W referacie przedstawiono działania podjęte przez KWB Turów, dotyczące zabezpieczenia odkrywki przed wdarciem się wód wezbraniowych z cieków zewnętrznych otaczających odkrywkę oraz zabezpieczenia przed zagrożeniami, jakie niosą ze sobą opady nawalne. W dniach 7-8 sierpnia 2010 r. wystąpiły nawalne opady deszczu w Górach Izerskich, obejmujące terytorium Czech i Polski. Niezwykle silny opad spowodował bardzo szybko postępującą w czasie powódź błyskawiczną. Ilość wody, jaka spadła w ciągu doby, wynosiła około 150 litrów/m2. W otoczeniu KWB Turów wystąpiły z koryt trzy rzeki: Nysa Łużycka, Miedzianka i Witka, które spływały z ogromną prędkością do obszaru Niecki Żytawskiej. Rzeka Miedzianka spowodowała klęskę powodziowąw Bogatyni. Zostały zniszczone drogi, mosty oraz kilkadziesiąt budynków. Na zboczu wschodnim wyrobiska, na filarze rzeki Miedzianki, woda spowodowała rozmycie nasypu kolejowego na długości około 80 m i wdarła się na teren zakładu górniczego, doprowadzając do przerwania głównych ciągów przenośnikowych i komunikacyjnych. Wody pochodzące z opadów oraz wody, które wdarły się do wyrobiska z rzeki Miedzianki, spowodowały konieczność wstrzymania ruchu zakładu górniczego w dniach 7-8 sierpnia 2010 r. Woda zalała dwa najniższe poziomy eksploatacyjne i jeden poziom zwałowy. Na spągu wyrobiska powstały dwa obszary zalewowe. Nysa Łużycka, będąca rzeką graniczną z Niemcami, spowodowała powódź w miejscowości Porajów i Sieniawka. Na zachodnim zboczu odkrywki, na filarze Nysy Łużyckiej, powstało zagrożenie przerwania wałów przeciwpowodziowych. W aspekcie zdarzeń powodziowych z sierpnia 2010 r. Kopalnia Turów stanęła przed koniecznością przeanalizowania i dokonania oceny stanu zabezpieczenia odkrywki przed dopływem wód z zewnątrz i opracowania działań zabezpieczających na kolejne lata. Odtworzono i podwyższono wały ziemne zlokalizowane pomiędzy terenem odkrywki KWB Turów a rzeką Miedzianką, potokiem Ślad oraz na filarze rzeki Nysa Łużycka na przepływ miarodajny Qm05% (t.j. na opad 200-letni). Natomiast trzy miejsca wykazane jako miejsca niebezpieczne - gdzie nastąpiło wtargnięcie wód z rzek zewnętrznych - będą wymagały dodatkowego specjalnego zabezpieczenia wg projektu technicznego: podwyższenia wałów ziemnych na przepływ Qk01%, tj. na opad 1000-letni.
EN
This paper describes protective actions taken against the flood hazard in the open pit mine KWB Turów. Rivers and brooks surrounding the Turów open pit mine create a substantial hazard of water breaking through embankments and destroying the infrastructure of the mine. This paper shows the causes and results of the disastrous flood in August 2010. On the 7th-8th of August 2010, torrential rains occurred in the Izera Mountains on the territory of the Czech Republic and Poland. Heavy rain caused immediate and unusual flooding. These mountains are the source of all the rivers surrounding the Turów mine, including the Nysa Łużycka, Miedzianka, and Witka Rivers. Great amounts of water (totalling 150 billion litres over the course of 24 hours) flowing from the north sides of the mountains caused a flash flood resulting in natural disasters in Bogatynia, Porajów, and Sieniawka, destroying urban infrastructure and tens of historic buildings. On the pillar of the east side of the mine, water broke through the embankments and rushed into the open pit mine of Turów. The mine was forced to cease operations. Water flooded the bottom of the open pit and two working levels. On the west side of the mine, water from the overflowing Nysa Łużycka threatened to destroy the west embankments. Water broke through the dam on the Witka River, and 60 million m3 severed the only route between Bogatynia and the rest of Poland. This report describes the rescue and the liquidation action, recovering the flooded coal seams, and preventative actions taken against flooding. The damaged embankment and railroad were rebuilt, and the Miedzianka River cleaned. Protective embankments along the Ślad brook were extended. They reconstructed embankments located between the area of the Turów mine and the Miedzianka River and also on the pillar of the Nysa Łużycka River against two-hundred-year flood. However, three dangerous locations were indicated where the forced entry of water resulted from outside rivers - requiring additional reinforcement efforts according to the technical plan in order to raise the earth embankments higher to account for the one-thousand-year flood.
W artykule zestawiono i przedyskutowano efekty przyrodnicze 15 europejskich projektów prowadzonych w dolinach rzek, w czasie realizacji których wykorzystano zabiegi charakterystyczne dla ekologicznych metod ochrony przeciwpowodziowej. We wszystkich tych projektach uzyskano (łub zakłada się uzyskanie) pozytywnego efektu ekologicznego netto podejmowanych działań. Powszechnie wymienianym pozytywnym efektem realizacji projektów jest poprawa warunków bytowania ornitofauny w dolinach rzecznych, a w samych rzekach - polepszenie warunków siedliskowych reofilnych gatunków ryb. Najważniejszą, ze względów przyrodniczych, przeszkodą w łączeniu funkcji ochrony przyrody i ochrony przeciwpowodziowej wydaje się eutrofizacja siedlisk. Istnieje również niebezpieczeństwo degradacji przyrodniczej wyłączanych z produkcji cennych przyrodniczo łąk i pastwisk półnaturalnych, jak również dalszej degradacji obszarów silnie przekształconych. W kontekście tego ważne staje się zachowanie tradycyjnych form gospodarowania rolniczego na części obszarów poddawanych zalewom. W literaturze dotyczącej tych projektów stosunkowo często opisywane są krótkotrwałe efekty negatywne związane z fazą realizacji działań inżynieryjnych. Długotrwałe negatywne efekty ekologiczne zdarzają się rzadko i dotyczą przede wszystkim zmniejszenia pojemności ekosystemu w stosunku do niektórych grup organizmów w następstwie zmiany struktury siedlisk. Szersze zastosowanie ekologicznych metod ochrony przeciwpowodziowej może być trudne, wymaga wypracowania kompleksowego modelu gospodarki wodnej w skali całej zlewni i akceptacji społecznej. Wydaje się jednak, że dla wielu obszarów jest to najkorzystniejsze rozwiązanie, mogące uwzględniać interesy ochrony przyrody i gospodarki człowieka.
EN
Biological effects of 15 European projects carried out in river valleys are presented and discussed in the paper. Measures typical for ecological methods of flood control were applied during implementation of these projects. Net positive ecological effect was obtained (or was assumed) in all undertaken actions. Commonly acknowledged effect of the projects is the improvement of habitat condi-tions for avifauna in river valleys and for rheophilous fish species in the rivers themselves. Eutrophication seems to be the most important obstacle in combining nature conservation and flood control functions. There is also a threat of biological degradation of valuable meadows and pastures excluded from production and of further degradation ofhighly transformed areas. Therefore, maintaining traditional forms of agricultural management on parts of flooded areas is of crucial importance. Short-term negative effects associated with the engineering phase of project implementation are often described in the literature. Long-term negative ecological effects occur seldom and pertain mainly to the decrease of ecosystem's carrying capacity for some groups of organisms as a conse-quence of changes in the habitat structure. Broader application of ecological methods of flood control might be difficult - it requires public acceptance and an elaboration of the complex model of water management for the whole catchment basin. It seems, however, that this approach is best for many areas through combining the interests of nature protection and economy.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Poeksploatacyjne osiadanie powierzchni w obrębie pól górniczych przy pierwotnie płytkim zaleganiu wód gruntowych powoduje wielkoprzestrzenne zmiany stosunków wodnych gleb, aż do powstania zalewisk wodogruntowych. Podstawowym zadaniem rekultywacji jest uregulowanie tych zmian w warunkach niedostatecznej charakterystyki nowej powierzchni i nieustabilizowanego poziomu wód gruntowych. Dlatego też istniała konieczność wykonania badań określających wrażliwość nowej morfologii terenu na zasięg wystąpienia zalewisk przy zmiennych (symulowanych) stanach hydrologicznych. Uzyskane wyniki wskazują na powstanie nowej sytuacji hydrologicznej na tym terenie, a uregulowanie największych przekształceń wymaga zbudowania szeregu zbiorników wodnych porządkujących spływ powierzchniowy. Wykonane już prace rekultywacyjne wskazują na możliwość pełnego zagospodarowania terenów pogórniczych, a nawet powstania terenu o dużych wartościach przyrodniczych.
EN
The post-exploitation surface subsidence within the surroundings of the mining fields, together with high ground water level, causes changes of soil hydrological conditions, such as formation of flooded areas. The main task of reclamation is to control these transformations in conditions of not sufficient characteristics of the new area and not stabilized ground water level. That is why it is necessary to carr out investigations and determine the susceptibility of the terrains new morphology to the extension of occurrence of inundated areas in variable (simulated) hydrological conditions. The obtained results show a new hydrological situation on that area, whereas the elimination of largest transformations leads to the necessity of building a number of water basins, which would improve the surface run-off. The already carried out reclamation works show the possibility of a complete development of the mining terrains and even formation of a terrain of high natural values.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.