Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rudolf Śmiałowski (1903-1980) and his contribution to the study and documentation of relics of wooden architecture

Kurek Jan

Przestrzeń i Forma

|

2025

|

nr 62

191--214

EN

Professor Rudolf Śmiałowski is an extraordinary figure, who symbolically links the times of the Second and Third Republics of Poland. He was a professor of architecture, an organiser of clandestine teaching, a researcher of historical wooden buildings, a co-founder of the Cracow University of Technology, a tourism enthusiast and a patriot. He was thorough in action and modest, but at the same time uncompromising, true to ethical and national ideals.

PL

Prof. inż. architekt Rudolf Śmiałowski to postać nietuzinkowa, symbolicznie łącząca czasy II i III Rzeczypospolitej. Profesor architektury, organizator tajnego nauczania, badacz historycznego budownictwa drewnianego, współtwórca Politechniki krakowskiej, wielbiciel turystyki i patriota. Solidny w działaniu i skromny, lecz zarazem bezkompromisowy, wierny etycznym i narodowym ideałom.

2

Static modelling wooden modular construction

Dzun Michał, Miedziałowski Czesław

Materiały Budowlane

|

2025

|

nr 3

1--9

EN

The article systematically presents the modelling of individual stages of creating wooden modular buildings with static diagrams. Descriptions of modelling the connections of the frame and sheathing boards in elements (ceiling walls) are provided. Presented models of connections using pins and connectors in the form of nails and screws. The creation of modular structures in frame and plate systems is presented. Then, the vertical and horizontal connection between the modules in the building structure was presented. Finally, the creation of a global computational model of the structure was shown, taking into account the modelling of components (walls, floors), modules and entire buildings.

PL

W artykule przedstawiono w sposób systematyczny modelowanie schematami statycznymi poszczególnych etapów tworzenia drewnianych budynków modułowych. Podano opisy modelowania połączeń szkieletu i płyt poszycia w elementach (ściany, stropy). Zaprezentowano modele połączeń na trzpienie oraz za pomocą łączników w postaci gwoździ i wkrętów, a także tworzenie struktur modułowych w układzie szkieletowym i płytowym. Następnie przedstawiono połączenie w pionie i w poziomie między modułami w konstrukcji budynków oraz pokazano tworzenie globalnego modelu obliczeniowego konstrukcji, uwzględniając modelowanie elementów składowych (ścian, podłóg), modułów i całych budynków.

3

Construction of wooden modular buildings

Dzun Michał, Miedziałowski Czesław

Materiały Budowlane

|

2025

|

nr 2

23--31

EN

At the beginning of the article, reference was made to the history of the development of wooden modular construction and previous representative research and computational and experimental analyzes were presented. Attention was paid to the main peculiarities of prefabricated wooden buildings, such as wood shrinkage, pressure deformations, the occurrence of loose connections and deformations of structural and acoustic spacers. The structure and the most important connection solutions in the modules of the frame and slab systems are shown. The article ends with a description of how to assemble buildings composed of modules.

PL

Przedstawiono dotychczasowe reprezentatywne badania i analizy obliczeniowe, a także doświadczalne dotyczące drewnianego budownictwa modułowego. Zwrócono uwagę na główne cechy prefabrykowanego budownictwa drewnianego, jak skurcz drewna, deformacje dociskowe, występowanie luzów w połączeniach oraz deformacje przekładek konstrukcyjnych i akustycznych. Pokazano konstrukcję oraz ważniejsze rozwiązania połączeń w modułach systemu szkieletowego i płytowego. Artykuł zakończono opisem sposobu montażu budynków złożonych z modułów.

4

Leśniczówka Kaczew (Szwedówka) - dawny dwór myśliwski Radziwiłłów oraz rys historyczny leśnictwa Dóbr Nieborowskich

Cichy Andrzej, Tucholski Zbigniew

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2024

|

T. 69, nr 1

9--66

EN

This monographic study focuses on the history of the construction and functioning of ‘Szwedówka,’ a wooden hunting lodge in the Radziwiłł estate in the Nieborów Forests. The building, erected through the efforts of Fr. Michał Piotr Radziwiłł , was initially utilized by the Warsaw industrialist and avid hunter Aleksander Szwede but later underwent various changes. Originally serving as a representative hunting lodge near the forester’s lodge of the Nieborów Estate, it later became a post-war forester’s lodge after a fire incident. The last forester of the Radziwiłł family, Stanisław Hruszka, resided there until the mid-1970s when it became the headquarters of Kaczew Forestry. Subsequently, the family of the final forester, Włodzimierz Bogaciński, lived there. The study places the creation and functioning of the facility within the broader context of the history of forestry in the Nieborów Estate. The narrative presents extensive biographies of individuals associated with the Estate. Aleksander Szwede emerges as a crucial figure in the development of Polish food and metal industries. He is also known for his role as a social activist and patriot. A significant aspect of the study comprises the technical and conservation description of the building. Preceded by a formal and stylistic analysis, this section narrows down the period of its construction to approximately 1900-1902. This is essential due to the lack of sources enabling the determination of authorship of the design and the date of construction. The manor’s design incorporates elements reminiscent of both regional and Zakopane solutions, making it an object of considerable historical and aesthetic value. In 2020, the Łódź Conservator, recognizing its significance, included ‘Szwedówka’ in the register of monuments of the Skierniewice district. Despite this, this unique monument of wooden construction, currently managed by the Skierniewice Forest District, is in poor technical condition. The most important conservation postulate of this study is the need to quickly secure the facility and place it under conservation protection by entering it in the register of monuments. This lays the groundwork for the actual conservation efforts aimed at preserving the monument in situ or, as a secondary consideration, its relocation to the Łowicz Ethnographic Park in Maurzyce.

5

Kontynuacja tradycyjnej drewnianej zabudowy mieszkaniowej na terenie Szczyrku w ujęciu współczesnym

Rdzawska-Augustin Elżbieta, Szymczyk Agnieszka

Builder

|

2024

|

R.28, nr 4

18--23

PL

Niniejszy artykuł opisuje jedną z odpowiedzi na problem zachowania tożsamości regionalnej na terenach górskich – studium przypadku dotyczy zabudowy drewnianej Szczyrku. W 2023 roku została obroniona na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej praca autorstwa pani mgr inż. arch. Agnieszki Szymczyk pt.: „Propozycja projektowa współczesnej, drewnianej chałupy w oparciu o charakterystyczne cechy tradycyjnej zabudowy Górnego Szczyrku”. W niniejszym artykule autorki przedstawią w syntetycznej formie sposób, w jaki zostały przeprowadzone badania i analizy przedprojektowe oraz efekt końcowy w postaci przykładowych rozwiązań projektowych współczesnych drewnianych domów wpisujących się w dziedzictwo regionalne Szczyrku.

EN

This article describes one of the answers to the problem of preserving regional identity in mountainous areas - the case study will concern the wooden buildings in Szczyrk. In 2023, the thesis by Ms. M.Sc. Eng. was defended at the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology. arch. Agnieszka Szymczyk titled: "Design proposal for a contemporary wooden cottage based on the characteristic features of the traditional buildings of Upper Szczyrk." In the form of a synthesis, the method of conducting in situ research, pre-design analyzes and the final effect in the form of exemplary solutions for contemporary wooden houses that are part of the regional heritage of Szczyrk will be presented.

6

Skanowanie obiektów zabytkowych metodą fotogrametryczną na przykładzie drewnianego kościoła pw. św. Brykcjusza w Gościęcinie

Orłowski Tomasz, Tunkel Magda

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

|

2022

|

T. 14

45--56

PL

Obecnie mamy do czynienia z niezwykle szybkim tempem rozwoju technologii informatycznych i komputerowych, których postęp umożliwia sporządzenie w krótszym niż dotychczas czasie dokumentacji technicznej, a także inwentaryzacyjnej z wykorzystaniem obrazów z naziemnych kamer cyfrowych. W artykule opisano specyfikę wykonywania pomiarów metodą tradycyjną przy użyciu dalmierza i koła mierniczego w korelacji z coraz bardziej powszechną i dostępną na rynku metodą laserowego skanowania, która umożliwia gromadzenie danych o autentycznym stanie zachowania obiektu. Skanowanie 3D umożliwia zaplanowanie prac remontowych i naprawczych w szczególności w odniesieniu do obiektów zabytkowych lub/i trudnodostępnych. Dzięki bezinwazyjnym badaniom można monitorować ewentualne zmiany zachodzące w obiekcie np. deformacje, wyboczenia czy odkształcenia konstrukcji. Obiektem badawczym jest kościół pw. św. Brykcjusza w Gościęcinie, który zbudowano w 1661 r., w zrębowej konstrukcji ścian. W artykule zaprezentowano dane archiwalne udostępnione przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu, fotografie stanu istniejącego, a także wyniki badań terenowych zrealizowanych metodą tradycyjną i przy użyciu techniki fotogrametrycznej. W pracy przedstawiono również symulację modelu, który należy traktować jako przykład wykorzystania możliwości technologicznych ze szczególnym uwzględnieniem laserowego skanowania obiektów.

EN

Currently, we are dealing with an extremely fast pace of development of information and computer technologies, the progress of which enables the preparation of technical documentation and inventory with the use of images from terrestrial digital cameras in a shorter time than before. The article describes the specificity of taking measurements using the traditional method with the use of a rangefinder and a measuring wheel in correlation with the more and more common and available on the market method of laser scanning, which enables the collection of data on the authentic state of preservation of the object. 3D scanning allows you to plan renovation and repair works, in particular in relation to historic and / or hard-to-reach buildings. Non-invasive tests allow for ongoing monitoring, which may contribute to the timely introduction of observed possible changes occurring in the object, such as deformation, buckling or deformation of the structure. The research object is the church of SW. Brykcjusz in Gościęcin, built in 1661, a wall in a carcass construction. in order to perform the technological process carried out by the Voivode of Protection. The presentation also includes a simulation of the model, which should be treated as an example of the possibility of using the working method of laser scanning of objects.

7

Analiza kosztów i czasu budowy domu jednorodzinnego w technologii drewna krzyżowo klejonego CLT

Ossowski Andrzej, Szczepański Marcin

Materiały Budowlane

|

2021

|

nr 12

6--10

PL

W artykule przybliżono problematykę konstruowania obiektów z drewna krzyżowo klejonego CLT pod kątem czasu i potencjalnych kosztów budowy. Poddano analizie budowę jednorodzinnego domu w Żółwinie, jednego z pierwszych obiektów z CLT w Polsce. Z przeprowadzonej analizy wynika, że właściwości drewna klejonego krzyżowo czynią ten materiał ciekawą alternatywą dla tradycyjnych materiałów budowlanych, takich jak cegła, stal i beton. Duży zakres możliwości obróbki i doboru liczby oraz charakterystyki poszczególnych warstw składowych paneli z CLT stwarzają szeroki wachlarz zastosowania tego materiału w różnego rodzaju obiektach budowlanych. Kwestie proekologiczne, bardzo dobra jakość wykonania elementów konstrukcyjnych, prostota montażu obiektów i czas trwania budowy przemawiają na korzyść coraz szerszego wykorzystywania drewna krzyżowo klejonego w budownictwie. Wysoki koszt materiału oraz niski poziom znajomości technik budowlanych związanych z nowoczesnym budownictwem drewnianym na rynku krajowym mogą być jednak czynnikami spowalniającymi stosowanie tej technologii.

EN

The article presents the problems of constructing objects made of CLT cross-laminated timber in terms of time and potential construction costs. The construction of a single-family house in Żółwin, one of the first buildings, was analyzed with CLT in Poland. The analysis shows that the properties of cross-laminated timber make this material an interesting alternative to traditional building materials, such as brick, steel and concrete. The wide range of possibilities for processing and selection of the number and characteristics of individual component layers of CLT panels create a wide range of applications of this material in various types of construction facilities. Ecological issues, very good quality of construction elements, the simplicity of the assembly of facilities and the duration of construction speak in favor of the increasing use of cross-wood glued in construction. The high cost of the material and the low level of knowledge of construction techniques related to modern wooden construction in the domestic market however, they may be factors that slow down the application of this technology.

8

Between tradition and modernity – a study of contemporary architecture in the Austrian alpine region on the example of the W2 Manufaktur studio

Krynicka Bogna

Architectus

|

2021

|

Nr 3 (67)

127--138

EN

This paper aims to show the influence of traditional, historical rural architecture on the contemporary architecture of the Alpine region in Austria. The subject of consideration are the latest projects and realisations of theW2 Manufaktur design and construction studio based in Leogang – one of the most famous ski resorts of the Salzburg region. W2 Manufaktur was founded by Alfred Waltl, an experienced designer, whereas this paper has been authored by one of the architects who lead projects in the construction/reconstruction/extension of hotel complexes. The article presents the design paradigms adopted by the studio's architects such as respect for the landscape and the local tradition in construction, a kind of "synthesis of arts" combining architecture, art (design), advanced technologies, and sometimes greenery shaping. The text mainly relies on my design experience and studies of old Alpine architecture.

PL

Tematem artykułu jest ukazanie wpływu tradycyjnego, historycznego budownictwa wiejskiego na współczesną architekturę regionu alpejskiego w Austrii. Przedmiotem rozważań są najnowsze projekty i realizacje pracowni projektowo-wykonawczej W2 Manufaktur z siedzibą w Leogang – miejscowości będącej jednym z najbardziej znanych kurortów narciarskich rejonu salzburskiego. W2 Manufaktur została założona przez doświadczonego projektanta Alfreda Waltla, a autorka artykułu jest jedną z architektek prowadzących projekty dotyczące głównie budowy/przebudowy/rozbudowy kompleksów hotelowych. W artykule zostały przedstawione paradygmaty projektowania przyjęte przez architektów biura, wśród których należy wymienić szacunek dla krajobrazu i lokalnej tradycji budowania oraz swoistą „syntezę sztuk” łącząca architekturę, sztukę (design), zaawansowane technologie, a niekiedy też – kształtowanie zieleni. Tekst oparto w głównej mierze na doświadczeniach projektowych autorki i studiach dawnej architektury alpejskiej.

9

Prefabrykowane budownictwo drewniane

Nitka Wojciech

Materiały Budowlane

|

2020

|

nr 11

10--13

10

Wtórne wykorzystanie elementów szkutniczych w drewnianym budownictwie nadwiślańskim

Pogodziński Paweł Marek

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 59

106--114

PL

Zagadnienie ponownego wykorzystania drewnianych elementów szkutniczych w budownictwie jest stosunkowo nowe i nadal słabo rozpoznane. Obiekty tego typu mogą być ważnym źródłem do studiów nad szkutnictwem rzecznym oraz drewnianym budownictwem wiejskim i małomiasteczkowym. W artykule przedstawiono kwestie wtórnego wykorzystania fragmentów statków w nadwiślańskiej architekturze drewnianej, odnosząc się do rozpoznanych obiektów tego typu z innych obszarów Polski. Przedstawiono także zagrożenia oraz postulaty badawcze, które powinny zostać zrealizowane w przyszłości, by w pełni określić charakterystykę obiektów tego rodzaju.

EN

The reuse of wooden elements from boats in building construction is a relatively new concept and remains poorly investigated. Buildings of this kind can be an important source for research on river vessel construction and wooden building construction in rural areas and small towns. The paper presents issues related to the reuse of ship elements in wooden architecture in the regions along the Vistula River with reference to buildings of this type identified in other parts of Poland. Threats are also presented, as well as recommendations for research, which should be undertaken in the future in order to fully describe the characteristic features of this building type.

11

Drewno we współczesnej architekturze. Cz.1 Wstęp do architektury drewnianej

Szewczyk Jarosław

Builder

|

2019

|

R.23, nr 8

28--32

PL

Niniejszy artykuł i jego przyszłe kontynuacje są próbą naukowego ujęcia rozwoju architektury drewnianej i jego usystematyzowania z perspektywy krytyki architektury, zatem z perspektywy niejako historycznej, choć skoncentrowanej na zjawiskach najnowszych, z uwypukleniem najciekawszych aktualnych tendencji. Tym poszczególnym tendencjom będą poświęcone kolejne odcinki, zaś niniejszy ma charakter propedeutyczny i streszcza całokształt zjawiska, ujmując je najpierw w trzy kategorie: materiału, konstrukcji oraz – pokrótce – także estetyki (formy), i wskazując te jego wytwory, które wyznaczają obecny stan oraz oczekiwany (przyszły) horyzont rozwoju nowoczesnej architektury drewnianej.

EN

The article opens a series devoted to evolution of timber architecture, polite rather than vernacular. The subject matter is taken under systematic examination in terms of history and theory of architecture, with focus on the most recent and most essential problems. The forthcoming articles of the series will refer to consecutive categories of the relevant problems, whilst this issue is of propaedeutic nature, as it formulates general framework for the subsequent examination of present-day timber architecture, namely, in threefold terms of material, construction and aesthetics. The milestones in the general development of timber-made architecture, are observed and defined, as well as resultant prognosis is formulated.

12

Drewno we współczesnej architekturze Cz 3. "Plyscrapers"

Szewczyk Jarosław

Builder

|

2019

|

R.23, nr 11

32--36

PL

W artykule opisano historię użycia drewna w najwyższych budynkach i usystematyzowano odnośne osiągnięcia dawne oraz współczesne, odnosząc je do umownych czterech kategorii wysokości budynków i do analogicznych rekordów natury. Stwierdzono istotność zjawiska jako fenomenu kulturowego ostatnich lat, opatrywanego od niemal dekady medialnym słowem „plyscrapers” („sklejkowce”) i coraz intensywniej włączanego w wielostronne zależności między światem biznesu, kultury, sztuki oraz nauki akademickiej.

EN

History of high rise wooden building has been surveyed and presented. The superlative achievements have been categorized and compared, inter alia, to the tallest trees. The conclusion has been drawn that the present-day high-rise building is a cultural phenomenon of rapidly growing importance, giving a boost to building technology whilst also being boosted by economy factors, academia, and mass media.

13

Drewno we współczesnej architekturze Cz 2. Budownictwo szybkościowe z drewna

Szewczyk Jarosław

Builder

|

2019

|

R.23, nr 9

32--36

PL

Tytułowy zamysł szybkościowego budownictwa drewnianego ujęto w chronologicznym wywodzie, począwszy od jego początków (XI wiek n.e.) aż po najnowsze zjawiska czerpiące z postępu technologicznego. Wywód systematyzuje też podejścia do szybkościowego budownictwa drewnianego w ciągu ostatniego tysiąclecia.

EN

New timber technologies support the recent shift towards ‘quick building’, which has been analyzed on wider historic background. The oldest traces of the ‘quick building’ idea (the 11th century CE) are presented in the article, and the latest market trends are also shown, if relevant. The historic and present-day concepts of ‘quick building’ with timber, are explained and classified.

14

Tradycyjne zdobnictwo starych domów okolic wsi Kaniuki we wspomnieniach ludowego rzeźbiarza Włodzimierza Naumiuka

Naumiuk-Jakuc Anna

Architecturae et Artibus

|

2019

|

Vol. 11, no. 1

30--39

PL

Pozyskano wspomnienia Włodzimierza Naumiuka, 84-letniego ludowego artysty i rzemieślnika ze wsi Kaniuki na Białostocczyźnie, dotyczące jego wiedzy na temat zjawiska architektoniczno-kulturowego, w którym osobiście uczestniczył, mianowicie powstawania drewnianej deskowej ornamentyki domów wiejskich. Uwzględniono, zaprezentowano i poddano ocenie te aspekty badanego zjawiska, które poznano dzięki wspomnieniom Włodzimierza Naumiuka, a które wykraczają poza dotychczasową wiedzę z literatury przedmiotu. W szczególności wykazano zaskakująco silny wpływ preferencji mieszkańców wsi (klientów rozmówcy) na tematykę zdobnictwa domów i dokonano ogólnej periodyzacji mody zdobniczej.

EN

Based on personal reminiscences achieved from Włodzimierz Naumiuk, a 84-year old folk artist and craft master from Kaniuki in the region of Białystok, N-E Poland, vernacular plank-made ornaments of old country houses in the vicinity of Kaniuki have been assessed as a local cultural heritage, in order to supplement the existing literature knowledge about the subject of local plank-made architectural ornamentation as a cultural phenomenon. In particular, basic time periods of that phenomenon have been recognized and assessed, and inhabitants’ preferences were pointed as essential part of artistclient dialogue that had influenced the themes of timber ornamentation of country houses.

15

Aktualne kierunki budownictwa na bazie drewna, z uwzględnieniem uwarunkowań polskich

Miedziałowski Cz., Malesza J., Malesza M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2018

|

R. 74, nr 7-8

411--416

PL

Ostatnie trzy dekady w Polsce to rozwój budownictwa drewnianego i konstrukcji drewnianych, stosowanych zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i wielkopowierzchniowym. Nowe technologie wprowadzane w zakresie projektowania i realizacji budynków mieszkalnych to tzw. rozwiązania tarczowe, a ostatnio również modułowe oparte o szkielet drewniany ze współpracującym poszyciem. Przedstawiono stosowane technologie i rozwiązania materiałowe, konstrukcyjne i projektowe konstrukcji drewnianych.

EN

Last three decades brought new progress in development of habitable timber buildings and large space covering timber structures in Poland. New technologies in design and realization of block of flats permit for use panel building construction and in the last decade also modular construction based on the wood-framed with sheathing technology. Presented paper contains review of used technologies in timber engineering in the field of applied materials, structures and designing.

16

Analiza parametrów fizykalnych wybranych przegród zewnętrznych budynku drewnianego

Mrzygłód M., Pawłowski K.

Izolacje

|

2017

|

R. 22, nr 4

80--83

PL

Projektowanie przegród zewnętrznych budynku drewnianego powinno uwzględniać obowiązujące przepisy prawne i wytyczne m.in. w zakresie wymagań cieplno-wilgotnościowych. W pracy przedstawiono analizę przepisów prawnych, charakterystykę budownictwa drewnianego oraz wyniki obliczeń cieplnych wybranych rozwiązań materiałowych ścian drewnianych w technologii szkieletowej.

EN

Design of the external envelope of a wooden building should account for the applicable regulations and guidelines, including those regarding temperature and humidity requirements. This paper presents the analysis of the legal regulations, description of construction of wooden buildings, and the results of calculations of thermal performance of selected materials for wooden walls in timber frame technology

17

Złącza kotwiące do domów drewnianych

Szczesiak T.

Fastener : rynek elementów złącznych

|

2017

|

nr 1

54--57

PL

Na rynku budowlanym jesteśmy świadkami ciągłego rozwoju i wzrostu popularności budownictwa drewnianego, w szczególności szkieletu drewnianego. Oczywistymi elementami złącznymi przy tego typu obiektach są: gwoździe, wkręty, śruby i złącza ciesielskie. Warto jednak zwrócić uwagę na pewną grupę złączy ciesielskich, która odgrywa szczególną i bardzo ważną rolę w budynkach szkieletowych. Tą grupą są złącza kotwiące.

18

Drewno w architekturze i krajobrazie Podhala

Łaś J.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2016

|

Nr specjalny

33--51

PL

Ze wszystkich tworów ludzkich budownictwo, a w szczególności budownictwo ludowe, jest podatne na przemiany typowo użytkowe. Z tego względu nie zawsze dostrzegano w nim sztukę, która tworzy piękno wynikające z piękna budowli, jej własnej przestrzeni, jak też jej oddziaływania na otoczenie – lokalny krajobraz. Chałupa podhalańska ulegała i ulega istotnym przeobrażeniom tak pod względem funkcjonalnym jak i formalnym, zachowując i rozwijając najistotniejsze pierwiastki tradycyjnego budownictwa. Działo się to i nadal dzieje dzięki umiejętnościom i doświadczeniu cieśli podhalańskich współpracujących z projektującymi architektami. Zdarza się, że zdobnictwo i forma budynku zatracają jednak proporcje, a architekci szukają inspiracji w stylach obcych tym terenom. Tym ważniejsze jest pokazywanie tradycyjnego budownictwa i odnajdywanie w nim proporcji, form, zdobnictwa, które współgrają harmonijnie z krajobrazem.

EN

From every man´s creations – architecture, especially folk architecture is susceptible to influence and changes of its shape and function. That´s one reason why vernacular buildings are often outside "Architecture" and "Art" and its beauty and harmony with landscape is often forgotten. Mountaineers living in Podhale Region near Tatra Mountains are still faithful to this kind of tradition. Wooden houses from Podhale region transformed according to changing landscape. It was possible due to talents and great experience of local carpenters, who are still collaborating with architects. Sometimes the ornamentation and the form of the building, however, lose their proportions and architects seek inspiration in styles foreign to these lands. Therefore it is to demonstrate the traditional construction and to identify its proportions, forms, and ornamentation that harmonize with the landscape.

19

Assessment of the validity of investing in energy-efficient single-family construction in Poland - case study

Tomczak K., Kinash O.

Archives of Civil Engineering

|

2016

|

Vol. 62, nr 4/I

119--138

EN

The article raised issues related to the design and execution of low-energy objects in Polish conditions. Based on the designed single-family house, adapted to the requirements of the National Fund for Environmental Protection and Water Management ("NF40" standard), the tools to assist investment decisions by investors were shown. An economic analysis and a multi-criteria analysis were performed using AHP method which had provided an answer to the question whether it is worthwhile to bear higher investment costs in order to adjust to the standards of energy-efficient buildings that fulfil a minimal energy consumption's requirements contained in Polish law. In addition, the variant of object that had optimal characteristics due to the different preferences of investors was indicated. This paper includes analysis and observations on the attempts to unify that part of the building sector, which so far is considered to be personalized, and objects in accordance with the corresponding idea are designed as "custom-made".

PL

W artykule poruszono tematykę związaną z projektowaniem i wykonawstwem obiektów niskoenergetycznych w warunkach polskich. Na przykładzie projektowanego domu jednorodzinnego, dostosowanego do wymogów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (standard NF40), przedstawiono narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji inwestycyjnych przez inwestorów. Wykonana analiza ekonomiczna oraz wielokryterialna metodą AHP pozwoliła odpowiedzieć na pytanie, czy warto ponosić większe koszty inwestycyjne na dostosowanie do standardów energooszczędnych obiektów pierwotnie spełniających jedynie w minimalny sposób polskie wymogi dotyczące energochłonności. Ponadto wskazano wariant projektowanego obiektu, który wykazywał cechy optymalne ze względu na różne preferencje inwestorów. Praca zawiera analizy i spostrzeżenia dotyczące prób unifikacji tej części budownictwa, która do tej pory uznawana jest za indywidualną, a obiekty zgodne z odpowiadającą mu ideą projektowane są "na miarę".

20

Średniowieczne kościoły drewniane w Polsce wyrazem geniuszu człowieka i obecności Boga

Radziewicz-Winnicki R.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 4

35--42

PL

Kościoły drewniane są w Polsce zjawiskiem szczególnym. Ich niezwykły charakter jest wyrazem idei funkcjonalno-przestrzennej ukształtowanej u zarania chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Kiedyś niezwykle powszechne, stanowiły na tle architektury murowanej najliczniejszą grupę obiektów sakralnych. Dziś nieliczne zachowane przykłady, z których najstarsze pochodzą z drugiej połowy XV wieku, stanowią najcenniejszą pamiątkę i świadectwo sacrum dawnych czasów. Mimo iż najstarsze zachowane w Polsce kościoły to obiekty murowane, można zaryzykować stwierdzenie, że oba nurty rozwijane były równocześnie, a ich ewolucję warunkowały czynniki i potrzeby lokalne. Niniejsza praca jest próbą syntetycznego przedstawienia cech typowych dla najwcześniejszych kościołów drewnianych na podstawie znanych XV-wiecznych obiektów. Są to przykłady z terenów Małopolski, Śląska, Wielkopolski i Mazowsza, lecz zdaniem badaczy mogą one stanowić reprezentatywną grupę kościołów drewnianych typu gotyckiego. Opracowanie ma na celu przedstawienie zabytkowej architektury sakralnej z uwzględnieniem takich aspektów, jak: forma, funkcja, konstrukcja, materiał czy właściwości fizykalne. Ważne jest, aby na tę wyjątkową grupę obiektów spojrzeć w kontekście współczesnych zasad zrównoważonego budownictwa, dostrzegając w nich cechy świadczące o szerokiej wiedzy, doświadczeniu oraz intuicji ówczesnych budowniczych.

EN

The wooden churches of Poland are a special phenomenon. Their unique nature reflects a functional and spatial idea formed in the dawn of Christianity on Polish soil. Once very common, they stood out as the most numerous group of religious buildings. Nowadays, the few preserved examples which date back to the second half of the 15th century are the most valuable keepsake and an evidence of the sacred of the old times. Although the oldest preserved churches in Poland are made of stone, it seems safe to say that both currents were developed concurrently which was conditioned by the local factors and needs. This paper attempts to summarize the features typical for the earliest wooden churches based on the 15th century buildings. They include examples from the regions of Lesser Poland, Silesia, Greater Poland and Mazovia but, according to the researchers, they can be a representative group of the Gothic wooden churches. The paper aims to present the historical religious architecture while taking into account the following aspects: form, function, structure, material or physical properties. It is important to consider the unique group of structures in the context of the contemporary sustainable construction and notice their features being the proof of a broad knowledge, awareness and intuition of the builders of that time.