The overview article deals with the topical issue of how to protect the population under extraordinary threats which are natural disasters, but also the threat of war. There is a real threat of the possibility of using weapons of mass destruction in a local conflict from Russia. The article characterizes collective protection, as an element of protection at workplaces and as an element of protection of the population in case of extraordinary threats. On the basis of available legal acts, standardization and standardization documents, the means for collective protection were characterized. The application of the PSP for finding and classifying objects to serve as means of protection was analyzed, using examples. Examples of domestic solutions for the construction of so-called "home shelters" were presented.
Przeglądowy artykuł dotyczy aktualnej problematyki, jaką jest wykrywanie skażeń. Niestety nie można wykluczyć zagrożenia użycia broni masowego rażenia w konflikcie lokalnym przez Rosję. dodatkowo, analizując współczesne zagrożenia, należy uwzględniać możliwość wykorzystania przez terrorystów improwizowanych urządzeń wybuchowych z nadtlenkami acetonu i urotropiny. Krajowy system rozpoznania (wykrywania) skażeń jest technicznie i proceduralnie przestarzały w porównaniu do rozwiązań stosowanych w NATO. dominują detektory punktowe oraz patrole działające w rejonie skażeń, a w armiach NATO systemy zdalne, np. z wykorzystaniem technik lidarowych, środków bezpilotowych itp. W kraju znajdują się wszystkie elementy do utworzenia tego typu systemu rozpoznania skażeń.
EN
The overview article deals with the current issue of contamination detection. Unfortunately, the threat of the possibility of using weapons of mass destruction in a local conflict caused by Russia cannot be excluded. In addition, analysing contemporary threats, it is necessary to take into account the possibility of activity of terrorists using improvised explosive devices with acetone and urotropin peroxides. The country’s contamination reconnaissance (detection) system is technically and procedurally outdated compared to NATO solutions. Point detectors and patrols operating in the area of contamination dominate, while in NATO armies remote systems, e.g., using lidar techniques, unmanned means, etc., are used. Poland has all the elements to establish this type of contamination reconnaissance system.
Bojowe środki trujące wciąż stanowią realne zagrożenie. Mogą zostać użyte nie tylko w konfliktach zbrojnych. Ugrupowania terrorystyczne wykorzystują je także jako alternatywę dla broni konwencjonalnej. Obecnie ogromnym wyzwaniem są zatopione lub zakopane w wielu regionach świata amunicja i beczki wypełnione śmiertelnie trującymi związkami chemicznymi. Działanie czasu i warunków środowiskowych sprawiło, że substancje te coraz częściej przedostają się do stref użytkowanych przez człowieka, zatruwając wody gruntowe, glebę i stworzenia morskie. W konsekwencji skażeniu ulegają woda pitna oraz produkty żywnościowe pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. W obliczu zagrożenia niezbędnym elementem w ochronie życia i zdrowia staje się szybkie wykrycie skażenia oraz jego wiarygodna identyfikacja. Niniejsza praca daje pogląd na zagrożenia spowodowane bojowymi środkami trującymi i pozostałościami po procesach ich degradacji środowiskowej. Pozwala także na zapoznanie się z najnowszymi osiągnięciami w zakresie wykrywania i identyfikacji skażeń chemicznych - na podstawie sprzętu przeznaczonego na potrzeby sił zbrojnych i stacjonarnych laboratoriów analitycznych. Przedstawiona wiedza i wyselekcjonowane dane umożliwią dobór odpowiedniego sprzętu do postawionych zadań dla członków zespołów rozpoznania skażeń. Procedury postępowania z próbkami potencjalnie zawierającymi bojowe środki trujące lub produkty ich degradacji stanowią niezbędną wiedzę dla członków wojskowych zespołów pobierania próbek. Mogą także wspomóc pracę specjalistycznego personelu zatrudnionego w laboratoriach polowych i stacjonarnych. Informacje zawarte w artykule przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa pracy z próbkami skażonymi substancjami toksycznymi. Zwiększenie świadomości w zakresie skali zagrożenia oraz prawidłowe działania i szybka reakcja na zaistniałe skażenie na podstawie wykorzystania najnowszych technologii umożliwią przemyślane decyzje i wpłyną na znaczną poprawę bezpieczeństwa ludności.
EN
Chemical warfare agents are still a real threat in the surrounding world. They can be used in armed conflicts and as an alternative to conventional weapons for terrorist groups. The great challenge of today’s world is ammunition and barrels filled with deadly poisonous chemicals that are sunk or buried in many regions. The effects of time and environmental conditions have caused these substances to increasingly leak into the areas used by humans, contaminating groundwater, soil, and aquatic organisms. Consequently, drinking water and food products of plant and animal origin are contaminated. In the face of a threat, an essential element in protecting life and health is the fast detection of contamination and its reliable identification. This paper gives an overview of the threats caused by chemical warfare agents and residues from the processes of their environmental degradation. It also allows us to get acquainted with the latest achievements in detecting and identifying contamination when we know the equipment intended for the needs of the armed forces and stationary chemical laboratories. The knowledge presented here and the selected data will enable our selection of appropriate equipment for the assigned tasks for members of contamination reconnaissance teams. The procedures for handling samples potentially containing chemical warfare agents or their degradation products are essential knowledge for members of military sampling teams. They can also support specialist staff employed in field and stationary laboratories. The information gathered here will improve the safety of working with samples contaminated with toxic substances at every stage. Increasing awareness of the scale of the threat as well as proper actions and a quick response to the existing contamination due to the use of the latest technologies will enable us to make well-considered decisions and significantly improve the population’s safety.
Artykuł dotyczy aktualnej problematyki, jaką jest ochrona żołnierza po skażeniach chemicznych oraz odtworzenie w SZ RP likwidacji skażeń, w szczególności tzw. natychmiastowej likwidacji skażeń. Likwidacja skażeń jest jedynym elementem systemu obrony przed bronią masowego rażenia (OPBMR), w którym następuje odtworzenie zdolności bojowej ludzi, wyposażenia i techniki po skażeniach. Najważniejsze jest to, by likwidacja ta była natychmiastowa, gdyż dotyczy zdrowia, a często życia skażonych. We wprowadzonym w 2020 roku doktrynalnym dokumencie DD/3.8(B) zawarto główne zasady prowadzenia natychmiastowej likwidacji skażeń, które są niespójne z innymi dokumentami. Należy zdawać sobie sprawę, że czekanie na rozkaz dowódcy czy odłożenie w czasie przeprowadzenia procesu likwidacji skażeń odkrytych powierzchni skóry lub umundurowania może być tragiczne w skutkach.
EN
The article deals with the current issue, which is the protection of the soldier after contamination, including the restoration of the so-called immediate liquidation of contamination in the Polish Armed Forces. Elimination of contamination is the only element of the system of defence against weapons of mass destruction (WMD), in which the recovery of soldiers, equipment, and technology after contamination occurs. The most important element of decontamination is immediate elimination of contamination as it may affect health and often life of the contaminated persons. according to the conducted research, the effect of chemical weapon (CW) is almost instantaneous, and fabric coverings slightly delay the effect of poisoning. The guided 2020 doctrinal document DD/3.8(B) contains the main principles for conducting immediate decontamination, which are inconsistent with other documents. It is important to recognise that waiting for a commander’s order or postponing the elimination of contamination of the exposed skin surfaces or uniforms can be tragic in its consequences.
Ze względu na wciąż aktualne zagrożenia biologiczne związane z działalnością ugrupowań terrorystycznych, sytuacjami kryzysowymi w wielu rejonach świata, a także cyklicznie pojawiającymi się epidemiami, szybka i wiarygodna detekcja skażeń biologicznych jest niezbędnym elementem zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa ludności. W pracy poruszono kwestie procedur pobierania i weryfikacji próbek. Skupiono się na technikach przygotowania próbek do analizy, a także wyszczególniono metody analityczne służące do identyfikacji czynników biologicznych. Dodatkowo omówiono technologie on-site zaimplementowane w wojskowych przyrządach do detekcji skażeń biologicznych. Praca umożliwia czytelnikowi zapoznanie się z nowoczesnymi technikami detekcji czynników pochodzenia biologicznego i ich identyfikacji, co stanowi niezbędną wiedzę przy wyborze odpowiedniego sprzętu w zależności od przeznaczenia pododdziału rozpoznania skażeń i postawionego zadania. Wiedza z zakresu pobierania i przygotowania próbek do analizy przyczyni się do zwiększenia umiejętności zespołów pobierania próbek w zakresie takich działań oraz do osiągnięcia wiarygodnych wyników przez zastosowanie odpowiednich procedur i wyeliminowanie możliwości utraty analitu czy nieumyślnego skażenia próbki. Pozwoli to również na zwiększenie bezpieczeństwa na każdym etapie pracy z próbkami biologicznymi. Wszystkie te działania mogą przyczynić się do globalnego zwiększenia bezpieczeństwa ludności.
EN
Due to still current biological threats related to the activities of terrorist groups, crisis situations in many regions of the world, as well as cyclical epidemics, fast and reliable detection of biological contamination is an essential element of ensuring broadly understood safety of the population. The work deals with the sampling and verification procedures. This paper focuses on sample preparation techniques for analysis and details analytical methods for identifying biological agents. Additionally, on-site technologies implemented in military devices for the detection of biological contamination were discussed. The work enables the reader to get acquainted with modern techniques of detection of factors of biological origin and their identification, which is the knowledge necessary when choosing the appropriate equipment depending on the purpose of the contamination recognition sub-unit and the task at hand. Knowledge of sampling and preparation of samples for analysis will help to increase the skills of the sampling teams and to achieve reliable results by using appropriate procedures and eliminating the possibility of loss of the analyte or inadvertent contamination of the sample. It will also increase safety at every stage of working with biological samples. All these activities can contribute to the global increase in security of the population around the world.
W artykule przedstawiono ogólne zasady użycia oraz klasyfikację zbiorowych środków ochrony przed skażeniami. Sprecyzowano zalecenia funkcjonalne i eksploatacyjne dla środków ochrony zbiorowej oraz opisano system wentylacji obiektów w zależności od ich rodzaju.
EN
This material presents the general principles of use and classification of collective means of protection against contamination. Functional and operational recommendations for collective protection measures are specified and the ventilation system for facilities is described depending on the type of facility.
Wyniki pracy pomagają zrozumieć zjawisko lotności i dyfuzji jednowymiarowej substancji toksycznych o lotności w zakresie od 500 do ok. 1100 mg/m³ w odniesieniu do bojowych środków trujących. Celem pracy było wstępne zbadanie szybkości dyfuzji mało lotnych substancji w warunkach laboratoryjnych, przy możliwie najlepszym odwzorowaniu warunków rzeczywistych. Otrzymane wyniki pozwoliły na ocenę występowania potencjalnego skażenia takimi substancjami na wysokości do 150 cm od źródła emisji. W tym celu zbudowano aparaturę pozwalającą na pobieranie próbek gazowych z różnych odległości od źródła emisji badanej substancji. Do eksperymentów wykorzystano nietoksyczne imitatory iperytu siarkowego mające zbliżone lotności: dodekan, glutaran dimetylu, bursztynian dietylu i eter dibenzylu. Dla każdej z tych substancji wyznaczono stężenie pary nasyconej oraz oszacowano czas osiągnięcia równowagi ciecz‒para w różnych konfiguracjach aparatury badawczej. Analizy stężeń badanych substancji w powietrzu przeprowadzono za pomocą chromatografu gazowego sprzężonego z detektorem emisji atomowej.
EN
The results of the work give an overview of the phenomenon of volatility and one-dimensional diffusion of toxic substances with a volatility range from 500 to approx. 1100 mg/m³, in relation to chemical warfare agents. The purpose of this work was to initially investigate the diffusion rate of lowvolatile substances in laboratory conditions, with the best possible representation of real conditions. The obtained results allowed us to assess potential contamination with such substances at a height of up to 150 cm from the surface of the emission source. For this reason, there was built an apparatus for taking gaseous samples at various distances from the emission source of the tested substance. Nontoxic sulfur mustard imitators of similar volatility were used for the experiments: dodecane, dimethyl glutarate, diethyl succinat, and dibenzyl ether. For each of these substances, the concentration of saturated vapour was determined and the time to achieve the liquid-vapour equilibrium in various configurations of research equipment was estimated. The analyses of the concentrations of the tested substances in the air were carried out using a gas chromatograph coupled with an atomic emission detector. The studies have shown that substances with low volatility can quickly rise to high altitudes.
Silicon (Si) is an element necessary for the proper functioning of the body. It affects cell viability, osteoblast differentiation, blood vessel elasticity, type I collagen synthesis, as well as the condition of the skin, hair, and nails. It is also considered an antiatherosclerotic agent. The silicon content in the human body is 6-7 g, and the only absorbable form is orthosilicic acid. The average daily requirement of the body for this element is in the range of 20 to 40 mg, whose diet does not fully provide. In addition, the silicon content in the body decreases with age, so there is a need for its supplementation. There are many liquid, gel, and spray diet supplements available that vary in concentration and silicon compound. The aim of the research was to determine the content of orthosilicic acid in liquid diet supplements. Thirteen preparations were selected for the study, in which concentration of available silicon was determined by a spectrophotometric method. This method was based on reaction in the acidic environment of dissociated silicon with ammonium molybdate. Among the selected products, the highest concentration of available silicon form was obtained for pharmaceuticals composed of choline stabilized orthosilicic acid, which is in the range of 50-2000 ppm. However, its concentration in preparations containing monomethylsilanetriol (MMST) did not exceed 50 ppm.
PL
Krzem (Si) jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wpływa na żywotność komórek, różnicowanie osteoblastów, elastyczność naczyń krwionośnych, syntezę kolagenu typu I, a także kondycję skóry, włosów i paznokci. Jest również uznawany za czynnik przeciwmiażdżycowy. Zawartość krzemu w organizmie wynosi od 6 do 7 g, a jedyną jego przyswajalną formą jest kwas ortokrzemowy. Średnie dziennie zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek mieści się w przedziale od 20 do 40 mg, którego dieta w pełni nie zapewnia. Ponadto zawartość krzemu w organizmie spada wraz z wiekiem, dlatego też zachodzi potrzeba suplementacji. Dostępnych handlowo jest wiele suplementów diety w płynie, żelu oraz sprayu, które różnią się stężeniem oraz zawartym związkiem krzemu. Celem badań było oznaczenie zawartości kwasu ortokrzemowego w płynnych suplementach diety. Do badań wyselekcjonowano 13 suplementów diety, w których oznaczono metodą spektrofotometryczną stężenie przyswajalnego krzemu. Metoda ta była oparta na reakcji w środowisku kwaśnym zdysocjowanego krzemu z molibdenianem amonu. Spośród wybranych produktów największe stężenie przyswajalnej formy krzemu otrzymano dla farmaceutyków składających się z kwasu ortokrzemowego stabilizowanego choliną, które mieści się w przedziale 50-2000 ppm. Natomiast jego stężenie w preparatach zawierających monometylosilanetriol (MMST) nie przekroczyło 50 ppm.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.