The rocky sandstone landforms, which are interesting geotouristic objects, occur in the eastern part of Istebna village. The series of rock walls and pulpits is located on the southern slopes of the Karolówka Range. Fragments of the upper sandstones of Istebna Formation (Upper Cretaceous–Paleocene) crop out within these rocks. They represent the period of intensive supply of the clastic material into the Outer Carpathian Silesian Basin leading to the origin of thick-bedded , very coarse-grained sandstones and conglomerates. The occurrence of large, numerous crystalline rocks is a particular and unique feature of these outcrops. These magmatic and metamorphic rocks were derived from the basement of the Carpathian basins. This paper describes the detailed characteristics of these rocky landform objects.
PL
We wschodniej części wsi Istebna występują piaskowcowe formy skałkowe, które są interesującymi obiektami geoturystycznymi. Są to serie ambon i ścian skalnych znajdujące się w kilku miejscach na południowych zboczach grzbietu Karolówki. W ich obrębie odsłonięte są fragmenty profilu górnych piaskowców formacji istebniańskiej jednostki śląskiej (górna kreda-paleocen), które reprezentują okres intensywnej dostawy materiału okruchowego do karpackiego basenu śląskiego, w efekcie czego powstały serie gruboławicowych i bardzo gruboławicowych piaskowców i zlepieńców. Szczególną cechą związaną z tymi wychodniami jest obecność licznych i dużych bloków skał krystalicznych: magmowych i metamorficznych, pochodzących z erozji podłoża, na którym rozwinęły się baseny karpackie. W niniejszym artykule dokonano charakterystyki jednostkowej tych obiektów skałkowych.
The article presents the different hydrogeological conditions and describes the water and sewage system in the Brennica river basin (about 82 km2). In this region, the Quaternary and Cretaceous aquifers, influence the groundwater supply. Hydrogeological mapping of the area was carried out in July 2012. During fieldworks 179 hand-dug wells were inventoried, in which depths to the groundwater level, pH and electrolytic conductivity of water were measured. In the next step the results of the fieldwork were verified and marked on the digital topographic map of the study area. Interpolation and extrapolation methods were used to transform point data to spatial data. As a consequence of the research, a contour map of the first groundwater level was constructed. In order to make the map readable, variable intervals of contour lines were used. The water table in the highland river basins occurs at very small depths on the hilltops and intersects the land surface in the valleys. It is contiguous with the upper surface of streams and swamps. Groundwater flow systems in the region are generally small and the aquifer boundaries are coincident with surface water divides. There is no regional ground water flow system. The groundwater is relatively vulnerable to pollution.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Activity of soil enzymes is considered as a good indicator of natural and anthropogenic disturbances of the functioning of the soil. Heavy metals can inhibit the activity of enzymes in varying degree, depending on soil properties such as content of clay materials, organic matter and pH of soil solution. The aim of this study was to determine the effect of physicochemical and biological properties of soils on the condition of Norway spruce stands in Silesian Beskid. In the soil samples enzymatic activity of four enzymes (alkaline and acid phosphatase, dehydrogenase and urease) and concentration of three selected heavy metals (Cd, Pb, Zn) and sulfur were determined. The analyses showed no reduced activity of investigated enzymes. Presumably, despite of low pH values of the soil, organic matter contained in the soil is able to effectively bind heavy metal ions, limiting their cycling in the environment. It can be concluded that the condition of spruce stands in Silesian Beskid is not affected by the soil contamination.
PL
Aktywność enzymów glebowych uważana jest za dobry wskaźnik naturalnych i antropogennych zaburzeń w funkcjonowaniu gleby. Metale ciężkie w różnym stopniu mogą hamować działanie enzymów w zależności od takich właściwości gleb, jak: zawartość materiałów ilastych, gliny, materii organicznej czy wartości pH roztworu glebowego. Celem pracy było określenie wpływu właściwości fizykochemicznych i biologicznych gleb na kondycję drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Próbki glebowe zbadano pod względem aktywności enzymatycznej (fosfataza kwaśna i zasadowa, dehydrogenaza, ureaza) oraz koncentracji trzech wybranych metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) i siarki. Analizy nie wykazały obniżonej aktywności badanych enzymów. Prawdopodobnie, mimo niskich wartości pH gleby, zawarta w niej materia organiczna efektywnie wiąże metale ciężkie, ograniczając ich obieg w środowisku. Można stwierdzić, że stan drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim nie ma związku z zanieczyszczeniem gleb na tym terenie.
Activity of soil enzymes is considered as a good indicator of natural and anthropogenic disturbances of the functioning of the soil. Heavy metals can inhibit the activity of enzymes in varying degree, depending on soil properties such as content of clay materials, organic matter and pH of soil solution. The aim of this study was to determine the effect of physicochemical and biological properties of soils on the condition of Norway spruce stands in Silesian Beskid. In the soil samples enzymatic activity of four enzymes (alkaline and acid phosphatase, dehydrogenase, urease) and concentration of three selected heavy metals (Cd, Pb, Zn) and sulfur were determined. The analyses showed no reduced activity of investigated enzymes. Presumably, despite of low pH values of the soil, organic matter contained in the soil is able to effectively bind heavy metal ions, limiting their cycling in the environment. It can be concluded that the condition of spruce stands in Silesian Beskid is not affected by the soil contamination.
PL
Aktywność enzymów glebowych uważana jest za dobry wskaźnik naturalnych i antropogennych zaburzeń w funkcjonowaniu gleby. Metale ciężkie w różnym stopniu mogą hamować działanie enzymów, w zależności od właściwości gleb, takich jak zawartość materiałów ilastych, gliny, materii organicznej czy wartości pH roztworu glebowego. Celem pracy było określenie wpływu właściwości fizykochemicznych i biologicznych gleb na kondycję drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Próbki glebowe zbadano pod względem aktywności enzymatycznej (fosfataza kwaśna i zasadowa, dehydrogenaza, ureaza) oraz koncentracji trzech wybranych metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) i siarki. Analizy nie wykazały obniżonej aktywności badanych enzymów. Prawdopodobnie mimo niskich wartości pH gleby, zawarta w niej materia organiczna efektywnie wiąże metale ciężkie, ograniczając ich obieg w środowisku. Można stwierdzić, że stan drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim nie ma związku z zanieczyszczeniem gleb na tym terenie.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The research was conducted in selected spruce stands of the Silesian Beskids aged over 70 at altitudes from 403 m a.s.l. to 794 m a.s.l. in 2008. The samples were taken and processed in compliance with standard dendrochronological methodology. Tree rings were measured and the treering curves were synchronized using the PAST4 application. The age trend was removed in the ARSTAN application and the climatic influences were modelled in the DendroClim application. The regional standard tree-ring chronology shows an obvious decrease in the radial increment from the beginning of the 1970s to the mid-1990s. The gradual increase in radial increment which followed in the second half of the 1990s was interrupted in 2000, 2003, and 2006. Most of the years with the decreased radial increment have been confirmed by the analysis of significant negative years. The radial increment statistically significantly correlates with the precipitation in July and September of the previous year, precipitation in June of the year in question and precipitation during the vegetation period. Moreover, the growth of spruce is statistically significantly affected by temperatures in October of the previous year and March of the year in question. Additionally, the paper includes habitual monitoring of trees and the volume of salvage cutting in these districts. The condition of the habit of trees and the development of salvage cuttings agree with the hypothesis about strong stress load or its considerable increase in 2003 and the following years.
Numerous pseudokarst caves occur along the ridges and mountain slopes of the Silesian Beskid. These caves form in thick-bedded sandstones with dips no more than 35 , as a result of the opening of crevices present in the rock massif; this process is related to gravitational mass movements. Comparison between the direc-tions of joints and the directions of passages of fifteen selected caves shows that caves occuring in flysch rocks may form along all joint sets. The joint network of the researched area is composed of a two fold-oblique sets -Sp and SL; cross-fold set - T; and three fold-parallel sets - L, L’ and L”.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiona praca przedstawia różnice w wybranych właściwościach fizyko-chemicznych wód pomiędzy dopływem (Potok Dupniański - zlewnia zalesiona) a odbiornikiem (rzeką Olzą - zlewnia rolnicza i zurbanizowana). Jakość wód potoku poza okresami roztopowymi jest znacznie wyższa. Czynnikiem determinującym przynależność do poszczególnych klas czystości jest przeważnie odczyn ich wód. Wody odbiornika są gorszej jakości, o której decydują często zawartości nieorganicznych form azotu.
EN
Presented paper contain difference in chosen physic-chemical water parameters between inflow (Potok Dupniański - forest catchment) and outflow (Olza river - agricultural and urban catchment). The stream water quality, beside the snow melting period is higher. The main and determining element for water classifies is their reaction. Waters from Olza river are of pure quality, which is the effect of the inorganic nitric form.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedmiotem opracowania są warstwy krośnieńskie budujące pasmo Koniaków - Kamesznica we wschodniej części Beskidu Śląskiego. Utwory te wykształcone są głównie w litofacji: piaskowców zlepieńcowatych, piaskowców i piaskowców z mułowcami. Sedymentologiczna analiza facjalna wykazała, że utwory te sedymentowały w obrębie głębokomorskiego stożka, w stożku środkowym i zewnętrznym. W większości sprofilowanych odsłonięć warstwy te reprezentują typowe cechy utworów powstających w środowisku kanałów rozprowadzających. Jedynie w przypadku kamieniołomu Kamesznica część profilu wykazuje cechy charakterystyczne dla osadów lobowych. Utwory te mogły powstawać w obrębie basenu położonego na południu od kordyliery śląskiej i będącego przedłużeniem basenu dukielsko-grybowskiego ze strefy Michalczowej
EN
The paper deals with the Krosno Beds that form the Koniaków - Kamesznica range in the western part of the Silesian Beskid Mts. The strata are developed mainly in the lithofacies of conglomeratic sandstones, sandstones, and sandstones with mudstones. As a result of sedimentological facies analysis, they have been found to represent deposits of a deep-sea fan, in the middle fan and lower one. In most of the outcrops studied, the rocks reveal typical features of the strata formed in the environment of distributing channels. Only in one case, i.e. in the Kamesznica quarry, does a part of the profile show characteristics of the lobe deposits. The strata studied could be formed within a basin situated south of the Silesian Cordillera, the basin having being an extension of the Dukla-Grybów basin of the Michalczowa zone
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.