Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza morfologiczna wybranych ekotypów Lotus corniculatus L. z kolekcji Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Bydgoszczy

Jendrzejczak E., Majtkowski W., Schmidt J.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 5

313-320

PL

W 2010 r. wykonano obserwacje kolekcji komonicy zwyczajnej, prowadzonej na terenie Ogrodu Botanicznego Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Bydgoszczy. Do szczegółowych porównań cech morfologicznych wybrano 6 ekotypów i jedną odmianę ustalona. Stwierdzono, że potomstwo ekotypów komonicy zwyczajnej dochodzącej z naturalnych lokalizacji utrzymuje cechy morfologiczne i dynamikę wzrostu podobne do materiału wyjściowego. Istotne różnice między ekotypami polegają na odmiennościach w tempie odrastania po ruszeniu wegetacji oraz tendencji do regeneracji po skoszeniu.

EN

In 2010 an examination of morphological traits in the collection of ecotypes of the bird's foot trefoil was carried out by the Bydgoszcz Research Division of Plant Breeding and Acclimatization Institute. 6 chosen ecotypes and one cultivar were compared in detail in the study. They stated. that progeny of ecotypes of the bird's foot trefoil coming from natural location are keeping traits of the description and dynamics of the growing, it is possible to assign to the dissimilarity for conditions of their habitations of the origin. Substantial differences referred between ecotypes in the range of regrowth after moving the vegetation and the capacity for the regeneration after cutting.

2

Rekultywacja pól irygowanych w Bydgoszczy z wykorzystaniem metody fitoremediacji

Majtkowski W., Golimowski R., Boroń M., Szulc P. M.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2011

|

R. 19, nr 2

177-184

PL

Pola irygowane w Bydgoszczy były eksploatowane w latach 1907-2003. Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy rozpoczęły badania stanu środowiska gruntowo-wodnego w lipcu 2002 r., tj. jeszcze w trakcie eksploatacji i kontynuowały do 2009 r. Osady z wylewisk miejskich zaklasyfikowano jako niebezpieczne z powodu zawartości metali ciężkich (Zn, Pb, Cr, Cd, Hg, Ba) oraz trzech pestycydów (DDD, DDE, y-HCH). Rekultywację rozpoczęto od dyslokacji osadów z osadników ziemnych na tace betonowe, rozbiórki elementów betonowych, wycinki zbędnej roślinności, plantowania grobli i osadników. Na tak przygotowany teren w 2008 r. wprowadzono wierzbę wiciową (Salix viminalis L.), stokłosę bezostną (Bromus inermis Leyss.) i pokrzywę zwyczajną (Urtica dioica L.), które wykazały duże zdolności do akumulowania metali ciężkich w tkankach. Zawartość tych pierwiastków w biomasie oceniano także w gatunkach roślin ruderalnych, występujących spontanicznie na badanym terenie.

EN

The irrigation fields in Bydgoszcz city were exploited within the years 1907-2003. The Management of Municipal Water Supply and Sewerage Systems in Bydgoszcz began to investigate the condition of ground-water environment in July 2002, i.e. still in the course of exploitation; investigations were continued until 2009. Sewage sludges from the municipal outfalls have been classified as dangerous owing to high contents of heavy metals (Zn, Pb, Cr, Cd, Hg, Ba) and three pesticides (DDD, DDE, y-HCH). The reclamation was begun by dislocation of the sludges from ground settling tanks on concrete trays, demolition of concrete elements, cutting of redundant vegetation, levelling of the dykes and settling tanks. On the terrain prepared in such a way, the basket willow (Salix viminalis), brome grass (Bromus inermis) and nettle (Urtica dioica) were introduced in 2008. All mentioned plants revealed particular abilities to accumulate the heavy metals in their tissues. The contents of heavy metals were also tested in biomass of hovel plant species, such as the orach (Artiplex nitens), hemp (Cannabis sativa) and Canada goldenrod (Solidago canadensis), appearing spontaneously on the terrain under investigation.

3

Rośliny alternatywne w fitoekstrakcji metali ciężkich z obszarów skażonych

Żurek G., Majtkowski W.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2009

|

R. 17, nr 3

83-89

PL

Metale ciężkie to pierwiastki o gęstości powyżej 4,5 gźcm-3, występujące naturalnie w skorupie ziemskiej. Niektóre z nich są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych (np. miedź, cynk), a np. kadm, ołów, rtęć czy arsen są przyczyną wielu chorób. Do nadmiernej kumulacji tych pierwiastków w glebach i roślinach doprowadził rozwój przemysłu i komunikacji oraz nieracjonalne stosowanie środków ochrony roślin i nawozów mineralnych. Najbardziej efektywną metodą oczyszczania środowiska zanieczyszczonego metalami ciężkimi jest pozyskiwanie tych substancji z gleby za pomocą roślin, które są w stanie rosnąć w warunkach wysokiego stężenia toksycznych substancji i akumulować je w swoich organizmach. Z uwagi na wielostronne zastosowanie (rekultywacja i stabilizacja terenów skażonych, fitoekstrakcja metali ciężkich oraz wykorzystanie do produkcji bioenergii) na szczególne zainteresowanie zasługują: kostrzewa trzcinowa, mozga trzcinowata, rajgras wyniosły, perz wydłużony, proso rózgowate, palczatka Gerarda, miskant cukrowy, sałata kompasowa, bylica zwyczajna, nawłocie: kanadyjska i późna. W opracowaniu niniejszym przedstawiono możliwe do zrealizowania scenariusze fitoekstrakcji metali ciężkich z gleb skażonych oraz późniejszej utylizacji roślin dla wycofania szkodliwych substancji.

EN

A major environmental concern due to dispersal of industrial and urban wastes generated by human activities is the contamination of soil. Wide range of inorganic and organic compounds cause contamination, these include heavy metals. Although many metals are essential, all of them are toxic in higher concentrations, as they cause oxidative stress by formation of the free radicals. They can also replace essential metals in pigments or enzymes disrupting their function. Metal contaminated soil may be remediated by chemical, physical and biological techniques. Physico-chemical techniques for soil remediation render the land useless for plants as they remove all biological activities, including nitrogen fixing bacteria, mycorrhiza, fungi as well as fauna. Considering the possibilities for bioremediation of waste and polluted land, important are both, the ability of species to accumulate high volume of elements per biomass unit, as well as the possibility of high biomass production over a given time and area. The ability of plants to heavy metals uptake from soils is affected by a number of factors including plant species, amount of heavy metal in soil, soil moisture content and pH, organic matter content in soil etc. On the basis of literature survey some species were selected to further examination: tall fescue, reed canary grass, tall oat grass, switch grass, big bluestem, Miscanthus and few dicotyledonous species: Lactuca seriolla, Solidago canadensis, S. serotina, Artemisia absynthium.

4

Produktywność wieloletnich plantacji energetycznych w Polsce

Majtkowski W., Majtkowska G.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2008

|

R. 16, nr 2

153-157

PL

Oceniano wysokość plonu biomasy trzech wieloletnich gatunków uprawianych na cele energetyczne: miskanta olbrzymiego, ślazowca pensylwańskiego i wierzby. Badania przeprowadzono na istniejących plantacjach produkcyjnych, położonych w 3 lokalizacjach. Wykonano także analizy składu chemicznego gleby pochodzącej z plantacji. W porównaniu z danymi literaturowymi produktywność badanych plantacji była niższa, z wyjątkiem plantacji miskanta olbrzymiego w Radzikowie. Stwierdzono niską zawartość składników pokarmowych w glebie oraz niskie pH.

EN

The yields of biomass were examined for three perennial energy plants: Miscanthus giganteus, Sida hermaphrodita and Salix. Investigations were carried out on existing productive plantations situated in three places. Chemical com-positions of the soils from plantations were determined. In comparison to the data from professional literature, the productivity of plantations was lower, with an exception of Miscanthus giganteus plantation localized at Radzików. The analyses of soils on plantations showed low content of the nutrients and low soil pH.

5

Problemy powstania rynku biomasy w Polsce

Majtkowski W.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2007

|

R. 15, nr 1 cz.2

155-162

PL

Ocenia się, że w Polsce zapotrzebowanie na biomasę w energetyce wzrośnie w 2010 r. do 11,2 min ton. Do pokrycia rosnącego zapotrzebowania niezbędne będzie zakładanie wysokowydajnych plantacji roślin energetycznych. Uprawa roślin energetycznych powinna opierać się na bioróżnorodności, pozwalającej na dostosowanie gatunku do zróżnicowanych warunków glebowo-klimatycznych oraz możliwości technicznych rolników. W instytucjach naukowo-badawczych prowadzone są doświadczenia z nowymi, perspektywicznymi gatunkami roślin, które zasługują na wprowadzenie do uprawy ze względu na wysokość plonu biomasy. Grupa roślin energetycznych obejmuje rośliny rodzime i obce, w tym: gatunki drzewiaste szybkiej rotacji (wierzba Salix sp.), trwałe rośliny dwuliścienne (np. ślazowiec pensylwański Sida hermaphrodita, sylfia przerośnięta Silphium perfoliatum) oraz wieloletnie gatunki traw. Omówiono przyczyny utrudniające wzrost produkcji biomasy: technologiczne, prawne, organizacyjne. Bez zdecydowanego wsparcia i koordynacji ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Nauki i Informatyzacji oraz lokalnych władz samorządowych rozwój "agroenergetyki" w Polsce będzie powolny.

EN

It was estimated that the demand for biomass in power engineering will increase up to 11.2 mln ton in 2010. In order to cover the increasing demand for biomass, establishing of highly productive plantations of energy plants will be indispensable. Cultivation of the energy plants should be based on biodiversity, allowing to adjust the species to diverse soil-climatic conditions and to technical capacity of the farmers. Scientific institutions search for new, perspective plant species worth to be introduced to cultivation, with regard to their high biomass yields. The group of energy plants includes the native and foreign species such as dendriform species of rapid rotation (willow Salix sp.), perennial dicotyledonous plants (e.g. Virginia fanpetals Sida hermaphrodita, cup plant Silphiumperfoliatum) and perennial grass species. The paper concerns causes hindering the increase of biomass production: technological, legal and organizational ones. Without any resolute support and coordination from the Ministry of Agriculture and Rural Development, the Ministry of Education and Informatization and local council authorities, the development of the "agro-energy industry" in Poland will be a slow process.

6

Bioróżnorodność upraw energetycznych podstawą zrównoważonego rozwoju

Majtkowski W.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2006

|

R. 14, nr 2

25-36

PL

Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej zakłada, że udział energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycz-nym Polski w 2010 r. ma wynosić 7,5%. Za podstawowe źródło energii odnawialnej w Polsce uważana jest biomasa. Ocenia się, że w Polsce przy rocznym zużyciu do celów energetycznych, wynoszącym ok. 100 milionów ton węgla, zapotrzebowanie na biomasę w energetyce wzrastać będzie od 4 mln ton w 2005 r. do 11,2 mln ton w 2010 r. Obecnie rozwój agroenergetyki w Polsce oparty jest na promocji wierzby, chociaż zestaw potencjalnych roślin, które mogą być źródłem biomasy w naszym kraju obejmuje kilkadziesiąt gatunków (np. Helianthus tuberosus, Sida hermaphrodita, Silphium perfoliatum, wieloletnie trawy typu C4 fotosyntezy - Andropogon gerardi, Miscanthus giganteus, M. sacchariflorus, M. sinensis, Panicum virgatum, Spartina pectinata). Uprawa roślin energetycznych powinna obejmować jak najwięcej gatunków, dostosowanych do zróżnicowanych warunków glebowo-klimatycznych oraz możliwości technicznych rolników. Różnorodność biologiczna jest najlepszą metodą ograniczania niebezpieczeństwa rozprzestrzeniania się chorób i szkodników. Większą uwagę należy też zwrócić na wykorzystanie biomasy pochodzącej z odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także z przemysłu przetwarzającego ich produkty.

EN

Due to The Strategy for Renewable Energy Development share of energy from renewable sources in Polish energetic balance will increase to 7,5% in 2010. Biomass is the main source of renewable energy in Poland. It is estimated that as global yearly consumption reaches 100 mln tons of coal to energetic purposes, the biomass demand will increase from 4 mln tons in 2005 to 11,2 mln tons in 2010. Presently, the development of "energetic agriculture" in Poland is mainly based on willow cultivation and promotion, however there are dozens of plant species also suitable as a biomass source. Cultivation of energetic plants should include many species, suitable to different soil and climatic conditions, as well as to different technical possibilities of farmers (e.g.: Helianthus tuberosus, Sida hermaphrodite, Silphium perfoliatum, perennial C4 grass species -Andropogon gerardi, Miscanthus giganteus, M. sacchariflorus, M. sinensis, Panicum virgatum and Spartina pectinata). Biological differentiation is the best way to reduce pests or diseases. Biomass from agricultural waste and utility refuses should be also taken into account.

7

Rośliny energetyczne - przegląd

Majtkowski W.

Czysta Energia

|

2003

|

Nr 10

33-34

8

Przydatność osadu z oczyszczalni komunalnej do produkcji trawników

Majtkowski W., Sobczyk R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Nr 3

106--108

9

Gatunki alternatywne traw i możliwości ich wykorzystania na terenach zdegenerowanych i zdewastowanych.

Majtkowski W., Majtkowska G.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 3

111-121

PL

Ważny problem na terenach skażonych stanowi eliminacja uprawy gatunków konsumpcyjnych na rzecz roślin alternatywnych. W serii doświadczeń prowadzonych przez Ogród Botaniczny IHAR w Bydgoszczy w latach 1986-1996, na podstawie zgromadzonej kolekcji traw, oceniano przydatność ponad 60 gatunków do rekultywacji biologicznej terenów zdegradowanych przez przemysł chemiczny (Puławy) i górniczy (Bieruń k. Tych). Celem tych prac było wyselekcjonowanie gatunków odpornych na niekorzystne warunki siedliskowe i jednocześnie nie wymagających kosztownych zabiegów związanych z późniejszą pielęgnacją Najlepiej rozwijającymi się trawami były m.in.: Agropyron cristatum, A. desertorum, A. tanaiticum, Leymus racemosus, Spartina pectinata (Puławy) oraz Andropogon gerardi, Leymus racemosus, Melica altissima, Miscanthus sacchariflorus, Pennisetum flaccidum, Phalaris arundinacea (odmiany pasiaste), Spartina pectinata ( Bieruń). Na terenach zdegradowanych pełnią one rolę roślinności pionierskiej, inicjujące procesy glebotwórcze oraz przeciwerozyjnej, ograniczającej wypłukiwanie składników (często toksycznych) z gleby do wód gruntowych, a także mogą stanowić źródło surowca do celów niekonsumpcyjnych, np. dla przemysłu i energetyki.

EN

Suitability of perennial grass species for reclamation was evaluated during experiments on coal-dump areas in Bieruń near Katowice (high soil acidity) and around Nitrogen Plant in Puławy (poor, dry sandy soil and high nitrogen concentration). Materials for above testings were species selected from grass collection of Botanical Garden of PBAI in Bydgoszcz. The most promising species were: Agropyron cristatum, A. desertorum, A. tanaiticum, Leymus racemosus, Spartina pectinata ( pioneer and sodding plants in Puławy) and Andropogon gerardi, Leymus racemosus, Melica altissima, Miscanthus sacchariflorus, Pennisetum flaccidum, Phalaris arundinacea (variegata varietas), Spartina pectinata (as a main decorative element during reclamation of coal-mining dump in Bieruń).