Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Towards a green future: the polish energy market and the potential of renewable energy sources

Kubiczek Jakub, Przedworska Kornelia

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2024

|

z. 195

345--356

EN

Purpose: The purpose of the article is to present the current situation in the energy sector in Poland, with particular emphasis on the role of renewable energy sources (RES), and to assess the impact of these investments on the future of the energy sector in Poland. Design/methodology/approach: Secondary research was conducted to characterize the energy market in Poland. Documents from four leading electric power producers in Poland were examined. Findings: Despite the fact that Polish energy sector still heavily relies on coal, the future of the Polish energy sector appears to be closely linked to the development of RES. Leading companies operating in the Polish energy sector have adopted strategies involving significant investments in RES. Research limitations/implications: This study focuses on the power sector and does not take into account investments in RES made by households. Therefore, future research could focus on the energy transition of households in particular, identifying the determinants and constraints of this transition. Practical implications: This paper shows how legal regulations, including CO2 emission restrictions and international commitments, affect the current situation of the Polish energy market and shape its development. These regulations also point out the need to accelerate the country's energy transition in order to increase energy security through diversification of energy sources. Social implications: Large-scale investments in renewable energy sources will contribute to reduction of greenhouse gas emissions, thus, they will have positive effect on the environment. Originality/value: The issue of energy transition is addressed from both a practical and social point of view. The analysis conducted uses the most recent data, thereby providing up-to-date knowledge.

2

Możliwości ograniczania śladu węglowego poprzez wykorzystanie systemu zarządzania energią (EMS)

Piekarski Marcin, Grübel Klaudiusz

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2024

|

Vol. 7 (27)

32--42

EN

Increasing energy efficiency will be essential to achieving the climate goals laid out in Euro-pean Union directives. This is particularly true for industries, whose share of heat and energy consumption, using Poland as an example, is about one-third of the total. This challenge has implications both in reducing greenhouse gas emissions, particularly CO2, but also for main-taining the competitiveness of EU countries' industries in the global market. Implementation in industrial processes of energy management systems - EMS, monitoring energy key perfor-mance indicators - KPI, is a tool for making informed investment decisions, in increasing en-ergy efficiency of enterprises and industrial processes. There is the Industrial Energy Manage-ment System (IEMS), which focuses on energy efficiency in industrial processes, the Building Energy Management System (BEMS) for buildings, such as commercial buildings, and the Home Energy Management System (HEMS), which is becoming increasingly popular for residential users and small properties. The concept of measuring, or rather calculating, the Product Carbon Footprint (PCF) of a man-ufacturing process is derived from the broader concept of Life Cycle Assessment (LCA) in general. The PCF is expressed in Greenhouse Gas (GHG) equivalent units, or CO2-eq. The essence of the PCF calculation is a multi-faceted approach to addressing the sources of GHG emis-sions, from the acquisition of raw materials, their processing with tools and the energy supplied to the process, through the supply chain and transport to the customer. Each of these stages generates a cost in the form of greenhouse gas equivalent (GHG) emissions to the environ-ment, and the sum of these costs is the present carbon footprint (PCF). Typically, the majority of a product's PCF comes from the extraction and pre-processing of the raw material itself.

3

Redukcja emisji CO2 energią z wód gruntowych - technologia FCH a ESG

Struzik Wojciech, Kuciak Tomasz, Fiecek Błażej

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 7

118--121

4

Zwiększenie autokonsumpcji energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej

Kurz Dariusz

Inżynier Budownictwa

|

2024

|

nr 1

72--77

5

Modernizacja – nowa jakość budynków

Heller Alicja

Inżynier Budownictwa

|

2024

|

nr 7/8

41--44

6

Battery energy storage utilization in optimization of heat production in district heating sector

Nowakowski Rafał

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2024

|

Nr 1

9--18

EN

The innovative approach to the issues of integration of an electricity storage, heat storage and an electrode heating boiler in the heating system in this paper is presented. In recent years, a growing share of renewable energy sources in heating has been observed, which may result in the dynamics of electricity price variability being greater and more frequent than in daily and annual periods. This may apply in particular to the price of heat from electrode boilers. The proposed solution to optimize heat prices at an acceptable level for end users, consisting in connecting an electrode heating boiler with heat and electricity storage facilities is presented.

PL

W artykule przedstawiono innowacyjne podejście do zagadnień integracji magazynu energii elektrycznej, magazynu ciepła i elektrodowego kotła ciepłowniczego w systemie ciepłowniczym. W ostatnich latach można zaobserwować rosnący udział odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie, co może spowodować, że dynamika zmienności cen energii elektrycznej będzie większa i częstsza niż w okresach dobowych oraz rocznych. Może to dotyczyć w szczególności ceny ciepła z kotłów elektrodowych. W artykule przedstawiono propozycję rozwiązania dla optymalizacji cen ciepła, na akceptowalnym poziomie dla odbiorców końcowych, polegające na połączeniu elektrodowego kotła ciepłowniczego z magazynami ciepła i energii elektrycznej.

7

Wytwarzanie energii oraz ograniczanie jej zużycia na przykładzie przedsiębiorstwa wodociągowego

Żaba Tadeusz

Energetyka Rozproszona

|

2024

|

nr 11

21--27

PL

Energia elektryczna stanowi ważną pozycję w kosztach działalności każdego przedsiębiorstwa. Dlatego jej oszczędne zużycie oraz możliwość generacji dają szansę na znalezienie oszczędności i uzyskanie lepszej pozycji rynkowej. Generacja rozproszona pozwala nie tylko na ograniczenie kosztów, ale również zmniejszenie strat na przesyle oraz zwiększenie niezawodności. Wytwarzanie energii nabiera szczególnego znaczenia w przypadku przedsiębiorstw komunalnych, których koszty funkcjonowania przekładają się bezpośrednio na stawki opłat ponoszonych przez mieszkańców. Zwykle tego typu przedsiębiorstwa posiadają naturalne uwarunkowania, jak np. miejsce pod zabudowę odnawialnych źródeł energii. Rozwój OZE to nie tylko moda, ale przede wszystkim działanie w celu ograniczenia emisji i redukcji zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery. Oszczędność opłat za energię elektryczną można uzyskać przez jej wytwarzanie, ale także dzięki zastosowaniu inteligentnych rozwiązań w zakresie optymalizacji sterowania pracą głównych odbiorników energii elektrycznej. Wykorzystanie inteligentnych narzędzi staje się coraz bardziej powszechnie, a koszty poniesione na wdrożenie zwracają się w krótkim okresie. Tego typu środki pozwalają również na ograniczenie kosztów związanych z obsługą oraz na zapewnienie bezpieczeństwa prowadzonych procesów technologicznych. W artykule przedstawiono działania w zakresie wytwarzania i oszczędzania energii na przykładzie Wodociągów Miasta Krakowa SA.

EN

Electricity is an important item in the operating costs of every company. Therefore, its economical consumption and the possibilities of its own generation give the opportunity to reduce costs and gain a better market position. Distributed generation allows not only to reduce costs, but also to reduce transmission losses and increase reliability. Energy generation is of particular importance in the case of municipal enterprises, where their costs translate directly into the rates of fees borne by residents. Usually, this type of enterprises have natural conditions, such as a place for the development of renewable energy sources. Renewable energy sources are not only a fashion, but also a significant impact on reducing emissions and pollutants emitted into the atmosphere. Saving electricity fees is not only its generation, but also the use of intelligent solutions in the field of optimization of control of the operation of the main electricity consumers. The use of smart solutions is becoming more and more common, and the costs incurred for implementation are recouped in the short term. Such solutions also allow you to reduce the costs associated with service and ensure the safety of technological processes. The article presents activities in the field of energy generation and saving on the example of the Krakow Water PLC.

8

Potencjał fotowoltaiki dla średnich i dużych miast w Polsce

Janczyszyn Jerzy

Energetyka

|

2024

|

nr 8

346--349

PL

W artykule podjęto próbę oceny przydatności energii słonecznej do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną średnich i dużych miast w Polsce za pomocą paneli fotowoltaicznych. Energia słoneczna nie dociera do powierzchni ziemi przez całą dobę i tylko w niewielkim stopniu zimą. Można ją przekształcić w energię elektryczną i przechowywać w bateriach, ale tylko przez kilka godzin. Przykładowo dla Krakowa obliczono średnią dobową wydajność i niezbędną powierzchnię paneli fotowoltaicznych, aby pokryć zapotrzebowanie miasta w okresie zimowym, kiedy zapotrzebowanie jest największe. Powierzchnia paneli w grudniu uzyskana dwoma sposobami wyniosłaby 43 i 64 km2. Porównanie z wdrożonymi elektrowniami małej mocy pokazuje, że może to być nawet kilkaset km2. Uznano, że obszar tego rzędu jest praktycznie nierealny w mieście, a nawet w jego sąsiedztwie. W rezultacie stwierdzono, że energia jądrowa pozostaje jedyną możliwością zapewnienia niezbędnej energii elektrycznej i ciepła, przy całkowitej rezygnacji z paliw kopalnych. To ostatnie wynika z konieczności ochrony klimatu i zapewnienia rentowności. W praktyce może to być elektrociepłownia magazynująca ciepło od lata do zimy w dużym magazynie ciepła.

EN

The article attempts to assess the suitability of solar energy to cover the electricity demand of medium and large cities in Poland using photovoltaic panels. It is known that solar energy does not reach the earth’s surface 24 hours a day and only to a small extent in winter. It can be converted into electricity and stored in batteries, but only for a few hours. For example, for Krakow, the average daily efficiency and the necessary area of photovoltaic panels were calculated to cover the city’s demand in winter, when the demand is the highest. The panel areas in December obtained in two ways would amount to 43 and 64 km2. Comparison with implemented low-power power plants shows that it may be up to several hundred km2. It was considered that an area of this order is practically unrealistic in the city or even in its vicinity. As a result, it was concluded that nuclear energy remained the only option to provide the necessary electricity and heat while abandoning fossil fuels. The latter result from the need to protect the climate and ensure profitability. In practice, it may be a combined heat and power plant storing heat from summer to winter in a large heat storage facility.

9

Czynniki kształtujące poziom cen energii elektrycznej w okresie transformacji

Kulesa Marek

Energetyka

|

2024

|

nr 6

233--444

PL

W artykule przeanalizowano ceny energii elektrycznej zarówno na rynku giełdowym jak i na rynku detalicznym z uwzględnieniem zamrożenia cen. Analizie poddano tzw. czynniki fundamentalne kształtujące ceny energii elektrycznej w Polsce i UE, w tym między innymi: polski miks energetyczny, zmiany zapotrzebowania odbiorców na energię elektryczną, ceny tzw. indeksów węglowych oraz ceny paliwa gazowego, ceny praw do emisji CO2. Uwzględniono uwarunkowania formalnoprawne polskiego rynku energii elektrycznej, w tym tzw. ustawy zamrażające ceny energii elektrycznej oraz ich nowelizacje.

EN

Analysed are here electrical energy prices both on the stock and retail markets taking also Into consideration the price freezes. Examined are the so-called fundamental factors shaping electrical energy prices in Poland and the EU, including i.a. the Polish energy mix, fluctuations in end-user electricity demand, prices of the so-called carbon indices, gas fuel prices as well as the price of CO2 emission rights. Taken into account are formal and legal conditions concerning the Polish electrical energy market together with the so-called Acts on freezing of electrical energy prices and their amendments.

10

Analiza możliwości zastosowania sztucznej inteligencji do grupowania profili dobowych zapotrzebowania na energię elektryczną w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE)

Piotrowski Paweł, Trybułowska Ewelina

Elektro Info

|

2024

|

nr 4

34--40

PL

W artykule przedstawiono analizę statystyczną wieloletnich danych (wartości godzinowe zapotrzebowania na energię elektryczną) z KSE oraz analizę możliwości zastosowania sztucznej sieci neuronowej samoorganizującej się (Self Organizing Map) do podziału dobowych profili zapotrzebowania na energię elektryczną w KSE. Artykuł kończy podsumowanie oraz wnioski z wykonanych analiz statystycznych oraz badań związanych z zastosowaniem SOM do grupowania profili zapotrzebowania na energię.

EN

The article presents a statistical analysis of long-term data (hourly values of electricity demand) from the NPS and an analysis of the possibility of using a self-organizing artificial neural network (Self Organizing Map) to divide daily profiles of electricity demand in the NPS. The article concludes with a summary and conclusions from the conducted statistical analyses and studies related to the application of SOM for clustering electricity demand profiles.

11

Economic and environmental analyses of the construction of on-site, large-scale photovoltaic farms

Zegardło Bartosz, Pogonowska Natalia, Bombik Antoni

Economics and Environment

|

2024

|

No. 1

art. no. 596

EN

This paper addresses the construction of large-scale photovoltaic farms. The paper describes the issues of the current overconsumption of energy from traditional sources and the associated overuse of fossil fuels. Alternatives to these processes are presented based on literature sources, and the use of renewable energy sources, focusing on solar energy, is recommended here. In the research section, attention was focused on the economic and environmental aspects of ventures involving the construction of large-scale farms by manufacturing companies with high monthly energy consumption. In the first stage of the work, economic analyses were carried out based on data obtained from photovoltaic installation companies. For the simulation, an assessment of the costs and benefits of building a photovoltaic farm for a steel construction company located in eastern Poland was used. Another element of the research part of the study was an analysis of the results of a questionnaire survey, which was conducted among people living in the vicinity of such farms. On this basis, the environmental impact of neighbouring areas of this type of investment was estimated. Positive conclusions from the analyses made it possible to recommend the construction of this type of facility, especially for manufacturing plants with high electricity consumption.

PL

W artykule niniejszym podjęto problematykę budowy wielko powierzchniowych farm fotowoltaicznych. W pracy opisano zagadnienia dotychczasowego nadmiernego zużycia energii pochodzącej ze źródeł tradycyjnych i wiążące się z tym nadmierne wykorzystanie paliw kopalnianych. Na podstawie źródeł literaturowych przedstawiono alternatywy dla tych procesów oraz zarekomendowano wykorzystanie w tym miejscu odnawialnych źródeł energii koncentrując uwagę na energii słonecznej. W części badawczej uwagę skoncentrowano na aspektach ekonomicznych i środowiskowych przedsięwzięć polegających na budowie wielko powierzchniowych farm przez firmy produkcyjne o wysokim miesięcznym zużyciu energii. W pierwszym etapie prac bazując na danych pozyskanych z firm wykonujących instalacje fotowoltaiczne dokonano analiz ekonomicznych. Do symulacji posłużono się oceną kosztów i zysków jakie wiązałyby się z budową fermy fotowoltaicznej dla firmy wytwarzającej konstrukcje stalowe zlokalizowanej we wschodniej Polsce. Kolejnym elementem części badawczej była analiza wyników przeprowadzonego sondażu ankietowego, który został wykonany wśród osób zamieszkujących sąsiedztwo takich farm. Na jego podstawie oszacowany został wpływ na środowisko terenów sąsiadujących tego typu inwestycji. Pozytywne wnioski płynące z przeprowadzonych analiz pozwoliły na zarekomendowanie budowy tego typu obiektów w szczególności dla zakładów wytwórczych o wysokim zużyciu energii elektrycznej.

12

Ceny energii elektrycznej na rynku krajowym

Grudziński Zbigniew, Stala-Szlugaj Katarzyna, Ozga-Blaschke Urszula

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2023

|

nr 111

81--94

PL

W roku 2021 po raz siódmy (od 2000 r.) bilans krajowej produkcji i zużycia energii elektrycznej był ujemny, przy czym różnica (–887 GWh) była niewielka w porównaniu z rokiem wcześniejszym (–13,3 TWh), dzięki znacznemu wzrostowi produkcji na poziomie 13,6%. W ostatnim okresie także nastąpiła zmiana relacji cenowych pomiędzy Polską i krajami sąsiednimi. Duży wzrost cen gazu spowodował, że produkcja energii z węgla kamiennego stała się bardziej rentowna. W 2022 r. ta sytuacja się jeszcze bardziej pogłębiła. W efekcie import energii do Polski ulegał stopniowemu ograniczeniu, rósł natomiast eksport. Sprzedaż i zakup energii elektrycznej na polskim rynku energii odbywa się przede wszystkim na giełdzie energii prowadzonej przez TGE SA w formie standardowych transakcji lub kontraktów. Najważniejszymi cenami na TGE są ceny notowane na RDN. Ceny z tego parkietu są traktowane jako referencyjne do wyceny innych kontraktów. Cena BASE na RDN ukształtowała się w roku 2021 na poziomie 401 zł/MWh. Ceny miesięczne w całym roku były w tendencji rosnącej. Wzrost bardzo przyspieszył w końcówce roku. W 2022 roku w sierpniu na RDN ceny osiągnęły poziom 1390 zł/MWh. Średnia cena uprawnień do emisji CO2 EUA z giełd ICE i EEX w 2021 r. była ponad dwukrotnie wyższa niż w 2020 r. i wyniosła 53,4 EUR (w 2020 r. – 24,7 EUR). W 2021 r. uprawnienia do emisji CO2 zyskały na wartości ok. 146%. Po ośmiu miesiącach 2022 r. ceny uprawnień do emisji wyniosły około 84 EUR a maksymalne ceny sięgały 95 EUR w notowaniach dziennych. W wyniku przeprowadzonej symulacji CDS określono przy jakich parametrach zewnętrznych takich, jak cena węgla, ceny uprawnień do emisji produkcja energii elektrycznej w Polsce jest opłacalna w zależności od sprawności.

EN

In 2021, for the seventh time (since 2000), the balance of domestic electricity production and consumption was negative, with the difference (–887 GWh) being small compared to the previous year (–13.3 TWh), thanks to a significant 13.6% increase in production. There has also been a recent change in the price relationship between Poland and neighbouring countries. The large increase in gas prices has made coal-fired power generation more profitable. In 2022, this situation has further intensified. As a result, energy imports to Poland were gradually reduced, while exports increased. The sale and purchase of electricity on the Polish energy market takes place primarily on the energy exchange operated by TGE SA in the form of standard transactions or contracts. The most important prices on the POLPX are those quoted on the DAM. Prices from this trading floor are treated as reference for the pricing of other contracts. The BASE price on the DAM was at 401 PLN/MWh in 2021. Monthly prices were on an upward trend throughout the year. The increase accelerated greatly at the end of the year. In 2022, prices reached 1,390 PLN/MWh on the DAM in August. The average price of CO2 EUA allowances from the ICE and EEX exchanges in 2021 was more than twice as high as in 2020, at EUR 53.4 (EUR 24.7 in 2020). In 2021, CO2 EUAs gained in value by approximately 146%. After eight months of 2022, emission allowance prices were around EUR 84 and maximum prices reached EUR 95 in daily quotations. As a result of the CDS simulation, it was determined at which external parameters, such as the price of coal and the price of emission allowances, the production of electricity in Poland is profitable according to efficiency.

13

Bezpieczeństwo instalacji prosumenckich i sieci elektroenergetycznych

Fronc Marcin, Ogrodnik Jakub

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2023

|

R. 91, nr 5

9--10

PL

W zakresie bezpieczeństwa krajowej sieci elektroenergetycznej oraz instalacji prosumenckich obiekty OZE (bez względu na pochodzenie energii pierwotnej: wiatr, słońce, woda itd.) muszą spełniać wiele wymogów, aby zapewnić stabilność pracy sieci elektroenergetycznej zarówno pod względem produkcji, jak i odbioru energii.

14

Prawne dylematy

Szambelańczyk Maciej, Przezwicka-Kamdar Hanna

Technologia Wody

|

2023

|

Nr 2 (80)

77-78

15

Dynamiczne taryfy energii – wyzwania i rozwiązania techniczne

Marona Michał, Tomczak Maciej

Rynek Instalacyjny

|

2023

|

Nr 11

24--27

PL

Historia energetyki w Polsce zapisała kolejny rozdział, gdy po raz pierwszy pojawiły się w naszym kraju ujemne ceny energii. Zjawisko to nie tylko zaskakuje, ale również wskazuje na zmiany w sposobie funkcjonowania sektora energetycznego. Taka sytuacja nie jest jednorazowym wyjątkiem, a raczej zapowiedzią nowej rzeczywistości. Jest jednak także dobrą okazją do zastanowienia się, jak należałoby planować energetyczną przyszłość Polski, szczególnie w kontekście mających obowiązywać od przyszłego roku dynamicznych taryf energetycznych.

16

Metodyka i wyniki analizy jednostkowych kosztów produkcji energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii (OŹE)

Bartnik Ryszard, Pączko Dariusz

Nowa Energia

|

2023

|

nr 2

74--84

PL

Z uwagi na nieustający trend budowy turbozespołów wiatrowych i ogniw fotowoltaicznych, tzw. odnawialnych źródeł energii (OŹE), istotne jest opracowanie modelu matematycznego pozwalającego analizować ekonomiczną opłacalność ich działania. W niniejszej pracy taki właśnie model przedstawiono oraz, co najważniejsze, zaprezentowano wykonane za jego pomocą wyniki wielowariantowych obliczeń jednostkowych kosztów produkcji w nich elektryczności. Zaprezentowano także wartości koniecznych subwencji ze Skarbu Państwa do każdej wyprodukowanej w OŹE megawatogodziny energii elektrycznej. Bez tych subwencji energia z OŹE, jako wielokrotnie droższa od energii elektrycznej produkowanej w każdej innej technologii [1, 7, 9, 11-15], byłaby niesprzedawalna.

17

Dynamiczne taryfy w Europie: wyzwania i rozwiązania. Polskie realia w obliczu ujemnych cen energii z perspektywy SolarEdge

Marona Michał, Tomczak Maciej

Nowa Energia

|

2023

|

nr 5/6

92--97

PL

Historia energetyki w Polsce napisała kolejny rozdział, gdy po raz pierwszy w historii naszego kraju pojawiły się ujemne ceny energii. To zjawisko nie tylko zaskakuje, ale również wskazuje na zmiany w sposobie funkcjonowania sektora energetycznego. Taka sytuacja nie jest jednorazowym wyjątkiem, lecz raczej może być zapowiedzią nowej rzeczywistości. Otwiera jednak drzwi do zastanowienia się, jak planować energetyczną przyszłość Polski, szczególnie w kontekście planowanych od przyszłego roku dynamicznych taryf energetycznych.

18

Analiza technologii on-shore power supply

Kulaszewska Wiktoria, Kosiek Julia

Journal of TransLogistics

|

2023

|

Vol. 19

31-38

PL

OnShore Power Supply (OPS), czyli tzw. „zasilanie lądowe”, umożliwia statkom otrzymywanie energii elektrycznej z lokalnej sieci. Korzystając z tej alternatywy, zanieczyszczenie środowiska jest zmniejszone, ponieważ pokładowy generator diesla może zostać wyłączony. Technologia ta, jest wykorzystywana od wielu lat, lecz dopiero teraz zdobywa uznanie. W artykule dokonano analizy OPS. W części teoretycznej przedstawiono czym jest ta technologia i jaka jest budowa urządzeń zasilania lądowego. W części badawczej wykorzystano studium przypadku oraz analizę SWOT, która pozwoliła na wyróżnienie mocnych i słabych stron opisywanej technologii.

EN

OnShore Power Supply (OPS), i.e. "shore power" enables ships to receive electricity from the local grid. By using this alternative, pollution is reduced as the on-board diesel generator can be turned off. This technology has been used for many years, but is only now gaining recognition. The article analyzes OPS. The theoretical part presents what this technology is and what is the construction of shore power devices. In the research part, a case study and SWOT analysis were used, which allowed to distinguish the strengths and weaknesses of the described technology.

19

Technologia FCH: redukcja emisji CO2 energią z wód gruntowych - cz. II

Struzik Wojciech, Wicher Marek

Inżynier Budownictwa

|

2023

|

nr 2

60--64

20

Benefity i ograniczenia instalacji układu kogeneracyjnego w istniejącej ciepłowni gazowej

Instal

|

2023

|

nr 9

16--23

PL

Zgodnie z prognozami „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku” (PEP2040), krajowa strategia energetyczna ma dążyć do neutralności klimatycznej. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zwiększenie efektywności energetycznej przy udziale odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych. Planowane zapotrzebowanie na energię elektryczną ma wzrosnąć od wartości 173,5 TWh (dane za 2022 r.) do 230,0 TWh (prognoza na 2040 r.), co będzie wymuszało budowę nowych źródeł energii elektrycznej m. in. opalanych gazem ziemnym lub gazem ziemnym z domieszką wodoru. Otwiera to nowe możliwości przed ciepłowniami, które instalując kogeneracyjny silnik gazowy, mają możliwość: (I) dywersyfikacji źródeł przychodu o dodatkową sprzedaż energii elektrycznej, (II) przeniesienia części kosztów stałych wynikających z działalności ciepłowniczej na działalność związaną z elektroenergetyką, (III) otrzymania w dłuższej perspektywie statusu efektywnej sieci ciepłowniczej, (IV) ograniczenia znacznego wzrostu podwyżek cen ciepła, (V) generacji dodatkowego przychodu, w szczególności w sezonie letnim, gdy produkcja ciepła wynika głównie z zapotrzebowania na ciepłą wodę. Inwestycję należy przeanalizować pod kątem zagrożeń płynących z niestabilnych cen na rynku gazu oraz dodatkowych możliwości jakie daje sprzedaż energii elektrycznej na rynku bilansującym, gdzie cena sprzedaży jest aktualizowana z godzinowym interwałem. Takie podejście daje większą elastyczność w porównaniu do modelu kształtowania taryf dla ciepła zatwierdzanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Zaprezentowane w artykule benefity i ograniczenia instalacji układu kogeneracyjnego bazują na doświadczeniu z uruchomienia elektrociepłowni w Białogardzie (woj. Zachodniopomorskie) wykorzystującej silniki tłokowe zasilane gazem ziemnym. Obiekt na przestrzeni kilkunastu lat przeszedł transformację od wytwarzania ciepła w lokalnych kotłowniach opalanych węglem kamiennym, a następnie paliwem gazowym, do jednej centralnej elektrociepłowni, która połączyła wszystkie lokalne kotłownie miejską siecią ciepłowniczą (MSC). Doświadczenie z działań modernizacyjnych istniejących kotłowni oraz przegląd różnych aspektów stosowania kogeneracji gazowych, które zostały opisane w niniejszym artykule ma na celu rozpoczęcie dyskusji nad zmianą aktów prawnych w zakresie kogeneracji, celem ich dostosowania do dynamiki rynku.

EN

According to the forecasts of the “Energy Policy of Poland until 2040” (PEP2040), the national energy strategy is to strive for climate neutrality. This goal is to be achieved by increasing energy efficiency with the use of renewable energy sources (RES) and reducing greenhouse gas emissions. The planned demand for electricity is to increase from 173.5 TWh (data for 2022) to 230.0 TWh (forecast for 2040), which will force the construction of new electricity sources, e.g. based on natural gas or its mix with hydrogen. This opens up new opportunities for heating plants, which, by installing a cogeneration gas engine, have the opportunity to: (i) diversify their sources of income by additional sales of electricity, (ii) transfer part of the fixed costs resulting from heating operations to activities related to the power industry, (iii ) obtaining the status of an effective heating network in the long term, (iv) limiting a significant increase in heat price increases, (v) generating additional income, in particular in the summer season, when heat production results mainly from the demand for hot utility water. The investment should be analyzed in terms of threats arising from unstable prices on the gas market and additional opportunities offered by the sale of electricity on the balancing market, where the sale price is updated with an hourly interval. This approach gives greater flexibility compared to the model of shaping heat tariffs approved by the President of the Energy Regulatory Office (URE). The benefits and limitations of the installation of the cogeneration system presented in the article are based on the experience from the commissioning of the CHP plant in Białogard (Zachodniopomorskie Voivodeship) based on natural gas-fired piston engines. Over the course of several years, the facility has undergone a transformation from generating heat in local boiler houses fired with hard coal, and then with gas fuel, to one central heat and power plant, which connected all local boiler houses with the municipal heating network. The experience from the modernization of existing boiler houses and the review of various aspects of the use of gas cogeneration, which are described in this article, is intended to start a discussion on amending legal acts in the field of cogeneration in order to adapt them to market dynamics.