Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assessment of the impact of the Tomaszów Lubelski bypass on the spatial structure of rural areas

Piwko Monika, Leń Przemysław

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2023

|

no. 1

35--44

EN

In recent years, the road network in Poland has undergone significant development, meeting the objective of creating a coherent network of roads to ensure the efficient functioning of passenger and freight transport. Linear investments, such as the construction of motorways, expressways or bypasses, are an important element that improves the safety and comfort of the life of residents, and has a significant impact on the economic and regional progress. In addition to the undoubted benefits of constructing a bypass, its possible negative impact on the surrounding agricultural and forest areas should be emphasised. Poor planning and construction of the bypass itself, without prior programming of survey and management works, can lead to disturbances in the spatial structure of neighbouring villages. This study attempts to analyse and evaluate the impact of the construction of the Tomaszów Lubelski bypass on the spatial structure of rural areas located in the eastern part of Tomaszów County (Lubelskie Voivodeship), which is a 9.58 km long section of the S17 Warsaw – Hrebenne expressway. The study undertook a detailed analysis of only those factors that adversely affect the spatial structure of rural areas. On the basis of research on the subject, factors affecting and significantly changing the spatial structure of rural areas were identified, which allowed to formulate final conclusions regarding the problem of realising linear investments in relation to shaping the space of rural areas.

PL

Na przestrzeni ostatnich lat sieć drogowa w Polsce uległa znaczącej rozbudowie, realizując zamierzenia stworzenia spójnej sieci dróg zapewniających efektywne funkcjonowanie transportu osobowego i towarowego. Realizacje inwestycji liniowych jakimi są między innymi budowy autostrad, dróg ekspresowych, czy obwodnic, stanowią istotny element podnoszący bezpieczeństwo oraz komfort życia mieszkańców, jak również mają znaczący wpływ na postęp gospodarczy i ekonomiczny regionu. Obok niewątpliwych korzyści budowy obwodnicy należy podkreślić, że może ona wywierać negatywny wpływ na otaczające tereny rolne i leśne. Niewłaściwe przeprowadzenie procesu planowania jak i samej budowy obwodnicy, bez wcześniejszego programowania prac geodezyjno-urządzeniowych, może prowadzić do zaburzeń w strukturze przestrzennej sąsiadujących miejscowości. W niniejszej pracy podjęto próbę analizy i oceny wpływu budowy obwodnicy miasta Tomaszowa Lubelskiego na strukturę przestrzenną terenów wiejskich, położona we wschodniej części powiatu tomaszowskiego (woj. lubelskie), stanowiąca odcinek drogi ekspresowej S17 Warszawa – Hrebenne o długości 9,58 km. W pracy podjęto szczegółową analizę wyłącznie tych czynników, które w niekorzystny sposób przekształcają przestrzeń obszarów wiejskich. Opierając się na badaniach wyodrębniono czynniki oddziaływujące oraz znacząco zmieniające strukturę przestrzenną terenów wiejskich. Na ich podstawie sformułowano ostateczne wnioski dotyczące problematyki budowy inwestycji linowych w odniesieniu do kształtowania przestrzeni obszarów wiejskich.

2

Environmental Aspects of the European Experience in Landscape Planning

Yu Bao, Wang Jianmei, Li Ya

Problemy Ekorozwoju

|

2022

|

Vol. 17, nr 1

301--309

EN

Understanding all the possibilities of environmentally oriented landscape planning will contribute to the effective environmental planning of the territory and nature management in general. Accordingly, the purpose of the study was to investigate the experience of the European countries towards the introduction of an effective system of environmentally oriented landscape planning and improvement of territories, as well as their protection. For this purpose, it is necessary to comprehensively study the strengths and weaknesses of existing developments in the field of environmentally oriented landscape planning in Europe. An analysis of the best practices of environmentally oriented landscape planning in such countries as Great Britain, France, Germany, the Netherlands, etc. has been conducted. The findings allowed to state that the effectiveness of development and implementation of substantial planning for landscape design depends not only on the volume and depth of research, but to a very large extent from their reasonable and productive organisation. The paper summarises that in environmentally oriented landscape planning, it is first necessary to determine the reasons for planning. Before choosing the object and territory of planning, it is necessary to find out: who are the potential customers and investors – their goals and motivation; what are the problem situations and conflicts in nature management in the area; what is the practical use of the results of landscape planning; the purpose of the territory, including cartographic; the availability of source information, and more. And then make decisions regarding the stages of landscape planning, taking into account the environmental component and, accordingly, the implementation of the idea of landscape planning.

PL

Zrozumienie wszystkich aspektów architektury krajobrazu zorientowanej na środowisko przyczyni się do efektywnego planowania środowiskowego terytorium i ogólnie do zarządzania przyrodą. W związku z tym celem badania było zbadanie doświadczeń krajów europejskich w zakresie wprowadzenia efektywnego systemu architektury krajobrazu zorientowanej na środowisko i poprawy obszarów, a także ich ochrony. W tym celu konieczne jest kompleksowe zbadanie mocnych i słabych stron istniejących rozwiązań w dziedzinie architektury krajobrazu zorientowanej na środowisko. Przeprowadzono analizę najlepszych praktyk architektury krajobrazu w takich krajach jak Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Holandia. Wyniki pozwoliły stwierdzić, że skuteczność opracowania i wdrożenia planowania merytorycznego do projektowania krajobrazu zależy nie tylko od zakresu i głębokości badań, ale w bardzo dużym stopniu od ich racjonalnej organizacji. Stwierdzono, że w planowaniu krajobrazu zorientowanego na środowisko najpierw należy określić przyczyny planowania. Przed wyborem przedmiotu i terenu planowania należy dowiedzieć się: kim są potencjalni klienci i inwestorzy – ich cele i motywacja; jakie są sytuacje problemowe i konflikty w zarządzaniu przyrodą na danym terenie; jakie jest praktyczne wykorzystanie wyników planowania krajobrazu; cel terytorium, w tym opis kartograficzny; dostępność informacji źródłowych itp. Następnie należy podjąć decyzje dotyczące etapów planowania krajobrazowego z uwzględnieniem komponentu środowiskowego w celu odpowiedniej realizacji idei architektury krajobrazu.

3

Projektowanie przestrzeni publicznej w aspekcie psychologicznym

Bukowska Małgorzata

Zieleń Miejska

|

2021

|

Nr 1

42--43

PL

Maksyma architektoniczna mówi, że „forma jest następstwem funkcji", dlatego już na etapie architektonicznego kształtowania krajobrazu powinno się dążyć do kreowania funkcjonalnych przestrzeni publicznych, które umożliwiają interakcję z jej użytkownikami, sprzyjając tym samym rozwojowi zachowań aktywnych dla najwiekszej grupy osób.

4

Możliwości zastosowania metodyki audytu krajobrazowego w skali lokalnej dla wybranych obszarów woj. lubelskiego i świętokrzyskiego w świetle eksperymentu naukowo-dydaktycznego

Bernat Sebastian, Trykacz Karolina

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2021

|

nr 45 (1)

93--116

PL

Województwa prowadzą obecnie intensywne prace nad sporządzeniem audytów krajobrazowych. Zanim jednak powstaną oficjalne dokumenty, prowadzone są również próby zastosowania metodyki sporządzania audytu na poziomie lokalnym. Celem artykułu jest przedstawienie wyników eksperymentu dydaktyczno-naukowego przeprowadzonego na UMCS w Lublinie. Założeniem eksperymentu było zapoznanie studentów z instrukcją audytu krajobrazowego i wskazanie możliwości jej zastosowania w skali lokalnej. Przeprowadzone badania wykazały jak postrzegana jest przez studentów związanych z gospodarowaniem przestrzenią instrukcja audytu krajobrazowego. Zaproponowane im zadania umożliwiły poznanie instrukcji oraz pomogły w wykształceniu ich kompetencji w zakresie studiów krajobrazowych. Dodatkowo pozwoliły zidentyfikować trudności jakie napotkali studenci stosując elementy instrukcji w skali lokalnej, co może być przydatne w jej doskonaleniu i tworzeniu nowej instrukcji dostosowanej do tej skali.

EN

Currently voivodeships across Poland are intensively preparing landscape audits. However, until official documents are produced, attempts are being made to apply the audit methodology at the local level. The aim of this article is to present the results of a didactic and scientific experiment carried out at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The aim of the experiment was to familiarise students with the landscape audit manual and its applicability on a local scale. The research showed how the landscape audit instruction is perceived by students involved in spatial management. The proposed tasks gave them an opportunity to learn about the instruction and helped to develop their competencies in landscape studies. Additionally, the given tasks made it possible to identify difficulties encountered by students when applying elements of the instruction at the local scale, which may be useful in improving it and creating a new instruction adapted to that scale.

5

Rola architekta krajobrazu – w świetle prawa

Wolski P.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2017

|

T. 2

65--76

PL

Artykuł ten jest wypowiedzią nt. roli architekta krajobrazu w gospodarowaniu przestrzenią w Polsce. Scharakteryzowano warunki uprawiania zawodu architekta krajobrazu w Polsce na tle aktualnego stanu uwarunkowań formalno-prawnych i organizacyjnych, które determinują gospodarowanie zasobami krajobrazowymi Polski, i tym samym określają rolę architekta krajobrazu. Przedstawiono krytyczną ocenę faktycznego gospodarowania polskim krajobrazem oraz propozycję działań naprawczych. Scharakteryzowano warunki uprawiania zawodu architekta krajobrazu w Polsce, odnosząc je do polskiego prawa inwestycyjnego, które powinno definiować rolę architekta krajobrazu i stwarzać prawne gwarancje dla jego udziału w procesie inwestycyjnym. Przedstawiono charakterystykę zawodu architekta krajobrazu. Nakreślono główne cele kształcenia architektów krajobrazu, wynikające z zadań stawianych tej dyscyplinie.

EN

The article is a statement on the role of a landscape architect in the system of spatial planning in Poland. The article describes the conditions of practicing the profession of landscape architect in Poland on the background of the current state of the legal and organizational conditions which determine the management of landscape resources in Poland thereby defining the role of the landscape architect. A critical factual assessment of the landscape management in Poland and proposed corrective measures was presented. Conditions for practicing the profession of landscape architect in Poland were characterized in reference to the Polish investment law, which should define the role of the landscape architect and create legal guarantees for landscape architect’s participation in the investment process. The landscape architect profession have been characterized. The main objectives of the education of landscape architects were outlined, which arise from the tasks required in this profession.

6

Planowanie krajobrazu Filadelfii w latach 1682–2003

Nowakowski Radomir

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2014

|

T. 10, nr 3

41--71

PL

Proces rodzenia się i dojrzewania nowoczesnego modelu planowania miast osiągnął szczególną intensywność i wyrazistość zjawisk w miastach amerykańskich. Miastem, gdzie proces ten jest szczególnie wyraźny, jest Filadelfia. Artykuł przybliża i analizuje poszczególne etapy planowania krajobrazu Filadelfii, od momentu jej założenia do czasów współczesnych. Na przestrzeni 330 lat obserwujemy zmienne koleje losów struktury przestrzennej miasta. Jednak przez cały ten okres przebijają się idee i próby odwrócenia chaotycznych i niekorzystnych sił wzrostu i ukierunkowania ich na działania systemowe, oparte na równoważeniu czynników rozwoju. Realizacja tej koncepcji rozwoju wprowadza Filadelfię na drogę procesów sterowalnych. Artykuł wskazuje, że zmiana taka możliwa była dzięki jednoczesnemu spełnieniu wielu warunków. Spośród nich najważniejsze to: zachowanie ciągłości procesu planistycznego, śmiała wizja kierunku przekształceń i konsekwencja w jej realizowaniu oraz uspołecznienie całego procesu. Dziś proces planowania krajobrazu Filadelfii jest zjawiskiem dojrzałym na tyle, by móc przeciwstawiać się współczesnym, niekorzystnym dla rozwoju miasta zjawiskom i przynosić realne korzyści jej mieszkańcom.

EN

The process of birth and maturation of modern urban planning reached its special intensity and clarity of phenomena in American cities. The city where this process is particularly noticeable is Philadelphia. The article introduces and analyzes the various stages of planning the landscape of Philadelphia, from its foundation to the present day. Within the space of 330 years the vicissitudes of fate of the spatial structure of the city have been observed. However, throughout the whole period break through ideas and attempts to reverse the chaotic and negative forces of growth and to direct them at system operations, based on balancing of the factors of development. The realization of this concept implements the development of Philadelphia onto the route of manageable processes. The article suggests that such a change was possible thanks to the simulta-neous fulfillment of many conditions. The most important of them are: the continuity of the planning process, daring vision of the direction of transformation and consistency in its implementation and socialization of the entire process. Today, the landscape planning process of Philadelphia is an enough mature phenomenon to be able to stand up to today's phenomena, disadvantageous to the development of the city and bring real benefits to its residents.

7

Chińskie krajobrazy XXI wieku – szanse i zagrożenia

Walter Ewa, Ziemiańska Monika

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2013

|

T. 9, nr 4

84--95

PL

Niniejszy artykuł jest efektem 2-miesięcznego pobytu w Chinach, podczas którego autorki zapoznawały się nie tylko z krajobrazem Chin w wydaniu dzikim czy skomercjalizowanym, ale także weszły w świat współczesnej chińskiej architektury krajobrazu – zarówno na poziomie ideowym (uczestnictwo w zjeździe chińskich architektów krajobrazu), edukacyjnym (uczestnictwo w zajęciach z projektowania na kierunku architektura krajobrazu), jak i przede wszystkim praktycznym, obserwując kierunki działań w kształtowaniu krajobrazu „na żywo”. Na podstawie obserwacji i późniejszych analiz wybranych obszarów cennych krajobrazowo, korzystając jednocześnie z rozmów z chińskimi architektami krajobrazu, autorki nakreśliły subiektywną tezę, iż niekontrolowany pęd do nowoczesności, podyktowany ekonomią, może stać się przyczyną zatracenia tradycyjnego chińskiego krajobrazu. Jednocześnie efekty krajobrazowej transformacji zachodzącej w Chinach mają szansę być przestrogą dla innych krajów, w których dobro ekonomiczne przeważa nad potrzebami środowiska przyrodniczego.

EN

This article is the result of 2-month sojourn in China, during which the author acquainted not only with the landscape of China in the release of wild or commercialized, but also entered the world of contemporary Chinese architecture and landscape – both on the ideological level (participation in the congress of the Chinese landscape architects), education (participation inthe activities of design majoring in landscape architecture), but above all practical, watching lines of action in landscaping “live”. On the basis of observation and subsequent analysis of selected landscape areas, while taking advantage of talks with Chinese landscape architects, the author outlined a subjective idea that uncontrolled rush to modernity, dictated by economics, may cause perdition traditional Chinese landscape. At the same time the effects of landscape transformation occurring in China are likely to be a warning to other countries where good economic outweighs the needs of the natural environment.

8

Indicators of landscape functioning, which mark the material and energy budgets in landscapes

Csorba Péter

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

nr 9

128--140

EN

We have limited knowledge on the material- and energy processes, which indicate the real internal functioning of landscapes. To understand deeper connections of landscape functions, parameters are required which indicates the amount of material and energy that is produced and transported in; and removed from a given area – e.g. a micro region (=landscape) – in an exact form. We suggest three indicator groups to characterise the material- and energy transport of the landscapes: 1. Indicators of intensity of material- and energy; the global irradiance, the number of sunny hours, the water budget, and the amount of fitomass. 2. Rate and temporal course of material- and energy transport processes; the relief energy, the mean air temperature, the temperatures in the upper layers of the soil, the water supply and the seasonal differences of the water supply. 3. The degree of human impact; the hemeroby, the landscape fragmentation and the mining activity.

9

Former mining area in terms of subsidence caused by undermining and slope movements in the localities of Slezska Ostrava, Vitkovice and Radvanice

Marschalko M., Juris P.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2008

|

R. 32, z. 1

235-242

EN

The paper deals with some selected engineering-geological conditions for the needs of landscape planning. The geofactors to be studied are numerous (engineering-geological zones, workability of rocks, type of preQuarternary bedrock, floodlands, surface subsidence (caused by undermining), slope movements and radon hazard), while the paper deals with two of them. The first one is undermining, which is evaluated on the basis of terrain subsidence caused by underground mining. It is a significant criterion for the utilization of former mining landscape that is as an interest area the subject of the study. The area is determined by a map sheet No. 15-43-10 in 1:10 000 scale, covering the city districts of Slezska Ostrava, Moravska Ostrava, Vitkovice and Radvanice. The second monitored geofactor is slope deformation. There is an important limiting factor for land use and it must not be ignored during landscape planning. The study is motivated by an insufficient consideration of such information during landscape planning, issuing building permits, etc.

PL

W artykule omówiono wybrane czynniki inżyniersko-geologiczne wpływające na planowanie krajobrazu. Spośród licznych geoczynników (strefy inżyniersko-geologiczne, urabialność skał, rodzaj skał nadkładu czwartorzędu, obecność zalewisk, osiadania spowodowane podebraniem terenu działalnością górniczą, ruchy osuwiskowe, zagrożenie radiacyjne) wybrano dwa. Pierwszy to podebranie, które jest określane na podstawie osiadań powierzchni terenu na skutek podziemnej eksploatacji węgla. Jest to istotne kryterium możliwości wykorzystania terenu pogórniczego, co jest głównym tematem rozważań w niniejszym artykule. Drugim analizowanym geoczynnikiem jest deformacja zboczy (ruchy osuwiskowe). Jest to z kolei ważny czynnik ograniczający możliwość użytkowania terenu pogórniczego, który nie może być pomijany przy pracach w zakresie planowania krajobrazu. Przyczyną wykonania powyższej analizy było niewystarczające branie pod uwagę czynników geoinżynierskich przy planowaniu zagospodarowania krajobrazu, wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę itd. Analizowany w artykule obszar pokazują mapy nr 15-43-10 w skali 1:10 000, obejmujące okręg gmin Slezska Ostrava, Moravska Ostrava, Vitkovice, Radvanice.

10

Proponowane działania

Bohm A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 1-A

195-196

PL

Proponowane działania na rzecz jakości krajobrazu dotyczą kilku obszarów: I. Poziom ogólny - powrót do pochopnie odrzuconych rozwiązań (spójność systemu planowania i obligatoryjność jego elementów, kompetencje administracji państwowej), - uwzględnienie aspektów ekonomicznych planowania krajobrazu, - wdrożenie przyjętej Europejskiej Konwencji Krajobrazowej przez opracowanie i wdrożenie polityki krajobrazowej. II. Poziom prac legislacyjnych - nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tj.: - wprowadzenie obowiązku opracowania miejscowych planów ogólnych, - stosowanie art. 61 wyłącznie w "sąsiedztwie" terenów mających aktualny plan miejscowy, - nowelizacja ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tj. przekazanie części kompetencji dotyczących parków kulturowych administracji państwowej, - wydanie rozporządzeń wykonawczych do ustawy o ochronie przyrody dotyczących obszarów krajobrazu chronionego, obszarów Natura 2000 i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.

EN

Our proposed actions for the sake of landscape quality concern several areas: I. General Level - return to prematurely rejected solutions (cohesion of the planning system and obligatory application of its elements, with determination of the competences of the state administration), - taking into account of economic aspects in landscape planning, - implementation of the approved European Landscape Convention by preparation and implementation of our Landscape Policy. II. Legislation Level - amendment of the Spatial Planning and Land Management Law, including: - introduction of the obligation to prepare General Local Physical Plans, - application of Art. 61 exclusively in the "neighbourhood" of the lands which are covered by a current Local Physical Plan, - amendment of the Landmark Protection and Care Law, with a transfer of some of the competences related to culture parks to the state administration, - issuance of the Executive Orders to the Nature Protection Law, concerning the protected landscape areas, Natura 2000 areas and natural and landscape complexes.

11

Prokrajobrazowe instrumenty planistyczne we Francji, Belgii, Hiszpanii i Portugalii

Wojciechowski K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 1-A

171-179

PL

We Francji niemal wszystkie przepisy prawne wiążące krajobraz z planowaniem przestrzennym mieszczą się w kodeksie urbanistycznym - Code de l`urbanisme. Podstawowym dokumentem jest lokalny plan urbanistyczny (Plans locaux d`urbanisme - PLU) określający: funkcje i formy zabudowy oraz strefy ochronne. Na jego podstawie wydawane są pozwolenia budowlane. Dokument ten musi być zgodny z planami wyższego rzędu wg tzw. SCOT (Schema de Coherence Territoriale). Jego ideą przewodnią jest krajobraz - traktowany jako szkielet wszystkich aspektów przestrzeni. Aby gmina mogła podołać tym zadaniom organizowane są specjalne szkolenia. Instrumentem kontroli wpływu na krajobraz nowych elementów jest specjalny załącznik do pozwolenia na budowę obejmujący widoki projektowej budowli na tle szerszego otoczenia. Wymogi te są zaostrzone w obszarach górskich i nadmorskich. W Belgii przepisy są zróżnicowane dla poszczególnych regionów odpowiedzialnych za kreowanie polityki przestrzennej. Krajobraz traktowany jest jako element tożsamości kulturowej, jakości życia i czynnik rozwoju ekonomicznego. Dlatego w planowaniu jako konieczność uznaje się inwentaryzację zasobów krajobrazowych i analizę jakości krajobrazu z określonych punktów i szlaków widokowych. Przy czym chodzi nie tylko o ochronę istniejących wartości, ale i tworzenie nowych - zwłaszcza w obszarach zdegradowanych, poddawanych procesom rekompozycji. W Hiszpanii w 2006 roku weszły w życie przepisy - zróżnicowane dla poszczególnych prowincji - zwane "prawem o gospodarowaniu terytorium i ochronie krajobrazu". Krajobraz traktowany jest jako wspólne dziedzictwo i element jakości życia a zarazem kryterium warunkujące możliwości rozrostu obszarów miejskich. Poświęcony jest temu specjalny rozdział przepisów dotyczący polityki krajobrazowej i instrumentom zarządzania krajobrazem. Podstawą działania jest system informacji terytorialnej i obowiązkowe przedplanistyczne studia krajobrazowe. W niektórych regionach, np. w Katalonii, stosuje się ponadto katalogi krajobrazów i wytyczne krajobrazowe. Wspomniane prawo wprowadza także instytucję obserwatorium krajobrazowego i mapy krajobrazowe. Dla wypełnienia tych zadań tworzone są w prowincjach specjalne fundusze. W Portugalii krajobraz zaliczany jest do istotnych elementów dziedzictwa narodowego. Niezależnie od parków narodowych i rezerwatów istnieje prawny status "krajobrazów chronionych". Prawo określa 9 poziomów ochrony krajobrazu o zróżnicowanych reżimach. Od obszarów gdzie poprzez nowe budowle należy krajobraz dowartościować, po obszary w których obowiązuje ograniczenie do minimum jakichkolwiek zmian w użytkowaniu terenu.

EN

In France, almost all the legal regulations that associate the landscape with spatial planning are contained in the Urban Planning Code (Code de l`urbanisme). The basic document is the Local Physical Plan (Plans locaux d`urbanisme, PLU) which defines the functions and forms of development, as well as protected zones. The Plan is the basis for issuance of Building Permits. The Plan must comply with a higher level document, the so-called SCOT (Schema de Coherence Territoriale). Its main idea is the landscape treated as a backbone of all spatial aspects. For a municipality to handle its tasks, special training sessions are organised. The instrument of inspection of how new elements affect the landscape is a special enclosure to the Building Permit which includes the views of the designed structure on the background of its broad surroundings. Such requirements are stricter in mountain and coastal areas. In Belgium, the regulations are diverse for specific regions that are responsible for the creation of spatial policy. The landscape is treated as an element of cultural identity, quality of life and aspect of economic development. For that reason, when planning, it is necessary to make an inventory of landscape resources, with landscape quality analysis carried from specific points and viewing routes. The purpose is not only to protect the existing values, but also to create new ones, especially on degraded lands that are subjected to re-composition processes. New regulations were implemented in Spain in 2006. They are diverse for particular provinces, and they are called "the law of land management and landscape protection". Landscape is treated there as common heritage and an element of the quality of life, as well as a criterion that decides of the possibility of urban expansion. A separate chapter is devoted to that issue in the regulations concerning landscape policy and landscape management instruments. The basis for action are the land information system and mandatory pre-planning landscape studies. In some regions, e.g. Catalonia, landscape catalogues and landscape guidelines are applied. The said law also introduces the methods of landscape observatory and landscape maps. To implement such tasks, special funds are raised in the respective provinces. In Portugal, landscape is included among essential elements of national heritage. Besides the national parks and nature reserves, the legal status for "protected landscapes" is ensured. The law specifies nine levels of landscape protection, with diverse restrictions, from the areas where the landscape should be expanded by new structures to the areas where any form of land use must be limited to the minimum.

12

Prokrajobrazowe instrumenty planistyczne w Niemczech

Bohm A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 1-A

181-187

PL

Planowanie w Niemczech traktowane jest jak istotne narzędzie zarządzania państwem, a jego rozbudowany system zaprzecza stereotypom o nieskrępowanej wolności podmiotów fizycznych i prawnych. Podstawę planowej gospodarki przestrzenią stanowi zasada rozdzielności prawa własności gruntów od prawa ich zabudowy i jedynie gmina jest uprawniona do ewentualnego występowania o zmiany statusu terenów (również prywatnych). W tym celu sporządzany jest przez gminę plan zagospodarowania przestrzennego, a zabudowa jest możliwa jedynie na obszarze wyposażonym w odpowiednią infrastrukturę techniczną oraz tam, gdzie dokonano stosownej reparcelacji (np. terenu rolnego). W zagospodarowaniu przestrzennym funkcjonuje podstawowe założenie, że tereny budowlane są największym komponentem majątku narodowego - znacznie przewyższającym istniejący park przemysłowy i inne zasoby finansowe. Są głównym elementem przesądzającym o jakości życia. Potwierdzają to ustawy: - w sprawie ochrony przyrody, opieki nad krajobrazem i zapewnienia wypoczynku na łonie natury (poziom landu), - o ochronie przyrody i opiece nad krajobrazem (poziom federalny). Punkt ciężkości tradycyjnego planowania przestrzennego leżał dotąd w kształtowaniu terenów zabudowanych i komunikacji. Tereny otwarte były zatem "resztą". W ostatnich latach zarysowała się tendencja do odwrócenia tego kanonu. Wiodącą rolę przyznaje się kształtowaniu środowiska i krajobrazu, a "resztą" są tereny zabudowane. W tym kontekście na terytorium Lausitz - Dolnych Łużyc - realizuje się obecnie jedna z najciekawszych współczesnych koncepcji krajobrazowych. Wieloletnia eksploatacja w czasach NRD węgla brunatnego spowodowała tam powstanie rozległego "pojezierza" o powierzchni ok. 127 tys. hektarów. Obszar ten, podobnie jak wcześniej Zagłębie Ruhry, znalazł się w polu zainteresowania IBA - Międzynarodowej Wystawy Budownictwa - mającej w Niemczech ponad stuletnią tradycję. W rezultacie w 1999 r. powstał projekt o nazwie nawiązującej do położonych w sąsiedztwie parków zakładanych w XIX w. przez księcia Puckler-Muskau - Furst-Puckler-Land. Wpisuje się on w szerszy kontekst znany pod nazwą Idea Quo - Tworzenia Osi Tożsamości i Jakości Regionów Turystycznych między Bałtykiem a Morzem Egejskim w ramach projektu INTERREG III B i ma być ukończony w roku 2010.

EN

Planning is treated in Germany as an essential state governing tool, and the extended planning system contradicts the stereotypes of unrestricted natural and legal entities' freedom. The principle of the separation of land ownership from the right to development is the basis of planning, and only the municipality is authorized to apply for changing the land status (including private land). For that purpose, the municipality prepares a spatial plan, and development is possible only on the land equipped with proper technical infrastructure or wherever land has been subdivided (e.g. the farm lands). Spatial planning is based on the principal assumption that development lands are the largest components of national assets, much exceeding the existing industrial resources and other financial resources. Land is the main element which decides about the quality of life. Those are confirmed by the laws: - Nature Protection Law, Landscape Care and Relax in the Nature Laws (on the Land level), - Nature Protection Law and Landscape Care Law (on the federal level). The point of gravity of traditional spatial planning lied earlier in the shaping of developed land and transportation systems. Open areas were the "remaining lands". In recent years, a trend to reverse that principle was marked. A lead role was assigned to environmental and landscape shaping, while the developed lands are rather the "remaining lands". In that context, the territory of Lower Lausitz has implemented one of the most interesting present-day landscape conceptions. Long-term brown coal extraction operation caused there, during the Democratic German Republic days, the development of large man-made lakes covering about 127,000 hectares. That area, similarly to the Ruhr Basin, became the area of interest of the International Building Exhibition (IBA), with over a hundred years of tradition. In 1999, a project was introduced. Its name referred directly to the name of the parks established in the vicinity by Prince Puckler-Muskau in the 19th century: Furst-Puckler-Land. The project is part of a larger context called Idea Quo - Creation of the Tourist Region Identity and Quality Axis between the Baltic and the Egean Seas, under the INTERREG III B Project, to be completed in 2010.

13

Aktualne tendencje zagospodarowania krajobrazu w instytucie planowania i projektowania krajobrazu politechniki w Zwoleniu

Jancura P., Slamova M., Kulanda M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

206-209

PL

Od roku 1994 zagadnienie krajobrazu stało się ważnym przedmiotem w Instytucie Planowania i Projektowania Krajobrazu na Wydziale Ekologii i Nauk o Środowisku Politechniki w Zwoleniu (Słowacja). Koniecznym wymogiem jest stosowanie metod interaktywnych oraz przetwarzanie i opracowywanie dokumentacji nie tylko z udziałem ekspertów, ale także władz lokalnych, przedsiębiorców, jak również społeczeństwa. Czynnikiem integrującym jest cel - stan jakości krajobrazu. Należy do niego dochodzić zbiorowym wysiłkiem wszystkich uczestniczących stron.

EN

Since 1994 the topic of landscape is an important subject at the Department of Landscape Planning and Design, Faculty of Ecology and Environment, Technical University in Zvolen. The basic tool used for solving land problems, are landscape studies and landscape planning. Results are usually presented through the physical planning. Landscape is considered to be everything starting with spatial design, through park design and landscape architecture. Another is the term gardening, dealing with park and garden design. It is considered in Slovakia, that practical application of the landscaping, leads to the land care. A necessary requirement is the use of interactive methods and documentation processing with participation of not only experts but local governments, businessmen and the public, too. Integrating factor is the target - landscape quality condition which should be reached by a collective effort of all participating specialists.