Przedstawiono analizę zużycia ciepłej wody użytkowej i ciepła niezbędnego do jej przygotowania dla sześciu budynków wielorodzinnych osiedla Baranówka. Porównano rzeczywiste zużycie ciepła z obliczeniowym zapotrzebowaniem na energię. Opisano metodę obliczania ilości zużywanej energii cieplnej potrzebnej do przygotowania ciepłej wody użytkowej.
EN
There is represented analysis of consumption of hot use-water and heat necessary to prepare it, for six multi-family buildings on Baranówka housing estate. Also there is presented a comparison between real heat consumption and analytical energy demand. Besides this there is a description of methodology of calculation quantity of heat energy needed for hot use-water preparation.
Przedstawiono propozycję zakresu badań stanu technicznego i wyniki badań przeprowadzonych na jednym z lubelskich osiedli z budynkami prefabrykowanymi. Badania takie są pomocne w opracowaniu programu rewitalizacji. Analiza na podstawie kart przeglądu stanu technicznego budynków pozwoliła określić stan techniczny prefabrykowanych budynków mieszkalnych systemu wielkoblokowego, znajdujących się na osiedlu Moniuszki, jako zadowalający. Mimo to zakwalifikowano je do dalszych działań naprawczych.
EN
The paper presents a proposal for the scope of investigations into technical condition, and the results of those investigations, carried out on an estate of prefabricated buildings in Lublin. Such investigations are helpful in the preparation of a revitalization programme. Analysis based on inspection sheets relating to the technical condition of buildings made it possible to determine that the prefabricated large-block residential buildings on the Moniuszki estate were in a satisfactory technical condition. In spite of this they were qualified for further repair work.
Przedstawiono propozycję ankiety i wyniki badań społecznych przeprowadzonych na jednym z lubelskich osiedli z budynkami prefabrykowanymi. Badania takie są pomocne w opracowaniu programu rewitalizacji.
EN
This paper contains a proposed questionnaire and the results of social research conducted on an estate in Lublin consisting of prefabricated buildings. Such research is helpful in the development of a revitalization programme.
W trakcie realizacji dwukondygnacyjny budynek mieszkalny uległ wychyleniu z pionu wskutek nierównomiernego osiadania fundamentu. Podobne przypadki występują często, gdy obiekty są posadowione na uwarstwionym, słabym podłożu z nachylonym stropem warstwy nośnej. Przeanalizowano i wyjaśniono przyczyny awarii i podano sposoby zabezpieczenia budynku.
EN
During construction, a two-storey residential building came to deviate from vertical as a result of non-uniform subsidence of the foundation. Similar cases occur frequently when structures are built on a weak, layered base with inclination of the roof of the supporting layer. The reasons for the problem are analysed and explained, and methods of securing the building are described.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Improving of building thermal protection, improving of energy efficiency of heat supply systems for room heating in building and enabling effective use of renewable heat sources create appropriate indoor conditions and, at the same time, extort the need for application of heating installations with accurately determined nominal temperature of heating medium. The paper presents results of investigations and analysis aiming at determination of the optimal nominal temperature of water-based heating installation in function of a heat source type and building thermal protection condition. In the investigations mainly authors’ own method and computer program based on this method were used. The program was used to determine simultaneously the optimal thermal protection, installation and the heat source. The method applied uses the goal function in the form of total, discounted, average annual costs related to building thermal protection, installation and heat source for a dwelling – the total costs to fulfil required thermal conditions in the building. In the initial analysis the limit values for the nominal temperature of heating installation were defined depending on the heater type and the building thermal protection condition.
PL
Doskonalenie ochrony cieplnej budynku, poprawa sprawności energetycznej układów zaopatrzenia w ciepło ogrzewanych pomieszczeń budynku, umożliwienie efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł ciepła stwarzają warunki i jednocześnie wymuszają potrzebę stosowania instalacji grzewczych z odpowiednio dobraną temperaturą nominalną czynnika grzewczego. W artykule przedstawiono rozważania i wyniki badań zmierzających do określenia optymalnej temperatury nominalnej wodnej instalacji centralnego ogrzewania w funkcji rodzaju źródła ciepła i stanu ochrony cieplnej budynku mieszkalnego. W badaniach wykorzystano głównie własną metodę i zbudowany w oparciu o nią programy komputerowy służący do jednoczesnego wyznaczania optymalnej ochrony cieplnej budynku, instalacji i źródła ciepła. Przyjęta metoda wykorzystuje funkcję celu w postaci zdyskontowanych przeciętnych rocznych kosztów całkowitych dotyczących ochrony cieplnej, instalacji i źródła ciepła dla budynku mieszkalnego – kosztów całkowitych uzyskania wymaganych warunków cieplnych w budynku. W analizie wstępnej określono wartości graniczne temperatury nominalnej instalacji centralnego ogrzewania w zależności od rodzaju stosowanych grzejników i stanu ochrony cieplnej ogrzewanego budynku.
Obecny poziom wymagań użytkowych obiektów mieszkalnych znacznie odbiega od tych, jakie miały miejsce jeszcze kilka lat temu. Wraz ze wzrostem wymagań użytkowych pojawił się również problem związany z oceną przydatności do użytkowania. Przedstawiono przykład oceny stanu eksploatacyjnego obiektu z zastosowaniem zbiorów rozmytych, w którym do oceny przydatności użytkowej budynku mieszkalnego posłużono się wspomnianymi kryteriami.
EN
The present level of usability requirements for residential buildings is very different than it was a few years ago. With the increased level of usability requirements, a problem has also arisen relating to assessment of usability. This article contains an example of an assessment of the state of usability of a building using fuzzy sets, where the usability of a residential building is assessed using specified criteria.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Article presents results of the investigation of the optimal thermal insulation, water central heating installation and an individual heat source for a dwelling house. Determination of optimal solution was carried out using computer programme based on the objective function represented by total costs of achieving required thermal conditions in the building. Description of the objective function, assumptions made, and the computer program is given.
PL
Przedstawiono wyniki badań związanych z wyznaczaniem optymalnej izolacji cieplnej budynku, instalacji centralnego ogrzewania wodnego i indywidualnego źródła ciepła dla budynku mieszkalnego. Badania przeprowadzono za pomocą programu komputerowego przeznaczonego do określania wymienionych wielkości na podstawie funkcji celu w postaci kosztów całkowitych uzyskania wymaganej temperatury wewnętrznej i ilości powietrza wentylacyjnego jak również ilości c.w.u. W wyniku badań ustalono optymalne wartości współczynników przenikania ciepła U przegród zewnętrznych budynków: wielorodzinnego i jednorodzinnego w funkcji stosowanych indywidualnych źródeł ciepła. Rozważano jednoelementowe lub wieloelementowe źródła ciepła. Elementami źródeł były: kotły grzewcze, elektryczna sprężarkowa pompa ciepła, grzałki i grzejniki elektryczne oraz kolektory słoneczne. Dla wybranych biwalentnych i multiwalentnych źródeł ciepła wyznaczono optymalne udziały mocy nominalnych elementów składowych, w tym również wielkości dotyczące układów solarnych dla budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych. Określono także optymalne temperatury nominalne czynnika grzewczego w instalacjach c.o., współpracujących z niskotemperaturowymi źródłami ciepła. Wyznaczone stany optymalne cechuje pewna zależność od zmiennych czasowo i trudnych do jednoznacznego określenia współczynników wzrostu kosztów. Mimo tego przedstawione przebiegi wartości optymalnych mogą być pomocą przy kompleksowym opracowaniu zasilania w ciepło budynku mieszkalnego z wykorzystaniem energii odnawialnej, a szczególnie słonecznej.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Article presents a method of simultaneous determination of an optimal heat protection and heat source for a dwelling-house. Examples of results of an investigation performed for a selected building by a computer program using the proposed method are shown as well.
PL
Przedstawiono metodę jednoczesnego wyznaczania najkorzystniejszej ochrony cieplnej i źródła ciepła dla budynku mieszkalnego na podstawie jednokryterialnej funkcji celu. Wyróżnikiem rozwiązania optymalnego są przeciętne roczne koszty całkowite uzyskania wymaganej temperatury wewnętrznej oraz podgrzania potrzebnej ilości ciepłej wody dla rozważanego budynku. Opracowanie metody wymagało rozpoznania wrażliwości funkcji celu na wielkości ją określające. Efektem przeprowadzonego rozpoznania było przyjęcie opisu funkcji celu w postaci zagadnienia deterministycznego. Ważnym składnikiem opisu jest model ujmujący przebieg czasowy bilansu cieplnego budynku ze zwróceniem szczególnej uwagi na stan zapotrzebowania ciepła w okresie początku i końca sezonu grzewczego, ze względu na określanie źródeł ciepła wykorzystujących energię odnawialną. W celu wyznaczania zapotrzebowania ciepła przyjęto ogólnie sposób podany w PN-EN 02025, dokonując jego adaptacji i rozszerzeń w kierunku kilku różnych metod. W opracowaniu zawarto ocenę rozszerzeń i głównych uproszczeń oraz możliwości stosowania przyjętych metod, zależnie od rozważanego przypadku optymalizacji. Dla poszczególnych rozszerzeń sporządzono katalogi danych wejściowych zawierających przeciętne dla okresów cząstkowych sezonu grzewczego (roku): liczby wymian powietrza wentylacyjnego dla różnych rodzajów budynków i ich szczelności powietrznej, dobowe zyski ciepła od promieniowania słonecznego dla rozważanych typów przegród budowlanych, sumy dobowe promieniowania słonecznego na płaszczyzny o wybranych orientacjach. Integralną częścią uzupełnień jest również grupa tablic współczynników charakterystycznych dla przyjętego sposobu wyznaczania nieustalonego przepływu ciepła przez przegrody budowlane. Bazą klimatyczną są opracowane dla potrzeb metody roczne przebiegi średnie dla kilku stacji meteorologicznych, obejmujących obszar Polski. Przyjęty sposób wyznaczania optymalnych wielkości wykorzystuje: w odniesieniu do zmiennych o charakterze ciągłym, po przeprowadzeniu dekompozycji i normowania, metodę gradientów, natomiast w odniesieniu do zmiennych o charakterze dyskretnym, ze względu na niewielką liczebność zbiorów tych zmiennych, metodę kolejnych porównań. Ten stał się podstawą programu komputerowego "MULTIWAL". W artykule zawarto również przykładowe wyniki badań przeprowadzonych za pomocą opracowanego programu komputerowego dla wybranego budynku mieszkalnego.
Radon, promieniotwórczy gaz szlachetny, może być przyczyną zwiększonego ryzyka zachorowań na raka płuc i górnych dróg oddechowych. Stężenia tego gazu w budynkach mieszkalnych nierzadko osiągają wartości znacznie przekraczające dopuszczalny limit, czyli 200 Bq/m3. W artykule przedstawiono wyniki badań mających na celu stwierdzenie, czy w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) występują rejony o podwyższonym potencjale radonowym oraz wskazanie zależności między poziomem stężeń radonu a lokalnymi warunkami geologicznymi i działalnością górniczą. W czasie realizacji badań wykonano ponad 900 długoterminowych (trwających do 6 miesięcy) pomiarów stężeń radonu w budynkach mieszkalnych usytuowanych na całym obszarze GZW. Podstawową metodą pomiarową była metoda pasywna pomiarów radonu z wykorzystaniem detektorów śladowych cząstek alfa. Ponadto prowadzono wstępne krótkoterminowe pomiary stężenia tego gazu za pomocą detektorów z węgla aktywnego. W celu dokładniejszego wyjaśnienia mechanizmów wpływających na migrację i przenikanie radonu do budynków wykonano pomiary stężenia radonu w powietrzu glebowym i jego ekshalacji z gleby. Budowę warstwy przypowierzchniowej w wybranych miejscach, charakteryzujących się podwyższonym potencjałem radonowym określono na podstawie badań geofizycznych (elektrooporowych). Wyniki badań oraz analiza danych geologicznych i górniczych pozwoliła na stwierdzenie, że średnie stężenie radonu w budynkach na obszarze GZW wynosi 46 Bq/m3, istnieje jednak zależność stężeń tego gazu od regionalnych i lokalnych warunków geologicznych. Niskie koncentracje radonu stwierdzono w obszarze występowania ilastych osadów miocenu, czyli w południowej i zachodniej części GZW. Wyższy poziom radonu obserwowano w obszarze pozbawionym izolującej warstwy iłów trzeciorzędowych. Najwyższe stężenia radonu występują w obrębie triasowych niecek (rys. 1 i 2). Stwierdzono, że utworami szczególnie sprzyjającymi migracji i ekshalacji radonu są dolomity kruszconośne, tworzące rozległe wychodnie na powierzchni. Na podstawie pomiarów terenowych, laboratoryjnych, opracowano schemat migracji i ekshalacji radonu z wychodni różnych utworów geologicznych (rys. 5). Analiza wyników pomiarów na tle działalności górniczej wskazała na istnienie związków między eksploatacją rud i węgla kamiennego a poziomem koncentracji radonu w budynkach. Bezpośrednią przyczyną występowania podwyższonych stężeń radonu w budynkach są rozluźnienia skał i gruntów oraz naruszenia budynków, ułatwiające wnikanie gazów do ich wnętrz. W obszarach intensywnej działalności górniczej, a przede wszystkim w rejonach nakładania się wpływów płytkiej i głębokiej eksploatacji węgla i rud, poziom stężeń radonu w budynkach znacznie przekracza wartości średnie dla GZW (rys. 4). Współczesny rozwój procesów krasowych, wywołanych przez wpływy eksploatacji górniczej zarówno dawnej, jak i współczesnej, jest zjawiskiem dodatkowo ułatwiającym migrację gazów. Procesy fizyczne i chemiczne powodujące odnowienie krasu, szczególnie intensywnie zachodzą w środowisku skał węglanowych. Stwierdzono, że w obrębie miast Piekary Śląskie i Jaworzno lokalne warunki geologiczne i górnicze szczególnie sprzyjają migracji i ekshalacji radonu.
EN
Radon, a radioactive noble gas can be the reason of increased risk to fall of lungs and upper respiratory tract. Concentrations of this gas in dwellings reach values considerably exceeding the permissible limit, i.e. 200 Bq/m3. The article presents results of investigations which goals were as follow: - to find out if in the area of Upper Silesian Coal Basin (USCB) occur regions with enhanced radon potential, - to find out dependence between the radon levels and geological conditions as well as mining activity. In frame of the work more than 900 long-term (lasting up to 6 month) measurements of radon concentrations in dwellings situated in the entire USCB were carried out. Preliminary short-term measurements of radon concentration by means of charcoal detectors were done. The passive method, based on solid state nuclear track detectors (SSNTD) has been used for long-term radon measurements. In order to explain more exactly the mechanism influencing the migration and penetration of radon to buildings, measurements of radon in soil concentrations and its exhalation from soil were carried out. The structure of strata situated close to the surface in selected sites characterized by increased radon potential was investigated with the application of geophysical methods (electroresistivity). The results of investigations and analysis of geological and mining data allowed to calculate that the average radon concentration in buildings in USCB area is equal to 46 Bq/m3, however the correlation between radon concentrations and regional and local geological conditions is observed. Low radon concentrations were measured in the area of occurrence of silty Miocene sediments, i.e. in the southern and western part of USCB. Higher radon levels were observed in areas without the insulating layer of Tertiary clays. The highest radon concentrations occur within the Triassic sinclines (Fig. 1 and 2). It has been found that migration and exhalation of radon is the easiest for ore-bearing dolomites, especially in case of widespread outcrops on the surface. On the basis of field measurements and laboratory tests a scheme of radon migration and exhalation from outcrops of different formations has been developed (Fig. 5). The analysis of the results shown the correlation between mining activity (ore and hard coal mining) and radon levels in dwellings. The main reason of occurrence of increased radon concentrations in buildings are- fissures in rocks, ground loosening and damages of buildings structure enables gas penetration to their interiors. In areas of intensive mining activity, first of all in regions where impacts of shallow ore mining are intensified by deep hard-coal extraction, the level of radon concentration considerably exceeds the average values for the Upper Silesian Coal Basin (Fig. 4). The current development of karst processes caused by impact of mining operation both in the past and at the present time is a phenomenon additionally making easier gas migration. Physical and chemical processes causing karst rejuvenation occur particularly intensively in carbonate rocks. It has been found that within the city Piekary Śląskie and Jaworzno local geological and mining conditions are particularly good for radon migration and exhalation.
W artykule przedstawiono metodę prognozowania kosztów usuwania szkód górniczych w budynkach, opracowaną w Głównym Instytucie Górnictwa. Zaprezentowana metoda powstała w wyniku badań statystycznych, którymi objęto pięć rejonów z terenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Są to osiedla mieszkaniowe, o zróżnicowanych typach zabudowy; wielkomiejskiej - centrum dużego miasta, podmiejskiej jednorodzinnej i wiejskiej zagrodowej. W każdym z tych rejonów kilkakrotnie ujawniały się na powierzchni wpływy bezpośrednie eksploatacji górniczej. Analizą objęto wszystkie zdarzenia oddziaływania deformacji pogórniczych na budynek, co pozwoliło na uzyskanie próby o liczebności 1732. Zakres badań ograniczono do budynków o konstrukcji tradycyjnej i tradycyjnej ulepszonej. Wykorzystując materiały faktograficzne każdemu ze zdarzeń przypisano cechy charakteryzujące: warunki geologiczno-górnicze, przebieg eksploatacji górniczej, deformacje powierzchni, odporność budynków, szkody górnicze i koszty ich usuwania. Znaczną część danych umieszczono w komputerowej "Bazie Danych o Obiektach", zaprojektowanej przy zastosowaniu programu Access'97. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, wynikających z analizy wielu przypadków eksploatacji górniczej i jej skutków, sformułowano następującą tezę: koszty usuwania szkód górniczych w budynkach zależą od różnicy między kategorią odporności i kategorią terenu górniczego oraz od krotności oddziaływania eksploatacji. Różnicę między kategoriami budynku a terenu nazwano odpornością względną. Badania statystyczne zależności między powyższymi zmiennymi pozwoliły na wyznaczenie funkcji prawdopodobieństwa uszkodzenia budynku i wartości oczekiwanej kosztu jego naprawy. Na ich podstawie zbudowano model probabilistyczny kosztów usuwania szkód. Z przeprowadzonych badań wynika, że prawdopodobieństwo uszkodzenia budynku zależy od odporności względnej i krotności eksploatacji, natomiast koszty jego naprawy są zależne w istotny sposób tylko od kubatury. Zastosowanie modelu probabilistycznego umożliwia prognozowanie najbardziej prawdopodobnych kosztów oraz określenie przedziału ufności, w którym, na założonym poziomie prawdopodobieństwa, będą się mieścić rzeczywiste koszty. Zaprezentowana metoda prognozowania kosztów usuwania szkód w budynkach może być zastosowana do analizy ekonomicznej projektowanej eksploatacji górniczej. Jej wyniki będą stanowić składnik, tzw. kosztów środowiskowych przedsięwzięcia.
EN
The article presents the method of cost prediction of mining damage removal in buildings, developed at the Central Mining Institute. The presented method arose as a result of statistical investigations, which covered five regions in the Upper Silesian Coal Basin. These are housing estates, with diversified types of building development: buildings in centres of great citites, suburban one-family houses and country farm houses. In each of these regions several times appeared on the surface the direct impact of mining operations. The analysis covered all events relating to the post-mining deformation impact on the building, what enabled to obtain 1732 samples. The scope of investigations was limited to buildings of traditional and traditional improved construction. Taking advantage of fact-related materials, characterizing features were ascribed to each event: geological and mining conditions, course of mining operations, surface deformations, resistance of buildings, mining damages and costs of their removal. A considerable part of data one has placed in the computer "Data Base of Objects", designed when using the program Access'97. On the basis of hitherto gained experience, resulting from the analysis of many cases of mining operations and their effects, the following thesis was formulated: The costs of removal of mining damages in buildings depend on the difference between the resistance category as well as mining area category and the multiplication factor of mining impact. The difference between the categories of the building and the area was called relative resistance. Statistical investigations relating to the dependence between the above-mentioned variables enabled to determine the probability function of building damage and the expected cost of its repair. On their basis the probabilistic model of damage removal costs was constructed. From the carried out investigations it results, that the probability of building damage depends on the relative resistance and multiplication factor of extraction, whereas the costs of its repair depend in an essential way only on the cubature. The application of the probabilistic model enables to predict the most probable costs and to determine the confidence interval, where on an assumed probability level the real costs will be situated. The presented method of cost prediction of damage removal in buildings can be applied with respect to the economic analysis of planned mining operations. Its results will constitute the component of the socalled environmental costs of the undertaking.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.