Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Comprehensive musealization of archaeological and architectural heritage on the example of Wiślica

Stala Klaudia, Kołodziejczyk Katarzyna

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

125--144

EN

The article presents an analysis of the ongoing changes of revitalization of the city of Wiślica, taking into account the inclusion of the archaeological and architectural heritage resource. As a result, the revitalization was based on the musealization of individual historical areas, carried out in stages in order to rebuild the tourist and economic potential of the region. The above-mentioned project, which priority is the protection of heritage, and then its promotion as well as universal education and accessibility, is carried out in Wiślica, based on contemporary standards of revalorization and modernization of public spaces. This example is an important in the development of a sustainable policy for the management and protection of historical heritage, and monitoring the effects the city's development is an important training element.

PL

Artykuł przedstawia analizę zachodzących zmian związanych z rewitalizacją miasta Wiślica, z uwzględnieniem włączenia w ten proces zasobu dziedzictwa archeologiczno-architektonicznego. W efekcie rewitalizacja oparła się na muzealizacji poszczególnych obszarów historycznych, przeprowadzanej w sposób etapowy, w celu odbudowy potencjału turystycznego oraz ekonomicznego regionu oraz wzrostu dobrostanu lokalnej społeczności. Wspomniane działania, których priorytetem jest ochrona dziedzictwa, a następnie jego promocja oraz powszechna edukacja i dostępność wykonywana jest w Wiślicy w oparciu o współczesne standardy rewaloryzacji i modernizacji przestrzeni publicznych. Niniejszy przykład stanowi ważny etap w rozwoju zrównoważonej polityki zarządzania i ochrony dziedzictwa historycznego, a monitorowanie efektów rozwoju miasta jest ważnym elementem szkoleniowym.

2

Zielona rewitalizacja ulic śródmiejskich. Wybrane zagadnienia na przykładzie koncepcji zazielenienia ulicy 1 Maja w Płocku

Janiak Justyna, Gryszpanowicz Piotr

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 5

163--168

PL

W artykule przedstawiono analizę zacienienia ulicy z drzewami jako elementami osłony przeciwsłonecznej na przykładzie koncepcji zielonej rewitalizacji ulicy 1 Maja w Płocku. W opracowaniu dokonano również analizy obowiązujących regulacji prawnych w zakresie lokalizacji nasadzeń w pasie drogowym.

EN

The article presents an analysis of the shading of the street with trees as elements of sunshade on the example of the concept of green revitalization of 1 Maja Street in Plock. The paper also analyzes the current legal regulations on the location of plantings in the road press.

3

Propozycje rozwiązań modernizacyjnych budynków wielkoblokowych w ocenie mieszkańców – studium przypadku działań przedprojektowych

Ostańska Anna Ewa

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

81--84

PL

Propozycje rozwiązań modernizacyjnych dla budynków wielkoblokowych, to bardzo złożony temat i niezmiernie ważny społecznie problem. Zaostrzenie wymagań jakości energetycznej budynków w Polsce, szczególnie w budynkach wielorodzinnych, winna być rozważana technicznie a następnie społecznie, tj. konsultowana z mieszkańcami, m.in. w kontekście poprawy termicznej czy możliwości zastosowania OZE. Założeniem podejmowanych działań może być, m.in. efektywne zmniejszenie zużycia energii w analizowanych obiektach, szczególnie zrealizowanych z elementów wielkowymiarowych, do czego może posłużyć, np. model PEARS służący do badań i analiz przedprojektowych.

EN

Proposals for modernization solutions for buildings large-block, it is a very complex topic and extremely socially important problem. Tightening quality requirements energy of buildings in Poland, especially in buildings multi-family buildings, should be considered technically and then socially, i.e. consulted with residents, among others in context thermal improvement or the possibility of using renewable energy sources. The assumptions behind the actions taken may include, among others: effective reducing energy consumption in the analyzed facilities, especially made of large-sized elements, for what can be used, for example, the PEARS model used for pre-design research and analyses.

4

Ocena wyzwań związanych z ocieplaniem budynków zabytkowych

Godziński Wojciech

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

163--166

PL

W kontekście europejskich miast, wsi i osad budynki historyczne są nie tylko ikonami architektury, ale także żywymi świadectwami dziedzictwa kulturowego kontynentu. Stanowią one znaczną część zasobów budowlanych, z około 35% budynków w Unii Europejskiej mających ponad 50 lat, a niemal trzy czwarte z nich nie spełnia obecnych norm efektywności energetycznej. Niniejszy artykuł naukowy koncentruje się na analizie wyzwań związanych z modernizacją energetyczną tych obiektów. Autor omawia główne problemy napotykane podczas realizacji projektów modernizacyjnych i proponuje potencjalne rozwiązania mające na celu poprawę efektywności energetycznej przy jednoczesnym zachowaniu wartości historycznych i estetycznych tych znaczących budowli. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na skalę przedsięwzięcia oraz na złożoność zadań stojących przed decydentami i wykonawcami prac remontowych.

EN

In the context of European cities, towns, and villages, historic buildings are not only architectural icons but also vibrant testimonies of the continent’s cultural heritage. They constitute a significant part of the building stock, with about 35% of buildings in the European Union being over 50 years old, and nearly three-quarters of them not meeting current energy efficiency standards. This scholarly article focuses on analyzing the challenges associated with the energy renovation of these structures. The author discusses the main problems encountered during the implementation of renovation projects and proposes potential solutions aimed at improving energy efficiency while preserving the historical and aesthetic values of these significant buildings. The article aims to draw attention to the scale of the undertaking and the complexity of the tasks facing decision-makers and contractors involved in renovation works.

5

Monitorowanie środowiska zamieszkania z użyciem modelu PEARS zmian preferencji mieszkańców osiedla po dwudziestu latach od chwili pierwszych badań ankietowych

Ostańska Anna Ewa

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 7

43--46

PL

Celem monitorowania z użyciem jednego z elementów modelu PEARS była próba zbadania tendencji zmian w preferencjach mieszkańców osiedla po 20 latach od przeprowadzenia pierwszych badań ankietowych. Porównanie odpowiedzi umożliwia uchwycenie zmian w opinii mieszkańców dotyczących potrzeb środowiska zamieszkania. Analiza porównawcza pierwszych badań społecznych z 2004 roku, w zestawieniu z analizą badań PEARS 2024 roku, dały interesujące wyniki, które są treścią niniejszego artykułu. Efektem analizy badań po 20 latach było dostarczenie informacji przydatnych w działaniach przedprojektowych i do planowania rewitalizacji osiedla.

EN

The purpose of monitoring using one element of the PEARS model was to try to examine trends in changes in the preferences of residents of the settlement 20 years after the first surveys were conducted. Comparison of responses makes it possible to capture changes in residents’ opinions regarding the needs of the residential environment. The comparative analysis of the first community surveys of 2004, combined with the analysis of the PEARS 2024 surveys, yielded interesting results, which are the content of this article. The effect of analyzing the surveys after 20 years was to provide information useful for pre-project activities and for planning the revitalization of the neighborhood.

6

Infrastruktura młynarska na Prądniku Białym i Czerwonym w aspekcie rozwoju aglomeracji miejskiej Krakowa

Michałowski Tomasz

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

73--76

PL

Dzielnice Krakowa, Prądnik Biały i Czerwony mają za sobą długą tradycję ośrodków młynarskich, sięgającą co najmniej XIII wieku. Działalność taka związana była nie tylko z samymi budynkami młynów, wymagała ona także infrastruktury w postaci młynówek, jazów czy stawów gromadzących wodę. Ślady tej infrastruktury są do dzisiaj wyraźnie widoczne w zabudowie i architekturze obu dzielnic. Najstarsze zachowane jej relikty, w postaci dawnych koryt młynówek, są udokumentowane źródłowo od XIV wieku. Część z nich jest wciąż wykorzystywana jako kanały burzowe. Do dzisiaj przetrwało też kilka budynków dawnych młynów, pochodzących z XVIII i XIX wieku. Większość wciąż jest użytkowana gospodarczo (aczkolwiek nie w swym pierwotnym przeznaczeniu) lub właśnie rewitalizowana. Artykuł skupia się na analizie zmian; likwidacji, trwaniu, odmiennej funkcji; jakie zaszły na terenie obu Prądników w ciągu ostatnich 200 lat, tj. od czasu gdy lokalizacja wszystkich obiektów została udokumentowana mapami katastralnymi.

EN

The districts of Krakow, Prądnik Biały and Czerwony, have a long tradition of milling centers, dating back to at least the 13th century. Such activity was related not only to the mill buildings themselves, it also required infrastructure in the form of mill races, weirs and ponds collecting water. Traces of this infrastructure are still clearly visible in the buildings and architecture of both districts. Its oldest preserved relics, in the form of old mill races, have been documented in sources since the 14th century. Some of them are still used as storm sewers. Several buildings of former mills from the 18th and 19th centuries have survived to this day. Most of them are still used commercially (although not for their original purpose) or just are being revitalized. The article focuses on the analysis of changes; liquidation, persistence, different function; that have occurred in the area of both Prądniki over the last 200 years, i.e. since the location of all objects was documented on cadastral maps.

7

Analysis of the scope of revitalization of the brick chimney as a witness to history on the site of a newly built commercial complex

Sobczyk Kamil, Kruszka Leopold

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 11

163--170

EN

The article analyzes the revitalisation of a post-industrial area with the preservation of an unused brick chimney as an architectural element. As a first step, a programme of investigations was drawn up, including both geodetic measurements of the displacements, as well as a reconnaissance of the subsoil and foundation method. The results obtained, combined with the results of material tests and a direct assessment of the structure at its full height, made it possible to determine the scope of construction work that needed to be carried out in order for the chimney to continue to function. One of the main recommendations included the dismantling of the steel covering and the demolition of a section of the chimney added in the 1960s that was about 1.8 meters high. This was due to the technical condition of this part of the chimney – a threat of a construction disaster. Subsequently, a steel support structure had to be built for the new canopy, in which two ventilation chimneys were installed, one installed directly on the canopy and the other with a suspended pipe of at least 4.0 meters in length. In addition, cement concrete repairs had to be removed from the chimney, damaged bricks had to be replenished with repair material, and damaged bricks had to be replaced by local repointing. In addition to other construction work required to be carried out, guidelines were also provided on how to conduct and their scope of periodic annual and five-year inspections.

PL

W artykule przeanalizowano rewitalizację obszaru poprzemysłowego z zachowaniem nieużytkowanego komina murowanego jako elementu architektonicznego. W pierwszej kolejności opracowano program badań, zawierający zarówno pomiary geodezyjne przemieszczeń, jak również rozpoznanie podłoża gruntowego i sposobu posadowienia. Uzyskane wyniki, w połączeniu z wynikami badań materiałowych i bezpośrednią oceną konstrukcji na całej wysokości, pozwoliły na określenie zakresu robót budowlanych niezbędnych do wykonania, które należało przeprowadzić, aby komin mógł dalej istnieć. Jedno z zasadniczych zaleceń obejmowało demontaż stalowego przykrycia oraz rozbiórkę dobudowanej w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia części komina o wysokości ok. 1,8 m. Wynikało to ze stanu technicznego tej części komina – zagrożenia katastrofą budowlaną. Następnie należało wykonać stalową konstrukcję wsporczą pod nowe zadaszenie, w którym zainstalowano dwa kominki wentylacyjne – jeden bezpośrednio na zadaszeniu, drugi z podwieszoną rurą o długości minimum 4,0 m. Dodatkowo z komina należało usunąć naprawy z betonu cementowego, uzupełnić uszkodzone cegły materiałem naprawczym, a cegły zniszczone wymienić przez lokalne przemurowanie. Poza innymi robotami budowlanymi, wymaganymi do wykonania, przedstawiono również wytyczne dotyczące sposobu prowadzenia oraz zakresu okresowych kontroli rocznych i pięcioletnich.

8

Bezpieczeństwo w rewitalizowanych osiedlach z wielkiej płyty

Jasiczak Józef

Inżynier Budownictwa

|

2024

|

nr 3

14--20

9

Koncepcja przywrócenia wartości użytkowych zbiornika wodnego na przykładzie Parku Fosa i Stoki Cytadeli w Warszawie

Kotte Piotr, Kaczmarek Łukasz, Winter Jan

Gospodarka Wodna

|

2024

|

Nr 10

15--24

PL

Postęp społeczno-gospodarczy przy jednoczesnym zachowaniu więzi ze środowiskiem naturalnym stanowi fundament zrównoważonego rozwoju. Przywracanie wartości użytkowych zbiorników wodnych w dużych aglomeracjach jest istotnym elementem korzystania ze środowiska, bez uszczerbku dla przyszłych pokoleń. W niniejszym artykule podjęto temat rewitalizacji rozumianej jako przedsięwzięcie inwestycyjne, z naciskiem na szeroki zakres działań, które mogą przynieść korzyści zarówno lokalnej społeczności, jak i środowisku. Celem pracy jest zaprezentowanie koncepcji rewitalizacji zbiornika wodnego w Parku Fosa i Stoki Cytadeli, zarządzanym przez Zarząd Zieleni m.st. Warszawy. Omówiono podstawy teoretyczno-legislacyjne rewitalizacji, założenia projektowe obiektu, wybrane działania budowlane oraz różne możliwe podejścia, kończąc zaleceniami dotyczącymi modelowej realizacji projektu. Artykuł dowodzi, że przywracanie wartości użytkowych zbiorników wodnych, nawet w trudnych warunkach miejskich, geologicznych i hydrologicznych, jest nie tylko możliwe, ale i pożądane przez lokalną społeczność.

EN

Achieving social and economic progress whilst remaining connected to the natural environment constitutes the foundation of the sustainable development. Restoration of utility values of reservoirs in large cities constitutes an important element of the use of the environment in a way that will preserve it for future generations. This paper focuses on the rehabilitation understood as an investment, emphasis being placed on a wide array of actions that may bring benefits both to the local community and the environment. The goal of this study is to present a concept of rehabilitation of the water reservoir in the Moat and Citadel Slopes Park, administered by the urban greenery areas department of the capital city of Warsaw. The authors discuss the theoretical and legislative basis for rehabilitation, as well as project assumptions, selected construction measures and different possible approaches, concluding with recommendations regarding the model project implementation. The paper proves that restoration of the reservoirs' utility values, even in difficult urban, geological and hydrological conditions, is not only possible but also desired by the local community.

10

Bydgoszcz - the development of the city in harmony with the river. The city's riverine DNA

Muszyńska-Jeleszyńska Dominika

Gospodarka Wodna

|

2024

|

Nr 6

7--10

EN

The article addresses the issue of the relationship between the city and the river, using Bydgoszcz as an example. Currently, the main revitalization efforts in Bydgoszcz focus on the Brda River and the Bydgoszcz Canal, among other areas. For several years, the city has been consistently and systematically planning and implementing steps aimed at activating the rivers and revitalizing riverfront areas. The natural and socio-cultural potential of the riverside, as well as its development, have become increasingly desirable. The article presents the results of revitalization undertakings launched since the 1990s and highlights the main advantages and competitive strengths of the riverfront areas.

PL

Artykuł dotyka kwestii powiązań pomiędzy miastem i rzeką, za przykład biorąc Bydgoszcz. Główne działania rewitalizacyjne w Bydgoszczy skupiają się obecnie na rzece Brdzie i Kanale Bydgoskim. Od kilku lat miasto systematycznie i konsekwentnie planuje i wdraża przedsięwzięcia mające na celu aktywizację rzek i rewitalizację obszarów nadrzecznych. Przyrodniczy oraz społeczno-kulturowy potencjał nabrzeży oraz ich rozbudowa stają się coraz bardziej pożądane społecznie. Artykuł przedstawia rezultaty prac rewitalizacyjnych podejmowanych od lat 90. XX w. i podkreśla główne walory i przewagi konkurencyjne obszarów nadrzecznych.

11

Multi-criteria GIS analysis in urban area revitalization

Dąbrowska Weronika, Biłozor Andrzej

GIS Odyssey Journal

|

2024

|

Vol. 4, no. 2

117--131

EN

This study presents a procedure for identifying problem areas that could be considered in the urban revitalization program. The research was conducted in ESRI's ArcGIS Pro software using Geoprocessing tools. The aim of this study is to utilize multi- criteria GIS analysis in the process of urban area revitalization. In selecting the study area, in this case, the city of Wrocław, both its characteristics and the availability of geospatial information were taken into account. Four main indicators, described by 11 negative factors, were adopted for the GIS analysis of urban revitalization: social phenomena (personal and public safety, the number of individuals subject to "blue card" procedures per 1,000 inhabitants, the number of crimes per 1,000 inhabitants, the number of individuals receiving social assistance due to poverty per 1,000 inhabitants), economic factors (deficit of bridging capital, overall unemployment rate, level of economic wealth), environmental factors (noise in decibels), and functional-spatial factors (spatial distribution of public transport stops, spatial distribution of green areas, spatial distribution of access to services). As a result of the analysis conducted in the urban area, neighborhoods were identified that should be included in the revitalization process.

12

Numerical assessment of rainwater management in historical central town square catchment with different surface sealing

Widomski Marcin K., Musz-Pomorska Anna

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2024

|

Nr 9

17--25

EN

Revitalization of historical town squares in Poland is frequently related to increase in their paved area combined with decrease in the green area and removal of trees. Taking into account increasing number of torrential rainfall events, highly sealed urban basins are prone to flooding as a results of distorted hydrologic cycle with elevated runoff, exceeding capacity of existing stormwater systems, combined with limited interception and infiltration. Thus, application of sustainable stormwater management in the historical towns centers seems to be reasonable. This paper presents numerical assessment of changes in water cycle caused by revitalization in the basin of the Lithuanian Square in Lublin, Poland. The improvement of water balance due to installation of raingardens, as a popular Low Impact Development designs, was also proposed and numerically validated. Numerical simulations were performed in Stormwater Management Model 5.2 by EPA, USA for a period 1st April - 30th June 2024. The obtained results, covering accumulated rainwater volume, outflow hydrographs and determined runoff coefficients, indicated that rainwater management before and after revitalization performed comparably. Installation of raingardens allowed clear improvement in the rainwater balance of the whole studied basin allowing 27.7% decrease in total rainwater outflow, decrease in runoff coefficient to 0.476 and changes in hydrographs with peak flows reduced up to 47.45%.

PL

Rewitalizacja historycznych placów polskich miast jest często powiązana ze wzrostem powierzchni utwardzonej oraz zmniejszeniem udziału obszarów zielonych oraz usuwaniem drzew. Biorąc pod uwagę wzrastającą liczbę intensywnych opadów, znacznie uszczelnione zlewnie zurbanizowane stają się wysoce podatne na podtopienia wynikające z zaburzonego cyklu hydrologicznego o podwyższonym spływie powierzchniowym, przekraczającym wydajność istniejących systemów odwadniających, oraz ograniczonych intercepcji i infiltracji. Zatem, nacisk na stosowanie zrównoważonego zagospodarowywania wód opadowych w historycznych centrach miast wydaje się być uzasadniony. Niniejsza praca przedstawia numeryczną ocenę zmian bilansu wodnego spowodowaną rewitalizacją zlewni Placu Litewskiego w Lublinie, Polska. Zaproponowano także, oraz numerycznie oceniono, poprawę bilansu wodnego zlewni możliwą dzięki instalacji ogrodów deszczowych, popularnego rozwiązania Low Impact Development. Obliczenia symulacyjne przeprowadzono w programie Stormwater Management Model 5.2, EPA, USA dla okresu 1 kwietnia - 30 czerwca 2024 r. Otrzymane wyniki, obejmujące sumaryczną objętość wody deszczowej, hydrogramy odpływu oraz obliczone współczynniki spływu wykazały, że zagospodarowanie wody deszczowej przed i po rewitalizacji funkcjonowało podobnie. Natomiast, zastosowanie ogrodów deszczowych pozwoliło na wyraźną poprawę bilansu wodnego zlewni, umożliwiając 27,7% zmniejszenie odpływu wód deszczowych, obniżenie współczynnika spływu do wartości 0,476 oraz redukcję przepływów maksymalnych o 47,45%.

13

Monitoring and evaluation system for revitalization programmes in Germany

Dziarmakowska Natalia

Economics and Environment

|

2024

|

No. 1

art. no. 670

EN

Monitoring and evaluation should form the foundation of revitalisation programme management. The literature on the subject points to a general reluctance of municipalities to assess the effects of implemented revitalisation programmes, as well as the difficulties that municipalities encounter during this process. In Germany, in 2013, the federal and state governments, along with municipal associations, adopted an inter-programme concept for the evaluation of revitalisation programmes. This concept represents the first systematic structure for monitoring and evaluation of revitalisation programmes. The aim of the article is to present the assumptions of this concept and provide an overview of the experiences gained so far in its implementation. The study was based on desk research, an in-depth individual interview, the case study method, and an email interview.

PL

Monitorowanie i ewaluacja powinny stanowić podstawę zarządzania programami rewitalizacji. Literatura przedmiotu wskazuje na ogólną niechęć gmin do oceny efektów realizowanych programów rewitalizacji oraz trudności na jakie napotykają gminy podczas tego procesu. W Niemczech w roku 2013 rządy federalne i stanowe wspólnie ze stowarzyszeniami gminnymi przyjęły międzyprogramową koncepcję ewaluacji programów rewitalizacji, która stanowi pierwsze systematyczne struktury monitorowania i ewaluacji programów rewitalizacji. Celem artykułu jest przybliżenie założeń tej koncepcji, a także przedstawienie dotychczasowych doświadczeń w zakresie jej wdrażania. W opracowaniu wykorzystano analizę danych zastanych, pogłębionego wywiadu indywidualnego, metodę studium przypadku oraz wywiadu e-mailowego.

14

Wybrane zagadnienia ochrony dziedzictwa kulturowego zespołu architektonicznego Jaszowiec w Ustroniu

Radziewicz-Winnicki Rafał

Builder

|

2024

|

R.28, nr 3

11--15

PL

Artykuł przedstawia obecną sytuację zespołu wypoczynkowego w Ustroniu Jaszowcu. Po okresie prosperity ośrodków wczasowych będących we władaniu przedsiębiorstw państwowych nastał okres prywatyzacji i przekształceń. Zaprojektowany kompleksowo w latach sześćdziesiątych zespół architektoniczny w wyniku braku ochrony prawnej oraz jednolitej wizji władz samorządowych został poddany miejscowym działaniom inwestorów prywatnych. Zagrażają one spójności założenia i zdaniem autora należy podjąć zdecydowane działania zapobiegające postępującej dezintegracji zespołu architektonicznego. Celem artykułu jest określenie kierunków ochrony wartości kulturowych Jaszowca. Najważniejsze postulaty to pilna potrzeba wykonania Studium Rewitalizacji i Rozwoju Dzielnicy Wczasowej oraz wpis zespołu do rejestru zabytków.

EN

The article outlines the current situation of the resort complex in Ustroń Jaszowiec. After a period of prosperity of holiday resorts owned by state enterprises, a period of privatization and transformation has followed. The architectural complex was designed comprehensively in the 1960s. In case of the lack of legal protection and a unified vision of local authorities, the complex has been subjected to local actions of private investors. They threaten the coherence of the assumption and, according to the author, decisive actions should be taken to prevent the progressive disintegration of the architectural complex. The aim of the article is to formulate guidelines for the protection of the Jaszowiec cultural values. The most important demands are the urgent need to carry out a Study on the Revitalization and Development of the Holiday District and the entry of the complex into the register of monuments.

15

Rewitalizacja wnętrz kasyna oficerskiego w Nowym Dworze Mazowieckim

Janicka-Świerguła Katarzyna

Builder

|

2024

|

R.28, nr 6

48--54

PL

Rewitalizacja dziedzictwa architektonicznego stanowi ważny obszar działań mających na celu przywrócenie życia historycznym strukturom oraz zachowanie ich wartości kulturowych. W tym kontekście niedawno zakończone prace konserwatorskie w kasynie oficerskim w Nowym Dworze Mazowieckim nadały mu istotną rangę na terenie kompleksu Twierdzy Modlin. W artykule przeanalizowano proces rewitalizacji wnętrz kasyna, ukierunkowany na przywrócenie dawnej świetności tego zabytkowego miejsca. Prześledzono zmiany przeprowadzone w strukturze obiektu, ich historyczny kontekst oraz wpływ procesu rewitalizacji na odbiór społeczny i funkcjonalność. Artykuł stanowi studium przypadku i dąży do wniesienia wkładu w zrozumienie oraz dokumentację procesu ochrony i odnowy architektonicznej kasyna oficerskiego, a także podkreślenia jego wartości kulturowej.

EN

Revitalization of architectural heritage is an important area of activities aimed at restoring life to historical structures and preserving their cultural values. In this context, recently completed conservation works at the Officer's Casino in Nowy Dwór Mazowiecki have given it an important position in the Modlin Fortress complex. The article analyzes the process of revitalizing the interior of the casino, aimed at restoring the former glory of this historic place. The changes made to the structure of the facility, their historical context and the impact of the revitalization process on social perception and functionality were examined. The article is a case study and seeks to contribute to the understanding and documentation of the process of protection and architectural restoration of the Officers' Casino, as well as to highlight its cultural value.

16

Rewitalizacja terenów pokopalnianych w Zagłębiu Dąbrowskim. Studium przemian

Dylong Karolina

Builder

|

2024

|

R.28, nr 10

2--5

PL

Analiza rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Zagłębiu Dąbrowskim obejmowała trzy lokalizacje: kopalnię „Saturn”, „Maczki-Bór” i „Grodziec”. Badanie skoncentrowało się na zmianach krajobrazowych oraz ocenach działań rewitalizacyjnych i rekultywacyjnych. Kopalnia „Saturn”, zamknięta w 1997 roku, została przekształcona w przestrzeń kulturalną i turystyczną, co poprawiło sytuację społeczno-ekonomiczną regionu. Kopalnia „Maczki-Bór” skoncentrowała się na rekultywacji terenów i ich przekształceniu w przestrzeń przemysłowo-usługową, co pozytywnie wpłynęło na lokalną gospodarkę. Natomiast kopalnia „Grodziec” pozostaje zaniedbana, z brakiem działań rewitalizacyjnych, co prowadzi do dalszej degradacji i problemów estetycznych oraz bezpieczeństwa. Wnioski wskazują, że skuteczna rewitalizacja wymaga odpowiedniego zarządzania, inwestycji oraz zaangażowania lokalnych społeczności. Przekształcenie terenów poprzemysłowych w atrakcyjne przestrzenie publiczne wspiera rozwój regionalny, poprawia jakość życia mieszkańców i wpływa pozytywnie na lokalną gospodarkę.

EN

Revitalization of post-mining areas in the Dąbrowa Basin: A study of transformations. The analysis of the revitalization of post-industrial sites in the Dąbrowa Basin focused on the Saturn mine, Maczki-Bór, and Grodziec. The 'Saturn' mine has been transformed into a cultural and tourist space, improving the region's socio-economic situation. The 'Maczki-Bór' mine's land reclamation and conversion into an industrial and service space have positively impacted the local economy. In contrast, the neglected 'Grodziec' mine has led to further degradation and safety problems due to the lack of revitalization activities. Successful revitalization requires appropriate management, investment, and involvement of local communities. Transforming brownfield sites into attractive public spaces supports regional development, improves the inhabitants' quality of life, and positively impacts the local economy.

17

Kształtowanie przestrzeni Centrum Naukowo-Edukacyjnego GeoCentrum w odpowiedzi na realne potrzeby gestora Ośrodka Współpracy Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie

Bielak-Zasadzka Maria, Sikorska Patrycja, Chećko Agnieszka

Builder

|

2024

|

R.28, nr 4

12--17

PL

Głównym celem opracowania jest ukazanie procesu tworzenia wytycznych projektowych przestrzeni Centrum Naukowo-Edukacyjnego GeoCentrum zlokalizowanego w Jaworznie w odpowiedzi na realne potrzeby i oczekiwania użytkowników tej przestrzeni, jakimi są: gestor Ośrodka Współpracy Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera oraz użytkownicy zewnętrzni: pracownicy naukowi, studenci, osoby odwiedzające. Opracowanie przedstawia bezpośredni wpływ badań przedprojektowych na ostateczny kształt obiektu Centrum Naukowo-Edukacyjnego. Wstępne analizy i badania pozwoliły na zdefiniowanie głównych kierunków projektowych dotyczących układu funkcjonalno-przestrzennego obiektu, przestrzeni otaczającej budynek, funkcji uzupełniających oraz ogólnych wytycznych projektowych dla obiektu badawczo-szkoleniowego z zakresu dziedzin geologii i biologii.

EN

The main intention of the study is to show the process of creating design directions for the space of the Science and Education Centre Geo-Centre located in Jaworzno, in response to the real needs and expectations of the users of this space, which are: the manager of the Centre for Ecological and Geological Cooperation GEOsfera and external users: scientists, students, visitors. The study presents the direct influence of pre-design research on the final form of the Science and Education Centre facility. The pre-design analyses and research allowed defining the main design directions concerning the functionalspatial layout of the facility, the space surrounding the building, the complementary functions and the general design guidelines for the research and training facility in the fields of geology and biology.

18

Methods of revitalisation of former mining areas as exemplified by architectural objects worldwide and own studies

Dmitruk Michał, Stachańska Magdalena

Budownictwo i Architektura

|

2024

|

Vol. 23, no 1

13--32

EN

Post-mining grounds and spoil tips frequently render landscapes permanently flawed. As a result of mining activity, considerable stretches of land are often permanently excluded from further use. Due to the extensively transformed landscape, it is necessary to implement revitalisation processes. Relevant design and investment activities, coupled with the cooperation of specialists such as architects, civil engineers, geotechnicians, hydrotechnicians and environmental engineers, along with local authorities, can offer a comprehensive functional programme for areas degraded by mining and provide local residents with an attractive leisure area. This article discusses the current state of knowledge on the revitalisation of former mining areas, with special regard to architectural, environmental, social, and economic aspects. The aim of the study is to review and promote design solutions which permanently restore previously degraded areas to local communities. Various concepts of revitalisation of degraded areas are presented, based on examples of landscape architecture at home and abroad. The selected examples comprise natural regeneration, reclamation, and ecological engineering. These are examples of a holistic and modern approach to the development of tourist and environmentally active areas in post-mining sites and spoil tips. Furthermore, the study presents the authors' proposal concerning the revitalisation of a spoil tip area at LW Bogdanka mine for winter sport purposes and other activities, for which the demand was signalled by their management. The discussed examples can serve as an inspiration for future actions and executive projects, undertaken in accordance with the guidelines of Agenda 2030 and Fit for 55 policies.

PL

Tereny powyrobiskowe naziemne oraz powstające przykopalniane hałdy niejednokrotnie stanowią trwałą skazę w krajobrazie. W związku z procesami górniczymi, znaczne połacie terenu zostają często trwale wykluczone z dalszego użytkowania. Silnie przekształcony krajobraz stwarza konieczność dla wdrażania procesów rewitalizacyjnych. Odpowiednie działania projektowe i inwestycyjne, przy współpracy z architektami oraz lokalnymi samorządami są w stanie zaoferować bogaty program funkcjonalny dla terenów zdegradowanych działalnością górniczą, zapewniając jednocześnie okolicznym mieszkańcom atrakcyjną przestrzeń wypoczynkową. W artykule dokonano przeglądu aktualnego stanu wiedzy na temat rewitalizacji terenów pogórniczych, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych takich działań. Celem artykułu jest przegląd i popularyzacja rozwiązań projektowych, które w sposób trwały przywracają tereny zdegradowane lokalnym społecznościom. Przedstawiono różne koncepcje rewitalizacji terenów zdegradowanych, opierając się na przykładach realizacji z dziedziny architektury krajobrazu z kraju i ze świata. Wybrane przykłady obejmują naturalną regenerację, rekultywację i inżynierię ekologiczną. Są to przykłady holistycznego i nowoczesnego podejścia do realizacji przestrzeni turystycznych i aktywnych przyrodniczo na terenach dawnych wyrobisk oraz hałd kopalnianych. Opracowanie przestawia również autorską propozycję rewitalizacji terenu hałdy przy kopalni LW Bogdanka na cele związane ze sportami zimowymi. Omawiane przykłady mogą posłużyć jako wzór dla przyszłych działań podejmowanych zgodnie z założeniami polityki Agenda 2030 i Fit for 55.

19

Potentials and opportunities for revitalisation of post-harbour areas based on the Port of Żerań in Warsaw case study

Kuzak Łukasz, Gabryel Cezary, Maciejewska Alina, Sobieraj Janusz

Archives of Civil Engineering

|

2024

|

Vol. 70, nr 2

195--214

EN

The revitalisation of post-harbour and waterfront areas is an issue that has been subject to intensive public discussion over the recent years. The topic is becoming increasingly popular due to the high value of post-harbour areas. They are distinguished by their aesthetic, environmental and recreational qualities. The possibilities for developing such areas are considerable: residential development, waterfront park areas, public spaces, a variety of service developments. So far, many successful projects of such transformation have been carried out. This article focuses on an analysis of the conditions and potential of the Port of Zeran in Warsaw and the possibilities for its transformation. The study was carried out by desk research using available spatial data and information provided in scientific publications. A survey was also carried out on a group of 146 Zeran residents. The results of the analyses showed that the local environment is under heavy anthropopressure and the social and technical infrastructure is in very poor condition, while the area also has many advantages and significant development potential. The most important of these include the convenient location, the favourable ownership situation, the multitude of areas not yet developed and the presence of elements related to former activities. The current condition of the harbour offers opportunities for development in both recreational and leisure and residential directions. It is also possible to create a mixed-use neighbourhood, and the potential development would have a positive impact on the entire neighbourhood.

PL

Rewitalizacja terenów po portowych i nadwodnych to zagadnienie, które w ostatnich latach poddawane jest coraz większej dyskusji społecznej. Temat ten staje się coraz bardziej popularny ze względu na wysoką wartość terenów po portowych. Wyróżniają je walory estetyczne, środowiskowe i wypoczynkowe. Możliwości zagospodarowania takich terenów są znaczne: zabudowa mieszkaniowa, tereny parków nadwodnych, przestrzenie publiczne, różnorodna zabudowa usługowa. Do tej pory przeprowadzono wiele udanych projektów takich przekształceń. Niniejszy artykuł skupia się na analizie uwarunkowań i potencjału Portu Żerańskiego w Warszawie oraz możliwościach jego przekształceń. Badanie przeprowadzono metodą desk research wykorzystując dostępne dane przestrzenne i informacje zawarte w publikacjach naukowych. Wykonano również badanie sondażowe na grupie 146 mieszkańców Żerania. Rezultaty analiz wykazały, że na lokalne środowisko oddziałuje silna antropopresja a infrastruktura społeczna i techniczna są w bardzo złym stanie, natomiast teren ma również wiele zalet i znaczący potencjał rozwoju. Najważniejsze z nich to dogodna lokalizacja, korzystna sytuacja własnościowa, mnogość terenów jeszcze niezagospodarowanych oraz obecność elementów związanych z dawną działalnością. Aktualny stan portu daje możliwości do zagospodarowania go zarówno w kierunku rekreacyjnym i rozrywkowym, jak i mieszkalnym. Możliwe jest również stworzenie wielofunkcyjnej dzielnicy, a potencjalne zagospodarowanie wpłynęłoby pozytywnie na całą dzielnicę.

20

Evaluation of the functionality of seepage prevention structures of dam bodies after a long period of operation – a case study of Otmuchów and Nysa reservoirs

Połomski Maksymilian, Wiatkowski Mirosław

Archives of Civil Engineering

|

2024

|

Vol. 70, nr 3

153--171

EN

The article reviews the technology of construction and functioning of watertight elements of hydrotechnical embankments. A case study of two reservoirs located in the middle course of the Nysa Kłodzka River is described: (1) Otmuchów reservoir functioning since 1933, (2) Nysa reservoir functioning since 1971. The effectiveness of the applied impermeable screens, i.e. a clay screen of the Otmuchów reservoir and a concrete screen of the Nysa reservoir, was assessed and compared. Data from piezometers located at the height of the dam crest along its entire profile were analysed for measurements taken in the years 2020-2022. Indicators such as the distribution and depth of the water level in the dam body and changes in pressure in piezometers under the influence of water level fluctuations in the reservoir were considered. In addition, the scale and frequency of repair and maintenance activities carried out on both facilities were analysed, especially in aspects of the dam body sealing and the need to repair the upstream slope structures, which are directly exposed to filtration and wave action. It was found that, despite the long period of operation of both facilities, they maintain proper water tightness, and the depth of the water level in the embankments reacts only slightly to fluctuations in the amount (height) of stored water. This correlation is more evident closer to the middle part of the dam of the Nysa reservoir, where an abrupt increase in damming height caused a vertical movement of the water table in the embankment, but with a delay of about a week. It was pointed out that both sealing technologies adopted were associated with the need for numerous revitalisation measures, mainly due to dynamic degradation of the stone paving in the area of fluctuations in the level of dammed water in the case of the Otmuchów reservoir and loss of watertightness at expansion joints of concrete slabs protecting the upstream slope of the Nysa reservoir dam.

PL

W artykule dokonano przeglądu technologii wykonania i funkcjonowania elementów wodoszczelnych nasypów hydrotechnicznych. Opisano studium przypadku dwóch zbiorników retencyjnych znajdujących się w środkowym biegu rzeki Nysa Kłodzka: (1) Zbiornik Otmuchów funkcjonujący od 1933 roku, (2) Zbiornik Nysa funkcjonujący od 1971 roku. Poddano ocenie i porównano skuteczność pracy zastosowanych przesłon przeciwfiltracyjnych, tj. ekranu iłowego zbiornika Otmuchów i ekranu betonowego zbiornika Nysa. Przeanalizowano odczyty z piezometrów znajdujących się na wysokości korony zapory wzdłuż całego jej profilu, dla pomiarów wykonywanych w latach 2020-2022. Rozpatrzono takie wskaźniki jak rozkład i głębokość zwierciadła wody w zaporze oraz zmiany ciśnienia w piezometrach pod wpływem wahań poziomu wody w zbiorniku. Ponadto przeanalizowano skalę i częstotliwość działań remontowych oraz konserwacyjnych przeprowadzonych na obu obiektach, szczególnie w aspektach doszczelniania korpusu zapory oraz konieczności napraw ubezpieczeń skarpy strony odwodnej – bezpośrednio narażonej na filtrację i falowanie. Stwierdzono, że mimo długiego okresu pracy obu obiektów zachowują one prawidłową szczelność, a głębokość zwierciadła wody w nasypach jedynie nieznacznie reaguje na wahania ilości retencjonowanej wody. Ta korelacja wyraźniejsza jest bliżej środkowej części zapory zbiornika Nysa, gdzie skokowy wzrost wysokości piętrzenia spowodował pionowy ruch zwierciadła wody w nasypie, jednakże z ok. tygodniowym opóźnieniem. Wskazano, że obie przyjęte technologie uszczelniające wiązały się z koniecznością licznych działań rewitalizacyjnych, głównie w związku z dynamiczną degradacją bruku kamiennego w obszarze wahań poziomu piętrzonej wody w przypadku zbiornika Otmuchów oraz utratą szczelności na dylatacjach płyt betonowych zabezpieczających skarpę odwodną zapory zbiornika Nysa.