Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Monitoring of hydrogeochemistry and hydrological isotopes in karst springs of Tezbent Plateau, Tebessa region, north-east of Algeria

Hamaili Iklass, Fehdi Chemseddine, Baali Fethi

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2024

|

no. 3

59--72

EN

The karst springs of Tezbent Plateau were studied to gain insight into the hydrogeological and hydrodynamic behaviour of this karstic system. Four springs and six domestic wells were analysed for hydrogeochemical constituents, δ18O, and δ2H from September 2021 to June 2022. The Tezbent mountain range, located in northeastern Algeria, drains carbonate aquifers through several significant karst springs. The physical and chemical characteristics of water samples were analysed in order to assess the groundwater origins and identify the factors influencing its geochemical composition. Ionic speciation and mineral dissolution/precipitation were calculated. It was found that geology, specifically the presence of carbonate formations, elevation, and the rate of karst development, are the primary factors influencing groundwater composition and seasonal variations. The carbonate chemistry serves as a diagnostic indicator of karst development effects. The interaction between groundwater and surrounding host rocks is believed to be the primary process influencing the observed chemical characteristics of groundwater in the study area. The δ18O and δ2H values of groundwater samples indicate the meteoric origin of the groundwater recharge and suggest a minimal evaporation impact on the isotopic composition.

2

Hydrochemical analysis and groundwater quality assessment for irrigation in the Remila Plain, Khenchela, Northeast Algeria

Bezai Abderrahim, Brinis Nafaa, Reghais Azzeddine, Djenba Samir, Bouzid Khadidja

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2024

|

no. 3

35--57

EN

Water resources are facing significant challenges in result of rapidly growing demand, deteriorating quality, and the effects of climate change. Today, water quantity and quality issues have become prevalent in various regions across the globe, affecting both northern and southern territories. Among the sectors reliant on this resource, irrigation stands out as the largest consumer of water. When surface water becomes inaccessible due to insufficient precipitation or other factors, the use of groundwater becomes the only viable alternative for irrigation. The Remila Plain (Khenchela) is located in an endorean watershed in northeastern Algeria and extends over 250 km2 in a synclinal basin filled with water from the Mio-Plio Quaternary - the main aquifer of the region, widely used for irrigation. The aim of this work is to study the hydrochemistry of these waters, as well as the evolution of mineralisation, the identification of the origin of the chemistry, and the suitability of these waters for irrigation. Initial results indicate an evolution of mineralisation in the direction of groundwater flow, with electrical conductivity values varying between 1000µS/cm in the recharge zones, and 2700µS/cm at the outlet. This mineralisation is mainly due to the dissolution of evaporitic minerals and the alteration of silicates. In addition, the various water quality indices used indicate that the water can be used for irrigation without major risk to plants and soils.

3

Environmental monitoring to assess ground water quality and its impact on soils in southwestern India

Sandhu Randhir Singh, Sehgal Simerpreet Kaur, Amrit Kumar, Singh Navdeep, Singh Didar

Acta Geophysica

|

2022

|

Vol. 70, no 1

349--360

EN

The present study attempts to investigate physicochemical features and evaluate quality of collected ground water samples from benchmark locations in Fazilka district, southwestern (SW) side of the Punjab. The samples of groundwater (GW) as well as soil were collected from different locations and examined for pH, electrical conductivity (EC), carbonates (CO3 2 ), bicarbonates (HCO3 −), chlorides (Cl−), magnesium (Mg2+), calcium (Ca2+), sodium (Na+), sulfate (SO42−) and potassium (K+). The appropriateness of water for drinking was checked using water quality index (WQI), while indices like soluble sodium percentage (SSP), sodium adsorption ratio (SAR), residual sodium carbonate, magnesium hazard, permeability index and Kelly’s ratio were investigated for appraisal of irrigation water quality. Samples are statistically tested using two-way ANOVA and principal component analysis (PCA) to extract correlation between water parameters. Most of the samples were under high to low (C3S1), high to medium (C3S2) and very high to high (C4S3) based on US Salinity Laboratory (USSL). On the base of RSC, samples were under safe to unsuitable category. For hydrochemistry analysis, the piper diagram indicates that water samples were mixed type and Ca-Mg-HCO3 type. Study indicated that water with high salinity was used for irrigation of crops and it has adverse effects on the soil quality and crop yield is of concern for future.

4

The effects of the flood of October 2008 on the water quality in the M’zab valley, Algeria

Bouamer Kheira, Remini Boualem, Habi Mohamed, Rezzag Khaled

Journal of Water and Land Development

|

2019

|

no. 40

173--180

EN

With a flow estimated at 1200 m3∙s–1 and a height of 8 m downstream, the flood that occurred on October 10, 2008 spread along the M’zab River over a length of more than 180 km. Material and human damage is visible, but its effects on the quality of the waters of the alluvial layer remain unknown: this is the purpose of this paper. Samples of groundwater were taken during the period 2005–2012 in 4 oases of the valley. Physicochemical analyses were performed using molecular and flame spectroscopic methods and also volumetric methods on water samples. The results obtained were interpreted using histograms and hydrochemical diagrams, such as the Avignon software (L.H.A) (version 4, 2008). Low effect of flood on the water quality of the alluvial aquifer was manifested by concentrations of magnesium sulphate and calcium chloride. On the other hand, there is an accumulation of salts infiltrated by sewage except for the zone of Bouchen. The diagrams show that there is an improvement in water quality in this area.

PL

Osiągając przepływ szacowany na 1200 m3∙s–1 i wysokość fali 8 m, powódź, która wystąpiła 10 października 2008 r., objęła swoim zasięgiem 180 km biegu rzeki M’zab. Straty ludzkie i materialne są znane, ale wpływ powodzi na jakość wody poziomów aluwialnych pozostaje nierozpoznany i dlatego stał się celem niniejszych badań. Próbki wód gruntowych pobierano w latach 2005–2012 w czterech oazach w dolinie rzeki. Próbki zostały poddane analizom fizycznym i chemicznym. Otrzymane wyniki interpretowano z wykorzystaniem histogramów i diagramów hydrochemicznych opracowanych za pomocą oprogramowania Avignon (L.H.A), wersja 4, 2008. Stężenie siarczanu magnezu i chlorku wapnia dowodziło niewielkiego wpływu powodzi na jakość wód aluwialnych poziomów wodonośnych. Z wyjątkiem strefy Bouchen, stwierdzono jednak akumulację soli infiltrujących ze ściekami. Na podstawie wyników badań można zaobserwować poprawę jakości wody na badanym obszarze.

5

Hydrochemical diversity of a large alluvial aquifer in an arid zone (Draa river, S Morocco)

Szczucińska Anna, Dłużewski Maciej, Kozłowski Rafał, Niedzielski Przemysław

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 1

81--100

EN

In arid areas, with rivers functioning episodically, alluvial resources are the main source of water. Considering the intensified regulation of discharge in montane catchments, supplying the intermittent rivers, in the nearest future alluvial aquifers will gain key importance for the functioning of people in arid zones. The research aimed to investigate the diversified chemistry of alluvial waters typical of large intermittent river valleys in hot arid zones as well as to analyse processes determining the water chemistry and affecting its diversity. The detailed study, carried out in October 2015, covered the Draa river valley (1100 km total length) in the region of the Mhamid Oasis. The examined water was sampled from all wells found in the study area. Concentrations of the main cations: Ca2+, Mg2+, K+, Na+, NH4+, and Li+, anions: Cl−, SO42−, HCO3−, and NO3−, as well as trace elements: Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Sr, and Zn, were identified. Results were analysed with statistical, hydrochemical, and geochemical modelling methods. Alluvial waters of the eastern and western part of the oasis differed in concentrations of numerous components, what resulted from the regulation of irrigation. Specific electrical conductivity showed a 3.5-fold increase, from 3800 to 13800 μS/cm, consistent with the direction of water flow in the oasis, from east to west. Even a greater rise was observed for ions: Cl− (6x), Na+ (5.5x), Mg2+ (5.0x), Ca2+, and SO42− (3.5x). Such a composition indicated multiionic hydrochemical type of waters dominated by Na+ and Cl−. Additionally, high Pearson correlation coefficients were recorded for Na+ and Cl− (0.98) as well as Mg2+ and Cl− (0.97). The saturation index suggested that the main water components originated from dissolving of minerals such as halite, anhydrite, sylvite, and gypsum. Groundwater chemistry in the Mhamid Oasis was determined mainly by geogenic processes, such as dissolving of evaporates, precipitation of carbonate minerals, and ion exchange.

6

Multivariate statistical characterization of groundwater quality in Fesdis, East of Algeria

Khelif S., Boudoukha A.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 37

65--74

EN

This study is a contribution to the knowledge of hydrochemical properties of the groundwater in Fesdis Plain, Algeria, using multivariate statistical techniques including principal component analysis (PCA) and cluster analysis. 28 samples were taken during February and July 2015 (14 samples for each month). The principal component analysis (PCA) applied to the data sets has resulted in four significant factors which explain 75.19%, of the total variance. PCA method has enabled to highlight two big phenomena in acquisition of the mineralization of waters. The main phenomenon of production of ions in water is the contact water-rock. The second phenomenon reflects the signatures of the anthropogenic activities. The hierarchical cluster analysis (CA) in R mode grouped the 10 variables into four clusters and in Q mode, 14 sampling points are grouped into three clusters of similar water quality characteristics.

PL

Przedstawione w niniejszej pracy badania stanowią przyczynek do poznania właściwości hydrochemicznych wód gruntowych na równinie Fesdis w Algierii uzyskany z wykorzystaniem wieloczynnikowej analizy statystycznej, w tym analizy głównych składowych (PCA) i analizy skupień. Dwadzieścia osiem próbek wody pobrano w lutym i w lipcu 2015 r. (po 14 próbek w każdym miesiącu). Na podstawie analizy składowych głównych zastosowanej do zbioru danych stwierdzono cztery istotne czynniki, które objaśniały 75,19% całkowitej wariancji. Metoda PCA umożliwiła wyodrębnienie dwóch zjawisk odpowiedzialnych za mineralizację wody. Głównym czynnikiem tworzenia jonów w wodzie jest kontakt wody ze skałą (czas retencji mineralizacji). Drugi czynnik jest odzwierciedleniem aktywności człowieka. W hierarchicznej analizie skupień (CA) zgrupowano 10 zmiennych w cztery skupienia w trybie R, a w trybie Q zgrupowano 14 stanowisk pobierania próbek w trzy skupienia o podobnych cechach jakości wody.

7

Hydrochemistry and origin of principal major elements in the groundwater of the Béchar–Kénadsa basin in arid zone, South-West of Algeria

Lachache S., Nabou M., Merzouguui T., Amroune A.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 36

77--87

EN

Béchar region is located in the southwest of Algeria, characterized by an arid climate with a Saharan tendency. It is subject to an increasing demand for water like all the great agglomerations due to the economic and demographic development. The groundwater of region is deteriorating because of the economic development, and the rapid growth of population. This article is devoted to the study of hydrochemistry and processes of mineralization of groundwater in this region. The results of physicochemicals analyses shows the same chemical facies of the chloride and sulphate-calcium and magnesium type, with high mineralization from North-East to South- -West to the outlet of Béchar–Kénadsa basin. The determination of the mineralization origin and the main major elements were approached by multivariate statistical treatment and geochemical. This method has identified the main chemical phenomena involved in the acquisition of mineralization of water in this aquifer. These phenomena are mainly related to the dissolution of evaporite formations, the infiltration of runoff water and direct ion exchange and mixing. However, the high mineralization anomaly is observed at the centre of Béchar–Kénadsa basin progressively by going to the outlet of this basin.

PL

Region Béchar w południowozachodniej Algierii charakteryzuje klimat suchy z wpływami saharyjskimi. Jak wszystkie duże aglomeracje, region ten wykazuje rosnące zapotrzebowanie na wodę w związku z rozwojem ekonomicznym i demograficznym. Rozwój gospodarczy i szybki przyrost populacji jest powodem pogarszania się jakości wód gruntowych. Niniejszy artykuł jest poświęcony badaniom właściwości hydrochemicznych i procesów mineralizacji wód gruntowych w regionie. Wyniki analiz wykazują występowanie podobnych facji chemicznych typu chlorkowego i siarczanowo-wapniowych lub magnezowych o wysokim stopniu mineralizacji od północnego wschodu do południowego zachodu basenu Béchar–Kénadsa. Źródła mineralizacji i główne pierwiastki zostały oznaczone metodami geochemicznymi z zastosowaniem wieloczynnikowej analizy statystycznej. Metody te dały podstawy do identyfikacji głównych zjawisk chemicznych wpływających na mineralizację wody, takie jak rozpuszczanie formacji ewaporytowych, infiltracja spływów powierzchniowych, bezpośrednia wymiana jonowa i mieszanie. Anomalię wysokiej mineralizacji malejącą w kierunku odpływu zaobserwowano w środkowej części basenu Béchar–Kénadsa.

8

Hydrochemical assessment and groundwater pollution parameters in arid zone: Case of the Turonian aquifer in Béchar region, southwestern Algeria

Mokeddem I., Belhachemi M., Merzougui T., Nabbou N., Lachache S.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 39

109--117

EN

Groundwater samples from Turonian aquifer of Béchar region were evaluated as drinking and irrigation water sources. physicochemical parameters including pH, EC, TH, Na+, Ca2+, Mg2+, Cl–, SO4 2– and NO3 – were determined for 16 water sampling points. These characterizations show that the groundwater is fresh to brackish, slightly alkaline and the major ions are Na+, Ca2+, Mg2+, Cl– and SO4 2–. According to WHO standards, 50% of the analysed water are suitable as a drinking source while the other samples are not in compliance with drinking water standards. This non-compliance is basically due to the high concentrations of Na+, Cl–, and SO4 2– requesting further treatment to reach the stringent standards. According to the results of nitrate concentrations, anthropogenic source seems to influence the groundwater quality. The present study shows that Béchar groundwater may represent an important drinking and irrigation water source. However, a specific management strategy should be adapted in order to avoid the contamination by anthropogenic sources.

PL

Oceniano przydatność wód gruntowych z wieku/piętra turonu w regionie Béchar do nawadniania i zaopatrzenia ludności w wodę pitną. W próbkach wody z 16 stanowisk oznaczano pH, przewodność elektrolityczną (EC), całkowitą twardość (TH), Na+, Ca2+, Mg2+, Cl–, SO4 2– i NO3 –. Analiza wykazała, że wody gruntowe są słodkie do słonawych, alkaliczne, a głównymi jonami są: Na+, Ca2+, Mg2+, Cl– i SO4 2–. Według norm WHO 50% analizowanych próbek spełnia wymogi stawiane wodzie przeznaczonej do picia. W pozostałych próbkach zbyt duże stężenie Na+, Cl– i SO4 2– wskazuje na konieczność uzdatniania wody, aby osiągnęła ona wymagane standardy. Stężenie azotanów wskazuje na antropogeniczne źródło zanieczyszczenia tymi jonami. Badania dowodzą, że wody gruntowe Béchar mogą być źródłem wody do nawadniania i do celów spożywczych. Należy jednak przyjąć szczególną strategię gospodarowania wodą, aby uniknąć zanieczyszczenia ze źródeł antropogenicznych.

9

Wpływ wybranych torfowisk na kształtowanie składu chemicznego płytkich wód podziemnych Drawieńskiego Parku Narodowego

Ścibior K., Rydelek P., Stępień M.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

1099--1104

EN

This article attempts to determine the impact of peatlands on the chemical composition and selected parameters of shallow groundwater in Drawa National Park. Three peat bogs were selected for testing: Miradz, Wydrowe Łęgi and Głodne Jeziorka. They differ from each other in terms of origins, botanical composition and properties of peat. 55 samples of organic soils (including 41 peat samples) and 17 groundwater samples were collected. The samples came from layers of peat bogs and peatlands situated directly beneath and in the immediate vicinity. During the laboratory tests are shown in the basic physicochemical parameters of the peat: ash content (AC), cation exchange capacity (CEC), pH, moisture. In addition, the data on SRT and their botanical composition marked in the course of fieldwork have been verified. Directly in the field pH, PEW and water temperatures were examined. In the groundwater samples were determined concentrations of ions HCO3, SO4, NO3, Cl, PO4, Ca, Mg, Na, K, Fe, Mn, Al, Si and other selected metals. The results showed that the peat bogs of different genesis in a different way influence the shaping of the chemical composition of shallow groundwater. Especially significant differences indicate if compared to the peat bog Miradz, Wydrowe Łęgi in opposition to Głodne Jeziorka. Groundwater from the Głodne Jeziorka and direct neighborhoods showed a much lower pH, conductivity and mineralization.

10

How do environmental parameters relate to macroinvertebrate metrics ? - prospects for river water quality assessment

Błachuta J., Szoszkiewicz K., Gebler D., Schneider S.

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 1

111--122

EN

The aim of the study was to demonstrate the relationship between macroinvertebrate assemblages and aquatic vegetation interacting with chemical and geomorphological factors. The survey was carried out in the catchment of a lowland river in Poland in the year 2009. Macroinvertebrate samples were collected on 19 river sites during two campaigns (spring and autumn) and 13 macroinvertebrate metrics were calculated. Indices were selected to reflect pressures associated with organic pollutants, morphological and general degradation of rivers. Hydromorphological assessment was undertaken according to the River Habitat Survey (RHS). Water samples for chemical analysis were collected monthly during the whole year, and nine chemical parameters were analysed. Macrophyte surveys made it possible to calculate seven parameters. It was found that macroinvertebrates collected in spring and autumn showed very different patterns and that only the spring samples showed a significant relationship between macroinvertbrates and water quality, which means that spring sampling is most important for biomonitoring. Only three macroinvertebrate metrics, i.e. SIGI (German Saprobic Index), EPT (indicating the relative abundance of Ephemeroptera, Plecoptera and Trichoptera) and MBI (index used for river ecological status assessment), responded significantly to water pollution. Macrophytes and macroinvertebrates responded differently to environmental gradients and these organism groups deliver different information for monitoring.

11

Age and land use as factors differentiating hydrochemistry and plant cover of astatic ponds in post-agricultural landscape

Mętrak M., Pawlikowski P., Suska-Malawska M.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 21

29--37

EN

Small, astatic ponds are important features of post-glacial landscape, which support heterogeneity and biodiversity of agricultural areas. In the presented research we explored differences in hydrochemistry and plant cover of 20 small ponds located in Northeastern Poland, characterized by diverse age and developed in differently managed areas. According to our research, though changes in water level are under direct influence of water balance in the catchment, to which belonged the ponds, their hydrochemistry seemed to be shaped by processes at the level lower than the catchment scale. Age of the ponds appeared to be an important factor influencing density and species composition of vegetation developed on the studied ponds.

PL

Badania prowadzono przez dwa lata na małych zbiornikach wodnych w krajobrazie porolnym w Mazurskim Parku Krajobrazowym. Wybrano 20 zbiorników podzielonych na trzy grupy różniące się wiekiem, stopniem odizolowania i sposobem zagospodarowania otaczających je terenów. Regularnie monitorowano właściwości chemiczne wody w zbiornikach. W celu oszacowania różnic w pokrywie roślinnej zbiorników wykonano zdjęcia fitosocjologiczne metodą Brauna-Blanqueta. Wykazano, że nowopowstałe zbiorniki istotnie statystycznie różnią się od starych poziomem wody, jej odczynem i zawartością jonów wapnia. Najwyższy poziom wody zarejestrowano w starych zbiornikach położonych w otoczeniu półnaturalnych wilgotnych łąk, największą wartość pH i największe stężenie jonów wapnia – w nowopowstałych zbiornikach. We wszystkich badanych grupach zbiorników poziom wody i wartości badanych parametrów chemicznych podlegały zmienności sezonowej. Roczna dynamika właściwości chemicznych wody nie wykazywała związku z fluktuacjami poziomu wody. Parametry chemiczne wody w starych zbiornikach położonych wśród pól uprawnych nie różniły się od notowanych w starych zbiornikach położonych na obszarze łąk półnaturalnych. Na nowopowstałych zbiornikach dominowały zbiorowiska charakterystyczne dla otwartej toni wodnej. Brzegi młodych zbiorników charakteryzowały się znacznym udziałem błotnistych, luźno pokrytych roślinnością powierzchni. Różnorodność flory młodych zbiorników, wyrażona liczbą gatunków oraz współczynnikiem Shannona- Weavera, była istotnie mniejsza niż w starych zbiornikach. Zbiorniki stare na półnaturalnych łąkach cechował duży udział gatunków charakterystycznych dla rzędu Molinietalia caeruleae W. Koch 1926 oraz dla związku Magnocaricion Koch 1926. W grupie tych zbiorników zarejestrowano największe wartości wskaźników różnorodności biologicznej. Na starych zbiornikach otoczonych polami uprawnymi dominowały pałkowiska Typha latifolia. Zaobserwowano także liczne gatunki charakterystyczne dla siedlisk przekształconych przez człowieka (gatunki ruderalne, chwasty).

12

Rezultaty i kierunki badań nad znaczeniem H2S i CO2 w formowaniu głębokich systemów hydrochemicznych

Labus K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

343--347

PL

Gazy kwaśne CO2 i H2S powszechne w wielu systemach wód podziemnych aktywnie kontrolują kierunek i charakter procesów hydrogeochemicznych. Konsekwencje takich interakcji w systemach wodaskała-gaz mają wpływ na bezpieczeństwo geologicznego składowania gazów kwaśnych oraz stosowania niektórych metod szczelinowania. W artykule przedstawiono przegląd badań nad rolą H2S i CO2 w formowaniu głębokich systemów hydrochemicznych oraz nad problematyką iniekcji H2S lub SO2 wraz z CO2.

EN

Acid gases CO2 and H2S, common in many groundwater systems, actively control the directions and the nature of hydrogeochemical processes. The consequences of such interactions in water-rock-gas systems affect the safety of acid gases geological storage, and the use of certain fracturing technologies. This paper presents an overview of research on the role of H2S and CO2 in the formation of deep hydrochemical systems and the problems co- of injection of H2S or SO2 with CO2.

13

Charakterystyka hydrograficzno - hydrochemiczna antropogenicznych mokradeł (na przykładzie obiektów w Starych Piaskowniach)

Molenda T., Błońska A., Chmura D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

110-118

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę hydrograficzno - hydrochemiczną antropogenicznych mokradeł rozwiniętych w starych piaskowniach. Wykazano, że wyrobiska po eksploatacji piasku podlegają spontanicznym procesom sukcesji prowadzącym do rozwoju antropogenicznych mokradeł. W początkowym okresie, dominującą rolę w zasilaniu mokradeł odgrywają wody podziemne. Dlatego też wody mokradeł inicjalnych cechuje wodorowęglanowowapniowy (HCO3- - Ca2+) typ wód i obojętny lub słabo alkaliczny odczyn. W późniejszych fazach sukcesji dominującą rolę w zasilaniu zaczynają odgrywać wody opadowe. Dlatego też mineralizacja malej a wody ulegają zakwaszeniu. Następuje zmiana typu hydrochemicznego na siarczanowo-wapniowy (SO42- - Ca2+).

EN

It was revealed that new wetlands are characterized by low mineralization and neutral pH of waters. Waters of older wetlands have lower mineralization and acid pH. It is associated with different types of wetlands. Wetlands in initial phases of succession are mainly supplied with underground waters. In further phase supply of precipitation waters it starts to dominate.

14

Stan ekologiczny rzeki Samicy Stęszewskiej w gminie Stęszew i w Wielkopolskim Parku Narodowym - stan obecny i zagrożenia

Joniak T., Sobczyński T.

Ekologia i Technika

|

2011

|

R. 19, nr 4

208-213

PL

Przedmiotem opracowania była ocena właściwości fizyczno-chemicznych i biologicznych wód małej nizinnej rzeki Samicy Stęszewskiej i jezior, przez które ona przepływa w Wielkopolskim Parku Narodowym (WPN). Analiza aktualnego stanu ekologicznego rzeki i jezior przeprowadzona została zgodnie z wytycznymi Ramowej Dyrektywy Wodnej. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy realizacja prośrodowiskowych inwestycji władz lokalnych (rozbudowa kanalizacji, nowa oczyszczalnia ścieków) przyczyniła się do poprawy stanu ekologicznego rzeki oraz czy rzeka wywiera nadal negatywny wpływ na jeziora. 0 dużym znaczeniu rzeki dla miasta i gminy Stęszew przesądza położenie w jej dolinie kilku dużych jezior. Wskutek wieloletnich zaniedbań w dziedzinie ochrony środowiska jeziora są silnie zanieczyszczone, a ich trofia jest wysoka. Dotąd głównymi problemami była nadmierna chemizacja upraw i braki kanalizacji. Badania wykazały duże zróżnicowanie chemizmu wody w profilu podłużnym rzeki. Największe obciążenie rzeki notowano powyżej Jeziora Tomickiego (mineralne formy azotu, substancje organiczne). Jezioro i znajdujące się poniżej rozległe trzcinowiska (wokół rezerwatu Trzcielińskie bagno) w znaczącym stopniu zmniejszały zanieczyszczenie wód rzeki, a na obszarze miasta nie następowały większe zmiany chemizmu (poza wzrostem stężeń fosforanów) . Duży wzrost obciążenia rzeki przez substancje biogeniczne i związki organiczne notowano poniżej Jeziora Witobelskiego (ChZT, fosfor całkowity, fosforany, chlorofil a).

EN

The object of this study was an assessment of the physico-chemical and biological properties of the small Samica Stęszewska River and the lakes it flows through in the Wielkopolski National Park (WNP). The assessment of the ecological condition of the river was made in compliance with the guidelines of the Water Framework Directive. The study was designed to find out whether the pro-ecological investments in the improvement of the sewage system and a new sewage treatment plant initiated by the local authorities improved the ecological condition of the river and reduced its negative effects on the lakes. The river is of great significance for the town itself as well as the whole Stęszew district: several large lakes are located in its valley. Environmental protection has been neglected by the local authorities for many years. Due to this fact, the lakes are strongly polluted and their trophy is high. Until recently, the main problems in catchment area of river were the strong of agricultural chemicalization with fertilizers surplus and the lacking in sewerage system. The research demonstrated a significant differentiation of water chemistry in the long profile of the river. The strongest chemical river pollution has been registered upstream of the Tomickie Lake (mineral forms of nitrogen, organic substances). This lake and extensive reedbeds located between station 2 and 3 (around the reserve Trzcielińskie Bagno) have significantly reduced the water pollution and within the Stęszew area the strong changes of water chemistry were been not registered (besides the increase of phosphates concentration). A significant increase of river load with biogenic substances and organic compounds (COD, total phosphorus, phosphates, and chlorophyll a) was registered on station below the Witobelskie Lake.

15

Typy chemiczne szczaw w Karpatach fliszowych a wiek wody

Chowaniec J., Ciężkowski W., Duliński M., Józefko I., Porwisz B., Zuber A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/1

47-53

PL

Wykazano, że skład chemiczny i mineralizacja zwykłych szczaw w zachodniej części polskich Karpat fliszowych silnie zależą od wieku wody. Wody współczesne są zazwyczaj typu HCO3-Ca z mineralizacją poniżej 3 g/dm3, a wody wieku glacjalnego reprezentują różne typy ze zwiększonym udziałem jonów Mg2+ Mg2+ i Na+ lub Na+ i Mg2+, o mineralizacji znacznie przekraczającej 3 g/dm3. Zaobserwowane zależności mogą być przydatne dla lepszej identyfikacji wieku wód oraz procesów mieszania się wód o bardzo zróżnicowanym wieku.

EN

Chemical composition and total dissolved solids (TDS) of CO2-rich waters in the western part of the Polish Carpathians depend strongly on the age of water. Modern waters are of the HCO3-Ca type with TDS usually below 3 g/l, whereas glacial age waters are of different types with increased contents of Mg2+, Mg2+ and Na+, or Na+and Mg2+, with TDS content significantly above 3 g/l. The relationships observed may serve for a better identification of ages and mixing patterns between waters of significantly different ages.

16

Warunki hydrogeologiczne i hydrochemiczne na terenie miasta Krakowa – złożony obraz wpływu czynników naturalnych i antropogenicznych

Kleczkowski A., Czop M., Motyka J., Rajchel L.

Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering

|

2008

|

nr 6 wyd. spec.

film17

17

Wpływ naturalnych i antropogenicznych czynników na podstawowe charakterystyki fizykochemiczne wody w małej zlewni strefy podmiejskiej Łodzi

Moniewski P., Stolarska M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 1

105-122

PL

Na obszarze zlewni Dzierżąznej (dorzecze Moszczenicy) Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodnej UŁ prowadzi monitoring zasobów wody. W ramach badań dokonano oceny jakości wody i stopnia jej antropogenizacji. Na podstawie pomiarów temperatury wody, jej przewodności elektrolitycznej właściwej, odczynu i zawartości tlenu rozpuszczonego stwierdzono, że wody powierzchniowe i podziemne są znacznie zdegradowane. Już w źródłowym odcinku Dzierżąznej woda ma II klasę jakości ze względu na stosunkowo dużą przewodność (ponad 𬖒 S·cm-¹). W dalszym biegu, na niektórych odcinkach, wody kwalifikują się nawet do IV lub V klasy, głównie ze względu na zbyt małą zawartość tlenu. Przyczyną takiego stanu jest występowanie blisko 2 tys. ognisk zanieczyszczeń (szamb, dołów chłonnych) oraz zrzutu ścieków. Wynika to z braku kanalizacji sanitarnej na obszarach większych skupisk ludności. Sieć osadnicza jest skupiona głównie w górnej części zlewni, co niekorzystnie wpływa na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń. Szczególne zagrożenie dla wód podziemnych istnieje na obszarach o wysokiej podatności na zanieczyszczenia (dobra przepuszczalność utworów, niewielka głębokość do zwierciadła wody). Na jakość wód powierzchniowych ujemnie wpływa również intensywny chów ryb w licznych zbiornikach przepływowych. Odczyn wypływającej z nich wody zmienia się na bardziej zasadowy. Należy się spodziewać, że w przypadku zaniechania działań zmierzających do poprawy stanu środowiska wodnego zlewni Dzierżąznej jego degradacja będzie postępowała nadal. System odwodnienia budowanej autostrady A2, przecinającej obszar zlewni z zachodu na wschód, będzie powiązany z istniejącą siecią rzeczną. Przyjęte rozwiązania techniczne umożliwią infiltrację wód odprowadzanych z nawierzchni autostrady, co może negatywnie wpłynąć na jakość zasobów zbiorników wód podziemnych.

EN

Long term monitoring in the suburban area of Łódź in the Dzierżązna River drainage basin carried out by the Department of Hydrology and Water Management, University of Łódź, allowed for assessing the spatial and temporal variability of basic physical and chemical parameters of underground and surface water resources. Parameters measured were: temperature, pH, specific conductivity and dissolved oxygen in surface waters. Local hydrogeological and morphological conditions and the forms of land use were taken into consideration while analysing the impact of natural and anthropogenic factors on the basic parameters of water quality. Underground waters rising in Rudunki spring are contaminated with the sewage infiltrating from the leaking septic tanks of the nearby dispersed houses settlement. In spite of the proximity of recreation areas, water flowing out of big springs situated in Rosanów and Ciosny are characterised by low temperature amplitude, stable and low conductivity (about 400 µS·cm-¹) and neutral pH (Ib class). The river waters undergo significant modification in numerous storage reservoirs as the development of aquatic plants, heat capacity, wave action and ice cover affect seasonal variability of physical and chemical water parameters. Intensive fish farming together with recreational use of the area has a negative influence on the quality of surface waters in the drainage basin. In the long run such a situation may lead to the degradation of aquatic environment and to lower attractiveness of suburban areas. We should also expect the negative effects of A2 motorway to occur in the nearest future.

18

Zmiany zawartości miedzi w Zbiorniku Goczałkowickim w aspekcie procesów hydrochemicznych

Kwapuliński J., Korczak K., Kmak-Kapusta D., Bondaruk J.

Ekologia i Technika

|

2007

|

R. 15, nr 6

219-224

PL

Badaniem dynamiki zmian zawartości miedzi w zbiorniku wodnym (woda, osady denne) może być analiza procesów hydrochemicznych zachodzących w zbiorniku. Przedstawiono wyniki badań i ich interpretację dla zbiornika zaporowego Goczałkowice na rzece Mała Wisła. Zmiany zawartości miedzi ma powiązanie ich z procesami biochemicznymi przebiegającymi cyklicznie, ale z różnym natężeniem w ekosystemie zbiornika. Osad denny pobierano na szczególnych stanowiskach za pomocą przyrządu Eckmana. Woda interstycjalną (międzycząsteczkowa) decyduje o wilgotności osadu dennego i była pozyskiwana drogą próżnlowego odsączania przez twardy filtr membranowy. Woda przydenna pobierana była w ilości 2 litrów z warstwy 50 cm ponad dnem oraz warstwy powierzchnlowej. Okazało się, że największe ilości Cu zawierały osady denne w strefie przyzaporowej zbiornika. Jest to rezultat najintensywniejszych procesów sedymentacyjnych w tych obszarach oraz charakterystyki podłoża, którymi są dawne grunty orne. Natomiast woda interstycjalną stanowi permanentnie czynny magazyn Cu mający duży wpływ na ogólny bilans zmian zawartości miedzi, różnorodność i migrację tego pierwiastka w ekosystemie wodnym. Dużą podatność Zbiornika Goczałkowickiego na wpływ wiatru w zakresie stopnia falowania potwierdzają współczynniki zmienności występowania Cu w wodzie przydennej (w granicach błędu systematycznego), rzędu 30 %, które były podobne jednocześnie dla zmian występujących w osadzie przydennym, wodzie interstycjalnej oraz wodzie z warstwy powierzchniowej.

EN

Investigation of copper content changes dynamics in water reservoir (water, bottom sediments) can constitute a method for analysis of hydrochemical processes occuring in the reservoir. Results of testing and their interpreta-tion for dam reservoir Goczałkowice on the Mała Wisła River were presented. Copper content changes are related to biochemical processes occurring cyclically but with varying intensity in the ecosystem of reservoir. Bottom sediment was sampled in particular points by means of Eckman device. Interstitial water (intermolecular) governs the moisture content of the bottom sediment and was separated by means of vacuum filtration through a hard membrane filter. Near-bottom water (2 litres) was sampled from the level of 50 cm above the bottom and from the surface level as well. It turned out that the largest quantities of Cu were contained in the bottom sediments in the neardam zone. It is a result of the most intensive sedimentation processes in this area as well as bed characteristics (former arable lands). Interstitial water constitutes a permanently active Cu storage that has great influence on general copper balance, diversity and migration of this element in the water ecosystem. Great susceptibility of Goczałkowice Reservoir for wind parameters (intensity of waving) was confirmed by large values of Cu occurrence coefficients in the near-bottom water within the limits of systematic error 30%. These values were similar to changes observed in near-bottom sediment, interstitial water and surface layer water.

19

Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Kłodnicy

Nocoń W., Kostecki M., Kozłowski J.

Ochrona Środowiska

|

2006

|

R. 28, nr 3

39-44

PL

Przedstawiono wyniki badań jakości wody z rzeki Kłodnicy przeprowadzone od kwietnia do września 2004 r. Jakość wody scharakteryzowano w oparciu o analizę zmian wybranych wskaźników fizyczno-chemicznych (pH, tlen rozpuszczony, ChZT, ogólny węgiel organiczny, azot amonowy, azotyny, azotany, ortofosforany, przewodność właściwa). W górnym odcinku rzeki stwierdzono bardzo niską zawartość tlenu rozpuszczonego, która zwiększała się wraz biegiem rzeki. Zawartość związków biogennych, w szczególności azotu amonowego i ortofosforanów, potwierdziła silne zanieczyszczenie rzeki ściekami bytowo-gospodarczymi. Mimo podejmowania działań mających na celu poprawę stanu czystości wód, rzeka Kłodnica należy do najsilniej zanieczyszczonych cieków naszego kraju. Wykazano, że znaczący udział w zanieczyszczeniu wód rzeki mają zakłady przemysłowe zlokalizowane w jej zlewni, zarówno odprowadzające ścieki bezpośrednio do Kłodnicy, jak i zanieczyszczające jej dopływy. Badania wykazały, że dużym problemem jest zanieczyszczenie wód Kłodnicy pyłem węglowym, którego ładunek wprowadzany do Kłodnicy ocieniany jest na ponad 100 tys. t/a. W celu poprawy stanu czystości wód Kłodnicy konieczna jest koordynacja działań gmin leżących w zlewni rzeki w celu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej i ograniczenia ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych wraz ze ściekami przemysłowymi i bytowo-gospodarczymi.

EN

The study covered the time span of April till September 2004. The river was investigated for water quality by analyzing the variations in the following physicochemical parameters: pH, dissolved oxygen, COD, TOC, ammonia nitrogen, nitrites, nitrates, orthophosphates and conductivity. The analyses produced the following findings. Dissolved oxygen content was very low in the headwaters and increased with the course of the river. The content of biogens (specifically that of ammonia nitrogen and orthophosphates) confirmed the considerable contribution of domestic sewage to the overall river pollution. A major polluting source was found to be a number of industrial plants located within the Klodnica basin, which discharge their wastewaters either to the Klodnica or its tributaries. In spite of the effort to upgrade the quality of the river water, the Klodnica is classified as one of Poland's most polluted watercourses. What raises particular problems is the pollution of the river due to fine coal particles entering the water in an annual amount of over 100,000 tons. A joint effort to coordinate the water and wastewater management in the municipalities involved has taken on a sense of urgency.

20

Hydro-chemical characteristic of the Czarniawka river

Nocoń W., Kostecki M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 2

95--104

EN

This study presents the results of investigations, carried out on the Czarniawka River from December 2003 to June 2004. The results indicate the changes of physicochemical parameters of water quality. High concentration of ammonium nitrogen, COD and orthophosphates are probably caused by discharge of municipal waste-water. A drop of ammonium nitrogen, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen concentration along the river course is probably caused by inflow of water without these components. High salinity and very high concentration of suspended solids below the "Makoszowy" coal-mine is caused by discharge of coalmine water and carbon dust from coal washer. All of the discussed parameters of water quality (except for pH-index and nitrate nitrogen) are beyond official classification. In comparison to previous analyses a slight improvement of water quality can be observed, especially in the top length. In the estuary water quality deteriorates. Although the Czarniawka River is small, it is one of the most important Kiodnica River contamination sources. Improvement of the existing situation will be possible only if firm waste-water management action will be taken, especially in the "Makoszowy" coal-mine area.

PL

W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań jakości wody rzeki Czarniawki przeprowadzone w okresie grudzień 2003 - maj 2004. Scharakteryzowano jakość wody pod względem ogólnych wskaźników fizyczno-chemicznych. Wysokie stężenia azotu amonowego, ortofosforanów i ChZT w górnym biegu rzeki spowodowane są prawdopodobnie zrzutami nieoczyszczonych ścieków bytowo-gospodarczych. Spadek stężenia azotu amonowego przy jednoczesnym spadku zawartości azotu azotanowego wynika prawdopodobnie z dopływu wód niezawierających tych składników. Wysokie zasolenie oraz bardzo wysokie stężenie zawiesiny poniżej KWK "Makoszowy" spowodowane jest odprowadzaniem do rzeki silnie zasolonych wód dołowych oraz wód pochodzących z płuczki węgla. W zakresie omawianych wskaźników (poza odczynem i azotem azotanowym) rzeka Czarniawka prowadzi wody pozaklasowe. Porównując jakość wody na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, w górnym biegu rzeki obserwuje się nieznaczną poprawę stanu czystości, natomiast jakość wody w odcinku przyujściowym systematycznie się pogarsza. Czamiawka, choć jest niewielkim ciekiem, jest istotnym źródłem zanieczyszczenia Kłodnicy. Zmiana tego stanu wymaga zdecydowanych działań zmierzających do uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej i ograniczenia ilości odprowadzanych ścieków przede wszystkim z terenu KWK "Makoszowy".