Jakie zmiany czekają metrologię w najbliższym czasie? Czy dynamiczny postęp technologiczny sprawi, że pojawią się zupełnie nowe możliwości w tej dziedzinie?
Kiedy korzystamy z dużego zbioru danych, lodówka przypomina nam o zakupach lub pytamy komunikator sztucznej inteligencji: Czy serwerownie mogą zupełnie nie potrzebować energii nieodnawialnej?, przyczyniamy się do zwiększenia gęstości mocy obliczeniowej centrów danych. Chłodzenie intensywnie pracującej infrastruktury serwerowej, umożliwiającej powszechne wykorzystanie BigData, Al czy internetu rzeczy, wciąż pochłania ok. 40% energii zużywanej przez centra przetwarzania danych. Nie należy więc pytać, czy można zerować zużycie energii nieodnawialnej przez centra danych, tylko jak to zrobić przy dzisiejszych wyzwaniach, ale i możliwościach technicznych.
Rozwój technologii cyfrowej w tym sztucznej inteligencji ulega ciągłemu rozwojowi. Dzięki temu procesowi poszerza się perspektywa zastosowania technologii oraz twórczych poszukiwań w obszarze sztucznej inteligencji (SI). Wzmożone zainteresowanie tym narzędziem nie ominęło branży przemysłu mody oraz innych dyscyplin kreatywnych. Wykorzystanie technik sztucznej inteligencji (SI) umożliwia szereg rozwiązań w procesach projektowania odzieży, planowania produkcji, optymalizacji w branży tekstylno-odzieżowej a także w branży e-commerce. W niniejszym artykule zostały przedstawione badania łączące sztuczną inteligencję, uwzględniając zbadanie skryptu generatywnego MidJourney w praktyce tworzenia modelu odzieży. Cyfrowa wizualizacja generowana przez sztuczną inteligencję umożliwia szybką prezentację trendów, koncepcji czy założeń projektowych odzieży i może znacznie przyśpieszyć proces prototypowania oraz podjęcie decyzji projektowej w przyszłości.
EN
The development of digital technology, including artificial intelligence, is constantly evolving. Thanks to this process, the prospect of using technology and engaging in the creative exploration of artificial intelligence (AI) is expanding. The increased interest in this tool has not spared the fashion industry or other creative disciplines. The use of artificial intelligence (AI) techniques enables several solutions in the processes of clothing design, production planning, and optimization in the textile and clothing industries, as well as in the e-commerce industry. This article presents research combining artificial intelligence, including examining the MidJourney generative script in creating a clothing model. Digital visualization generated by artificial intelligence enables the quick presentation of trends, concepts, or design assumptions for clothing. It can significantly speed up the prototyping process and inform design decisions in the future.
W połowie ubiegłego roku prasę branżową obiegła informacja o tym, że polski startup Nomagic, budujący systemy oparte o sztuczną inteligencję i przemysłowe ramiona robotyczne, które jak twierdzą sami twórcy - obdarzone są intuicją, pozyskał 22 miliony USD w trakcie rundy inwestycyjnej na dalszy rozwój technologii i bieżącą działalność.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono możliwości zastosowania sztucznych sieci neuronowych jako wspomagającego narzędzia do przewidywania wskaźnika intensywności uszkodzeń, będącego jednym ze wskaźników oceny poziomu niezawodności działania przewodów wodociągowych. Coraz częściej występujące sytuacje nietypowe (stan epidemii, wojna, powodzie, susze) stwarzają konieczność nagłej reakcji na zdarzenia awaryjne mające miejsce w całym systemie zaopatrzenia w wodę. Nowoczesne narzędzia informatyczne jawią się jako obiecujące w analizie bieżącej sytuacji w przedsiębiorstwach zarządzających infrastrukturą krytyczną. Podstawą wykonanych badań były dane eksploatacyjne z jednego systemu wodociągowego w Polsce. Zbudowano w sumie 40 modeli sztucznych sieci neuronowych, dokonano analizy wrażliwości i oceny przydatności wybranych modeli do przewidywania zmiennej zależnej na podstawie wektora jakościowych i ilościowych predyktorów. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność dalszych prac w tym zakresie, gdyż zmieniająca się sytuacja eksploatacyjna wymusza ciągłe ulepszanie i dostosowywanie narzędzi matematycznych do coraz to nowych warunków pracy systemu zaopatrzenia w wodę.
EN
The possibilities of using artificial neural networks as a support tool in failure rate analysis were shown. On the basis of failure rate the reliability of water pipes could be established. In unusual and very frequent situations (epidemic, war, floods, droughts) it is necessary to make a quick reaction when damages occur in water-pipe networks. Modern IT tools seem to be an alternative method in the analysis of current situation in management of critical infrastructure. On the basis of exploitation data of one water system the investigations were carried out. Totally 40 models of artificial neural networks were built. Sensitivity analysis and assessment of usefulness of chosen models for dependent variable prediction using quality and quantity predictors were performed. The obtained results point out that further investigations are necessary. The changing exploitation situation forces improvement and using mathematical tools in new conditions of water-pipe networks.
W artykule zaprezentowano informacje o głównych kierunkach rozwoju systemów informatycznych i telekomunikacji w elektroenergetyce na podstawie referatów zaprezentowanych w trakcie trwania Sesji CIGRE 2022 i przeprowadzonej na ich podstawie dyskusji otwartej dla wszystkich delegatów. Główne przesłanie to pokazanie, w jaki sposób będzie realizowane wsparcie dla elastycznej pracy systemów energetycznych ze strony struktur informatycznych i telekomunikacyjnych.
EN
Given here are informations about main directions of Information and telecommunication systems development in the power industry basing on papers presented during the CIGRE 2022 Session and the later discussion opened for all delegates. The main message of these meetings was to show how would be realised the support for the elastic work of power systems on the part of information and telecommunication structures.
W artykule omówiono referaty przygotowane na sesję CIGRE 2022 w ramach Komitetu Studiów C2 Sterowanie i praca systemów elektroenergetycznych. Referaty i dyskusje prowadzone podczas sesji skupiały się na zagadnieniach gotowości pomieszczenia dyspozytorskiego do współczesnych wyzwań, a także na kwestiach strategii planowania operacyjnego, jej metodyce oraz narzędziach wspierających.
EN
Discussed are papers prepared for the CIGRE 2022 session as part of the Study Committee C2 System Operation and Control. Presented papers and discussions that took place during the session focused on the issues concerning preparedness of the control room for present challenges as well as on the ssues of operational planning strategy, its methodology and supporting tools.
Zaprezentowano zagadnienia przygotowane w formie referatów i omówione podczas dyskusji w trakcie Sesji Technicznej Komitetu Studiów B3 Stacje i instalacje elektryczne. Szczególną uwagę zwrócono na budowanie i utrzymywanie poprawnych relacji pomiędzy energetyką a środowiskiem naturalnym, w tym promocję technologii neutralnych bądź nawet wspierających środowisko naturalne, w tym rozwiązań wolnych od gazu SF6, techniki próżniowej dla wyłączników wysokiego napięcia i stosowanie w rozdzielnicach z izolacją gazową powietrza syntetycznego bądź mieszanek fluoronitrylu. Godne zauważenia są także nowoczesne technologie informatyczne wspierające proces tworzenia i użytkowania obiektów elektroenergetycznych. Wymieniono modelowanie trójwymiarowe pozwalające na etapie projektowania przewidywać wszelkie zdarzenia, jakie mogą pojawić się w trakcie budowy i eksploatacji i skutecznie nimi zarządzać oraz drukowanie trójwymiarowe, które pomaga szybko i w miarę tanio tworzyć części zamienne dla aparatów i urządzeń. Odrębny obszar zagadnień to właściwe podejście do zabiegów o charakterze konserwacyjnym i naprawczym. Obserwuje się zdecydowaną preferencję dla interwencji wynikających z aktualnego stanu elementu, w miejsce dotychczas stosowanych przeglądów okresowych, realizowanych w stałych odstępach czasowych. Podano informacje dotyczące bezpieczeństwa ludzi pracujących w bezpośrednim sąsiedztwie elementów czynnych i w obszarze oddziaływania pól elektromagnetycznych.
EN
Presented are issues prepared in the form of papers and discussed during Technical Session of the Study Committee B3 Substations and electrical installations. Special attention was paid to building and maintaining proper relationships between energy industry and natural environment including promotion of technologies which are neutral or even supporting the natural environment like SF6 free solutions, vacuum technology for HV circuit-breakers and application of synthetic air or fluoronitrile compounds in gas-insulated switchgears. Worth noting are also modern information technologies supporting the process of creation and operation of power facilities. Mentioned is also three-dimensional modelling enabling at the designing stage to foresee all events that can occur during building and operation and then manage them effectively as well as three-dimensional printing that helps quickly and quite cheap to produce spare parts for equipment and various devices. A distinct area of issues is the proper attitude to maintenance and repair works. Observed is a strong preference for interventions resulting from the actual state of an element in place of previously applied routine inspections carried out at regular intervals. Given are informations concerning security of people working in the immediate vicinity of active elements and in the area of the EMF impact.
The aim of the article is to show the development and application potential of gravitational classifiers. The paper contains a synthetic overview of information about algorithms belonging to the aforementioned group of approaches, which are part of the field of artificial intelligence. The significance of the intelligent data processing process was confirmed by referring to the data published by the European Statistical Office and documents referring to the European Commission’s strategy for 2019-2024. A group of gravitational classifiers was characterized, which were positioned in the area of machine learning alongside other groups of algorithms described in the world literature. A three-set division of gravitational classifiers was presented, and the features of selected methods and their practical applications were described as well. Conclusion of the article is an indication of potential development and application directions of the gravitational algorithm, which creates a data particle through its geometrical divide.
PL
Celem artykułu jest ukazanie potencjału rozwojowego i aplikacyjnego klasyfikatorów grawitacyjnych. W artykule przedstawiono w sposób syntetyczny przegląd informacji dotyczących algorytmów należących do wspomnianej grupy, wpisujących się w obszar sztucznej inteligencji. Istotność procesu inteligentnego przetwarzania danych potwierdzono, odnosząc się do danych opublikowanych przez Europejski Urząd Statystyczny oraz dokumentów dotyczących strategii Komisji Europejskiej na lata 2019-2024. Scharakteryzowano grupę klasyfikatorów grawitacyjnych, które spozycjonowano w obszarze uczenia maszynowego obok innych, opisanych w światowej literaturze, grup algorytmów. Przedstawiono trójzbiorowy podział klasyfikatorów grawitacyjnych, opisując również cechy wybranych metod oraz ich praktyczne zastosowania. Konkludując artykuł wskazano potencjalne kierunki rozwoju i aplikacji algorytmu grawitacyjnego, który tworzy cząstkę danych poprzez jej geometryczny podział.
This paper attempts to conduct a comparative life cycle environmental analysis of alternative versions of a product that was manufactured with the use of additive technologies. The aim of the paper was to compare the environmental assessment of an additive-manufactured product using two approaches: a traditional one, based on the use of SimaPro software, and the authors’ own concept of a newly developed artificial intelligence (AI) based approach. The structure of the product was identical and the research experiments consisted in changing the materials used in additive manufacturing (from polylactic acid (PLA) to acrylonitrile butadiene styrene (ABS)). The effects of these changes on the environmental factors were observed and a direct comparison of the effects in the different factors was made. SimaPro software with implemented databases was used for the analysis. Missing information on the environmental impact of additive manufacturing of PLA and ABS parts was taken from the literature for the purpose of the study. The novelty of the work lies in the results of a developing concurrent approach based on AI. The results showed that the artificial intelligence approach can be an effective way to analyze life cycle assessment (LCA) even in such complex cases as a 3D printed medical exoskeleton. This approach, which is becoming increasingly useful as the complexity of manufactured products increases, will be developed in future studies.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Parlament UE pracuje nad przedstawionym 21 kwietnia 2021 r. projektem Komisji Europejskiej dotyczącym przekształcenia Europy w globalne centrum wiarygodnej sztucznej inteligencji.
Prezentowany tekst przedstawia zasadnicze elementy wykładu wygłoszonego podczas uroczystej sesji związanej z jubileuszem 30-lecia Akademii Inżynierskiej w Polsce. Omówiono w nim źródła i kierunki rozwoju sztucznej inteligencji, wskazano przyczyny jej rosnącej popularności oraz dokonano przeglądu ważniejszych metod informatycznego rozwiązywania problemów, zaliczanych do sztucznej inteligencji. Omówiono także kierunki rozwoju owych metod, wskazując, że nie stanowią one zwartej metodologii, lecz są kolekcją różnych rozwiązań, zmierzających do uzyskania inteligentnego działania maszyn, co zasygnalizowano mówiąc o archipelagu sztucznej inteligencji. Skupiono także uwagę na problemie zagrożeń potencjalnie niesionych przez rozwój sztucznej inteligencji i wskazano na sposoby ograniczania tych zagrożeń.
EN
The presented text shows the essential elements of the lecture delivered during the solemn session on the 30th anniversary of the Engineering Academy in Poland. It discusses the sources and directions of the development of artificial intelligence, indicates the reasons for its growing popularity and reviews the more important methods of IT problem-solving, classified as artificial intelligence. The directions of development of these methods were also discussed, indicating that they do not constitute a coherent methodology, but are a collection of various solutions aimed at achieving intelligent operation of machines, which was indicated when talking about the archipelago of artificial intelligence. Attention was also focused on the problem of threats potentially brought by the development of artificial intelligence and indicated ways of reducing these threats.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Both national security and information security are closely associated with and connected to the emerging field of artificial intelligence. In this regard, following the presumed axioms of the anticipated proliferation of AI systems within modern society and its expected widespread implementation in vital public and private institutions and furthermore the extensive application of AI systems within personal data processing, possible threats to national and information security within the European Union - with an emphasis on Poland and the Polish legal system - are explored. On the basis of an overview of the theoretical basis of the concepts of national and information security and artificial intelligence, the emergence of AI within personal data processing in the context of the GDPR legal framework is discussed. At least one potential conflict between the implications of the hypothetical scenario of the emergence of the so-called strong form of artificial intelligence and both the Polish data privacy legal framework (based, interalia, on the GDPR) and the Polish information security is being identified in this context. The academic article draws the conclusion that the emergence of so-called “strong AI” may lead to a number of real and probable threats to the system of personal data protection and information security in Poland (and possibly in the other EU Member States as well). The paper finally concludes by outlining and discussing the negative impact of the identified conflict, in particular on Polish information security, and calls for efforts to address these issues in future studies in the academic literature.
PL
Zarówno bezpieczeństwo narodowe, jak i bezpieczeństwo informacji są ściśle związane z rozwijającą się współcześnie dziedziną sztucznej inteligencji (SI). W związku z tym, kierując się założonym w pracy aksjomatem oczekiwanego rozprzestrzeniania się systemów SI we współczesnym społeczeństwie oraz ich spodziewanego szerokiego wdrożenia w istotnych instytucjach publicznych i prywatnych, a także szerokiego zastosowania systemów SI w ramach przetwarzania danych osobowych, przeanalizowano w tejże pracy niektóre możliwe zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego i informacyjnego w Unii Europejskiej z naciskiem na Polskę i na podstawie Polski i polskiego systemu prawnego. Na podstawie przeglądu teoretycznych podstaw koncepcji bezpieczeństwa narodowego i informacyjnego oraz koncepcji sztucznej inteligencji omówiono w tejże pracy pojawienie się SI w ramach procesów przetwarzania danych osobowych w kontekście ram prawnych RODO. W tym kontekście zidentyfikowany zostanie przynajmniej jeden potencjalny konflikt między implikacjami (hipotetycznego) scenariusza pojawienia się tzw. silnej odmiany sztucznej inteligencji a polskim porządkiem prawnym dotyczącym ochrony danych osobowych (opartym m.in. na RODO) oraz polskim bezpieczeństwem informacji. W tym artykule naukowym sformułowano wniosek, iż pojawienie się tzw. silnej odmiany SI może prowadzić do szeregu prawdopodobnych zagrożeń dla systemu ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa informacji w Polsce (a potencjalnie także w innych państwach członkowskich UE). We wnioskach artykułu przedstawiono i omówiono negatywny wpływ wcześniej w nim zidentyfikowanego konfliktu, w szczególności na bezpieczeństwo informacji w Polsce, a także postulowano podjęcie wysiłków w celu rozwiązania tych kwestii w przyszłych rozważaniach i opracowaniach w literaturze naukowej przedmiotu.
The aim of this paper was to perform a review of the recent research papers in the field of applications of artificial intelligence in energy sector. First, some short background on the concept of the fourth industrial revolution was given. Then, the latest innovations and trends in the field have been presented. The analysed research papers have been grouped into the following areas: general industry and power generation, anomaly detection, residential buildings and smart cities, energy market and power system. Each research paper has been discussed and its results described. Finally, a short summary of the current state of technology has been given. It should be point out that currently artificial neural networks and especially Deep Learning algorithms are the focus of most research and provide the most promising results in the area of predictive modelling and patter recognition.
PL
Celem artykułu było dokonanie przeglądu najnowszych prac badawczych z zakresu zastosowań sztucznej inteligencji w energetyce. Najpierw przedstawiono krótkie tło koncepcji czwartej rewolucji przemysłowej. Następnie zaprezentowano najnowsze innowacje i trendy w tej dziedzinie. Analizowane prace badawcze zostały pogrupowane w następujące obszary: przemysł ogólny i energetyka, detekcja anomalii, budynki mieszkalne i inteligentne miasta, rynek energii i system elektroenergetyczny. Każdy artykuł badawczy został omówiony i zostały opisane jego wyniki. Na koniec przedstawiono krótkie podsumowanie obecnego stanu technologii. Należy podkreślić, że sztuczne sieci neuronowe, a zwłaszcza algorytmy Deep Learning, są głównym przedmiotem większości badań i dostarczają najbardziej obiecujących wyników w obszarze modelowania predykcyjnego i rozpoznawania wzorców.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
According to the COVID-19 epidemic, the world has completely changed to new norm life. However, until 2022, people are still facing COVID-19 and its spreading and fast infection to the human body. Healthcare workers are on the front lines and are at higher risk of contracting COVID-19 than other occupations because they must be in close contact with the patient who risks virus diseases. The paper proposes the novel artificial intelligence (AI)-dynamic programming algorithm on infrared Thermometer based on the Internet of things (IoT) to support the medical personnel. The proposed novel thermometer is divided into three main sections, which are 1) Temperature sensing device, 2) Embedded dynamic programming algorithm, and 3) IoT communication platform. The innovation was designed using dynamic programming algorithm embedment, reducing complex and repetitive processing errors and fast computation. Moreover, it was tested according to the research methodology way. The temperatures were collected within the controlled condition test of time, environment condition, and same body organ of volunteer according to the various distances. The experimental results came out with three classified zones: best, moderate, and ineffective spaces. In addition, the discussions were also included about the complication factors about sensor's accuracy detection, such as angle detection, target distance, and focusing of wireless infrared Thermometer.
PL
Według epidemii COVID-19 świat całkowicie zmienił się w nowe, normalne życie. Jednak do 2022 r. ludzie nadal stoją w obliczu COVID-19 oraz jego rozprzestrzeniania się i szybkiej infekcji w ludzkim ciele. Pracownicy służby zdrowia znajdują się na pierwszej linii frontu i są bardziej narażeni na zarażenie się COVID-19 niż w innych zawodach, ponieważ muszą być w bliskim kontakcie z pacjentem zagrożonym chorobami wirusowymi. W artykule zaproponowano nowatorski algorytm sztucznej inteligencji (AI)-dynamicznego programowania termometru na podczerwień w oparciu o Internet rzeczy (IoT) w celu wsparcia personelu medycznego. Proponowany nowatorski termometr jest podzielony na trzy główne sekcje, którymi są 1) urządzenie do pomiaru temperatury, 2) wbudowany algorytm programowania dynamicznego oraz 3) platforma komunikacyjna IoT. Innowacja została zaprojektowana z wykorzystaniem dynamicznego osadzenia algorytmu programowania, redukującego złożone i powtarzalne błędy przetwarzania oraz szybkie obliczenia. Ponadto został przetestowany zgodnie z metodologią badawczą. Temperatury zbierano w ramach kontrolowanego testu warunków czasu, warunków środowiska i tego samego organu ciała ochotnika w zależności od różnych odległości. Wyniki eksperymentalne przyniosły trzy sklasyfikowane strefy: najlepsze, umiarkowane i nieefektywne przestrzenie. Ponadto dyskutowano również na temat czynników komplikacji związanych z wykrywaniem dokładności czujnika, takich jak wykrywanie kąta, odległość celu i ogniskowanie bezprzewodowego termometru na podczerwień.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This study presents the advanced prediction of learning achievement of students in Bachelor of Science in Technical Education, Electrical Program at Rajamangala University of Technology Srivijaya, Songkhla by using the technique of back-propagation neural networks based on the historical data of the pre-semester grade point average (GPA) that is expected to be a relevant factor affecting the cumulative GPA throughout the anticipated undergraduate program used in teaching and testing the neural network model to predict the average grade level. The results of the experiment showed that the use of neural network techniques for forecasting the grade point average obtained can be used to help in the preparation of effective study plan for first-time students.
PL
Niniejsze opracowanie przedstawia zaawansowaną prognozę wyników w nauce uczniów w Bachelor of Science in Technical Education, Electrical Program at Rajamangala University of Technology Srivijaya, Songkhla przy użyciu techniki sieci neuronowych z propagacją wsteczną w oparciu o dane historyczne z oceny przedsemestralnej średnia punktowa (GPA), która ma być istotnym czynnikiem wpływającym na skumulowany GPA podczas przewidywanego programu studiów licencjackich stosowanego w nauczaniu i testowaniu modelu sieci neuronowej w celu przewidzenia średniego poziomu ocen. Wyniki eksperymentu wykazały, że wykorzystanie technik sieci neuronowych do prognozowania uzyskanej średniej ocen może pomóc w przygotowaniu efektywnego planu studiów dla studentów pierwszego rok.
W artykule przedstawiono nowoczesne narzędzia wspomagające proces projektowania i zarządzania inwestycją budowlaną. Wykorzystując technologię BIM, nowoczesne metody skanowania laserowego oraz wspomaganie sztuczną inteligencją, omówiono przykłady zastosowań dla konkretnych inwestycji. Wybrane przykłady dotyczą zarówno inwestycji kubaturowych, jak i infrastrukturalnych.
EN
The article presents modern tools supporting the process of designing and managing a construction investment. Using BIM technology, modern methods of laser scanning and artificial intelligence, examples of applications for specific investments were discussed. Selected examples concern both cubature and infrastructure investments.
Aby ocenić, jaki wpływ będą miały roboty na społeczeństwo, należy skrupulatnie przeanalizować obecny stan wiedzy, a w szczególności wskazać fundamentalne problemy, które jeszcze nie zostały rozwiązane, mające istotne znaczenie dla potencjalnych zmian społecznych powodowanych rozwojem robotyki. Wspomniany wpływ zależy od inteligencji robotów, więc ten aspekt dominuje w przedstawionej tu analizie. Rozważania zostały podzielone na trzy części: 1) analizę czynników technicznych wpływających na inteligencję i bezpieczeństwo robotów, 2) analizę obecnych możliwości robotów, 3) analizę przewidywań dotyczących rozwoju robotyki, a w konsekwencji poglądów na skutki tego rozwoju dla społeczeństwa. Niniejszy artykuł poświęcony jest pierwszemu z wymienionych tu trzech zagadnień.
EN
In order to assess the impact of robots on society, it is necessary to carefully analyze the state-of-the-art, and in particular the fundamental issues that have yet to be resolved, however having significant impact on the potential societal changes resulting from the development of robotics. The aforementioned impact depends on the level of intelligence of robots, so this aspect dominates in the presented analysis. The presentation has been divided into three parts: 1) analysis of technical factors affecting the intelligence and security of robots, 2) analysis of current capabilities of robots, 3) analysis of diverse predictions of how robotics will evolve, and thus the attitudes towards the influence of the result of this development on society. This part of the paper is devoted to the first of the above mentioned three issues.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wielu naukowców na całym świecie zajmujących się prawem i ekonomią argumentuje za potrzebą ponownego przemyślenia środków prawnych, jeśli stosuje się je do ewentualnych szkód będących efektem zastosowania sztucznej inteligencji (robotów). Do tej pory nie istnieje jednak ogólne sformułowanie odpowiedzialności w wymienionych przypadkach, a proponowane rozwiązania różnią się w zależności od jurysdykcji. W niniejszym artykule, opierając się na analizie literatury i dokumentów źródłowych w postaci istniejących (lub proponowanych) aktów prawnych, przedstawiono problemy związane z deliktami robotów oraz podjęto próbę oceny wyzwań, przed którymi stoją decydenci w zakresie regulacji dotyczących deliktów robotów sterowanych sztuczną inteligencją w kontekście ich wpływu na rozwój postępu technologicznego. Zagadnienie to uznano za celowe. Jest ono istotne w zakresie zarządzania innowacjami. To, jak prawo reaguje na delikty robotów, jest kwestią o doniosłym znaczeniu: może stymulować bądź hamować rozwój sztucznej inteligencji. Ustalenie określonych ram prawnych w tym względzie ma także duże znaczenie w kontekście obowiązków po stronie tworzących i wdrażających określone rozwiązania. Ryzyko związane z odpowiedzialnością jest jednym z kluczowych czynników decydujących o sukcesie nowych technologii, produktów i usług. Odpowiednie zabezpieczenie przed ryzykiem jest niezbędne do zapewnienia społeczeństwu, że może ono zaufać nowej technologii mimo możliwości poniesienia szkody. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż nadal brak odpowiedzi na pytanie: jak można, wykorzystując prawo, stymulować rozwój technologii? Stosowane systemy odpowiedzialności najczęściej nie są w tym względzie pomocne. Standardowe prawo dotyczące zaniedbań i odpowiedzialność za produkt nie odnoszą się odpowiednio do wielowymiarowych kwestii motywacyjnych, ważnych z punktu widzenia zarządzania innowacjami i rozwojem technologicznym. Występuje zatem konieczność prowadzenia dalszych badań w zakresie konstrukcji prawa określającego odpowiedzialność za delikty robotów/sztucznej inteligencji.
EN
Many legal and economic scientists around the world argue for the need to rethink legal measures when applying them to possible damages resulting from the use of artificial intelligence (robots). So far, however, there is no general formulation of liability in the above-mentioned cases, and the proposed solutions differ depending on the jurisdiction. This article, based on an analysis of the literature and source documents in the form of existing (or proposed) legal acts, presents problems related to robot tort and attempts to assess the challenges faced by decision-makers regarding the regulation of AI-controlled robot tort in the context of their influence on the development of technological progress. This issue was considered to be intentional. It is important from the point of view of innovation management. How the law responds to robot delicacies is a question of paramount importance: it can stimulate or inhibit the development of artificial intelligence. Establishing a specific legal framework in this area is also of great importance in the context of obligations on the part of creating and implementing specific solutions. Liability risk is one of the key success factors for new technologies, products and services. Adequate risk cover is essential to ensuring that the public can trust the new technology despite the potential for harm. As a result of the analysis, it was found that there is still no answer to the question of how to use the law to stimulate the development of technology. The liability systems used are most often not helpful in this regard. Standard law on negligence and product liability does not adequately address the multi-dimensional incentive issues important to managing innovation and technological development. Therefore, there is a need for further research on the construction of the law governing liability for robots/artificial intelligence.
W artykule zaprezentowano inteligentny system wspomagający proces identyfikacji perspektywicznych horyzontów złożowych w wielohoryzontowych złożach gazu ziemnego, uwzględniający kryterium ekonomiczne ich udostępnienia i eksploatacji. W procesie projektowania systemu zostały wykorzystane dotychczasowe doświadczenia firmy ORLEN Upstream z prac prowadzonych na obszarze zapadliska przedkarpackiego w utworach miocenu, obejmujące etap poszukiwania i eksploatacji wielohoryzontowych złóż gazu ziemnego. System został opracowany na bazie sztucznej inteligencji (SI) z wykorzystaniem między innymi sztucznych sieci neuronowych (SSN) i metod uczenia maszynowego (ML) oraz dodatkowo metod tzw. eksperymentu projektowanego (ang. design of experiment, DOE). Pierwsza część systemu obejmuje procesy związane z selekcją odpowiednich danych wejściowych i ich przygotowaniem do wykorzystania w kolejnych elementach systemu. Kolejnym etapem inteligentnego systemu jest identyfikacja perspektywicznych horyzontów złożowych w nowo wierconych odwiertach na podstawie wyników wykonanych opróbowań typu DST (ang. drill stem test) i testów produkcyjnych w dotychczas odwierconych i eksploatowanych odwiertach przez ORLEN Upstream. Następny element systemu stanowi projekt bazy danych wejściowych do budowy zastępczego modelu złożowego (ZMZ). Do konstrukcji bazy danych wykorzystano metodę Latin hypercube i symulator numeryczny Eclipse. W dalszej części systemu skonstruowany model zastępczy został użyty do probabilistycznego generowania profili wydobycia gazu ze zidentyfikowanych w poprzednim etapie perspektywicznych horyzontów złożowych. Ostatnim elementem zaprojektowanego systemu jest analiza ekonomiczna opłacalności procesu udostępniania i eksploatacji, bazująca między innymi na wyznaczonych profilach wydobycia gazu. Wynikiem analizy jest wyznaczenie podstawowych wskaźników ekonomicznych inwestycji. Na podstawie przeprowadzonej analizy ekonomicznej tworzony jest ranking zidentyfikowanych horyzontów i podejmowana jest decyzja o ewentualnym udostępnieniu i eksploatacji zidentyfikowanego horyzontu lub odstąpieniu od jego opróbowania.
EN
The article presents an intelligent system supporting the process of identification of perspective horizons in multi-horizontal gas deposits taking into account economic criteria of their completion and exploitation. Artificial Intelligence has been used for more than two decades as a development tool for solutions in several areas of the E&P industry: production control and optimization, forecasting, ans simulation, among many others. The intelligent system was designed based on so far carried out work by the ORLEN Upstream company in the area of the Carpathian Foredeep (Miocene formations), including the phase of exploration and exploitation of multi-horizontal gas deposits. The system was developed based on artificial intelligence (AI) using, among other things, artificial neural networks (ANN), machine learning (ML), and additional methods of design of experiment (DOE). The first part of the designed system includes processes connected with the selection of proper input data and their preparation to be utilized in the next section of the system. The next stage of the intelligent system is the identification of perspective horizons in the new drilling wells based on results from performed DST and production tests in so far drilled and exploited wells by ORLEN Upstream. The subsequent stage is the design of input database for the construction of the Surrogate Reservoir Model (SRM). This input database was prepared using the Latin Hypercube method and the commercial reservoir simulator Eclipse. In the duration of the next stage of the system, the previously prepared Surrogate Reservoir Model was utilized to probabilistically generate production gas profiles from identified horizons. The final part of the intelligent system is the economic profitability analysis of investments, among other things, based on generated production profiles. The results of the economic analysis are economic indicators of investment. The decision concerning the possible completion and exploitation of the identified horizon or renouncement of the execution of the drill stem test is made on the basis of the economic results.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.