Przedstawiono przegląd literatury dotyczącej wyznaczania najważniejszych parametrów fizykochemicznych biodiesla produkowanego z olejów roślinnych. Transestryfikacja to w dalszym ciągu jeden z rozwijanych procesów otrzymywania estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych. Wraz z ekologicznym podejściem w pracy laboratoryjnej ogranicza się ilość powstających zanieczyszczeń poprzez zmniejszanie skali przeprowadzanych syntez. Zmniejszenie to powoduje zmniejszenie ilości powstających produktów, co uniemożliwia eksperymentalne wyznaczenie parametrów fizykochemicznych. Pomocne wówczas są modele matematyczne oparte na analizie wielowymiarowej.
EN
A review, with 44 refs., of detn. of the most important phys. chem. properties of biodiesel produced from vegetable oils (FAME). Mathematical models based on multivariate anal. for calculating the phys. chem. properties of FAME based on compn. were discussed. The relationships for calculating such properties of FAME as iodine no., saponification no., cetane no., d., kinematic viscosity, heat of combustion, calorific value, low-temp. properties and oxidn. stability were presented.
This paper presents a numerical solution of the heat advection equation in a two dimensional domain using the Discontinuous Galerkin Method (DGM). The advection equation is widely used in heat transfer problems, particularly in the field of fluid dynamics. The discontinuous Galerkin method is a numerical technique that allows for the solution of partial differential equations using a piecewise polynomial approximation. In this study, DGM is applied to the heat advection equation and its effectiveness in solving the problem is investigated. The findings of this study suggest that the Discontinuous Galerkin Method is a promising approach for solving heat transfer problems in a two-dimensional domain.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono analizę możliwości spełnienia wymagań dotyczących nieprzekroczenia granicznej wartości wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP zgodnie z WT 2021 przez analizowany budynek wielorodzinny zlokalizowany w III strefie klimatycznej, przy zastosowaniu różnej izolacyjności przegród zewnętrznych i różnych systemów wentylacji budynku. Zaostrzone od 31 grudnia 2020 r. wymagania w zakresie dopuszczalnej wartości wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP wymagają od projektantów analizy różnych rozwiązań technicznych i technologicznych. Udowodniono że spełnienie wymagań WT 2021 w budynkach wielorodzinnych jest możliwe przy zastosowaniu dostępnych rozwiązań materiałowych i technicznych. Zastosowanie lepszej izolacyjności cieplnej nie spowoduje jednak znaczącego obniżenia wskaźnika EP budynku. Kwestią istotniejszą jest analiza możliwych do zastosowania systemów wentylacji z uwzględnieniem urządzeń pomocniczych.
EN
The article presents an analysis of the possibility of meeting the requirements of the non-renewable primary energy demand indicator EP according to WT 2021 by the analyzed multi-family building located in zone III climate with the use of different insulation properties of external partitions and different building ventilation systems. The tightened from 31 December 2020 requirements of the for non-renewable primary energy demand indicator EP require designers to analyze various technical and technological solutions. The use of better thermal insulation will not result a significant reduction in the building EP indicator. The more important issue is the analysis of possible ventilation systems used in the building, and its auxiliary devices.
Short-circuit analysis is conducted based on the nodal impedance matrix, which is the inversion of the nodal admittance matrix. If analysis is conducted for sliding faults, then for each fault location four elements of the nodal admittance matrix are subject to changes and the calculation of the admittance matrix inversion needs to be repeated many times. For large-scale networks such an approach is time consuming and unsatisfactory. This paper proves that for each new fault location a new impedance matrix can be found without recalculation of the matrix inversion. It can be found by a simple extension of the initial nodal impedance matrix calculated once for the input model of the network. This paper derives formulas suitable for such an extension and presents a flowchart of the computational method. Numerical tests performed for a test power system confirm the validity and usefulness of the proposed method.
Basic methods for calculating sheet piling were presented in the paper. The Blum’s graphical and analytical-graphical methods were characterized for a sheet pile that is single anchored at the top and freely supported at the bottom. Methods for determining the sheet pile length, sinkage into the soil and the selection of the sheet pile profile were shown. The method for determining the reaction value on the sheet pile support was also presented. The calculated design parameters for both methods were compared in a table. On the basis of the above calculations, it was determined that the two calculation methods lead to similar cross-sections of sheet piling.
PL
W artykule przedstawiono podstawowe metody obliczania ścianek szczelnych. Scharakteryzowano metody graficzno-analityczną i analityczną Bluma dla ścianki szczelnej górą jednokrotnie zakotwionej zaś dołem swobodnie podpartej. Pokazano sposób określania długości ścianki, potrzebnego zagłębienia w gruncie oraz doboru profilu ścianki. Ponadto zaprezentowano również metodę wyznaczenia wartości reakcji na podporze ścianki. Wyliczone parametry projektowe dla obu metod zestawiono w tabeli. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń stwierdzono. że zastosowane dwie metody obliczeniowe prowadzą do otrzymania zbliżonych przekrojów ścianek szczelnych.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono procedury w zakresie projektowania cieplnego ścian zewnętrznych z zastosowaniem zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych w aspekcie wymagań cieplnych według rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, obowiązujących od 1 stycznia 2021 r.
EN
This paper presents the procedures for thermal engineering of external walls with use of various thermal insulation materials in view of the requirements listed in the Regulation of the Minister of Infrastructure and Construction amending the Regulation on technical conditions to be met by buildings and their location, entering into force on 1 January 2021.
Calculation methods for predicting the service life of metal-polymer gears with height correction are proposed. Two methods for gear service life estimation are presented: a simplified method that assumes constant tooth interaction conditions and an improved method that takes into account wear-induced changes in tooth interaction conditions. Spur cylindrical gears with a steel gear and a pinion made of polyamide composite reinforced with carbon and glass fibres are studied. The effect of height correction on the service life of the gears is examined, considering the type of tooth engagement. It is established that with the improved method the service life of the gear is by up to 1.3 times longer than that calculated by the simplified method at optimal height correction coefficients. Optimal service life of the gear is achieved when the correction coefficients are x1 = – x2 = 0.1. The effect of the coefficient of friction on gear service life is investigated. It is found that the service life of the gear with a carbon fibre-reinforced pinion is by 8.1...9.3 times longer than that of the gear with a glass fibre-reinforced pinion.
Uszczelnienia labiryntowe są ważnym elementem budowy maszyn cieplnych wirnikowych. Istnieje wiele metod obliczeniowych, pozwalających określić parametry termodynamicznych gazu na długości dławnicy labiryntowej. W niniejszej pracy przedstawiona zostanie krytyczna analiza metod obliczania uszczelnień labiryntowych dostępnych w literaturze oraz przykładowe wyniki obliczeń wykonanych metodą wyznaczania linii Fanno i zasady De Saint–Venanta.
The article presents the methodology and algorithm for determining the efficiency of a ship’s energy system, which can be helpful at both operation and design stage. Knowledge of the methodology discussed here and the definitions of a ship's energy system’s efficiency may be particularly useful for operators, as particularly complicated energy conversion chains exist on specialized units, such as fishing vessels, which have many devices that can be driven by different types of engines and transmissions. Proper disposal of energy streams allows for their optimal use and for a reduction in fuel consumption, whose cost constitutes the largest share of the vessel's operating costs.
W artykule opisano metody obliczeniowe wykorzystywane do badania zjawiska przepływu ciepła. Do analizy użyte zostały wybrane kształty prętów i żeber wykonanych z materiałów o różnych właściwościach cieplnych. Stworzono model numeryczny przewodzenia ciepła analizowanych obiektów. Zbudowano stanowisko laboratoryjne do wizualizacji rozkładu temperaturyw prętach prostych oraz stożkowych z wykorzystaniem kamery termowizyjnej. Głównym celem prezentowanej pracy było sprawdzenie poprawności stosowania modelu analitycznego.Zbadano również strumienie ciepła przekazywane przez wybrane żebra. Przedstawiono wyniki różnych metod obliczeniowych oraz wyciągnięto z nich wnioski. Porównano wpływ kształtu oraz materiału prętów na wymianę ciepła i rozkłady temperatury.
EN
The article describes the calculation methods used to study the heat transfer. Selected shapes of pin fins and materials with different thermal properties were used for the analysis. Anumerical model of heat conduction of the analyzed objects was created. A laboratory set up was built to visualize the temperature distribution of the straight pin fins and pin fins of cone profile with blunt tip using the infrared camera. The main purpose of the presented chapter of the monograph was to check the right of using the analytical model. The results and conclusions of different calculation methods were presented. The shapes and materials of fins were also compared.
W artykule skoncentrowano się na problematyce związanej z szacowaniem strat ciepła w instalacjach i obiektach przemysłowych metodami pomiaru bezpośredniego oraz obliczeniowymi. Wskazano źródła niepewności pomiarów, zwracając uwagę na potrzebę uzyskania jak najdokładniejszych pomiarów parametrów takich jak temperatura czy współczynnik przenikania ciepła tak, aby uzyskany końcowy wynik oszacowania strat ciepła był jak najdokładniejszy.
W ostatnich latach język programowania JavaScript wyrasta na jeden z najważniejszych języków programowania pierwszych dekad XXI wieku. Język ten, powstały w połowie lat 90. XX wieku, początkowo znajdował zastosowanie na stronach WWW, w których javascriptowy kod umieszczony w znaczniku języka HTML pozwalał na wzbogacenie funkcjonalności strony. Z biegiem czasu rola tego języka wzrastała i obecnie stał się on podstawą działania wielu bibliotek, które mają zastosowanie w efektywnym tworzeniu kodu zarówno stron internetowych jak i aplikacji webowych, z których najpopularniejszą jest niewątpliwie biblioteka jQuerry. O wzrastającej popularności tego języka świadczyć może duża liczba opublikowanych w ostatnich kilku latach książek poświęconych temu językowi – znacznie większa niż liczba tytułów opisujących inne języki programowania. Podstawowe zastosowania języka JavaScript w zasadzie nie wymagały od programisty znajomości innych metod programowania niż te, które są spotykane w najczęściej używanych obecnie językach programowania wywodzących się z języka C ( C++, C#, Java). Okazuje się jednak, że ten język programowania oferuje programistom znacznie większy potencjał funkcjonalności, niż ten znany z tradycyjnych języków programowania. W tym artykule opisano próby użycia technik programistycznych, dostępnych w tym języku, które nie są powszechnie znane, w celu zastosowania ich w typowych problemach obliczeniowych.
EN
In recent years, the JavaScript programming language grows into one of the most important programming languages the first decades of the twenty-first century. This language, created in the mid-90th century, was initially used on the Web pages, where the JavaScript code placed in the HTML tag allowed to enrich functionality of the site. Over time, the role of this language has grown, and now it has become the basis of many libraries that are used in the efficient development of web site code, the most popular of which is the jQuery library. The growing popularity of this language can be proven by a large number of books devoted to JavaScript programming language published in the last few years - much larger than the number of titles that describe other programming languages. Basic use of JavaScript language does not require the programmer to know other programming methods than those that are known from the most widely used in programming languages derived from the C language (C ++, C#, Java). It turns out, however, that this programming language offers programmers a much greater potential of functionality than that of traditional programming languages. This article describes attempts to use programming techniques available in that language that are not commonly known, in order to use them in typical computational problems.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Disadvantages of traditional methods for the determination of stresses in stress concentration zones of welded joints discussed in the first part of this overview required to be classified and inspired the development of technologically advanced solutions. The article contains an overview of works concerned with methods and approaches to the determination of maximum local stresses present in the above-named stress concentration zones. The article provides classification of methods in accordance with international documents and regulations, presents advantages and disadvantages of existing assessment methods concerning near-weld stresses as well as discusses further research trends.
PL
Wady tradycyjnych metod określania stanu naprężenia w strefach koncentracji naprężeń złączy spawanych, omówione w pierwszej części tego przeglądu, uwarunkowały konieczność ich systematyzacji, a także rozwoju nowoczesnych technik, dlatego w tym artykule przedstawiono przegląd prac poświeconych metodom i podejściom do określania maksymalnych naprężeń lokalnych działających w tych strefach. Przytoczono klasyfikację metod zgodnie z międzynarodowymi dokumentami i przepisami. Przedstawiono zalety i wady istniejących współczesnych metod oceny stanu naprężenia w pobliżu spoin i aktualne kierunki dalszych badań w tym zakresie.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Various machinery parts or welded structure elements are characterised by significant cross-sectional changes along their length, leading to locally increased or accumulated stresses. The concentration of stresses is often of vital importance when determining structural stresses and strains, affects the service life of elements exposed to cyclic loads as well as influences the initiation and propagation of fatigue cracks. The article is an overview of works concerning conventional methods enabling the determination of maximum local stresses present in the stress concentration area triggered by the geometrical shape of welded joints.
PL
Dla każdej części maszyny ogólnego i specjalnego przeznaczenia, jak również elementów konstrukcyjnych, zwłaszcza spawanych, charakterystyczne są skokowe zmiany przekroju poprzecznego wzdłuż ich długości. W miejscach zmiany kształtu tworzy się lokalne zwiększenie naprężeń lub ich spiętrzenie. Stopień koncentracji naprężeń często odgrywa kluczową rolę w określaniu stanu naprężenia i odkształcenia konstrukcji, ma wpływ na trwałość przy obciążeniach cyklicznych, a także wpływa na proces inicjacji i rozwoju pęknięć zmęczeniowych. Artykuł stanowi przegląd prac poświeconych tradycyjnym metodom określania maksymalnych naprężeń lokalnych działających w obszarze koncentracji naprężeń, spowodowanym przez kształt geometryczny złączy spawanych.
W artykule opisane zostały wybrane metody służące do rozwiązania problemu synchronizacji interwałowej rozkładów jazdy w miejskim transporcie zbiorowym. Scharakteryzowano jedną metodę dokładną (metodę przeglądu zupełnego) oraz dwie metody heurystyczne (metodę przeszukiwania losowego i wiązkowego). Pierwsza z metod (tj. przeglądu zupełnego) pozwala na znalezienie najlepszego rozwiązania problemu jednak na ogół przy znacznym czasie trwania obliczeń dla nietrywialnych problemów rzeczywistych. Pozostałe metody zwykle są szybsze - w metodzie przeszukiwania losowego generuje się losowo rozwiązania dopuszczalne, natomiast metoda przeszukiwania wiązkowego jest pewną odmianą algorytmu zachłannego, w której rozwiązania uzyskuje się krokowo. Obie metody heurystyczne nie dają pewności uzyskania rozwiązania optymalnego, a jedynie przybliżone. Istnieje szeroka grupa zagadnień optymalizacyjnych, dla których wybór metody rozwiązania nie jest oczywisty. Problem synchronizacji interwałowej jest jednym z tych, dla których konieczne jest poszukanie kompromisu między czasem trwania obliczeń, a ich dokładnością.
EN
The article describes the selected methods used to solve the problem of synchronization of the timetables in urban public transport. One exact method (brute force) and two heuristic methods (random search and beam search) were characterized. The first method (brute force) allows to find the best solution of the problem but generally with a considerable duration of the calculations for the non-trivial problems. The other methods are usually faster - in random search method the feasible solutions are generated randomly while beam search method is a kind of greedy algorithm in which the solutions are generated step-by-step. Both heuristic methods do not provide the optimal solution, but only approximate. There is a wide range of the optimization problems for which the choice of the solution method is not clear. The problem of synchronization of the timetables in urban public transport is one of those for which it is necessary to find a compromise between the duration of the calculation and their accuracy.
W artykule omówiono wybrane metody rozwiązywania liniowych obwodów elektrycznych, które porównawczo przedstawiono na elementranym przykładze obliczeniowym. Uzyskane wyniki sprawdzono analityczne sporządzając bilans mocy, jak również przy wykorzystaniu aplikacji do symulacji komputerowej.
EN
The article discusses some methods for solving linear electrical circuits that comparatively shown in the example of an elementary calculation. The results were checked analytically preparing the balance of power, as well as using a computer simulation program.
Celem artykułu jest wskazanie możliwości zastosowania intensywnie ostatnio rozwijanych narzędzi informatycznych, zasadniczo przeznaczonych do tworzenia stron internetowych, do obliczeń numerycznych. Głównym obiektem zainteresowania autorów będzie język JavaScript, który w połączeniu z możliwościami języków HTML5 oraz CSS da programistom zestaw wydajnych narzędzi, które wykorzystać będzie można zarówno na etapie obliczeń numerycznych jak i późniejszej prezentacji wyników w formie gotowej strony internetowej.
EN
The aim of the paper is to indicate the possibility of the application of recently intensively developed tools (generally intended to create websites) to numerical calculations. The main object of the authors' interest is the language JavaScript which combined with the capabilities of HTML5 and CSS languages can give developers a set of powerful tools that may be taken both at the stage of numerical calculations and subsequent presentation of results in the form of ready-made website.
W pracy dokonano oceny dokładności szeregu cytowanych w literaturze metod obliczeniowych i określono ich przydatność w obliczeniach procesowych aparatów cienkowarstewkowych. Przeprowadzone obliczenia porównawcze wykazały małą dokładność metod dla innych rodzajów mieszanin dwufazowych niż te, dla których zostały one opracowane oraz dla innych zakresów ważności. Stwierdzono, że największą dokładność obliczeń zapewniała metoda Armanda oparta na modelu poślizgowym, dla której zarówno wartość błędu średniego jak i średniego odchylenia standardowego były najmniejsze. Bardzo dobre wyniki obliczeń zapewniały również metody: Bankoffa, Zubera-Findley’a oraz Ulbricha.
EN
The research results dealing with accuracy of various calculation methods reported in literature are presented in the paper. The applicability of these methods in process calculations of thin-film apparatus was tested. Comparative calculations revealed a Iow accuracy of calculations for other types of two-phase mixtures and other measurement ranges compared to those for which they were originally designed. The highest accuracy was achieved in case of Armand method based on the slip model. In this method the smallest values of mean error and standard deviation were obtained. Other methods, such as Bankoff, Zuber-Findley and Ulbrich ones, provided satisfactory results.
W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych uzyskanych w czasie fizycznych symulacji zderzenia czołowo-bocznego samochodów osobowych tej samej marki i modelu. W kolejnych testach zderzeniowych zmieniano miejsce uderzenia bocznego. W każdym teście wyznaczano wartości parametrów ruchu pojazdów na początku ruchu swobodnego oraz trajektorie ruchu środka masy samochodów, aż do zatrzymania. Zwrócono uwagę na występujące różnice oraz opisano przyczyny ich występowania. Przedstawione wyniki badań mogą być pomocne przy rekonstrukcji tego rodzaju zdarzeń drogowych, w szczególności w przypadkach, gdy samochody po zderzeniu nie były intensywnie hamowane.
EN
The article presents the results of experimental research obtained during the physical simulation of right-angle collision of the same make and model cars. In subsequent crash tests the place of the side impact was changed. In every test, the parameters of particular vehicle movement at the beginning of the free movement, as well as trajectories of movement of center of mass until stoppage were determined. Particular attention was paid to the discrepancies with description of causes of their occurrence. The results of the executed tests may occur helpful in reconstruction of road accidents of similar character, particularly in the events that the vehicles were not intensively braked after collisions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.