W artykule scharakteryzowano tematykę poruszaną w referatach Komitetu Studiów Kable elektroenergetyczne (SC B1) CIGRE dotyczącą lądowych i morskich kabli, osprzętu oraz linii kablowych. W grupie PS1 Uczenie się z doświadczeń zajmowano się: projektowaniem, wytwarzaniem, technikami instalacji, eksploatacją, jakością, monitorowaniem, oceną stanu, testami diagnostycznymi, lokalizacją wad/defektów, modernizacją, zarządzaniem, procedurami uzyskiwania pozwoleń na nowe inwestycje kablowe itp. Tematyka w grupie PS2 Przyszłe funkcjonalności i aplikacje to: innowacyjne kable i systemy, rola i wymagania stawiane kablom elektroenergetycznym w sieciach jutra, przyszły wpływ Internetu Rzeczy, Big Data i Przemysłu 4.0 na systemy kabli elektroenergetycznych. Trzecia grupa artykułów związanych z PS3 Dążenie do zrównoważonego rozwoju była poświęcona takim tematom, jak: wyzwania środowiskowe mające wpływ na obecne i planowane systemy kablowe; względy bezpieczeństwa, bezpieczeństwo cybernetyczne i fizyczne; inicjatywy promujące dostęp do przystępnych cenowo, niezawodnych, zrównoważonych linii kablowych dystrybucyjnych i przesyłowych.
EN
Characterized is the thematics addressed in the papers of the Study Committee B1 (SC B1) CIGRE - Insulated Cables and concerning land and submarine power cables, accessories and cable lines. In the group PS1 Learning from experience the works were conducted in the fields of design, production, installation technologies, operation, quality, monitoring, technical condition assessment, diagnostic tests, faults/defects location, modernization, management, procedures to obtain permits for new cable investments and so on. The main Issues in the group PS2 Future functionalities and applications were Innovative cables and systems, role of and requirements for power cables In future power networks as well as the future influence of Internet of Things, Big Data and Industry 4.0 on power cables systems. The third group of articles connected with PS3 Towards Sustainability was dedicated to such Issues like environmental challenges having influence on the present and planned cable systems, safety reasons, cyber and physical security and also initiatives promoting access to affordable, reliable and sustainable distribution and transmission cable lines.
W artykule opisano zastosowanie szcześciofluorku siarki jako medium izolacyjnego w urządzeniach elektroenergetycznych wysokiego napięcia. Przedstawiono także inne gazy i ich mieszaniny jako alternatywne do SF6.
EN
The article describes the use of sulfur hexafluoride as an insulating medium in high voltage power devices. Other gases and mixtures are also presented as alternatives to SF6.
W strategii Europejskiego Zielonego Ładu i w Polityce energetycznej Polski do 2040 r. wyraźnie wskazana jest ważna rola morskiej energetyki wiatrowej dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego przy zachowaniu działań na rzecz przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Ostatnie lata pokazują bardzo dynamiczny wzrost mocy zainstalowanej w morskich farmach wiatrowych oraz zdolności wytwórczych pojedynczych turbin.
EN
The European Green Deal strategy and the Polish Energy Policy until 2040 clearly indicate the important role of offshore wind energy in ensuring energy security while maintaining measures to counteract climate change. Recent years have shown a very dynamic increase in the installed capacity in offshore wind farms and the production capacity of individual turbines.
Omówiono wybrane referaty spośród 47 zaprezentowanych podczas sesji w ramach Komitetu Studiów B1 CIGRE Kable, na której zaprezentowano wiele interesujących danych o kolejnych inwestycjach kablowych oraz przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych dla nowych rozwiązań technicznych i wdrażanych nowych konstrukcji kabli oraz osprzętu kablowego. Przedstawiono również nowe technologie proponowane dla prac instalacyjnych przy budowie nowych linii. Szczególnie dużo uwagi poświecono liniom kablowym dla morskich farm wiatrowych. Temat ten jest obecnie problemem szczególnie interesującym, gdyż na całym świecie obserwowany jest bardzo dynamiczny rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Nie zabrakło także referatów poświęconych technologii przyszłości – czyli budowaniu linii kablowych nadprzewodnikowych prądu stałego.
EN
Discussed are selected papers from among 47 ones presented during the session of the Study Committee B1 CIGRE Cables. Presented are many interesting data concerning successive cable investments and shown are results of investigations conducted for new technological solutions as well as the implemented new constructions of cables and cable accessories. Described are also new technologies proposed for installation works during building of new lines. Special attention was paid to cable lines for offshore wind farms. This issue is now of particular interest as the very dynamic development of the offshore wind energy industry is observed throughout the world. There were also presented papers dedicated to the technology of future i.e. building of DC superconductive cable lines.
W artykule zaprezentowano krótki życiorys, a także najważniejsze osiągnięcia naukowe i zawodowe Józefa Węglarza, wybitnego specjalisty z dziedziny maszyn elektrycznych i dydaktyka, długoletniego dziekana Wydziału Elektrycznego Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu (1946-1955), a potem Wydziału Elektrycznego Politechniki Poznańskiej (1960-1969), kierownika Katedry Maszyn Elektrycznych na tych uczelniach w latach 1952- 1970. Rok 2020 został ogłoszony Rokiem Józefa Węglarza w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich.
EN
The article presents a short curriculum vitae, as well as the most important scientific and professional achievements of Józef Węglarz, an outstanding specialist in the field of electrical machines and didactics, long-time Dean of the Faculty of Electrical Engineering at the Poznań School of Engineering (1946-1955), and then of the Faculty of Electrical Engineering at the Poznań University of Technology (1960-1969), head of the Chair of Electrical Machines at those universities in 1952- 1970. The year 2020 was declared the Year of Józef Węglarz in the Association of Polish Electrical Engineers.
Wychowawca wielu pokoleń inżynierów elektryków, wybitny autorytet w dziedzinie projektowania, budowy i eksploatacji maszyn elektrycznych, zasłużony działacz Stowarzyszenia Elektryków Polskich, współtwórca Wydziału Elektrycznego w Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki, Politechnice Poznańskiej oraz współtwórca Wydziału Elektrycznego w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej. Józef Węglarz urodził się 18 lutego 1900 r. w Wiśniowej k. Dobczyc (woj. krakowskie), w rodzinie chłopów gospodarujących na 8 ha ziemi. Od najwcześniejszych lat życia musiał sam się starać o zdobycie środków materialnych na naukę. Dzięki swojej pracowitości, uporowi i wytrwałości ukończył w 1913 r. wiejską szkołę powszechną.
Wiadomo, że podczas standardowych badań fabrycznych (koordynacja izolacji) jakość elektroenergetycznych kabli, a także osprzętu kablowego jest w pełni oceniana przez producenta. Niemniej jednak ryzyko problemów z dostawą i montażem poszczególnych elementów linii kablowej może wpłynąć na jakość nowo zainstalowanej linii. Obecne normy IEC są standardami sformułowanymi głównie przez producentów i nie zawierają odpowiednich zaleceń badań linii kablowych nowo zainstalowanych oraz już eksploatowanych, które by pozwoliły wykryć wady spowodowane wyżej wymienionymi problemami. Przyjęte w tych normach procedury badań odbiorczych skutkują tym, że przebicie/uszkodzenie może wystąpić tylko w przypadku bardzo poważnych wad (bardzo rzadko). Oznacza to, że w sytuacji braku uszkodzenia badanej linii podczas próby odbiorczej nie można wykryć wady w jakimś odcinku kabla lub w osprzęcie. Dlatego, w przeciwieństwie do norm IEC, standardy IEEE 400 i IEEE 400.4 zalecają po zainstalowaniu linii kablowej przeprowadzanie prób napięciowych połączonych z monitorowaniem wyładowań niezupełnych (WNZ), np. stosując napięcie ciągłe lub tłumione napięcie prądu przemiennego (DAC). W przypadku ciągłych napięć przemiennych, z powodu wysokiego poziomu zakłóceń elektromagnetycznych pojawiających się w wyniku generowania rezonansowych napięć przemiennych (ACRT), zgodnie z IEC 60270 wykrywanie WNZ nie jest wystarczająco czułe, aby można było zastosować tą metodę do wykrywania WNZ w izolacji kabli i we wszystkich typach osprzętu kablowego (czyli w głowicach i mufach). W przeciwieństwie do metody ACRT użycie metody DAC zapewnia, oprócz przeprowadzenia próby napięciowej, również bardzo czułe i zgodne z normą IEC 60270 wykrywanie WNZ w całym systemie kablowym. W oparciu na międzynarodowych doświadczeniach – zebrane w ciągu ostatnich 15 lat z badań przeprowadzonych w różnych sieciach energetycznych, w artykule skoncentrowano się na zastosowaniu metody DAC do badań odbiorczych i diagnostyki wszystkich rodzajów kablowych linii przesyłowych. Na praktycznych przykładach przedstawiono różne ważne aspekty badania nowych linii, a także dokonywanie oceny stanu elektroenergetycznych linii kablowych, będących w eksploatacji, wynikające z wieloletniego stosowania układów probierczych DAC w praktyce.
EN
It is known that using factory routine tests (insulation coordination) the quality of a power cable as well as the accessories is fully tested at the manufacturer. Nevertheless the risk of accessories parts delivery and installation problems may influence the quality of a newly installed power cable circuit. The current IEC standards are manufacturers'standards and they do not provide adequate recommendations for after-lying testing and demonstration of above-mentioned problems. A breakdown may occur only in case of extremely serious defects during the after-laying test (very seldom). This means that in a no-breakdown situation the presence of defects in cable parts or in accessories cannot be excluded. Therefore in contrast to the IEC standards the standards IEEE 400 and IEEE 400.4 recommend partial discharge monitored testing e.g. by continuous or damped AC voltages (DAC). In case of continuous AC voltages due to the high level of EM disturbances occurring by on-site generation of resonant AC voltages (ACRT), the PD detection in accordance to IEC 60270 is not sensitive enough to be used for PD detection in cable insulation and in all types of cable accessories. In contrast to ACRT the use of DAC provides in addition to voltage withstand test also very sensitive and IEC 60270 conform PD detection of the complete cable circuit. Based on the international experiences as collected in the last 15 years at different power grids this contribution focuses on the use of DAC for after-laying testing and diagnosis of all types of transmission power cables. In particular supported by practical examples different important aspect of testing new connections as well as condition assessment of service aged power cables will be mentioned in this paper.
Zakres prac SC B1 obejmuje: teorię, projektowanie, wdrażanie, produkcję, instalację, testowanie, eksploatację i konserwację oraz techniki diagnostyczne do oceny stanu sieci kablowych AC i DC. W sesji Komitetu Studiów B1 – Linie kablowe dyskutowano o problemach zawartych w 41 referatach, w których dominowała tematyka kabli morskich, a w tym przede wszystkim kabli prądu stałego. Głównymi tematami były m.in.: badanie linii kablowych morskich, dokonywanie napraw uszkodzonych kabli morskich, obciążalność głęboko ułożonych kabli w połączeniach farm offshore, szerokie stosowanie kabli typu Light o izolacji XLPE-DC a nawet usuwanie morskich linii kablowych. Wart uwagi jest referat poświęcony badaniu kabli ±640 kV o izolacji XLPE-DC oraz opisy kilku spektakularnych linii kablowych wysokich i najwyższych napięć.
EN
The scope of SC B1 activity covers theory, design, implementation, production, installation, testing, operation and maintenance as well as diagnostic technologies for the assessment of AC and DC cable networks condition. During the B1 Study Committee Session – Cable lines, discussed were problems presented in 41 papers where the dominant theme were submarine power cables and first of all DC cables. Main subjects were, among the others, testing of submarine transmission lines, repairing of damaged submarine cables, load capacity of cables laid in deep waters in offshore farms connections, wide application of Light type cables with XLPE-DC insulation and even removal of the submarine cable lines. Worth mentioning is the paper dedicated to testing of ±640 kV cables with insulation XLPE-DC as well as descriptions of some spectacular high and extra high voltage cable lines.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.