Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybór receptury mieszanki betonowej w aspekcie trzech obszarów formułowania celu

Dobaczewska Wioletta, Prałat Karol, Kubissa Wojciech, Dobaczewski Tomasz

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 7-8

137--142

PL

Budownictwo jako dział gospodarki narodowej o dużym znaczeniu społecznym i gospodarczym, a także o znaczącym wpływie na środowisko naturalne jest wpisane w zasady zrównoważonego rozwoju. Jednym z głównych i powszechnie stosowanym materiałem budowlanym jest beton. W artykule zaprezentowano metodę wielokryterialnego wspomagania decyzji EIPICI, umożliwiającą w aspekcie ekologicznego, ekonomicznego i technicznego obszaru formułowania celu wybór zrównoważonej receptury mieszanki betonowej.

EN

Civil engineering as a division of national economy with a great social and economic meaning, as well as with significant influence on the natural environment embedded in the concept of sustainable development. Concrete is one of the main and widely used building material. In this paper the authors present a multi - criteria decision support EIPICI which, due to ecological, technical and economic areas of goal formulation, will enable the selection of the sustainable concrete mix.

2

Problematyka GOZ w polskim sektorze budowlanym

Obolewicz Jerzy, Baryłka Adam

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 1-2

61--64

PL

Filozofia GOZ (gospodarka o obiegu zamkniętym) dotyczy spraw klimatu, środowiska naturalnego i zrównoważonego gospodarowania zasobami. Jest to szczególnie ważne w polskim sektorze budowlanym. W artykule dokonano analizy dostępnej literatury i aktów prawnych oraz skupiono się na definicjach związanych z tym zagadnieniem w celu przeprowadzenia transformacji w kierunku GOZ.

EN

The Circular Economy philosophy concerns climate, natural environment and sustainable management of resources. This is particularly important in the Polish construction sector. The article analyzes the available literature and legal acts and focuses on definitions related to this issue in order to carry out the transformation towards circular economy.

3

Challenges of Sustainable Development in International Public Opinion

Rydzewski Paweł

Problemy Ekorozwoju

|

2023

|

Vol. 18, nr 1

61--67

EN

The article examines the respondents’ opinions on issues related to sustainable development and environmental protection. The analysis is based on the data from the International Social Survey Program, Environment 2022, which covers 14 countries (mainly in Europe and Asia). The findings show that health care, economy and the natural environment are the most important issues for the respondents. Environmental problems that are most frequently selected include: climate change, air pollution, chemicals and pesticides, and using up natural resources. The view that economic growth is necessary to protect the natural environment is relatively common (although those who disagree with this opinion also constitute a large group).

PL

Artykuł analizuje opinie respondentów na tematy związane ze zrównoważonym rozwojem i ochroną środowiska. Analiza opiera się na danych z Międzynarodowego Programu Badań Społecznych (ISSP), Środowisko 2022, który obejmuje 14 krajów (głównie w Europie i Azji). Z przeprowadzonych badań wynika, że najważniejsze dla respondentów kwestie to ochrona zdrowia, ekonomia i środowisko naturalne. Najczęściej wybierane problemy środowiskowe to: zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza, chemikalia i pestycydy oraz zużywanie zasobów naturalnych. Stosunkowo powszechny jest pogląd, że wzrost gospodarczy jest niezbędny dla ochrony środowiska naturalnego (choć niemałą grupę stanowią również ci, którzy nie zgadzają się z tą opinią).

4

Asymmetry as a Factor Weakening Resilience and Integration in the Sustainable Development of the Polish-Czech Borderland in the Context of the Dispute About the Turów Mine

Łaźniewska Ewa, Boháč Artur, Kurowska-Pysz Joanna

Problemy Ekorozwoju

|

2023

|

Vol. 18, nr 1

139--152

EN

By analysing asymmetry in socioeconomic and environmental development in the Polish-Czech borderland, we contribute to the discussion on its impacts as a factor weakening resilience and integration for the purposes of sustainable development in the region. In the article, we use the results of the studies under the Project The crisis at the Turów Mine and its impact on Czech-Polish cross-border cooperation: An evaluation, conclusions and recommendations, funded by the Polish National Agency for Academic Exchange in 2022. The main aim of our research is to draw conclusions for territorial self-governments as to how they should strengthen sustainable development based on integration with foreign partners, thus enhancing resilience. We draw conclusions based on qualitative research, statistical analyses and literature studies. One of the key conclusions which can be drawn from the present study is that the asymmetry visible in many socioeconomic areas weakens the resilience of institutional structures to crises, resulting in barely discernible cooperation between these regions.

PL

Analizując asymetrię rozwoju społeczno-gospodarczego i środowiskowego na pograniczu polsko-czeskim, włączamy się w dyskusję na temat jej wpływu jako czynnika osłabiającego odporność i integrację na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu. W artykule wykorzystujemy wyniki badań w ramach Projektu Kryzys w Kopalni Turów i jego wpływ na czesko-polską współpracę transgraniczną: ocena, wnioski i rekomendacje, finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w 2022 r. Głównym celem naszych badań jest wyciągnięcie wniosków dla samorządów terytorialnych, w jaki sposób powinny wzmacniać zrównoważony rozwój oparty na integracji z partnerami zagranicznymi, wzmacniając tym samym resilencję. Wnioski wyciągamy na podstawie badań jakościowych, analiz statystycznych oraz studiów literaturowych. Jednym z kluczowych wniosków, jakie można wyciągnąć z niniejszego badania, jest to, że asymetria widoczna w wielu obszarach społeczno-gospodarczych osłabia odporność struktur instytucjonalnych na kryzysy, czego efektem jest słaba współpraca pomiędzy tymi regionami.

5

Miasta zrównoważone. Green city, eco-city i smart city- koincydencja pojęć

Hulicka Anna

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2023

|

nr 49 (1)

41--62

PL

Współczesne wyzwania w kontekście rozwoju miast, wymuszają konieczność wdrożenia kompleksowych działań, ograniczających negatywne skutki procesów urbanizacji. Na znaczeniu zyskuje koncepcja projektowania i kształ-towania modeli miast zrównoważonych. Artykuł ukazuje problem koincydencji trzech pojęć: green city, eco-city i smart city. Bazując na literaturze przedmiotu, wskazano na znaczące podobieństwa i różnice pomiędzy tymi kon¬cepcjami. Dokonano analizy porównawczej, mającej na celu wyszczególnienie konkretnych kryteriów i cech, jakie powinny posiadać te idee, a także przeglądu wskaźników, branych pod uwagę w międzynarodowych rankingach. Zapoznano się również z praktycznymi założeniami koncepcji urbanistycznych. Takie aplikacyjne zestawienie pojęć, przyczyni się do jeszcze lepszego zrozumienia badanych idei i da możliwość najlepszego wyboru realizacji danej koncepcji, względem potrzeb danego miasta.

EN

Comprehensive ecological actions taken by urban authorities create an opportunity of counteracting the problems of excessi¬ve urbanization, among others, through the development and shaping of sustainable cities. The paper therefore explores the coincidence of the following terms: Green city, Eco – city and Smart city. The aim of the paper is to perform a comparative analysis of the discussed ideas and attempts to indicate the differences and similarities of the aspects of these terms as well as their interdependences. To a great extent, characteristics of such cities are very similar. Green city refers to sustainable cities, in particular in the planning and ecological context. Eco-city shares many features of a Green city, but it includes also numerous technological solutions, which are a main aspect of a Smart city. Very often Eco-city is also a purpose planed city. Smart city is focused on the use of technology in the urban environment, but exploits also some concepts of a Green city. Highly developed cities will certainly implement Sustainable Smart City, which is a compilation of Smart and Green city aspects. However, all of them are formed in accordance with the idea of a sustainable development, which the main aim is to improve the quality of life.

6

Zapasy trwałości eksploatacyjnej wybranych mostów stalowych w aspekcie modernizacji krajowej infrastruktury kolejowej

Wysokowski Adam

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 5

42--46

PL

W ramach modernizacji krajowej infrastruktury kolejowej realizowanych jest wiele spektakularnych konstrukcji mostowych z zastosowaniem stali. Są to często budowle rekordowe pod względem rozpiętości przęseł i/lub długości całkowitej. Właściwa dbałość o uwzględnienie zagadnień trwałości przyczyni się do realizacji obiektów pozwalających na ich długą, bezpieczną eksploatację (bez częstych remontów), przy niewielkich kosztach utrzymania. Właściwa analiza czynników mających wpływ na trwałość umożliwia np. częściową eliminację błędnych rozwiązań materiałowych lub konstrukcyjnych. Takie podejście wpisuje się w zasady zrównoważonego rozwoju oraz wyróżnia pod względem zalet ekologicznych. Artykuł ma na celu przedstawienie zagadnień dotyczących trwałości eksploatacyjnej kolejowych obiektów mostowych. Ponadto zaprezentowano czynniki wpływające na trwałość mostów stalowych oraz zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem, w aspekcie ochrony środowiska i zasobów naturalnych.

EN

As part of the modernization of the Polish rail infrastructure, many spectacular bridge structures using steel are being built. These are often record-breaking structures in terms of span and/or overall length. Proper attention to the consideration of durability issues will contribute to the realization of structures that allow their long, safe operation (without frequent repairs), with low maintenance costs. Proper analysis of factors affecting durability makes it possible, for example, to partially eliminate faulty material or construction solutions. This approach is in line with the principles of sustainable development and stands out in terms of ecological advantages. The article aims to present issues concerning the operational durability of railroad bridges. In addition, factors affecting the durability of steel bridges are presented, as well as issues related to sustainable development, in terms of environmental protection and natural resources.

7

Nurt ekologiczny w polskim dizajnie po 1989 roku

Rut Michał

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 1-2

70--74

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części wskazano na przemiany, jakim ulega projektowanie w dobie kurczących się zasobów i degradacji środowiska. Odniesiono się nie tylko do kwestii zrównoważonego rozwoju, ale również wskazano na rolę nauk humanistycznych w kreowaniu postaw proekologicznych oraz na zjawiska artystyczne mające wpływ na oblicze współczesnego dizajnu. W części drugiej omówiono charakterystyczne projekty podejmujące tematykę ekologiczną w polskim dizajnie po 1989 roku. Usystematyzowano je podług kwestii technologicznych, źródeł inspiracji, zastosowanych form i sposobów komunikacji.

EN

The paper consists of two parts. The first one focuses on the changes that design undergoes in the era of scarce resources and environmental degradation. Not only does it make a reference to the issue of sustainable development but it also points to the role of humanities in creating pro ecological attitudes of society and the artistic phenomena influencing the face of contemporary design. The second part discusses the characteristic projects dealing with ecological issues in Polish design after 1989. They have been systematised according to technological categories, sources of inspiration, used forms and methods of communication.

8

Zrównoważony rozwój w zakresie stosowania systemów ETICS

Wieczorek Michał, Borkowicz Klaudiusz

Inżynier Budownictwa

|

2023

|

nr 5

55--58

9

Problems and countermeasures for the transformation of scientific and technological achievements in environmental protection in the New Era

Feng Dawei

Environment Protection Engineering

|

2023

|

Vol. 49, nr 2

29--38

EN

The transformation of scientific and technological achievements in environmental protection in the new era is facing several challenges that need to be addressed. Firstly, there is a lack of investment in environmental protection research and development, which hinders the commercialization of environmental protection technologies. Secondly, the market demand for environmental protection products and services is still low, and the overall level of consumption is not high enough to support the development of the industry. Additionally, there is a lack of effective management and control mechanisms, leading to a weak market environment and limited market space. To address these challenges, a series of countermeasures can be taken. Firstly, it is necessary to increase investment in environmental protection and encourage enterprises to invest in the development of new technologies. Secondly, the government can create a favorable market environment by implementing policies and regulations that support the development of the environmental protection industry. Thirdly, it is important to improve public awareness and increase the level of environmental protection knowledge among the public, in order to increase the demand for environmental protection products and services. Finally, it is necessary to establish effective management and control mechanisms, to regulate the development of the environmental protection industry and ensure sustainable and healthy growth.

10

The forest as a key element for sustainable development and improved quality of life in cities - selected problems and examples

Martyka Anna, Figurska-Dudek Joanna

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2023

|

Vol. 70

43--49

EN

This article focuses on the role of green and blue infrastructure, including forests, in the context of urban planning and sustainable urban development. Using an interdisciplinary approach, the authors highlight theoretical frameworks on resource management, ethics and efficiency in architecture and construction. The remainder of the paper examines practical strategies for sustainable urban development, including the application of natural solutions and resource-saving systems. The case study shows real-life examples such as the 'Madrid Metropolitan Forest' or applications in Poland, including Sopot, where greenery plays a key role in the quality of life of residents and adaptation to climate change. The article highlights that integrated green urban spaces have benefits on many levels – from energy efficiency to social well-being and public health. The authors point to a growing body of evidence demonstrating the effectiveness of nature-based solutions in the context of challenges such as urbanisation and climate uncertainty. Long-term integrated urban planning that considers these aspects is key to creating sustainable and resilient cities.

11

Systemy zaopatrzenia budynku w energię, a spełnienie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Turski Michał, Kępa Arkadiusz

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 10

38--43

PL

Jakie aspekty są istotne przy doborze źródeł energii, uwzględniając spełnienie wymagań warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, pod kątem wartości wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP? Czy jest to jedyne i obiektywne kryterium wyboru optymalnego rozwiązania? Czy może dojść do nadużyć przy doborze źródeł ciepła, kiedy priorytetem jest spełnienie wymagań EP? Celem przeprowadzonej analizy było porównanie systemów zaopatrzenia budynku w energię pod kątem spełnienia aktualnych wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz wskazanie preferowanych rozwiązań. Porównanych zostało 9 konfiguracji systemów zaopatrzenia budynków w energię. Konfiguracja systemów była zróżnicowana w kategoriach mocy i rodzaju źródła, rodzaju paliwa, lokalizacji źródła, regulacji i izolacji systemu, sposobu podgrzewu c.w.u., rodzaju wentylacji oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Obliczenia zapotrzebowania na energię użytkową, końcową oraz pierwotną dla każdego z wariantów wykonano za pomocą oprogramowania Audytor OZC 7.0 Pro. Spośród analizowanych systemów najefektywniejszymi wariantami pod względem wskaźnika EP były rozwiązania oparte na biomasie. Można wśród nich wyróżnić węzeł cieplny z ciepłem z kogeneracji z wykorzystaniem biomasy i wartością EP wynoszącą 16,6 kWh/(m2·rok), kocioł na pellet drzewny z automatycznym podajnikiem i wartością EP wynoszącą 27,8 kWh/(m2·rok) oraz kominek z płaszczem wodnym i zamkniętą komorą spalania i wartością EP wynoszącą 34,9 kWh/(m2·rok). Do pozostałych systemów, których zastosowanie umożliwiało spełnienie aktualnych wymagań można zaliczyć: pompę ciepła grunt-woda, pompę ciepła powietrze-woda oraz węzeł cieplny z ciepłem pochodzącym z kogeneracji, gdzie paliwem był węgiel lub gaz.

EN

What aspects are important when designing energy sources, taking into account meeting the requirements of technical conditions that buildings and their location should meet, in terms of the value of the demand for non-renewable primary energy EP value? Is this the only and objective criterion for selecting the optimal solution? Can there be abuses in the design of heat sources when the priority is to meet EP requirements? Aim: The aim of the analysis was to compare building energy supply systems in terms of meeting the current requirements contained in the regulation of the Minister of Infrastructure on the technical conditions to be met by buildings and their location for a single-family residential building and to indicate preferred solutions. Nine configurations of building energy supply systems were compared. The configuration of the systems varied in terms of power and source type, fuel type, source location, system regulation and insulation, hot water heating method, ventilation type and the use of renewable energy sources. Calculations of the demand for useful, final and primary energy for each variant were made using Audytor OZC 7.0 Pro software. Among the analyzed systems, the most effective variants in terms of the EP index were solutions based on biomass. These include a district heating substation with heat from cogeneration using biomass and an EP value of 16.6 kWh/(m2·year), a wood pellet boiler with an automatic feeder and an EP value of 27.8 kWh/(m2·year) and a fireplace with a water jacket and a closed combustion chamber and an EP value of 34.9 kWh/(m2·year). Other systems that were possible to meet the current requirements include: a ground-water heat pump, an air-water heat pump and a district heating substation with heat from cogeneration, where the fuel was coal or gas

12

Czerń w architekturze w aspekcie zrównoważonego rozwoju - Część 2

Gerlic Krzysztof

Builder

|

2023

|

R.27, nr 5

26--32

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących stosowania materiałów budowlanych o ciemnych barwach oraz ich wpływu na środowisko zbudowane. W tej części przedstawione są wyniki pomiarów kamerą termowizyjną w przestrzeni otwartej, w której materiały wyeksponowane są na promieniowanie słoneczne. Analizowane przykłady zostały podzielone na trzy grupy: nawierzchnie placów i ciągów komunikacyjnych, elewacje budynków oraz materiały pokryć dachowych.

EN

The article presents the results of research on the use of dark-colored building materials and their impact on the built environment. This section presents the results of measurements with a thermal imaging camera in an open space, in which materials are exposed to solar radiation. The analyzed examples were divided into cladding materials of the façade, roofing and pavements of communication routes.

13

Zrównoważony rozwój zabezpieczeniem przyszłości

Milanowska Agata

Zieleń Miejska

|

2022

|

Nr 1

43--45

PL

Miasta i obszary miejskie zajmują ponad 2% powierzchni Ziemi i odpowiadają za ok. 80% emitowanych gazów cieplarnianych. Zużywają przy tym prawie 75% zasobów przyrody. Badania przeprowadzone przez wiodące na świecie organy i instytucje zajmujące się ochroną środowiska wykazały, że Singapur jest jednym z najbardziej zrównoważonych ekologicznie krajów, a zrównoważony rozwój jest integralną częścią jego historii.

14

Odejście od gazu SF6 w urządzeniach elektroenergetycznych jako odpowiedź na pakiet „Fit for 55” i wdrożenie idei zrównoważonego rozwoju

Schwann Mirosław

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2022

|

R. 90, nr 9

15--18

PL

Unia Europejska w ubiegłym roku ogłosiła pakiet „Fit for 55”, który jest zestawem nowych przepisów klimatycznych. Do 2030 r. przewidziano redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55%. Równolegle państwa oraz poszczególne firmy rozpoczęły wdrażanie nowej doktryny ekonomii nazwanej „zrównoważonym rozwojem”, która przewiduje utrzymanie jakości życia na poziomie, na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny, a równocześnie zakłada zaspokajanie potrzeb obecnego pokolenia bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Pakiet „Fit for 55” i idea zrównoważonego rozwoju dotyczą wszystkich dziedzin życia także elektroenergetyki. W ostatnich dziesięciu latach trwały prace nad nowelizacją prawa Unii Europejskiej zmierzającego do wyeliminowania heksafluorku siarki (SF6), najbardziej szkodliwego gazu cieplarnianego, z elektroenergetyki, przy założeniu pewnych okresów przejściowych. W projekcie rozporządzenia ustalono terminy zakazu wprowadzania na rynek nowych rozdzielnic o izolacji SF6. Zakaz ma zacząć obowiązywać w latach 2026-2031, w zależności od poziomu napięcia maksymalnego lub prądu zwarciowego rozdzielnicy. Producenci urządzeń elektroenergetycznych przygotowali się na wprowadzenie tej regulacji prawnej. Na rynku jest wiele rozwiązań bez gazu SF6, wpisujących się w pakiet „Fit for 55” oraz ideę zrównoważonego rozwoju. W artykule ogólnie omówiono pakiet „Fit for 55” i ideę zrównoważonego rozwoju oraz projekt nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych w zakresie dotyczącym urządzeń elektroenergetycznych średniego napięcia. Przedstawiono również dostępne rozwiązania na rynku polskim o izolacji SF6 free.

EN

Last year the European Union announced the "Fit for 55" package, which is a set of new climate regulations. By 2030, greenhouse gas emissions projection is to be reduced by 55%. At the same time, countries and individual companies began implementing a new doctrine of economy called "sustainable development", which provides for maintaining the quality of life at the level allowed by the current civilization development, and at the same time assumes meeting the needs of the present generation without diminishing the chances of future generations to meet them. The "Fit for 55" package and the idea of sustainable development apply to all areas of life, including the power industry. In the last ten years, work was carried out on the amendment of the European Union law aimed at eliminating sulphur he- xafluoride (SF6), the most harmful greenhouse gas, from the power industry, assuming certain transition periods. The draft regulation specifies the deadlines for the prohibition of placing new SF6-insulated switchgear on the market. The ban is to apply in the years 2026-2031, depending on maximum voltage or the short-circuit current of the switchgear. Manufacturers of electric power equipment prepared for the introduction of this legal regulation. There are many solutions on the market without SF6 gas, in line with the "Fit for 55" package and the idea of sustainable development. The article generally discusses the "Fit for 55" package and the idea of sustainable development as well as the draft of a new regulation of the European Parliament and of the Council on certain fluorinated greenhouse gases as regards medium voltage power equipment. The solutions available on the Polish market with SF6 free insulation are also presented.

15

Funkcje i znaczenie mikrosieci w systemie elektroenergetycznym

Burek Krzysztof

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2022

|

R. 90, nr 5

8--13

PL

W artykule opisano: funkcje, strukturę i znaczenie budowania mikrosieci w systemie elektroenergetycznym z punktu widzenia stabilności, rosnącej podatności na awarie zasilania, ograniczenia poboru energii z dużym śladem CO2. Wprowadzenie do struktur sieciowych magazynów energii oraz technologii wodorowej stanowi ważny kierunek rozwoju i wzmacniania dystrybucyjnych sieci energetycznych średniego i niskiego napięcia. Dodatkowo opisano przykład zastosowania mikrosieci dla zakładu komunikacji miejskiej, który wpisuje się w elementy transformacji energetycznej kraju w aspektach elektromobilności.

EN

The article describes the functions, structure and importance of building a microgrid in the power system from the point of view of stability, increasing susceptibility to power failures, limitation of energy consumption with a large CO2 footprint. The introduction of energy storage and hydrogen technology into the grid structures is an important direction for the development and strengthening of medium and low voltage distribution power networks. In addition, an example of the use of microgrids for a public bus depot plant was described, which fits into the elements of the country’s energy transformation in aspects of electromobility.

16

Sustainable land-use planning: between investment and ecological value of suburban areas

Pieczara Marta

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2022

|

T. 50

163--188

EN

This study assessed the effectiveness of suburban planning in the field of sustainable land-use management. Poznań County was selected as the research area. The scope of the research concerns the changes in land-use purpose and their impact on the landscape and ecological values. The methods used included quantitative research, analysis, and a case study. The conclusions indicated systemic errors in the development of suburban areas, including discrepancies between the development strategies of larger areas (e.g., metropolitan areas) and local studies of spatial development directions. The proposed solutions included the legal empowerment of larger development strategies and promoting the valuation of ecosystem services as a balance for economic analyses.

PL

Celem artykułu jest ocena skuteczności planowania w zakresie zrównoważonej gospodarki gruntami. Obszarem badań jest powiat poznański. Zakres merytoryczny dotyczy zmian struktury użytkowania gruntów i ich wpływu na walory przyrodniczo-krajobrazowe. Zastosowane metody obejmują badania ilościowe, analizę oraz studia przypadku. Wyciągnięte wnioski wskazują na systemowe błędy w zakresie zagospodarowania terenów podmiejskich, w tym na rozbieżności między strategiami rozwoju większych obszarów (np. metropolitalnych) a gminnymi studiami kierunków rozwoju przestrzennego. Propozycje rozwiązań obejmują umocowanie prawne strategii rozwoju o większym zasięgu oraz wdrożenie w planowaniu przestrzennym wycen usług ekosystemowych w równowadze do analiz ekonomicznych.

17

Bukowno as a summer recreational and forest estate and green town: a design concept, its implementation and a chance to revive an original design

Zawada-Pęgiel Katarzyna, Langer Piotr

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2022

|

T. 50

231--256

EN

The paper addresses the issue of industrial towns planned and built with consideration for local natural features and sustainable use of natural resources. The subject of the study is the mining town of Bukowno. The authors have adopted a case study and comparative analysis as the research method. The starting point is a comprehensive analysis of the main principles behind the creation of Bukowno as a centre integrating industrial, sanatorium, sports and leisure functions, designed by Józef Gałęzowski in the 1930s. The study is based on field research, analyses of source and cartographic materials and academic publications. The contemporary image of the town and the problems and threats concerning the most critical natural features reveal that the original design of Bukowno as an summer recreational and forest estate remains unrealized. Mining and processing activities are not conducive to the protection and proper exploitation of outstanding natural features, the Sztoła River in particular. The diagnosis of the existing problems prompts the search for a crystallized vision of town development that refers to and develops the original design. The research has resulted in an attempt to outline new principles for shaping the urban structure based on the assets of the local environment. The new original spatial and functional design, clearly inspired by the 1930s design, may provide a good foundation for the future development of Bukowno and the region.

PL

Artykuł podejmuje tematykę miast przemysłowych, planowanych i budowanych z uwzględnieniem lokalnych wartości przyrodniczych oraz ze zrównoważonym wykorzystaniem naturalnych zasobów środowiska. Przedmiotem badań jest Bukowno - miasto o funkcji górniczej położone na granicy regionu małopolskiego i górnośląskiego. Jako metodę badawczą przyjęto studium przypadku oraz analizę porównawczą. Punktem wyjścia do rozważań jest szeroka analiza głównych zasad tworzenia Bukowna jako ośrodka integrującego funkcję przemysłową oraz sanatoryjną i sportowo-rekreacyjną, budowanego według idei nakreślonej przez architekta Józefa Gałęzowskiego w latach 30. XX wieku. Pracę oparto na badaniach terenowych, a także analizie materiałów źródłowych i kartograficznych, publikacji naukowych na temat koncepcji ideowych oraz planów miast tworzonych w nurcie nowoczesnej urbanistyki przełomu XIX i XX wieku oraz XXI-wiecznej. Współczesny obraz miasta - jego formy i struktury - oraz analiza problemów i zagrożeń dotyczących najważniejszych elementów środowiska przyrodniczego prowadzą do wniosku, że pierwotna idea Bukowna jako osiedla letniskowo-leśnego pozostaje niezrealizowana. Przemysłowa działalność wydobywcza i przetwórcza, obecność rozległych obszarów pogórniczych i sposób ich rekultywacji nie sprzyjają ochronie i prawidłowemu wykorzystaniu ponadprzeciętnych walorów i wartości środowiska, w szczególności rzeki Sztoły i jej doliny. Diagnoza problemów stanu istniejącego skłania do poszukiwania skrystalizowanej wizji rozwoju miasta - z czytelnym nawiązaniem i rozwinięciem pierwotnej idei. W wyniku przeprowadzonych prac badawczych podjęto próbę nakreślenia nowych zasad kształtowania struktury miejskiej, opartych na wartościach lokalnego środowiska. Wydaje się, że autorska zasada przestrzenno-funkcjonalna, wyraźnie inspirowana pierwotną ideą, może stanowić dobrą podstawę przyszłego rozwoju Bukowna oraz powiązanych z nim obszarów zewnętrznych i całego regionu, w tym także innych ośrodków miejskich - Olkusza, Sławkowa i Bolesławia.

18

Komponenty budowlane w gospodarce o obiegu zamkniętym. Ślad CO2 jako punkt odniesienia dla zrównoważonego rozwoju?

Lass Jörn P.

Świat Szkła

|

2022

|

R. 27, nr 5

34--36

19

Green Deal a stolarka budowlana Cz. 2

Lass Jörn P., Benitz-Wildenburg Jürgen, Rossa Michael, Hilz Xaver

Świat Szkła

|

2022

|

R. 27, nr 9

76--83

20

Tendencje rozwojowe w architekturze mieszkaniowej i mieszkalnictwie w Polsce w I dwudziestoleciu XXI w.

Stachura Ewa, Tufek-Memisevic Tijana

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 38

40--50

PL

Współczesne mieszkanie ma służyć człowiekowi i rodzinie w realizacji dążeń odpowiadających aspiracjom i wymogom czasu. Struktura (osiedle), w którym się znajduje, powinno zapewnić społeczności sąsiedzkiej warunki do zachowania prywatności oraz kontaktu i współdziałania. Środowisko mieszkaniowe ma również manifestować wyznawane wartości i osobowość mieszkańców: styl zamieszkiwania wyraża bowiem relacje człowieka z kulturą. Celem artykułu jest 1) opis najważniejszych trendów, które zarysowały się w architekturze mieszkaniowej w XXI wieku oraz 2) identyfikacja czynników wpływających na architekturę mieszkaniową w Polsce i wskazanie, które z nich promują, a które hamują implementację cech innowacyjnych. Świadomość zjawisk i procesów zachodzących w architekturze mieszkaniowej i mieszkalnictwie może pomóc lepiej wpływać na rozwój środowiska mieszkaniowego w kierunku zrównoważenia.

EN

Contemporary housing attempts to help people and families meet their aspirations and social needs. A dwelling and housing estate should provide neighbourhood ties, privacy, contact, and cooperation. The housing environment also manifests the values and personality of residents: living style expresses the relationship between humans and culture. The paper aims to 1) describe the most important trends that have emerged in housing architecture in the 21ˢᵗ century and 2) identify factors influencing housing architecture in Poland and indicate which types promote and hamper the implementation of innovative design features. Awareness of the phenomena and processes occurring in housing and design can help better shape the development of housing environments towards sustainability.