The aim of this article is to point out a risk factor – wood dust, which settles on various structures, inclined surfaces in operation and, if not regularly cleaned, it is a source of secondary dust, because it is swirled up again with any movement. By measuring the tilt angle of bulk wood material obtained from sawing on a table circular saw, using different saw blades and wood dust from longitudinal and transverse sanding on a hand belt sander, we determined which characteristics affect it. We found that the size of the particles is an important characteristic, the larger they are, the smaller the tilt angle and also the surface of the pad on which the dust particles settle, wood did not play a significant role in this case. The smallest tilt angle was measured for sawdust from longitudinal sawing of 27°, and the largest tilt angle for wood dust from transverse sanding of oak and was 57° on beech pad.
PL
Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na czynnik ryzyka - pył drzewny, który osadza się na różnych konstrukcjach, nachylonych powierzchniach podczas pracy. Jeśli nie jest regularnie usuwany, jest źródłem pyłu wtórnego, ponieważ jest ponownie zawirowywany przy każdym ruchu. Mierząc kąt pochylenia sypkiego materiału drzewnego uzyskanego z piłowania na stołowej pilarce tarczowej, przy użyciu różnych brzeszczotów i pyłu drzewnego ze szlifowania wzdłużnego i poprzecznego na ręcznej szlifierce taśmowej, ustaliliśmy, które cechy mają na to wpływ. Stwierdziliśmy, że rozmiar cząstek jest ważną cechą, im są one większe, tym mniejszy kąt pochylenia, a także powierzchnia podkładki, na której osadzają się cząstki pyłu, drewno nie odgrywało w tym przypadku znaczącej roli. Najmniejszy kąt pochylenia zmierzono dla trocin z piłowania wzdłużnego 27°, a największy kąt pochylenia dla pyłu drzewnego ze szlifowania poprzecznego dębu i wynosił 57° na podkładce bukowej.
The study assessed the changing of Ra, Rp, Rv and Rz roughness parameters of the sanded beech surface (Fagus sylvatica L.) as a function of different grit sizes and different measurement direction. The milled samples were ground with a belt sander BS-75 E-set from Festool with belt grit P60, P100 and P150. The sanding belts were Rubin 2 from Festool. Roughness was evaluated using a Keyence VHX-7000 digital microscope. The evaluation length of the roughness measurement was 12.5 mm (λc = 2.5 mm and λs = 8 mm). The R-parameters were measured in accordance with the latest standards ISO 21920 (2022) in the direction parallel to the grain, and in the direction perpendicular to the grain (profile). The paper proves the theoretical assumptions about the reduction of R-parameter values. The measurements showed that the sanded surface was less rough in the direction perpendicular to the grain at P150 sanding belt grit and in the grain direction at P100 grit.
PL
W pracy oceniono zmianę parametrów chropowatości Ra, Rp, Rv i Rz szlifowanej powierzchni buka (Fagus sylvatica L.) w funkcji różnej wielkości ziarna i kierunku pomiaru. Zmielone próbki szlifowano szlifierką taśmową BS-75 E-set firmy Festool o ziarnistościach taśmowych P60, P100 i P150. Taśmy szlifierskie to Rubin 2 firmy Festool. Chropowatość oceniano przy użyciu mikroskopu cyfrowego Keyence VHX-7000. Długość ewaluacyjna pomiaru chropowatości wynosiła 12,5 mm (λc = 2,5 mm i λs = 8 mm). Parametry R zostały zmierzone zgodnie z najnowszymi normami ISO 21920 (2022) w kierunku równoległym do włókien oraz w kierunku prostopadłym do włókien (profil). Artykuł potwierdza teoretyczne założenia dotyczące redukcji wartości parametru R. Pomiary wykazały, że szlifowana powierzchnia była mniej chropowata w kierunku prostopadłym do włókien przy ziarnistości taśmy ściernej P150 oraz w kierunku włókien przy ziarnistości P100.
An attempt of the modelling of nitrogen-like depth profiles of ions for three noble gases and four lubricant elements. Modelling was executed in four stages. The similar profiles were obtained for the ion energy in the range from 13.7 to 125 keV. The difference in the obtained profile parameter values, such as the projected range and the range straggling, was less than 1%.
PL
Podjęto próbę modelowania podobnych do azotowych profili głębokości jonów dla trzech gazów szlachetnych i czterech pierwiastków smarnych. Modelowanie przeprowadzono w czterech etapach. Podobne profile uzyskano dla energii jonów w zakresie od 13,7 do 125 keV. Różnica w uzyskanych wartościach parametrów profilu, takich jak zasięg rzutowany oraz rozrzut zasięgu, była mniejsza niż 1%.
Long-term operation of pulse-jet filters for wood dust. The study specifies the value of flow resistance and separation efficiency of filter material during long-term use in pulse-jet filters for wood dust. The experiments were carried out for one type of material working in two different filtration installations in one furniture factory. The bags were obtained from the installations after working for 67, 133 and 272 days, respectively. All tests were performed on the pilot-scale test stand under identical filtration conditions. Studies have shown that long-term filter material use increases airflow resistance and improves filtration efficiency. The range of these changes depends on the operating conditions of the pulse-jet filters. The obtained results made it possible to determine the properties of the long-term use of filter materials in various filtration conditions.
PL
Długotrwała eksploatacja pulsacyjnych filtrów dla pyłu drzewnego. W pracy określono wartość oporów przepływu i skuteczność separacji materiału filtracyjnego podczas długotrwałego użytkowania w pulsacyjnych filtrach dla pyłu drzewnego. Eksperymenty przeprowadzono dla jednego rodzaju materiału pracującego w dwóch różnych instalacjach filtracyjnych w jednej fabryce mebli. Worki pozyskano z instalacji po odpowiednio 67, 133 i 272 dniach pracy. Wszystkie testy przeprowadzono na stanowisku pilotażowym w identycznych warunkach filtracji. Badania wykazały, że długotrwałe stosowanie materiału filtracyjnego zwiększa opory przepływu powietrza i poprawia skuteczność filtracji. Zakres tych zmian zależy od warunków pracy filtrów impulsowo-strumieniowych. Uzyskane wyniki pozwoliły na określenie właściwości przy długotrwałym użytkowaniu materiałów filtracyjnych w różnych warunkach filtracji.
Influence of UV radiation on the color of furfurylated wood protected with refining coatings. Furfurylation is a method of chemical modification of wood, with significant effects on its strength parameters, resistance to degradation and color. The purpose of this study was to evaluate the color changes of furfurylated wood under UV radiation in an accelerated aging test. The wood was refined with selected protection agents - polyurethane varnish, linseed oil and wax; in addition, the stabilizing agent Tinuvin® 292 was used as an additive to the wax and polyurethane varnish. The most favorable results in terms of UV light protection of furfurylated wood were obtained with polyurethane varnish, while among the two natural coatings, linseed oil showed significantly more favorable properties than wax. The UV light stabilizing agent was much more effective in protecting the color of unmodified wood than furfurylated wood.
PL
Wpływ promieniowania UV na barwę drewna furfurylowanego zabezpieczonego powłokami uszlachetniającymi. Furfurylacja jest metodą chemicznej modyfikacji drewna, mającą istotny wpływ na jego parametry wytrzymałościowe, odporność na degradację oraz barwę. Celem badania była ocena zmian barwy drewna furfurylowanego pod wpływem promieniowania UV w teście przyspieszonego starzenia. Drewno uszlachetniono wybranymi środkami ochrony – lakierem poliuretanowym, olejem lnianym i woskiem, ponadto wykorzystano środek stabilizujący Tinuvin® 292 jako dodatek do wosku i lakieru poliuretanowego. Najkorzystniejsze wyniki pod względem ochrony barwy drewna furfurylowanego przed promieniowaniem UV uzyskano przy użyciu lakieru poliuretanowego, natomiast spośród dwóch naturalnych powłok, olej lniany wykazał znacznie korzystniejsze właściwości niż wosk. Środek stabilizujący światło UV dużo skuteczniej chronił barwę drewna niepoddanego modyfikacji niż furfurylowanego.
Effect of noble gases ion implantation on the life time of WC-Co tools used in wood-based material machining. The results of the investigations on the tool life of WC-Co tools, implanted with three noble gas ions, i.e. helium, neon and argon, are presented in the comparison with the virgin tools and tools implanted with nitrogen ions. The surface modification of the tools was preceded by the modelling of the depth profiles of the implanted elements. The implantation of the ions of noble gases resulted in an improvement in tool tool life, in the range from 5 to 49%.
PL
Przedstawiono wyniki badań trwałości narzędzi WC-Co, implantowanych jonami trzech gazów szlachetnych, tj. helu, neonu i argonu, w odniesieniu do narzędzi wyjściowych i implantowanych jonami azotu. Modyfikację powierzchni narzędzi poprzedzono modelowaniem głębokościowych profili implantowanych pierwiastków. Implantacja jonów gazów szlachetnych spowodowała poprawę trwałości narzędzi w zakresie od 5 do 49%.
A new direction related to research in the wood industry may be thermal imaging together with computer vision techniques. In this work, an attempt was made to use these to record temperature phenomena during drilling in woodbased materials, using MDF as an example. For this purpose, a CNC station was created with a built-in high-resolution thermal imaging camera (260x200 px). Two drill bits were examined – sharp and dull. The temperatures generated by them during drilling were compared. It was shown that the phenomena which can be recorded during the drilling process can be associated with changes in the tool geometry, and therefore can be used for research related to heat during drilling. The presented results open many new and interesting directions in research in wood-based materials technology.
PL
Nowym kierunkiem związanym z badaniami w przemyśle drzewnym może być termowizja wraz z technikami widzenia komputerowego. W niniejszej pracy podjęto próbę ich wykorzystania w celu rejestracji zjawisk temperaturowych podczas wiercenia w materiałach drewnopochodnych na przykładzie MDF. W tym celu stworzono stanowisko CNC z wbudowaną kamerą termowizyjną o dużej rozdzielczości (260x200 px). Zbadano dwa wiertła – nowe oraz zużyte i porównano wygenerowane przez nie temperatury podczas wiercenia. Wykazano, że zjawiska możliwe do zarejestrowania podczas procesu wiercenia można powiązać ze zmianą geometrii narzędzia, a więc mogą posłużyć do badań powiązanych z ciepłem podczas wiercenia. Przedstawione wyniki otwierają wiele nowych i ciekawych kierunków w badaniach w technologii tworzyw drzewnych.
Odrzut materiału jest często przyczyną poważnych w skutkach wypadków przy obsłudze obrabiarek do drewna. W artykule opisano dwa takie zdarzenia, które miały miejsce w zakładach obróbki drewna z terenu woj. warmińsko-mazurskiego.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the article the methodology of forecasting the energy effects of the crosscutting process using the classical method, which takes into account the specific cutting resistance, is presented. The values of cutting power for the cross-cutting process of two types of wood (softwood and hardwood) were forecasted for the optimizing sawing machine with using presented methodology.The cross-cutting process with high values of feed speed was analyzed. The presented methodology allowed us to determine dimensions of the cut workpieces limited by the applied electric motor for both soft and hard wood.
PL
W artykule zaprezentowano metodologię prognozowania efektów energetycznych procesu poprzecznego przecinania drewna przy zastosowaniu metody klasycznej, która uwzględnia właściwy opór skrawania. Z wykorzystaniem prezentowanej metodyki zaprognozowano wartości mocy skrawania dla procesu przecinania poprzecznego dwóch typów drewna (drewno miękkie oraz drewno twarde) na optymalizerce. Analizy procesu poprzecznego przecinania drewna zostały przeprowadzone dla wysokich wartości prędkości posuwu. Zastosowana metodologia pozwoliła na określenie granicznych przekrojów przecinanego drewna dla zastosowanego silnika dla obydwu rodzajów przecinanego surowca, drewno twarde i miękkie.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article presents results of the study of kauri wood which it was underground for 45,000 years and excavated in the form of logs from peat bogs located in the northern parts of New Zealand. Kauri wood is a raw material highly valued by the manufacturers of stringed musical instruments, not only because of its acoustic properties, but also because of the unique pattern of wood. The following wood properties were determined: widths of annual rings, the share of late wood, lengths of early and late wood tracheids, dimensions of wood rays and the density of their occurrence on the tangent section, as well as wood density and sound propagation velocity. The studied wood was characterised by narrow annual rings and a very low share of late wood zones (less than 15%). The weighted mean lengths of the tracheids in individual annual rings fell within a narrow range from 3600 m to 3900 m. All wood rays were uniseriate, and there were 20 rays per 1 mm2 of the tangent section. The wood density was 460 kg/m3, the mean velocity of sound propagation in longitudinal direction was 3700 m/s.
PL
Badania przeprowadzono na drewnie soplicy australijskiej, które znajdowało się w torfowych mokradłach w północnych rejonach Nowej Zelandii przez 45000 lat. Drewno to jest bardzo cennym surowcem dla producentów strunowych instrumentów muzycznych, nie tylko ze względu na jego właściwości akustyczne, ale także niepowtarzalny rysunek. W pracy oznaczono podstawowe parametry makrostrukturalne oraz cechy budowy anatomicznej takie jak długości cewek drewna wczesnego i późnego oraz wymiary i gęstość występowania promieni drzewnych. Oznaczono także gęstość drewna i prędkość propagacji dźwięku. Wykazano, że drewno to odznaczało się wąskimi przyrostami rocznymi i bardzo małym udziałem drewna późnego, nieprzekraczającym 15%. Obliczone średnie ważone długości cewek zawierały się w wąskim przedziale od 3600 um do 3900 um. Gatunek ten posiada tylko jednorzędowe promienie drzewne, a na 1 mm2 przekroju stycznego jest ich 20. Średnia prędkość propagacji dźwięku w kierunku podłużnym kształtowała się na poziomie 3700 m/s, a w promieniowym 2140 m/s.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Three species of wood (larch, beech and red oak) were boiled in alkaline liquids. Wood species were divided into three groups for 30 samples each (the same average density and standard deviations). Samples were boiling in two types of liquids – seawater and black liquor. Time of boiling was always 20 hours. The density before and after treatment were measured also was investigated compressive strength parallel to grain after treatment. Native wood for each species was used as reference samples. Result show that wood samples density after treatment in seawater is a little smaller and after black liquid is bigger. Compressive strength parallel to fiber decrease after treatment in used alkaline liquids. The reason of this was probability smaller cracks inside wood and changes in chemical compositions of wood samples. Long time being in alkaline liquid with combination in drying process has negative influence of parameters of wood materials.
PL
Trzy gatunki drewna: modrzewia, buka oraz dębu czerwonego zostały poddane gotowaniu w cieczach o zasadowym charakterze. Gotowanie trwało 20 godzin i było prowadzone w wodzie morskiej oraz ługu czarnym. Grupy próbek do badań zostały dobrane zgodnie z gęstością (przy wilgotności W = 0%) tak, aby średnia gęstość i odchylenie standardowe w każdym zestawie były podobne. Na próbkach przed gotowaniem oraz po oznaczona została gęstość. Po procesie gotowania zbadano także wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien. Próbki natywne zostały użyte, jako materiał odniesienia. Wszystkie poddano ściskaniu wzdłuż włókien na 4 tonowej maszynie Amslera. Na podstawie przeprowadzonych badań można wnioskować, że środowisko, w jakim przebywało drewno wpływa negatywnie na jego właściwości. Podniosła się gęstość, ale zmniejszyła się wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien. Najmniejsze zmiany zaszły w przypadku drewna modrzewiowego. Prawdopodobnie jest to związane z żywicą która występuje naturalnie w tym gatunku.
W artykule przedstawiono obliczenie mocy potrzebnej do obróbki drewna oraz sposób projektowania wrzeciona pilarki, układu przeniesienia napędu oraz dobierania silnika elektrycznego. Konstruowana pilarka będzie jedną z niewielu, jeśli nie jedyną o podobnej szerokości części roboczej stworzoną na terenie Polski.
EN
In the article own methodology of calculations of multi-rip saw is presented. Special consideration is taken in case of strength analysis of shaft. For this purpose original calculation model was created, by which satisfactory results were received. Overall in the article design process of such machine is presented.
This research analysed the motivating and demotivating factors amongst employees in two wood processing companies in Croatia. Research was conducted over the year 2014 and 2015, during the economic recovery of the companies and Croatian economy in general. Research was conducted with a survey using a questionnaire containing six questions with multiple choice statements. The questions were closed-ended, and respondents used the Likert four-level scale of importance for each statement. A total of 180 employees were surveyed, and results were statistically processed by using the χ2- test and cluster analysis. This study established that the motivation factors most important to employees between researched companies are significantly different. Employees were most concerned about social needs. Also, employees consider psychological circumstances of work to be very important. Employees’ overall motivation can be linked to higher efficiency and higher quality production and business results, and such research should be conducted more often.
Artykuł dotyczy problematyki eksperymentalnych badań dynamicznych zjawisk niebezpiecznych podczas obróbki drewna. Przedstawiono autorską metodę pomiaru prędkości odrzutu obrabianego materiału drzewnego z użyciem kamery szybkiej oraz programu komputerowego do analizy rejestrowanych obrazów. Metoda ta okazała się bardzo dokładna i niewrażliwa na zakłócenia wiórami i pyłami drewna, które stanowiły dotąd główną trudność w podjęciu eksperymentów naukowych. Nowa metoda może być również polecana do pomiarów prędkości innych gwałtownych i niebezpiecznych zjawisk występujących w procesach obróbki drewna generujących wióry i pyły.
EN
The article is devoted to problems in experimental testing of dangerous dynamic occurrences during wood working. An original method of measuring the speed of kickback of machined piece of wood as well as the new deploying the use of a high-speed camera and a specific computer program for evaluating registered images, were both described in the article. The new measurement method has proven to be very precise and insensitive to both wood chips and dust, which had been the main difficulty in earlier experiments. The new method can be also recommended to the measurements of speed of other violent and dangerous occurrences during woodworking processes which generate chips and dust.
W artykule przedstawione zostały wyniki pomiarów sił, które działają na zęby piły taśmowej podczas cięcia różnych gatunków drewna występujących w Polsce. Ostatnia zaawansowana praca, poświęcona cięciu polskich gatunków drewna na piłach taśmowych opublikowana została przez T. Orlicza w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Obecnie brak jest publikacji zawierających podobne wyniki, zmierzone przy użyciu nowoczesnych metod. W artykule autor przedstawił wyniki pomiarów sił skrawania uzyskane przy użyciu oryginalnego urządzenia składającego się z czujników foliowych, elektronicznego układu Arduino oraz laptopa. Informacje o siłach podczas cięcia drewna są potrzebne przy projektowaniu pił taśmowych i pilarek taśmowych. Znany jest przypadek firmy produkującej piły taśmowe, która zdecydowała się na eksport swoich produktów do Chin i zanotowała straty, ponieważ chińskie drewno odznacza się innymi właściwościami fizycznymi niż gatunki krajowe.
EN
In this paper the results of forces measurement, which act on the band saw teeth during cutting various species of Polish wood was discussed. Since 1960, when T. Orlicz published results of cutting forces measurement, there haven’t been published any comprehensive work which present the similar data measured with modern equipment for Polish species of wood. In this paper, author shows the results which was measured by the original device consisted of film sensors, Arduino electronic board programmed by the author for the film sensor signal sampling and notebook. Knowledge about forces, which act on the band saw teeth during cutting chosen species of wood is necessary in the design of band saw blades and band saw machines. It was known case, when Polish company took in the export of band saws for China and recorded a loss, because the Chinese wood is characterized by different physical properties than domestic species.
W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości powłok z zewnętrzną warstwą DLC (Diamond-Like Carbon) oraz trzema typami podwarstwy na bazie chromu: Cr/DLC, Cr/CrN/Cr/DLC oraz Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC. Przedstawiono również wyniki badań trwałości i mechanizmów zużycia ostrzy noży strugarskich ze stali szybkotnącej pokrytych tymi powłokami. Podwarstwy na bazie chromu wytwarzano metodą katodowego odparowania łukowego (CVA), a warstwę DLC metodą zmodyfikowanego katodowego odparowania łukowego (MCVA). Powłoki DLC charakteryzują się dużą twardością (ok. 34 GPa) oraz dobrą adhezją. W próbie zarysowania powłoki Cr/DLC wykazują największą adhezję (siła krytyczna LC1 = 39 N, LC2 = 45 N), natomiast powłoki Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC wykazują najmniejszą adhezję (LC1 = 27 N, LC2 = 39 N). Z próby Rockwella C wynika, że wszystkie powłoki wykazują dobrą adhezję (HF1-HF2). W tribologicznych próbach zużycia przeprowadzonych metodą kula-tarcza (trzpień-tarcza) powłoki DLC wykazują współczynnik tarcia suchego μ = 0,10÷0,17 w skojarzeniu z Al2O3 a w skojarzeniu z drewnem sosnowym μ = 0,66÷0,68. Wskaźnik zużycia powłok DLC w skojarzeniu z Al2O3 wynosi 3,7×10–7 mm3/Nm, natomiast w skojarzeniu z drewnem sosnowym powłoki nie wykazują mierzalnego zużycia. Próby przemysłowe noży strugarskich ze stali HS6-5-2 pokrytych powłokami Cr/DLC, Cr/CrN/Cr/DLC, Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC oraz niepokrytych przeprowadzono z wykorzystaniem komercyjnej strugarki dolnowrzecionowej przy obróbce drewna sosnowego. Ponad 2,5-krotnie mniejsze pole zużycia S wykazują noże strugarskie z powłoką Cr/(CrN/CrC)/Cr/DLC w porównaniu z nożami nie pokrytymi. Modyfikacja powierzchni natarcia noży powłokami z warstwą zewnętrzną DLC i podwarstwami na bazie chromu wpływa na zmniejszenie zużycia i pozwala na wydłużenie ich czasu pracy.
EN
The paper presents investigations results of coating properties with DLC (Diamond-Like Carbon) surface layers and three types of sublayers based on chromium: Cr/DLC, Cr/CrN/Cr/DLC and Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC. It also presents test results of performance durability and wear forms of highspeed steel planer knives with these coatings. Chromium-based sublayers were produced by the cathodic arc evaporation (CVA) and DLC surface layers by the modified cathodic arc evaporation (MCVA). The DLC coatings have a high hardness ca. 34 GPa and good adhesion. In the scratch tests the Cr/DLC coatings exhibit the highest adhesion (critical load LC1 = 39 N, LC2 = 45 N) while coatings Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC exhibit the lowest adhesion (LC1 = 27 N, LC2 = 39 N). The Rockwell C tests show that all coatings revealed high adhesion (HF1-HF2). DLC coatings in tribological wear tests, conducted by the ball-on-disk (pin-on-disk) method, showed the friction coefficient μ = 0.10÷0.17 in a frictional contact with Al2O3 and μ = 0.66÷0.68 in a frictional contact with pine wood. The wear rate coefficient of DLC coatings in a frictional contact with Al2O3 amounts to 3.7×10–7 mm3/Nm however in a frictional contact with pine wood they do not exhibit any wear. Industrial tests on HS6-5-2 high-speed steel planer knives with Cr/DLC, Cr/CrN/Cr/DLC, Cr/(CrN/CrCN)/Cr/DLC coatings and without any coatings were carried out using a commercial low-spindle planer used for machining pine wood. More than 2.5-fold lower value of wear area S showed planer knives with Cr/(CrN/CrC)/Cr/DLC coatings compared to uncoated planer knives. By modifying the rake faces of planer knives coated with DLC surface layers and chromium-based sublayers it resulted in less wear and allowed for significant improvements in their working time.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wymagania wstępne i projekt konstrukcyjny prototypu sterowanej numerycznie tokarki do drewna. Na podstawie tego projektu opisano proces konstruowania i budowania demonstratora obrabiarki CNC.
EN
The paper presents the initial requirements and constructional project of the prototype of numerically controlled lathe for wood. On the basis of this project, there was described a process of constructing and building the CNC demonstrator.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wyniki badań powłok wielowarstwowych CrCN/CrN o grubości modułu 400 nm i równym podziale grubości warstw CrCN i CrN w module, nanoszonych metodą katodowego odparowania łukowego. Powłoki nakładano na noże, wykonane ze stali SW7M i węglików spiekanych HM, do głowic strugarskich stosowane w obróbce drewna. Powłoki charakteryzują się wysoką twardością, 25 GPa, wysoką przyczepnością do podłoża, około 105 N i stosunkowo niskim współczynnikiem tarcia – 0,5. Wyniki półprzemysłowych badań eksploatacyjnych wskazują na poprawę trwałości narzędzi z powłokami, a także poprawę jakości obrabianego materiału. Badania laboratoryjne właściwości tribologicznych powłok CrN osadzanych na podłożach: ze stali SW7M oraz poddanej azotowaniu stali SW7M wskazują na wyższość kompozytu powłoka-stal azotowana.
EN
The paper presents the results of the tests of CrCN/CrN multilayer coatings with a thickness of module of 400 nm and an equal thickness of the CrN and CrCN layers in a module deposited by cathodic arc evaporation. The coatings were deposited on planer knives from SW7M steel and HM carbide, used in the woodworking. Coatings are characterized by high hardness, 25 GPa, high adhesion to the substrate, about 105 N and a relatively low coefficient of friction - 0.5. Results of semi-industrial tests show an improvement in durability of coated tools, as well as improving the quality of the workpiece. Laboratory studies of tribological properties of CrN coatings deposited on substrates: HS6-5-2 steel and nitrided HS6-5-2 steel show the superiority of the composite system coating PVD-nitrided steel.
W referacie omówiono ogólnie zagadnienia związane z kierunkami rozwoju przemysłu obróbki drewna, materiały narzędziowe dla potrzeb przemysłu drzewnego, technologie zwiększające odporność na zużycie narzędzi, rodzaje powłok nanoszonych na narzędzia do obróbki drewna, czynniki techniczne i ekonomiczne uzasadniające stosowanie cienkich i twardych powłok, koszt narzędzi do obróbki drewna oraz przedstawiono wyniki badan własnych dotyczących trwałości eksploatacyjnej narzędzi do obróbki drewna i materiałów drewnopodobnych.
EN
There is discussion on such issues as: main directions of developing of wood industry, materials for wood engineering tools, technologies improving their wear resistant properties, types of coatings deposited on woodworking tools, technical and economical factors determining applications of thin and hard coatings and cost estimations for woodworking tools. Investigations have been done by own and the results of durability of tools for wood and wood like materials are presented.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.