Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

7th Gendarmerie Platoon (Military Police Platoon) in France and Great Britain in 1940-1945

Suliński Jan

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2024

|

Vol. 56, No. 2(212)

95--123

EN

The origins of the Polish gendarmerie serving with aviation units can be traced back to the first half of the 1930s. The Gendarmerie Platoon was established at the 1st Air Regiment in Warsaw, which, prior to the outbreak of World War II, expanded its gendarmerie posts to aviation units in six Corps Districts. The gendarmerie also continued this tradition with air units in France and Great Britain. The creation of the Polish Air Force in Great Britain began at the same time as organization of Polish Armed Forces already during the Battle of France in 1940. Polish airmen and ground personnel (as well as other types of the military) arrived in Great Britain from Poland in 1939 through the Scandinavian countries at the end of the September Campaign and in 1940 from France, directly or through other countries. This article describes the history of the 7th Gendarmerie Platoon, its organization and activities, as well as the people serving in it.

PL

Polska żandarmeria przy jednostkach lotniczych miała swoją genezę w pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku. Powstał Pluton Żandarmerii przy 1 Pułku Lotniczym w Warszawie, który do wybuchu II wojny światowej rozwinął swoje posterunki żandarmerii przy jednostkach lotniczych w sześciu Okręgach Korpusów. Żandarmeria kultywowała tę tradycję także przy jednostkach lotniczych na terenie Francji i Wielkiej Brytanii. Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii zaczęto tworzyć wraz z organizacją Polskich Sił Zbrojnych już w trakcie kampanii francuskiej w 1940 roku. Polski personel lotniczy i naziemny (podobnie jak i innych rodzajów sił zbrojnych) docierał do Wielkiej Brytanii z Polski w 1939 roku pod koniec kampanii wrześniowej przez kraje skandynawskie, a w 1940 roku z Francji, bezpośrednio lub przez inne kraje. W artykule opisano historię 7 Plutonu Żandarmerii, jego organizację i działalność oraz służących w nim ludzi.

2

The fate of Krakow’s builders and architects of Jewish origin in the face of World War II. Possibilities of applying the micro-historical method in research on architecture and urban planning

Motak Maciej

Architectus

|

2024

|

Nr 3 (79)

13--24

EN

This article is about the fate of a group of architects and builders in Krakow during World War II. After the outbreak of the war and the start of the German occupation in September 1939, they found themselves in a very difficult position. As the persecution intensified, so did the opportunities for their professional activities strongly diminish, although they did not disappear. The article outlines in more detail two individual situations–those of Samuel Mehl and Jakub Stendig – one related to the creation of a building, the other to, among other issues, the loss of a building. The research used methods often applied in the studies in architecture and urbanism: literature analysis, search in archives, field research. The micro-historical method, which is rather rarely used in such research, was also applied. This method, which has been used for nearly 50 years in scientific, mainly historical research, is based on studying and preserving the individual element of the narrative while aiming to generalise the result. In spite of the extremely cruel persecution of the Jewish population in Krakow during World War II, some architects and builders of Jewish origin continued their professional activity under various and difficult conditions. Its forms varied from design work and construction of residential buildings, to care for historical monuments, to construction activity in a concentration camp. Professional activity and specific skills may have contributed to the fact that proportionally more Jewish architects and builders survived the Holocaust than the Jewish community in Krakow as a whole. The consequences of the Holocaust for the architecture and space of Krakow were serious and varied: the loss of an important professional group, the loss of valuable architectural and artistic works, the change of features in newly designed buildings. The legacy of the work of architects and builders of Jewish origin in Krakow is very significant. It has been commemorated in a variety of tangible and intangible forms, although insufficiently in proportion to its scale.

PL

Artykuł dotyczy losów grupy architektów i budowniczych w Krakowie w czasie II wojny światowej. Po wybuchu wojny oraz rozpoczęciu okupacji niemieckiej we wrześniu 1939 r. znaleźli się oni w bardzo trudnym położeniu. Wraz z nasileniem prześladowań również możliwości ich działalności zawodowej silnie zmniejszały się, aczkolwiek nie zanikły. W artykule zarysowano bliżej dwie indywidualne sytuacje–Samuela Mehla i Jakuba Stendiga–jedna związana z powstaniem budynku, druga m.in. z utratą budynku. W badaniach korzystano z metod często stosowanych w badaniach nad architekturą i urbanistyką, takich jak analiza literatury przedmiotu, analiza archiwaliów, badania terenowe. Zastosowano również metodę mikrohistoryczną, która w takich badaniach nie jest stosowana bądź stosowana bardzo rzadko. Metoda ta, używana od blisko 50 lat w badaniach naukowych, głównie historycznych, opiera się na badaniu i zachowaniu elementu indywidualnego narracji przy jednoczesnym dążeniu do generalizacji wyniku. Mimo niezwykle okrutnych prześladowań ludności żydowskiej w Krakowie w czasie II wojny światowej niektórzy architekci i budowniczowie pochodzenia żydowskiego przejawiali w rozmaitych i trudnych uwarunkowaniach aktywność zawodową. Jej formy były zróżnicowane: od pracy projektowej i prowadzenia budów kamienic mieszkalnych, przez opiekę nad zabytkami, po działalność budowlaną w obozie koncentracyjnym. Aktywność zawodowa oraz określone umiejętności mogły przyczynić się do ocalenia proporcjonalnie większej liczby architektów i budowniczych żydowskich aniżeli ogółu społeczności żydowskiej w Krakowie. Konsekwencje Zagłady dla architektury i przestrzeni Krakowa były poważne i zróżnicowane: utrata ważnego środowiska zawodowego, utrata cennych dzieł architektury i sztuki, zmiana cech w nowo projektowanych budynkach. Dziedzictwo działalności architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie jest bardzo znaczne. Zostało ono upamiętnione w rozmaitych formach materialnych i niematerialnych, aczkolwiek w stopniu niewystarczającym w proporcji do jego skali.

3

Miejsca kaźni z okresu II wojny światowej na terenie Polski - refleksje na temat projektowania form upamiętnień

Pleskaczyńska Konstancja

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

5--28

PL

Artykuł jest zbiorem refleksji na temat projektowania form upamiętnień w miejscach, w których rozegrały się tragiczne dla naszego narodu wydarzenia z okresu II wojny światowej. Przedstawiono w nim kategorie takich miejsc oraz przykłady rozwiązań projektowych obrazujące pewne tendencje i dające się zauważyć zasady. Rozważania powstały na podstawie badań kilkuset założeń komemoratywnych w miejscach kaźni na terenie całego kraju, kwerendy archiwalnej fotografii dokumentujących te wydarzenia oraz prześledzenia działań służących zachowaniu ich w pamięci naszego i innych narodów.

EN

This article is a collection of reflections on the design of forms of commemoration at the sites where some of the tragic events happened to our nation during World War II. The article presents various categories of such sites and shows examples of design solutions illustrating certain tendencies and principles that can be observed nowadays. The considerations are based on a study of several hundred commemorative sites built at places of executions and other places related to suffering throughout the country, an archival search for photographs documenting these events, and the tracing of activities serving to preserve them in our nation’s collective memory and in the consciousness of other nations.

4

Każde zwycięstwo pociąga za sobą ofiary. Pochówki wojenne 77 lat po II wojnie światowej

Bardzińska-Bonenberg Teresa, Grygorowicz-Kosakowska Klaudia

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 8

119--133

PL

W ostatnich dniach wojny na rynku w Czarnkowie pochowano żołnierzy radzieckich, którzy zginęli w tej okolicy. Powojenny czas nie sprzyjał przeprowadzeniu działań ekshumacyjnych i powoli zapomniano o tej sytuacji. Dopiero przy przebudowie płyty rynku w latach 2004-2005 przeprowadzono ekshumacje i na miejskim cmentarzu stworzono kwaterę żołnierzy radzieckich. Powstało jednak pytanie, gdzie pochowani zostali uciekający Niemcy, którzy także musieli ginąć w starciach. Na terenie Polski, w miejscach, gdzie toczyły się walki w czasie II wojny światowej, wciąż jeszcze poza cmentarzami znajdują się groby żołnierzy, o których wiedzą tylko lokalni mieszkańcy. Badania w rejonie Czarnkowa, na terenie Wielkopolski, potwierdziły, że są miejsca, gdzie niemieccy żołnierze spoczywają do dziś. Miejscowi, którzy byli zazwyczaj świadkami śmierci, chowali zmarłych. Pamięć o wydarzeniach i opieka nad tymi miejscami stała się więc elementem pamięci pokoleń. Badania ujawniły ponad 50 pochówków rozsianych na terenie gminy Czarnków. Dla upamiętnienia grobów Niemców przewidziana została formuła uwzględniająca ich bardzo różne lokalizacje – znak krzyża nawiązujący formą do krzyży na niemieckich wojskowych kwaterach na cmentarzach w Polsce.

EN

In the last days of the war, the Soviet soldiers who were killed in this area were buried in the Market Square in Czarnków. The post-war period was not conducive to carrying out the exhumation activities and the situation was slowly forgotten. It was only during the reconstruction of the Market Square in 2004/5 that the excavation was carried out and the section for remains of the Soviet soldiers was created in the town cemetery. However, a question arose where the escaping Germans, who also had to die in the clashes, were buried. In Poland, in places where fights took place during World War II, there are still graves of soldiers outside cemeteries, about which only local residents know. Research in the area of Czarnków, in Great Poland, confirmed that there are places where German soldiers are buried to this day. Local residents, who were usually witnesses of deaths, buried the dead. Thus, the memory of events and care for these places has become an element of memory for generations. The research revealed over 50 burials scattered throughout the commune of Czarnków. In order to commemorate the graves of the Germans, a formula has been envisaged that takes into account their very different locations: the sign of the cross referring in form to the crosses on German military quarters in cemeteries in Poland.

5

Z czego żył historyk w czasie wojny? Przypadek Stefana Kieniewicza (1939-1945)

Wolniewicz Marcin

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2022

|

T. 67, nr 1

157--173

EN

The article discusses how the people of science and scholars made their living in occupied Poland (1939-1945). The problem is shown on the example of the wartime fate of an outstanding historian, Stefan Kieniewicz (1907-1992), whose diaries, juxtaposed with a variety of source material (including the materials from the German Archive Office [Archivamt]), allow for a relatively detailed analysis of the topic. The story stemming from these documents shows a survival strategy that seemed an obvious choice for a representative of the landed gentry intelligentsia. It was based on the use of education and family connections. Education allowed Kieniewicz to take up intellectual jobs, which he kept simultaneously in the Treasury Archive (Archiwum Skarbowe, Finanzarchiv) taken over by the Germans and in the apparatus of the Underground State (Information and Propaganda Office of the Home Army Headquarters). It also made him eligible for the support provided to the authors by the Warsaw bookseller, M. Arct. The income from these jobs was usually not enough for Kieniewicz to support his family in Warsaw. Up to a point, the deficit was covered by selling off valuable movable property and giving up the gentry lifestyle. Ultimately, the family used the hospitality of their relatives and moved to the estates in Ruszcza and Topola. The Warsaw Uprising deprived the Kieniewiczs of the remains of their possessions, and the agrarian reform deprived their more affluent relatives of property. These events concluded the transformation of Kieniewicz’s social status into the ‘academic intelligentsia’.

6

Zakrzówek a hitlerowska wizja transformacji prawobrzeżnego Krakowa

Laskowski Andrzej

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

37--53

PL

Autor omawia okupacyjne losy Zakrzówka, od roku 1910 dzielnicy Krakowa. Z uwagi na rolniczy charakter, niemal zupełny brak przemysłu (wyjąwszy kamieniołomy), słabe skomunikowanie z centrum miasta oraz nikłą, w większości niską i przeciętną jakościowo zabudowę teren ten był dogodny do kompleksowego zagospodarowania. Dostrzegli to okupanci: sprowadzony do Krakowa wybitny architekt i urbanista Hubert Ritter zaprojektował na Dębnikach, Zakrzówku i Ludwinowie ogromną dzielnicę rządową, mającą podkreślać rangę Krakowa jako stolicy Generalnego Gubernatorstwa. Koncepcja zakładała powstanie, po wyburzeniu istniejącej zabudowy, monumentalnych budowli, reprezentacyjnych placów i układu komunikacyjnego złożonego z szerokich arterii, linii kolejowej i kilku mostów na Wiśle. Projekt, ukończony w maju 1941, nie doczekał się realizacji. Zdecydował o tym konflikt architekta z hitlerowskimi notablami i urzędnikami w Krakowie oraz agresja III Rzeszy na ZSRR. Potencjał Zakrzówka pozostał niewykorzystany, ocalała jednak jego dotychczasowa zabudowa.

EN

The author discusses the history of Zakrzówek (a district of Cracow since 1910) under Nazi occupation. In view of its agricultural nature, virtually non-existent industry (local quarry excepted), poor connection to the city center and dispersed, low, average-quality buildings, the territory seemed promising as a site for comprehensive development, the quality swiftly discovered by the occupants: eminent architect and urban planner Hubert Ritter, summoned to Cracow to the purpose, designed an enormous government district to be developed across Dębniki, Zakrzówek and Ludwinów with intent to emphasize Cracow’s importance as the capital of the General Governorate. Upon demolition of all existent housing, the proposition assumed the erection of monumental buildings, magnificent squares, and a passageway system comprising wide arteries, a railway line and several bridges on the river Vistula. Completed in May 1941, the design never saw daylight, the main reasons involving the architect’s clash with Nazi notables and officials in Cracow, and the Third Reich’s attack on the USSR. While Zakrzówek’s potential has remained untapped, its old development remained untouched.

7

Dowodzenie podstępami i blefami militarnymi okresu II wojny światowej

Działdowski Damian

Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych

|

2021

|

R. 5

39--57

PL

Poniższa rozprawa naukowa poddaje teoretycznej analizie i identyfikacji zjawisko fortelu wojennego, oraz podejmuje psychoanalizę działań podejmowanych przez głównodowodzących, a także inne zbiorowości mające znaczenie podczas II wojny światowej. Zawartość stanowi szerokie spektrum wiedzy na temat psychomanipulacji, jak również obrony przed nią. Badania przytaczają najważniejsze przykłady blefów, sposobów dowodzenia, komórek szpiegowskich, sprzętów, technologii oraz fortyfikacji okresu II wojny światowej, nad którymi studium pozwala zrozumieć powagę działań nierzadko pomijanych, a mających kluczowe znaczenie w odniesionym sukcesie.

EN

The following dissertation provides a theoretical analysis and identification of the phenomenon of a war stratagem, and undertakes a psychoanalysis of the actions taken by the commander-in-chiefs and other communities of importance during World War II. The content covers a broad spectrum of knowledge about psychomanipulation as well as defense against it. The research cites the most important examples of bluffs, methods of command, espionage cells, equipment, technologies, and also fortifications of the Second World War, the study of which helps to understand the importance of the actions that, while often overlooked, were crucial to the success achieved.

8

Kombatancki etos miasta Zielonka i Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia

Modrzewski Jerzy

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2021

|

R. 50, z. 157

99--123

PL

1 września 2021r. minęły 82 lata dzielące nas od wybuchu II Wojny Światowej. Jest to znaczący okres w naszym życiu i pamięci. Przeszedłem i ja ten wielki szlak przeżyć i wspomnień, a swoją służbę i pracę zakończyłem w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce. Daje to mi śmiałość do zapisania niektórych faktów skrywanych w pamięci i refleksji o tych trudnych wojennych czasach. Mam nadzieję, że czytelnik moje opowiadanie przyjmie z życzliwością.

EN

Date of 01 September, 2021 marks 82 years from the start of the Second World War. It is a meaningful time in our life and memory. I also covered that great road of experiences and memories to terminate my service and work in the Military Institute of Armament Technology in Zielonka near Warsaw. For that reason I dare to put on the paper some facts and reflections hidden in memory about that difficult wartime. I hope that the reader receives my story with kindness.

9

Ortofotomapa wojennego Lublina

Kuna Jakub

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2021

|

nr 11

34--38

10

„Psychological judo” Seftona Delmera – brytyjskie techniki dezinformacji w okresie II wojny światowej

Makuch Anna

Cybersecurity and Law

|

2021

|

No. 1

159--170

PL

W artykule dokonuje się przybliżenia sylwetki Seftona Delmera (1904–1979), szerzej nieznanego na gruncie polskim architekta sukcesu brytyjskiej propagandy okresu II wojny światowej, którego aktywność wpłynęła na przewagę strony brytyjskiej w rywalizacji masowych przekazów w przestrzeni niemieckiej. Dwujęzyczny – wychowany w Niemczech – dziennikarz, korespondent wojenny, twórca koncepcji dywersyjnych audycji, wreszcie pisarz, w oparciu o doskonałą znajomość realiów kulturowo-społecznych III Rzeszy i umiejętności tworzenia narracji opartych na pół-, deep i fake newsach uznawany jest za jednego z wybitniejszych praktyków technik dezinformacji. Taktyka, techniki i warsztat Seftona Delmera, oparte na precyzyjnej bazie wiedzy obejmowały wiedzę ogólnodostępną i efekt prac zespołu gromadzącego prywatne informacje, raporty przesłuchań. W epoce zagrożeń środowiska informacyjnego dorobek Delmera stanowi cenny przyczynek do identyfikacji i przeciwdziałania dezinformacji w obszarze infosfery mediów nowych i tradycyjnych.

EN

An article presents a detailed profile of Sefton Delmer (1904–1979), broadly unknown to the Polish audience, architect of British propaganda of the 2nd World War whose activity had a direct impact on an advantage gained by GB in mass messages in a German area. Bilingual – raised in Germany – journalist, war correspondent, creator of a concept of diversional auditions, finally a writer. Known to be one of the Best disinformation technicians based on his perfect knowledge of cultural and social reality of 3rth Reich as well as his ability to create narration halfly based on deep and fake. His tactics and techniques based on his precise contained general knowledge and effects of a team gathering information and interrogation reports. In an era of information threat, Delmer’s are a valuable trigger towards identification and counteracting against desinformation in both traditional and modern media.

11

Military aspects in Polish-Czechoslovak confederation plans during World War II

Zuziak Janusz

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

Vol. 52, No. 4(198)

918--930

EN

The defeat of Poland in September 1939 prompted General Władysław Sikorski, appointed Commander-in-Chief and Prime Minister of the Republic of Poland, to take steps to implement his earlier concept of a close relationship between Poland and Czechoslovakia. The aim of the project undertaken in Sikorski’s talks with Edward Beneš was to create a strong entity capable of countering the German and Soviet threats in the future. The implementation of such a plan, assuming the future expansion of the union to include other countries in the region, would provide a real opportunity to change the then geopolitical system in Central and Eastern Europe. The Sikorski-Beneš talks took place from the autumn of 1939 to the spring of 1943, when the Czechoslovak side adopted the pro-Soviet option in its policy and, in practice, with drew from joint preparatory work to establish the Confederation Union. One of the main areas taken up during the Polish-Czechoslovak talks was the issue of shared defense policy. It is most broadly presented in two documents: in the Principles of the Constitutional Act of the Polish-Czechoslovak Confederation prepared by the Polish side and in the Czechoslovak Basic Principles of the Czechoslovak-Polish Confederation.

PL

Klęska Polski we wrześniu 1939 roku skłoniła gen. Władysława Sikorskiego, powołanego na stanowisko Naczelnego Wodza i premiera RP, do podjęcia kroków zmierzających do urzeczywistnienia jego wcześniejszej koncepcji ścisłego związku Polski i Czechosłowacji. Celem podjętego w rozmowach Sikorskiego z Edwardem Benešem projektu było utworzenie silnego podmiotu, zdolnego w przyszłości do przeciwstawienia się zagrożeniu niemieckiemu i radzieckiemu. Realizacja tak pomyślanego planu, zakładającego w przyszłości poszerzenie związku o kolejne państwa regionu, dawałaby realną możliwość zmiany ówczesnego układu geopolitycznego w Europie Środkowej i Wschodniej. Rozmowy Sikorski-Beneš toczyły się od jesieni 1939 roku do wiosny 1943 roku, kiedy to strona czechosłowacka przyjęła w swej polityce opcję proradziecką i w praktyce wycofała się ze wspólnych prac przygotowawczych do powołania Związku Konfederacyjnego. Jednym z głównych obszarów podejmowanych w trakcie rozmów polsko-czechosłowackich była problematyka wspólnej polityki obronnej. Najszerzej przedstawiona została w dwóch dokumentach: w opracowanym przez stronę polską Zasadach Aktu konstytucyjnego Związku Polski i Czechosłowacji oraz w czechosłowackich Podstawowych zasadach konfederacyjnego związku Czechosłowacji i Polski.

12

Cossacks in the service of the Third Reich

Szymanowicz Adam

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

Vol. 52, No. 1(195)

87--102

EN

The origins of Cossacs probably date back to the 15th and 16th centuries. Cossacks appeared both in the south-eastern areas under the authority of the Commonwealth and in the south-west of Moscow. They played a significant role in the history of our country, fighting together with the Crown and Lithuanian armies in the wars against the Tatars, Turks, Moscow and Sweden. However, they also caused uprisings which seriously weakened the Commonwealth. In the 16th century, Cossack troops in the service of the rulers of Moscow were formed, used for conquests made by this country. Cossacks also suppressed uprisings and rebellions against tsarist authorities. During the civil war in Russia, a significant part of them sympathized with the Whites. After the Bolshevik occupation of the Cossack territories, there was repression compared by Lenin to the Vendée genocide during the French Revolution. Persecution also took place there during the collectivization and the Great Terror. Many Cossacks emigrated. Some of them in Germany, where they later began cooperation with the Nazis, especially after the Third Reich’s aggression against the USSR. After occupying the Cossack territories, the German authorities created local Cossack self-government structures. The first Cossack formations fighting on the Wehrmacht side also began to appear. During the war, tens of thousands of Cossacks who fought in German uniforms in the USSR, occupied Poland, Yugoslavia and northern Italy. They were used primarily to conduct anti-partisan activities. At the end of the war, the Cossacks tried to avoid Soviet captivity and surrender to the Western Allies’ troops. However, as a result of the British-Soviet agreement, they were handed over to the Soviet authorities, which condemned them to a tragic fate.

PL

Początki kozaczyzny sięgają najprawdopodobniej XV i XVI wieku. Kozacy pojawili się zarówno na południowo-wschodnich terenach podległych władzy Rzeczypospolitej, jak i południowo-zachodnich Moskwy. Odegrali niebagatelną rolę w historii naszego kraju, walcząc wspólnie z wojskiem koronnym i litewskim w wojnach przeciwko Tatarom, Turkom, Moskwie i Szwedom. Wywoływali jednak również powstania, które poważnie osłabiały Rzeczpospolitą. W XVI wieku uformowała się również organizacja wojsk kozackich na służbie władców Moskwy, wykorzystywana do podbojów prowadzonych przez to państwo. Kozacy tłumili również powstania i bunty skierowane przeciwko władzy carskiej. W trakcie wojny domowej w Rosji znaczna część z nich opowiedziała się po stronie białych. Po opanowaniu terenów kozackich przez bolszewików nastąpiły represje porównywane przez Lenina do ludobójstwa w Wandei z okresu rewolucji francuskiej. Prześladowania miały tam również miejsce w okresie kolektywizacji i wielkiego terroru. Wielu Kozaków udało się na emigrację. Część z nich na terytorium Niemiec, gdzie w późniejszym okresie rozpoczęli współpracę z nazistami, zwłaszcza po agresji III Rzeszy na ZSRS. Po zajmowaniu terenów kozackich władze niemieckie tworzyły lokalne struktury kozackiego samorządu. Zaczęły również powstawać pierwsze formacje kozackie walczące po stronie Wehrmachtu. W trakcie wojny w niemieckich mundurach na terenach ZSRS, okupowanej Polski, Jugosławii i w północnych Włoszech walczyło kilkadziesiąt tysięcy Kozaków. Byli wykorzystywani przede wszystkim do prowadzenia działań przeciwpartyzanckich. Pod koniec wojny Kozacy starali się uniknąć niewoli sowieckiej i poddawać wojskom zachodnich aliantów. Jednak na wskutek porozumienia brytyjsko-sowieckiego byli oni przekazywani władzom sowieckim, co skazywało ich na tragiczny los.

13

Działalność kartograficzna geologów z PIG w ramach Służby Geograficznej Komendy Głównej AK udokumentowana arkuszami mapy taktycznej WIG ze zbiorów Biblioteki Narodowej

Szaniawska Lucyna

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 5

461--466

EN

At the end of 1987, 12 titles of sheets of a manuscript geological map of Poland, the existence of which had not been known to the researchers before, found their way to the collection of the National Library. Currently, they form a very valuable historical collection. The research of individual sheets in connection with information published by Bogusław Krassowski (1981) and facts from the biography of Professor Edward Rühle, published by his colleagues - geologists, allowed documenting some aspects of the underground activity of Polish geologists. The tactic map sheets 1:100,000, printed in the 1930s (except for the previous sheet Wyżwa) at the Military Geographic Institute (MGI), were use das the basis for the sheets being processed. Geological information has been manually marked on the map since at least mid-1942. The Iłża and Solec sheets document the names of geologists performing field (and possibly in-office) work: Władysław Pożaryski, Edward Rühle, Jan Samsonowicz, Czesław Kuźniar and Mieczysław Kobyłecki. Two sheets contain written dates indicating the period of their creation: “sendon 10/6. 1942” on the Iłża sheet, and the E. Rühle's reference number with the date2. XII [II or III]. 1942on the Opole sheet. Regardless of the direct purpose of these maps, they are testimony to the activities of the Geological Department of the Geographical Service of the Headquarters of Home Army, and document the underground work carried out by geologists of the Polish Geological Institute.

14

Powstaje Mieszana Komisja Graniczna : batalia o wschodnią granicę Polski po wojnie polsko-bolszewickiej 1919/1920. Cz. 2

Sobczyński Eugeniusz

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2020

|

nr 9

50--54

15

Perełka z georeferencją

Królikowski Jerzy

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2020

|

nr 4

46--47

16

Na frontach II wojny światowej

Sobczyński Eugeniusz

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2020

|

nr 4

48--53

17

Lingwistyczny i matematyczny atak na szyfry kluczem polskich sukcesów w zakresie kryptoanalizy w XX wieku

Nowik Grzegorz

Wiadomości Matematyczne

|

2019

|

T. 55, Nr 2

281--302

PL

Autor przedstawia historię powstania polskiego radiowywiadu, łamania kodów i szyfrów podczas wojny z bolszewicką Rosją i, później, z Niemcami w czasie II wojny światowej. Omawia jak stosowanie metod lingwistycznych i matematycznych pozwoliło złamać kod Enigmy i umożliwiło poznanie utajnionej korespondencji przeciwnika.

18

Polskie schrony bojowe na linii Warty i Widawki. Zapomniane dziedzictwo

Musiaka Łukasz, Stasiak Ewelina

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 57

84--95

PL

Artykuł prezentuje historię powstania oraz wyniki inwentaryzacji terenowej czterdziestu siedmiu schronów bojowych, tworzących umocnioną linię Warty i Widawki z 1939 roku. Badane obiekty to w przeważającej mierze tradytory jednostronne a także schrony dwustronne i jeden obserwacyjny. Podczas II wojny światowej tworzyły główną linię obrony armii „Łódź”, a obecnie stanowią znakomity przykład historyczny polskiej myśli inżynieryjnej i fortyfikacyjnej. Głównym celem artykułu było opisanie ich budowy i przeznaczenia oraz analiza stanu zachowania i określenie stopnia wykorzystania do pełnienia współczesnych funkcji. Większość tradytorów zachowana jest w całości w stanie dość dobrym, dwa schrony są całkowicie zniszczone, a siedem jest uszkodzonych. Schrony w większości są zaśmiecone i zaniedbane, a ich pogarszający się stan techniczny wynika naturalnych czynników degradujących oraz niewłaściwego użytkowania (lub jego braku) oraz zniszczeń wywołanych przez lokalną społeczność. W oparciu o umocnienia linii Warty i Widawki utworzono dwa szlaki turystyczne, które jednak nie spełniają swej roli ze względu na słabą infrastrukturę i brak promocji. Jedynie dwa schrony, w Strońsku i Beleniu, są wykorzystywane podczas inscenizacji historycznych. Oprócz wpisu kilku obiektów do gminnej ewidencji zabytków, tradytory linii Warty i Widawki nie są chronione prawem. Być może objęcie ich ochroną w postaci parku kulturowego dałoby asumpt do zagospodarowania, wykorzystania i lepszej promocji tego wciąż nieodkrytego dziedzictwa architecturae militaris środkowej Polski.

EN

The paper presents the history and results of an inventory of forty-seven military bunkers, which together formed the fortified Warta and Widawka line in 1939. The structures investigated are in the majority one-sided casemates, but there are also two-sided bunkers and one observation bunker. During World War II, they formed the main defensive line for the “Lodz” Army, whereas today they are an excellent example of Polish historical engineering and fortification thought. The main goal of the paper is to document their structure and function, as well as to analyse their conservation status and determine the degree to which they can be used for contemporary functions. Most casemates have been preserved and are in quite a good condition, with two completely destroyed and seven damaged. In the main, the bunkers are littered and suffer from neglect, whereas their worsening technical condition is a consequence of degrading natural factors and inappropriate use (or no use at all) as well as damage inflicted by local populations. Two tourist trails have been marked out based on the fortifications of the Warta and Widawka line. But these do not fulfill their role due to underdeveloped tourist infrastructure and no promotion. Only two bunkers, in Stronsk and Belen are used in historical re-enactments. Despite the fact that several structures have been recognised as heritage sites by local governments, the casemates of the Warta and Widawka line are not legally protected. It may be, that protection through introduction of a cultural park, could prompt proper development, use and better promotion of what is still undiscovered militaris architectural heritage of Central Poland.

19

Broń chemiczna w XX i XXI wieku. Cz. 3, Fosforoorganiczne bojowe środki trujące stosowane do 1970 r. : grupa V

Kloske Marcin, Witkiewicz Zygfryd

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2019

|

Vol. 68, nr 4

139--163

PL

W pracy opisano grupę V fosforoorganicznych bojowych środków trujących (BST) o działaniu paralityczno-drgawkowym stosowanych od ich odkrycia do 1970 roku. Grupa V jest drugim z kolei zbiorem BST i zawiera wiele substancji chemicznych, które do 2018 roku były uważane za najbardziej toksyczne związki chemiczne wchodzące w skład arsenału broni chemicznej.

EN

The article contains the knowledge about the V-group of organophosphorus chemical warfare agents, named nerve agents, used since their discovery until the year 1970. Group V is the second consecutive collection of CW agents and it contains a number of chemical substances, which were considered up to the year 2018, to be the most toxic chemical compounds included in the arsenal of chemical weapons.

20

Broń chemiczna w XX i XXI wieku. Cz. 2, Fosforoorganiczne bojowe środki trujące grupy G

Kloske Marcin, Witkiewicz Zygfryd

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2019

|

Vol. 68, nr 3

119--131

PL

Celem publikacji jest dokonanie przeglądu stanu wiedzy na temat grupy G związków chemicznych wchodzących w skład fosforoorganicznych bojowych środków trujących paralityczno-drgawkowych od ich odkrycia do 1970 roku. Związki grupy G, określane także jako związki serii G, związki G, G-gazy, gazy G, to podgrupa paralityczno-drgawkowych bojowych środków trujących, które powodują inhibicję acetylocholinoesterazy. Praca zawiera podstawowe dane na temat tej grupy związków chemicznych, nadal rozpatrywanych jako istotny składnik broni chemicznej.

EN

The aim of this publication is to review the state of the art in the field of chemical weapons. It contains the knowledge about the G group of chemical compounds that are part of the phosphorous-organic combat paralytic and seizure poisonous agents from their discovery to 1970. G group compounds are also referred to as G series compounds, G compounds, G-gases, G gases, are a subgroup of paralytic-convulsant combat poisonous agents that inhibit acetylcholinesterase. The paper contains basic data on this group of compounds, still considered as an important component of chemical weapons.