowiska, a także w innych pokrewnych dziedzinach nauki i techniki.
W artykule przedstawiono wyniki badań mających na celu zatężenie składu chemicznego naturalnej zmineralizowanej wody i pozyskanie koncentratu użytecznego dla celów balneologicznych. Pierwotna mineralizacja ogólna badanej surowej wody wynosiła 11 010 mg/dm3 i zawierała 10,06 mg/dm3 kwasu metakrzemowego. W rezultacie zatężania wody, w procesie odwróconej osmozy wyposażonej w membranę BW30FR-400, otrzymano wysokiej jakości nowy produkt. Mineralizacja skoncentrowanej wody mineralnej wynosiła 18 238,5 mg/dm3 przy stężeniu 18,48 mg/dm3 kwasu metakrzemowego. Dodatkowo otrzymano wysokiej jakości permeat, jako produkt możliwy do wykorzystania jako woda przeznaczona do spożycia przez ludzi. Wyniki badań dały nowe światło dla zastosowań technicznych.
EN
The paper presents the results of research aimed at concentrating the mineralized water. The aim of the research was to obtain more concentrated mineral water as concentrates useful for balneological purposes. The mineralization of tested raw mineral water was 11 010 mg/dm3 and contained 2.8 mg/dm3 of boron-and 10.06 mg/dm3 of metasilicic acid. As a result of water concentrating in the RO process with a BW30FR-400 membrane, a high quality of a new product – concentrate has been achieved. The mineralization of concentrated mineral water was a 18 238.5 mg/dm3 with 18.48 mg/dm3 metasilicic acid concentration. In additional the high quality of the permeate was also obtained as a product possible for use as potable water. The results of research gave new light for the technical application.
Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych związkami fluoru jest problemem występującym w wielu regionach świata. Związki te mogą pochodzić zarówno ze źródeł antropogenicznych, jak i naturalnych. Niewielkie ilości fluorków działają korzystnie na rozwój kości i zębów, jednakże ich większe ilości w spożywanej wodzie wpływają szkodliwe na zdrowie człowieka. Zgodnie z wytycznymi WHO oraz polskimi przepisami, zawartość fluorków w wodzie przeznaczonej do spożycia nie może przekraczać 1,5 gF–/m3. Z tego powodu poszukuje się coraz skuteczniejszych i bardziej ekonomicznych metod defluoryzacji wody. Fluorki mogą być usunięte ze środowiska wodnego różnymi metodami fizyczno-chemicznymi, takimi jak adsorpcja, koagulacja, strącanie, wymiana jonowa, a także w procesach membranowych. W pracy omówiono przykłady procesów i technologii eliminacji flourków, z uwzględnieniem ich ograniczeń wpływających na skuteczność usuwania jonów fluorkowych z roztworów wodnych. Wykazano, że stopień usunięcia fluorków w różnych procesach technologicznych zależy przede wszystkim od takich czynników, jak pH roztworu, początkowa zawartość jonów F–, obecność jonów współtowarzyszących, rodzaj adsorbentu czy też właściwości membrany. Wyniki badań wskazują, że realizacja procesu defluoryzacji wody w optymalnych warunkach może zapewnić skuteczność usuwania fluorków przekraczającą 90%.
EN
Fluoride contamination of surface and groundwaters is frequently observed around the world. Fluorides may originate from both anthropogenic and the natural sources. In small amounts, they are beneficial for bone and teeth development. However, higher concentrations in drinking water are harmful to human health. According to WHO guidelines, the fluoride content in drinking water cannot exceed 1.5 gF–/m3. Therefore, more effective and economic defluoridation methods are sought. Fluorides can be removed from water environment by various physico-chemical methods such as adsorption, coagulation, precipitation, ion-exchange as well as the membrane processes. Examples of fluoride elimination processes and techniques are discussed, taking account of their limitations affecting the efficacy of fluoride removal from water solutions. It was demonstrated that the extent of fluoride removal in different technological processes primarily depends on solution pH, the initial F– ion concentration, presence of coexisting ions, adsorbent type and membrane properties. The study results indicate that under optimal operational conditions the fluoride removal efficacy may exceed 90%.
Procesy membranowe należą do szybko rozwijających się przetwórczych technik separacyjnych w przemyśle spożywczym. Postęp w produkcji membran oraz projektowaniu instalacji membranowych przekłada się na coraz szersze i bardziej wyspecjalizowane ich zastosowanie, zwłaszcza w przemyśle mleczarskim. Jednak mimo tych wysiłków zjawisko foulingu membranowego, nieuniknione w filtracji membranowej i niekorzystnie wpływające na jej wydajność, może stanowić ważny element decydujący o powodzeniu wdrożenia tych technik w skali przemysłowej. Dlatego celem niniejszego artykułu jest próba zawężenia luki między praktyką przemysłową a pracami badawczymi w zakresie poszerzenia wiedzy o mechanizmach rządzących foulingiem membranowym.
EN
Membrane processes are fast developing, processing separation techniques in the food industry. Progress in the production of membranes and membrane installations’ design is reflected in their wider and more specialized application, especially in the dairy industry. However, despite these efforts, the phenomenon of membrane fouling, inevitable in membrane filtration and negatively affecting its performance can be a key factor in the success of the implementation of these techniques on an industrial scale. Therefore, the aim of this study was to attempt to narrow the gap between the industrial practice and research work in the field of the knowledge of the mechanisms, governing membrane fouling.
Artykuł stanowi ogólne wprowadzenie do technologii oczyszczania ścieków i uzdatniania wody z wykorzystaniem procesów membranowych. W oparciu o literaturę podjęto próbę przedstawienia podstaw procesów membranowych, problemów technologicznych oraz praktycznych przykładów zastosowań.
EN
The article is a general introduction of sewage treatment and water treatment using membrane processes. Based on literature, I would like to presents basis of membrane processes, technological problems and practical examples of applications.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.