Podczas wyładowań piorunowych system zwodów i przewodów odprowadzających jest źródłem wysokiego napięcia i stanowi istotne zagrożenie dla samego obiektu, jak i pracujących w nim urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przewody o izolacji wysokonapięciowej coraz częściej stosowane są w ochronie odgromowej celem zmniejszenia wymaganego odstępu separacyjnego. Niestety bardzo często błędnie interpretowane, wyznaczane i badane parametry przewodów o izolacji wysokonapięciowej zamiast ograniczać zwiększają zagrożenie piorunowe chronionych obiektów. W artykule przeanalizowano problemy związane z przewodami o izolacji wysokonapięciowej stosowanymi do odprowadzania prądu piorunowego.
EN
During lightning discharges, the system of air-termination rods and conductors are source of high voltage and poses a significant threat to the building itself as well as the electrical and electronic devices working in it. Cables with high voltage insulation are increasingly used in lightning protection in order to reduce the required separation distance. Unfortunately, very often, incorrectly interpreted, determined and tested parameters of high-voltage cables, instead of limiting them, increase the lightning risk of the protected objects. The article analyses the problems associated with high voltage insulated cables used to discharge lightning current.
Zmiany w polskim prawie dotyczące rozliczeń pomiędzy mikro wytwórcami energii elektrycznej a operatorami systemu elektroenergetycznego stawiają w nowym świetle sens inwestowania w odnawialne źródła i skłaniają do stosowania własnych magazynów energii. W artykule omówiono alternatywne rozwiązania techniczne umożliwiające gromadzenie energii w kontekście opłacalności inwestycji w odnawialne źródła energii, a w szczególności w systemy fotowoltaiczne. Omówiono również kwestie ochrony przed wyładowaniami piorunowymi i przepięciami magazynów energii elektrycznej.
EN
Changes in Polish law concerning settlements between micro electricity producers and electricity system operators put a new light on the sense of investing in renewable sources and encourage the use of own energy storage. The article discusses alternative technical solutions enabling energy collection in the context of profitability of investments in renewable energy sources, in particular in photovoltaic systems. The issues of protection against lightning discharges and overvoltages in electricity storage were also discussed.
Zmiany w polskim prawie dotyczące rozliczeń pomiędzy mikrowytwórcami energii elektrycznej a operatorami systemu elektroenergetycznego stawiają w nowym świetle sens inwestowania w odnawialne źródła i skłaniają do stosowania własnych magazynów energii. W artykule omówiono alternatywne rozwiązania techniczne umożliwiające gromadzenie energii w kontekście opłacalności inwestycji w odnawialne źródła energii, a w szczególności w systemy fotowoltaiczne. Omówiono również kwestie ochrony przed wyładowaniami piorunowymi i przepięciami magazynów energii elektrycznej.
EN
Changes in Polish law concerning settelments between micro electricity prodecers and electricity system operators put a new light on the sense of investing in renewable sources and encourage the use of own energy storage. The article discusses alternative technical solution enabling energy collection in the context of profitability of investments in renewable energy sources, in particular in photovoltaic systems. The issues of protection against lightning discharges and overvoltages in electricity storage were also discussed.
W artykule zostały zaprezentowane skutki pożarów samochodów elektrycznych, które nastąpiły podczas ładowania ich akumulatorów. Mechanizmy, które do nich doprowadziły są różne, nie mniej jednak zagrożenie i potencjalnie duże straty powinny skłonić do właściwej ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej stacji ładowania samochodów elektrycznych. W artykule zaprezentowano zalecane metody ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej.
EN
The article will present the effects of electric car fires that occurred while charging their batteries. The mechanisms that led to them are different, but the threat and potential large losses should prompt for proper lightning protection and surge protection for electric car charging stations. The article presents the recommended lightning and surge protection methods.
W artykule przedstawiono informacje o ochronie odgromowej urządzeń znajdujących się w strefach zagrożonych wybuchem. Zaprezentowano możliwość realizacji separowanego urządzenia piorunochronnego z wykorzystaniem przewodów o izolacji wysokonapięciowej.
EN
The article presents information on the lightning protection of devices located in potentially explosive atmospheres. The possibility of implementing an isolated lightning protection system with the use of high-voltage-resistant insulated down conductors is demonstrated.
Z roku na rok rośnie liczba nowych instalacji fotowoltaicznych montowanych na dachach niewielkich obiektów mieszkalnych. Obiekty te położone są w różnych lokalizacjach charakteryzujących się odmiennym stopniem zagrożenia piorunowego, co przekłada się na konieczność zastosowania ochro- ny odgromowej. Współistnienie obu tych instalacji determinuje sposób montażu każdej z nich, jak również obu względem siebie. Zasady te opisane zostały w wielu normach, których objętość i niekiedy niejednoznaczność powoduje, iż są one lekceważone. Szczególnie dotyczy to ochrony przepięciowej. W niniejszym artykule przedstawiono możliwe konfiguracje współistnienia instalacji odgromowej i instalacji fotowoltaicznej w kontekście zastosowania optymalnej ochrony przepięciowej. Ponadto obiekt wyposażony w instalację fotowoltaiczną w konfiguracji z instalacją odgromową i niezachowanym odstępem separującym został poddany głębszej analizie.
EN
The number of new photovoltaic installations mounted on the roofs of small residential buildings is growing every year. These facilities are located in various locations characterized by a different level of lightning risk, is associates with the necessity to apply lightning protection. The coexistence of these two installations determines how each of them is mounted, as well as both in relation to each other. These rules are described in a number of standards, but it volume and sometimes ambiguity causes them to be ignored. This applies in particular to overvoltage protection. This article presents possible configurations of the coexistence of a lightning protection system and a photovoltaic installation in the context of the application of optimal overvoltage protection. In addition, the facility equipped with a photovoltaic installation in a configuration with a lightning protection system and a non-maintained separation distance was subjected to a deeper analysis.
W artykule przedstawiono wyniki analizy ryzyka strat powodowanych wyładowaniami atmosferycznymi dla obiektu wyposażonego w cyfrowe urządzenia SRK. Wskazano na konieczność przeprowadzenia analizy ryzyka. Obliczenia wykonano za pomocą własnego arkusza kalkulacyjnego, adaptując procedurę zarządzania ryzykiem według PN-EN 62305-2:2012 do obiektu kolejowego. Przeanalizowano ryzyko strat piorunowych oraz różne sposoby obniżenia tego ryzyka za pomocą środków ochrony w postaci ograniczników przepięć i ekranowania okablowania miedzianego oraz poprzez zastosowanie okablowania światłowodowego. Rozwiązania ochrony przed skutkami wyładowań piorunowych dla rozważanych przypadków linü miedzianych i światłowodowych można uznać za równoważne pod względem funkcjonalnym. O wyborze okablowania światłowodowego powinny zadecydować inne jego istotne zalety oraz rachunek ekonomiczny.
EN
Presented are results of risk analysis of losses caused by atmospheric discharges for a facility equipped with SRK digital devices. Indicated is the necessity to carry out the risk analysis. Calculations were conducted with the help of the authors' own spreadsheet adapting the risk management procedure according to PN-EN 62305-2:2012 for railway facilities. Analysed is the risk of lightning losses together with various methods to lower this risk with the use of protection measures in form of surge arresters and copper cabling shielding as well as through application of fiber optic cabling. Solutions of lightning discharge protection applied for the considered cases of copper and fibre optic cabling can be regarded as functionally equivalent. Decision to choose fibre optic cabling should be taken on the basis of its other significant advantages and economic calculations.
Złącza odgromowe są niezbędnym elementem każdego systemu ochrony odgromowej. Od ich jakości zależy, czy instalacja skutecznie odprowadzi prąd wyładowania piorunowego do ziemi. Złącza odgromowe powinny się cechować nienaganną jakością wykonania oraz powinny być przebadane na zgodność z normą PN-EN 62561-1. W artykule opisano problemy występujące w praktyce dnia codziennego, które są bezpośrednio związane ze złączami odgromowymi.
EN
Lightning protection clamps are an indispensable element of any lightning protection system. Their quality determines whether the installation will effectively discharge the lightning current to the ground. Lightning protection connectors should be of impeccable quality and tested for compliance with the IEC 62561-1 standard. The article describes the problems that occur in everyday practice and are directly related to the lightning protection junctions.
Instalacje fotowoltaiczne stają się instalacjami powszechnie występującymi w różnych obiektach budowlanych. Szereg osób decydujących się na ich budowę nie zdaje sobie sprawy z kosztów takiej inwestycji oraz problemów eksploatacyjnych. W artykule prezentujemy przykładowy projekt instalacji piorunochronnej generatora PV zlokalizowanego poza budynkiem na wolnym terenie.
Podczas wyładowań piorunowych system zwodów i przewodów odprowadzających jest źródłem wysokiego napięcia i stanowi istotne zagrożenie dla samego obiektu, jak i pracujących w nim urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przewody o izolacji wysokonapięciowej coraz częściej stosowane są w ochronie odgromowej w celu zmniejszenia wymaganego odstępu separacyjnego. Niestety, bardzo często błędnie interpretowane, wyznaczane i badane parametry przewodów o izolacji wysokonapięciowej zamiast ograniczać, zwiększają zagrożenie piorunowe chronionych obiektów. W artykule przeanalizowano problemy związane z przewodami o izolacji wysokonapięciowej stosowanymi do odprowadzania prądu piorunowego.
EN
During lightning discharges, the system of air-termination rods and conductors are source of high voltage and poses a significant threat to the building itself as well as the electrical and electronic devices working in it. Cables with high voltage insulation are increasingly used in lightning protection in order to reduce the required separation distance. Unfortunately, very often, incorrectly interpreted, determined and tested parameters of high-voltage cables, instead of limiting them, increase the lightning risk of the protected objects.
Zmiany w polskim prawie dotyczące rozliczeń pomiędzy mikro wytwórcami energii elektrycznej a operatorami systemu elektroenergetycznego stawiają w nowym świetle sens inwestowania w odnawialne źródła i skłaniają do stosowania własnych magazynów energii. W artykule omówiono alternatywne rozwiązania techniczne umożliwiające gromadzenie energii w kontekście opłacalności inwestycji w odnawialne źródła energii, a w szczególności w systemy fotowoltaiczne. Omówiono również kwestie ochrony przed wyładowaniami piorunowymi i przepięciami magazynów energii elektrycznej.
EN
Changes in Polish law concerning settlements between micro electricity producers and electricity system operators put a new light on the sense of investing in renewable sources and encourage the use of own energy storage. The article discusses alternative technical solutions enabling energy collection in the context of profitability of investments in renewable energy sources, in particular in photovoltaic systems. The issues of protection against lightning discharges and overvoltages in electricity storage were also discussed.
The aim of the considerations presented in the article was a stand-alone groundbased photovoltaic power plant. The article is devoted to the qualitative analysis of some lightning protection configurations. These types of constructions often require an individual look at the design and execution of lightning protection installations, which causes problems with the selection of optimal solutions. These problems relate primarily to the way the lightning rods are arranged to create protection zones, but also to the way they are attached: to the supporting structure for PV modules or as free-standing. Another problem raised in the article is the way how lightning current is discharged from rods to the ground and how it is dispersed there. Due to the vast area of such facilities and the requirements for electrical safety, it is necessary to consider and design a ground system with optimal electrical parameters, but also technical and economic ones. All these elements have their impact on the value of voltages induced in the electrical installation, which is also presented in the content of the article as the magnetic field distribution and calculation of induced voltages in an exemplary configuration. Finally, this article will compare described technical solutions encountered in selecting the best protection method for this type of photovoltaic installation.
Umowy ubezpieczenia są nieodzownym elementem codziennego życia. Bardzo często dokonując inwestycji, sięgamy po kredyt bankowy, przez co zostajemy zmuszeni do zawarcia umowy ubezpieczenia. Z reguły zawierając umowę ubezpieczenia, bezpodstawnie, domyślnie przypisujemy sobie, iż należy nam się odszkodowanie, bo przecież jestem ubezpieczony. W artykule omówiono praktykę życia codziennego w zakresie umów ubezpieczenia. Opisano, co zrobić, aby właściwie zabezpieczyć się przed szkodami, gdyż na kształt umowy ubezpieczenia nie mamy większego wpływu i de facto musimy się dostosować do warunków oferowanych przez ubezpieczyciela.
EN
Insurance contracts are an indispensable element of everyday life. Very often, when making investments, we reach for a bank loan, which means that we are forced to conclude an insurance contract. Very often, when concluding an insurance contract, we unjustifiably assume that I am entitled to compensation, because I am insured. The article discusses the practice of everyday life in the field of insurance contracts. It was described what to do in order to properly protect ourselves against damages, because we do not have much influence on the shape of the insurance contract and in fact we have to adapt to the conditions offered by the insurer.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawione zostały procedura i wyniki modelowania oraz symulacji instalacji ochrony odgromowej obiektu wyposażonego w instalację fotowoltaiczną. Główna uwaga została zwrócona na zachowanie minimalnego odstępu izolacyjnego pomiędzy krawędzią panelu, a elementem instalacji odgromowej. Przeprowadzono również analizę napięć indukowanych we fragmencie instalacji zasilającej panel. Modele oraz symulacje zostały wykonane w programie Ansys Electronic Desktop.
EN
The article presents the procedure and results of modeling and simulation of lightning protection installations in facilities equipped with a photovoltaic installation. The main attention was paid to keeping the minimum insulation distance between the panel edge and the lightning protection system element. The analysis of induced voltages in the part of power supply system inside panel. Models and simulations were made in Ansys Electronic Desktop.
Obecnie w Polsce bardzo popularne staje się instalowanie na dachu własnego domu instalacji fotowoltaicznej. Wszyscy inwestorzy są zafascynowani możliwością pozyskania energii elektrycznej „za darmo”. Ze względu na miejsce montażu instalacje fotowoltaiczne w znacznym stopniu narażone są na skutki bezpośrednich i pośrednich wyładowań piorunowych oraz l przepięć pochodzących z różnych źródeł. Czas zwrotu inwestycji może być znacznie przedłużony w przypadku uszkodzenia użytkowanego systemu, dlatego też prawidłowo zaprojektowana oraz dobrze wykonana instalacja odgromowa i przeciwprzepięciowa powinna być jej ważnym elementem. W skrajnym przypadku instalacja PV może być przyczyną pożaru obiektu, na którym została zainstalowana. W artykule przedstawione zostały podstawowe zasady ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej domowej instalacji fotowoltaicznej.
EN
Currently, it is becoming very popular in Poland to install solar installation on the roof of your own house. All investors are fascinated by the possibility of obtaining electricity „for free”. Due to the installation location, solar installations are significantly exposed to the effects of direct and indirect lightning discharges and surges from various sources. The payback time can be significantly extended in the event of damage to the system in use, which is why a properly designed and well-made lightning and surge protection installation is very important. In extreme cases, the PV installation can cause a fire in the facility where it was installed. The article presents the basic principles of lightning and surge protection of a home photovoltaic installation.
Umowy ubezpieczenia są nieodzownym elementem codziennego życia. Bardzo często dokonując inwestycji sięgamy po kredyt bankowy, przez co zostajemy zmuszeni do zawarcia umowy ubezpieczenia. Bardzo często zawierając umowę ubezpieczenia bezpodstawnie domyślnie przypisujemy sobie, iż należy nam się odszkodowanie, bo przecież jestem ubezpieczony. W artykule omówiono praktykę życia codziennego w zakresie umów ubezpieczenia. Opisano co zrobić, aby właściwie zabezpieczyć się przed szkodami, gdyż na kształt umowy ubezpieczenia nie mamy większego wpływu i de facto musimy się dostosować do warunków oferowanych przez ubezpieczyciela.
EN
Insurance contracts are an indispensable element of everyday life. Very often, when making investments, we reach for a bank loan, which means that we are forced to conclude an insurance contract. Very often, when concluding an insurance contract, we unjustifiably assume that I am entitled to compensation, because I am insured. The article discusses the practice of everyday life in the field of insurance contracts. It was described what to do in order to properly protect ourselves against damages, because we do not have much influence on the shape of the insurance contract and in fact we have to adapt to the conditions offered by the insurer.
W powszechnym odczuciu, zawierając umowę ubezpieczenia, jesteśmy przekonani i w większości wręcz pewni, że w przypadku zaistnienia sytuacji wyjątkowej powodującej powstanie start materialnych ubezpieczyciel pokryje nam poniesione straty. Niestety, w życiu jest zupełnie inaczej niż w teorii. Bardzo często okazuje się, że dopiero gdy ubezpieczony obiekt lub rzecz ulegnie uszkodzeniu, zmienia się nasze postrzeganie umowy ubezpieczeniowej. Nagle przypominamy sobie ciągle aktualne przysłowie „mądry Polak po szkodzie”. W artykule opisane zostaną możliwe scenariusze zdarzeń, o których dobrze wiedzieć przed, a nie po fakcie. Poniżej przeczytamy również jak zrobić, aby nie trzeba było sięgać do kieszeni ubezpieczyciela.
EN
Insurance contracts are an indispensable element of everyday life. Very often, when making investments, we reach for a bank loan, which means that we are forced to conclude an insurance contract. Very often, when concluding an insurance contract, we unjustifiably assume that I am entitled to compensation, because I am insured. The article discusses the practice of everyday life in the field of insurance contracts. It was described what to do in order to properly protect ourselves against damages, because we do not have much influence on the shape of the insurance contract and in fact we have to adapt to the conditions offered by the insurer.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przeprowadzono przegląd aktualnych przepisów dotyczących ochrony odgromowej wszelkich obiektów budowlanych zagrożonych wybuchem stałych materiałów wybuchowych, czyli służących jako obiekty produkcyjne tych materiałów lub magazyny do ich przechowywania. Analizowano zagrożenie piorunowe, jakie występuje w takich obiektach w związku z ewentualnym uderzeniem pioruna w obiekt lub w jego pobliżu. Rozważano nie tylko bezpośrednie skutki przepływu prądu piorunowego, ale również skutki wtórne wynikające z jego oddziaływań termicznych, elektrodynamicznych oraz indukcyjnych. Zaproponowano i uzasadniono zastosowanie znanych rozwiązań systemów odgromowych do ochrony takich obiektów w celu likwidacji istniejących zagrożeń.
EN
The paper reviews the current regulations on lightning protection of any building structures threatened with explosion of solid explosives, i.e. serving as production facilities or warehouses for their storage. The lightning hazard that occurs in such facilities due to a possible lightning strike in or near the facility was analyzed. Not only direct effects of lightning current flow were considered, but also secondary effects resulting from its thermal, electrodynamic and inductive actions. The use of known lightning protection system solutions for the protection of such objects was proposed and justified in order to eliminate the existing hazards.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper reviews the current regulations on lightning protection of any building structures threatened with explosion of solid explosives, i.e. serving as production facilities or warehouses for their storage. The lightning hazard that occurs in such facilities due to a possible lightning strike in or near the facility was analyzed. Not only direct effects of lightning current flow were considered, but also secondary effects resulting from its thermal, electrodynamic and inductive actions. The use of known lightning protection system solutions for the protection of such objects was proposed and justified in order to eliminate the existing hazards.
PL
W pracy przeprowadzono przegląd aktualnych przepisów dotyczących ochrony odgromowej wszelkich obiektów budowlanych zagrożonych wybuchem stałych materiałów wybuchowych, czyli służących jako obiekty produkcyjne tych materiałów lub magazyny do ich przechowywania. Analizowano zagrożenie piorunowe, jakie występuje w takich obiektach w związku z ewentualnym uderzeniem pioruna w obiekt lub w jego pobliżu. Rozważano nie tylko bezpośrednie skutki przepływu prądu piorunowego, ale również skutki wtórne wynikające z jego oddziaływań termicznych, elektrodynamicznych oraz indukcyjnych. Zaproponowano i uzasadniono zastosowanie znanych rozwiązań systemów odgromowych do ochrony takich obiektów w celu likwidacji istniejących zagrożeń.
W artykule opisano pierwsze lata rozwoju Katedry Wysokich Napięć, a potem Katedry Wysokich Napięć i Aparatów Rozdzielczych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej. Rozwój tej Katedry jest nierozerwalnie związany z osobowością profesora Stanisława Szpora, który po przybyciu do Gdańska w 1947 roku w krótkim czasie zbudował nowoczesne laboratorium wysokich napięć i zwarciownię, co pozwoliło zespołowi naukowemu uzyskać światowej rangi osiągnięcia, zwłaszcza w dziedzinie badań piorunowych i ochrony przepięciowej.
EN
The article describes the first years of development of the High Voltage Department, and then the High Voltage and Switching Apparatus Department at the Faculty of Electrical Engineering at Gdansk University of Technology. The development of this Department is closely related to the personality of Professor Stanisław Szpor. After arriving in Gdańsk in 1947, he quickly built a modern high-voltage laboratory and short-circuit facility, which allowed the research team to achieve world-class achievements especially in the field of lightning research and surge protection.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.