W tym roku odbyła się XI edycja konkursu na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Wielkopolsce, objęta patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Grand Prix przyznano gminie Jarocin za rewaloryzację parku Radolińskich wraz z zielonym amfiteatrem.
Tereny zieleni w procesie rewitalizacji wykorzystywane są nie tylko jako przestrzeń przeznaczona do rekreacji i odpoczynku – pełnią też ważne funkcje centrotwórcze. W poprzemysłowym Wałbrzychu zieleń ma dodatkową symbolikę – zasoby przyrodnicze odradzają się po trwającej nieprzerwanie od XVI aż do końca XX w. eksploatacji węgla. W 2020 r. władze miasta zadeklarowały całkowitą dekarbonizację Wałbrzycha.
Myśląc o zabytkowych założeniach parkowych czy ogrodowych, zawsze powinniśmy mieć na uwadze drzewa, krzewy i inne rośliny, które prócz układu dróg i ścieżek wraz z usytuowaniem istniejących obiektów budowlanych są ich elementem składowym. A jak to wygląda w praktyce w kontekście projektów budowlanych?
Kiedy zapraszamy do Wrocławia, miasta o ponad tysiącletniej tradycji, wymieniamy jego liczne atrakcje, czesto nie zdając sobie sprawy, że kilka najważniejszcyh gromadzi wokół siebie jeden zespół parkowy.
Historic parks form a space with huge cultural, natural and functional potential, affecting to the functioning of agglomerations and little towns. In this study we made a penetrating analysis of historical data, and natural, functional, spatial and compositional aspects of parks in Lublin province, indicating to the scope of respect for the place of tradition. Our findings and results may be helpful in the forming of historical parks.
Zwierzyńce, pełniące niegdyś funkcję hodowlane oraz łowieckie, w XX wieku straciły swoją dawną rolę. W wielu przypadkach, w wyniku zaprzestania utrzymania i opieki, kompozycja tych specyficznych terenów ogrodowych uległa zatarciu. Inne zostały przekształcone w parki publiczne. Istnieją jednak także przykłady adaptacji dawnych zwierzyńców do nowych funkcji, z zachowaniem ich wcześniejszej tradycji. W artykule przedstawione zostaną współczesne tendencje w rewaloryzacji terenów dawnych zwierzyńców, na przykładach rozwiązań z terenów Europy Zachodniej, w szczególności Niemiec oraz Austrii.
EN
Deerparks, formerly performing the function of breeding and hunting, in the 20th century, has lost its former role. In many cases, due to cessation of maintenance and care, the composition of these specific areas of garden seized. Others have been turned into public parks. However, there are also examples of the adaptation of former deerparks to new functions, while retaining their earlier tradition. The article presents contemporary trends in the revaluation of former deerparks, on examples of solutions in Western Europe, especially from Germany and Austria.
Wielki Zwierzyniec Jeleni – ezoteryczny park, fragment założenia ogrodowo-urbanistycznego Białegostoku z czasów J.K. Branickiego, zaniedbany podczas zaborów rosyjskich, jako „Park 3-maja” odtwarzany i przekształcany w Muzeum Pamiątek Narodu Polskiego w międzywojniu, dewastowany w trakcie II Wojny Światowej, ogołacany ze znaczeń i upamiętnień przez powojenne socjalistyczne władze, jest obecnie w czasach „Wolnej Polski” degradowany przez ruch „Zielonych” do roli lasku. Władze miejskie pod naciskiem protestujących wstrzymują rewaloryzację parku.
EN
“The Deer Park” – esoteric part of famous J.K. Branicki`s Baroque urban-garden composition of eighteencentury Bialystok, neglected during the Russian annexation of Poland, after 1919 when Poland became independent restored as a 3-May Constitution Park and transformed into “Green Pantheon of national heroes”, devastated by the Germans and Soviets during the Second World War, deprived of commemorations by the post-war socialist government, now is degraded by „Greens” to wild forest. The city authorities after the protest abandoned revaluation of the park.
Opracowanie przedstawia koncepcję przedłużenia traktu spacerowego, obejmującego Rynek, ulice Kościuszki i 3-go Maja oraz aleje Lubomirskich i Pod Kasztanami w Rzeszowie, w kierunku Ogrodu Miejskiego przy ul. Dąbrowskiego. Koncepcję opracowano w celu włączenia do jednolitego obszaru przestrzeni publicznej mało eksponowanych obszarów o wybitnych w skali Rzeszowa wartościach architektonicznych, historycznych i przyrodniczych. Trasę nowoprojektowanego traktu spacerowego przewiduje się poprowadzić wzdłuż ulicy Kraszewskiego, a po przekroczeniu ul. Unii Lubelskiej prostopadle do ulicy Reformackiej, i dalej prosto w kierunku Ogrodu Miejskiego. W pracy dokonano analizy Ogrodu Miejskiego oraz najbardziej znaczących obiektów położonych wzdłuż projektowanego odcinka szlaku spacerowego. Zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania ich walorów dla realizacji istotnych funkcji przestrzeni publicznej. Przedstawiono plan niezbędnych zmian w przestrzeni architektonicznej, wraz z propozycjami konkretnych rozwiązań w tym zakresie. Przedłożono propozycję osłabienia przeszkody na trasie traktu, jaką stanowi ruchliwa ul. Lisa-Kuli, proponując przeniesienie części ruchu samochodowego do tunelu wybudowanego pod obecną jezdnią, a tym samym przywrócenie ulicy jej pierwotnej skali urbanistycznej. Wymienione propozycje zostały zaprezentowane w opracowaniach urbanistycznych oraz rysunkach wizualizacyjnych. Projekt przedłużenia traktu spacerowego w obszarze historycznego centrum, wychodzi naprzeciw potrzebom miasta Rzeszowa. W mieście występuje deficyt właściwie zagospodarowanej przestrzeni publicznej, odpowiedniej dla realizacji aktywności społecznej mieszkańców oraz kształtującej ich tożsamość i poczucie przynależności do lokalnej społeczności.
EN
The paper presents the concept of broadening the space of social activity in Rzeszów, which includes the Rynek, Kosciuszko and May 3 streets, as well as the Lubomirskich and Pod Kasztanami alleys, by incorporating into it the Municipal Garden on the Dąbrowskiego street and connecting these two zones by walking trail. The concept has been developed in the aim of including to the area of heavily exploited public space, poorly noticeable and near areas, characterized by a similar cultural landscape.The route of the designed walking trail is planned to be run along Kraszewski Street, and after crossing Unii Lubelskiej street, perpendicularly to Reformacka Street, and next straight ahead towards Municipal Garden. The Municipal Garden has been analysed in the work, including its social role in the past, infrastructural transformations and the natural and landscape values that it presents nowadays. The article presents a list of plans for changes in the urban space of Rzeszów, aimed at incorporating the Municipal Garden into a homogenous public space. The key element of the project is the weakening of the pedestrian and bicycle obstacle of Lisa-Kuli street, by transferring part of the car traffic to a tunnel built under the existing carriageway. The project of extending the walking route in the area of the historic centre meets he needs of the city of Rzeszów. Due to development in recent decades and an increase in the number of inhabitants, the city suffers from a deficit of public space, suitable for the realization of inhabitants’ social activity, and shaping of their identity and sense of belonging to the local community.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano przykłady zrealizowanych w Polsce modernizacji zabytkowych zespołów koszarowych. Zaprezentowano przykłady dawnych zespołów powojskowych, których funkcja została współcześnie zmieniona. Podjęto próbę uporządkowania w/w estetycznych działań projektowych, prowadzonych w ostatnich dekadach na dwie zasadnicze grupy: inspirowanych kontekstem historycznym i wpisujących się weń oraz wybijających się z zabytkowego tła nowoczesną formą akcentów i detali.
EN
The article presents examples of last decades modernizations of historical Polish barracks complexes. There are presented historical ansambles, which military function was changed to a different one. Author tried to group the designer activities of architects: first inspired by historical context, when new object become to be a part of background and second, when new form is contrasted toward the background.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Możliwość opracowania studium krajobrazu kulturowego, opiniowanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, jako materiał wyjściowy do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, podobnie jak ma to miejsce w przypadku opracowania ekofizjograficznego (wykonywanego obowiązkowo zgodnie z Ustawąo planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003), jest zjawiskiem spotykanym sporadycznie. Świadome planowanie rozwoju krajobrazów kulturowych wymaga szerokiej wiedzy konserwatorskiej i licznych studiów historycznych, których pełne wyniki nie zawsze mogą zostać zawarte w zwięzłych zaleceniach służb konserwatorskich. Przedstawiony przykład założenia parkowo-dworskiego w Czarnolesie, którego ostatnia dokumentacja planistyczna sięga roku 1989 (brak aktualnej), pokazuje skomplikowany proces analitycznego dochodzenia do sformułowania stref ochrony konserwatorskiej w przekształconym środowisku kulturowym. W opracowaniu wykonano analizy walorów przyrodniczych, historycznych, przemian układu kompozycyjnego oraz bezpośredniego otoczenia założenia, a także analizy dotyczące obecnego programu użytkowego, uwarunkowań prawno-własnościowych, dzięki którym możliwe było określenie wartości zabytkowej obiektu, ocena obecnego stanu zachowania substancji zabytkowej ogrodu krajobrazowego oraz wyznaczenie funkcji i istniejącego programu użytkowego. Na podstawie analiz określono zakres działań rewaloryzacyjnych, mających na celu odnowienie walorów XIX-wiecznego ogrodu krajobrazowego. Opracowane studium krajobrazu kulturowego zawiera wytyczne konserwatorskie przedstawiające kierunki oraz wskazania do zagospodarowania terenu założenia parkowo-dworskiego w zakresie jego przeznaczenia, spełnianych funkcji, form ochrony konserwatorskiej i przyrodniczych, układu kompozycyjnego oraz kompozycji układów roślinnych i nasadzeń. Po uwzględnieniu określonych stref ochrony konserwatorskiej możliwe było wytypowanie celów projektowych, na jakie składają się dwa podstawowe działania w odniesieniu do projektowanego fragmentu czarnoleskiego założenia, tj. rewaloryzacja historycznej kompozycji parku poprzez wydobycie struktur zachowanych i wymagane uzupełnienie elementów niezachowanych oraz adaptacja wytypowanej przestrzeni o niskich walorach historycznych poprzez nadanie jej nowego przeznaczenia w zakresie spełnianej funkcji muzealnej z poszanowaniem istniejącej substancji zabytkowej.
EN
Possibility of realizing of the landscape cultural study, given its opinion by monument conservation office, as initial material for the spatial study of the conditions and directions of development, similarly how it is taking place in case of the ecophysiographic study (made obliga-torily) is a phenomenon. Development planning of the cultural landscapes requires the conservator's extensive knowledge and the numerous historical research. Presented example of the court garden in Czarnolas which last planning documentation reaches of 1989 (lack current), is showing the complex process of analytical reaching formulating protection zones in the cultural environment. In the study the analyses of natural, historical environment, transformations of the composition and surrounding area, as well as analysis concerning nowadays development or legal-proprietary conditioning were performed, thanks to which determining the historic value of the object was possible. Based on analyses a range of activities of 19th century advantages restoration, being aimed at renovating of the landscape garden was determined. The study of the cultural landscape contains conservator's guidelines presenting directions for the spatial development of the court garden in functions, forms of cultural and natural protection, composition arrangement and the composition of plant arrangements. Based on defined zones of the conservation protection singling out design purposes two basic operations as result: the revaluation of the historical composition of the park by emphasizing kept structures and required supplementing not-keeped elements and the adaptation of the space marked out about low historical value by granting the new purpose in the scope fulfilled of museum function with the respect for the historic existing substance.
Приведен анализ действующей в настоящее время организации работ по геологической разведке, оценке и переоценке эксплуатационных запасов подземных вод, проектирования и строительства крупных водозаборов, которая базируется на разработках 70-80 годов прошлого столетия. Предлагаются новые принципы по организации комплекса работ по изысканию (разведке), планированию, проектированию и строительству водозаборов, а также по реконструкции и (или) расширению водозаборов.
EN
The subject of the investigation is the analysis of the existing organizational activities in geological exploration, appraisal and revaluation of groundwater storage, design and construction of large water intakes. The body of knowledge on these issues has developed for 70-80 years of the last century. New principles in organization activities on research (exploration), planning, design and construction of water intakes, and reconstruction and (or) extension of water intakes are proposed in the paper.
Wiosną 2010 r. udostępniono dla mieszkańców i turystów wyspę Segiun w Boulogne-Billancourt pod Paryżem we Francji. Zdewastowany teren poprzemysłowy został przekazany miastu po przeniesieniu produkcji ze starej fabryki Renault.
Rewaloryzacja zabytkowych zespołów pałacowo-parkowych jest w zdecydowanej większości przypadków zadaniem wieloaspektowym, trudnym i długotrwałym w realizacji, ale przez to również niezwykle fascynującym.
Środowisko architektów krajobrazu i wykonawców od lat czyni starania, aby inwestycje w zakresie terenów zieleni były prowadzone profesjonalnie i zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej. Szczególnie niezbędna wydaje się obecność fachowego nadzoru przy wznoszeniu nowych obiektów architektury ogrodowej, zakładaniu, waloryzacji i rewaloryzacji terenów zieleni, a także wykonywaniu nasadzeń rekompensacyjnych oraz wymianie drzewostanu.
W ciągu ostatnich lat wiele miast w Polsce opracowało lokalne projekty rewitalizacji, mające na celu m.in. poprawę jakości życia mieszkańców, odbudowanie więzi społecznych, ożywienie gospodarcze, poprawę ładu przestrzennego i środowiska naturalnego na tych obszarach, które zostały uznane za zdegradowane.
Monografia dotyczy konserwatorsko-projektowych aspektów adaptacji i modernizacji obiektów pofortecznych, zagadnienia obecnie bardzo aktualnego w Polsce. Na terenie naszego kraju znajduje się ogromny zasób zabytkowych fortyfikacji wiodących europejskich szkól narodowych: polskie, austriackie, francuskie, niemieckie, pruskie, rosyjskie. W obecnych realiach gospodarki rynkowej zmieniają się ich właściciele oraz dotychczasowe funkcje, a opuszczane przez wojsko obiekty często ulegają szybko postępującej degradacji. Zagospodarowanie tych fortyfikacji - prawidłowe konserwatorsko i dydaktycznie, a jednocześnie komercyjne -jest warunkiem ich ochrony i przetrwania. Znacznych problemów konserwatorsko-architektonicznych nastręczają zespoły i obiekty poforteczne z XIX i pocz. XX wieku, ponieważ w większości są to dzieła wielkoprzestrzenne, o zniekształconych w znacznym stopniu formach ziemnych oraz uszkodzonych i zawilgoconych kubaturach murowych. Rewaloryzacja, a często wręcz rewitalizacja tych fortyfikacji wymaga dużych środków, czasu i wiedzy, a konserwatorzy i projektanci często nie mogą sprostać skali problemów. Szczególnie złożonym problemem konserwatorsko-architektonicznym jest zagadnienie kształtowania formy architektonicznej „współczesnych uzupełnień" obiektów - ziemnych i murowych. Z obszaru szeroko pojętej adaptacji i modernizacji obiektów pofortecznych zakresem merytorycznym opracowania objęto problematykę projektowania współczesnych uzupełnień historycznych struktur dzieła fortyfikacyjnego, jego elementów ziemnych i murowych. Przeprowadzono; kwerendę, selekcję i ocenę dotychczasowych opracowań badawczych i publikacji oraz badania uzupełniające Zaprezentowano historię i współczesne trendy w konserwacji zabytków oraz wybrane zagadnienia z podstaw współczesnego projektowania architektonicznego. Finalnie określono podstawowe reguły projektowania współczesnych uzupełnień - godzące konserwatorskie i architektoniczne zasady kształtowania przestrzeni, z potrzebami inwestorów i użytkowników. Jako ilustracja poglądów ukształtowanych w Zakładzie Konserwacji Zabytków WAPW zostały zaprezentowane wyselekcjonowane przykłady charakterystycznych (dydaktycznych) rozwiązań współczesnych uzupełnień zabytkowych struktur - na bazie projektów studenckich, lecz omówiono przede wszystkim przykłady profesjonalnych rozwiązań projektowych oraz współczesnych realizacji, polskich i zagranicznych. We wnioskach zsyntetyzowano ustalenia odnośnie do architektury współczesnych uzupełnień, zaproponowano zakres konserwatorskich opracowań dokumentacyjnych oraz procedurę sporządzania projektu konserwatorsko-architektonicznego. Na końcu załączono słownik zabiegów konserwatorskich i terminów fortyfikacyjnych, występujących w tekście oraz bibliografię. Praca ta, obejmując zagadnienia z obszaru teorii konserwatorskiej praktyki projektowej, jest próbą znalezienia dla nich wspólnego mianownika. Rezultaty są uzupełnieniem i podsumowaniem dotychczasowych poszukiwań w zakresie identyfikacji różnych form uzupełnień historycznych struktur, kryteriów ich kształtowania oraz propozycji współczesnej architektury w kulturowym kontekście. Efekt o tyle istotny, że na tym obszarze działania niewiele jest pozytywnych przykładów projektowych i realizacyjnych - zarówno w Polsce, jak i w Europie. Autor ma nadzieje, ze wyniki badań, wnioski i propozycje konserwatorskie, założenia i propozycje projektowe, zawarte w tekście i szerokim materiale ilustracyjnym, okażą się pomocne służbom konserwatorskim, projektantom, a przede wszystkim korzystne dla zabytków.
EN
The monograph concerns restoration-designing aspects of the adaptation and modernization of post-fortress facilities; very current issues in Poi and. There is a huge number of relic fortifications in our country, which represent leading European national schools: Polish, Austrian, French, German, Prussian, Russian. In the current market economy, their owners and functions are changing, facilities abandoned by the army often degrade quickly. Proper, in terms of restoration and didactics, but also commercial development of these fortifications is a prerequisite for their protection and survival. Groups of post-fortress buildings and facilities of the 19th and early 20th century pose considerable conservation and architectural problems, because they are works of large capacity. considerably distorted and damaged land forms and damp masonry cubatures. Restoration and often revitalization of these fortifications require substantial resources, time and knowledge so conservators and designers often can not cope with the scale of the problems. The issue of development of architectural form of "contemporary additions" of land and masonry facilities is a particularly complex conservation and architectural question. From the broad area of post-fortress facilities modernization and adaptation, essential scope involves the issues of esigning modem additions to historical fortification structures, their land and masonry parts. Search, selection and evaluation of existing research studies and publications, as well as follow-up studies have been conducted. History and contemporary trends of the relics conservation have been presented, basic issues of the modem architectural design have been chosen. Finally, the basic rules of the design of contemporary additions which reconcile conservation and architectural principles of capacity development with investors' and users' needs have been established. Selected examples of characteristic (didactic) Solutions of contemporary additions to relic structures (basing on the students' designs) have been presented to illustrate ideas developed in the Department of Relic Conservation WAPW. However, examples of professional design solutions and modem realizations, Polish and foreign, have been discussed above all. Arrangements regarding architecture of the contemporary additions have been synthesized in the conclusions: a number of documentation conservation elaborations and procedure of preparation of conservation-architectural design have been proposed. Glossary of the conservation operations and fortification terms used in the text, as well as bibliography have been attached at the end. This work, which includes issues from the area of conservation theory and designing practice. is an attempt to find the common denominator for them. The results are u supplement and summary of previous search in the area of identification of different forms of the additions to historical structures, criteria of their development and propositions of contemporary architecture in the cultural context. The effect is important because there are few positive examples of design and realization - both in Poland and in Europe, The author hopes that studies results, conclusions and conservation proposals, assumptions and design proposals included in the text and extensive illustrative material will be helpful for conservation services, designers and above all, suitable for the relics.
Prezentowany projekt wygrał w konkursie na opracowanie koncepcji rewaloryzacji i modernizacji Ogrodu Krasińskich w Warszawie. Jego głównym celem było możliwie jak najwierniejsze odtworzenie założeń kompozycyjnych i funkcjonalnych projektu z przełomu XIX i XX w. autorstwa Franciszka Szaniora.
Jedno z największych obecnie rewaloryzowanych przedsięwzięć w Europie to Venaria Reale. Posiadłość należąca niegdyś do książąt sabaudzkich (Savoy), położona niezwykle malowniczo, u stóp wiecznie ośnieżonych szczytów Alp, w krainie zwanej Piemontem.
Presented text describes the contemporary issues of revaluation and revitalization historical gardens by example of garden at Benedictine Abbey in Tyniec. Adopted procedures in the case of revitalization historical gardens are confronted with the reality of the cloistral life. This leads to the necessity of verified the procedures and proposed new solutions. The guidelines formulated in the form of illustration based on the local map and the table of directives serve to protect the landscape values deriving from its unique location and prepare the conception of gardens representing different periods and styles in the history of garden art and provide the features that would convey the image of everyday life of the abbey. The guidelines pertain to i.a. the conception of plant materials, construction materials and appropriate garden forms. Important role in the formulating of our conception played the introduction within the gardens of several educational paths presenting history and life of Benedictine Order.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The Building Physics is a relatively young discipline making rapid progress. New fields of research are not unusual and one of these should be the floating architecture. In this field the boundary conditions of the climate and the ground are in a great difference to the classic buildings. Chances and risks must be quantified. In context with the climate change worldwide the sea level is rising slowly. Therefore The Netherlands in Europe and some countries in Asia are looking for new housing areas, i.e. for construction grounds to settle the growing population. The water areas of channels and closed down harbours offer a good opportunity to install floating houses. In the same way post-mining lakes and brownfields may be suitable for modern marinas. A lot of new problems are to tackle with regard to the physical and chemical effects of water on the constructions and the room climate. New materials and structures must be developed in order to withstand the attacks of waves, sea climate, salts and ph-values. The use of renewable energies is demonstrated in the floating houses and their floating foot bridges as well as pontoons and dolphin piles by means of heat pipes and circulating water in the facades of floating houses. Three years ago a project was started to these topics. First results of the investigations supported by experiments and numerical simulations are represented in the paper.
PL
Fizyka budowli jest stosunkowo młodą i szybko rozwijającą się dyscypliną. Cechują ją nowe i oryginalne tematy badawcze, do których można zaliczyć architekturę obiektów pływających. Na tym polu warunki brzegowe związane z klimatem i podłożem znacznie różnią się od tych wyznaczanych dla klasycznych budynków. Szanse i ryzyka muszą być określane ilościowo. W związku z ogólnoświatową zmianą klimatu poziom morza powoli się podnosi. Dlatego Holandia w Europie i kilka krajów w Azji poszukują nowych obszarów do zabudowy tj. gruntów budowlanych do osiedlania rosnącej populacji. Obszary wodne kanałów i zamkniętych portów oferują dobre warunki do tworzenia pływających domów. W ten sam sposób jeziora pogórnicze i tereny zdegradowane mogą nadawać się na nowoczesne przystanie. Wielu nowym problemom trzeba stawić wyzwanie pod względem fizycznych i chemicznych wpływów wody na konstrukcje i klimat wewnątrz obiektów. Nowe materiały i obiekty muszą być konstruowane w taki sposób by mogły przeciwstawić się atakowi fal, morskiemu klimatowi, zasoleniu i odczynowi pH. Przedstawiono użycie odnawialnych źródeł energii w pływających domach, prowadzących do nich pływających pomostach, a także pontonach i pławach, wykonane za pomocą rur grzejnych i krążącej wody w elewacjach pływających domów. Trzy lata temu ruszył projekt związany z tymi zagadnieniami. Pierwsze wyniki badań poparte eksperymentami i symulacjami numerycznymi zostały przedstawione w tym artykule.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.