Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 14

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Co było pierwsze - prąd czy elektrownia?
PL
Jak prąd dotarł do Łodzi i kto zbudował pierwszą prywatną elektrownię w naszym mieście? Historię powstania Elektrowni Łódzkiej przybliżamy w poniższym artykule oraz… pokazujemy w Centrum Nauki i Techniki EC1.
2
Content available remote Elementy modelowania czasu przyjazdu pociągu
PL
W pracy zaprezentowano wybrane sposoby modelowania stosowane w kolejnictwie oraz możliwości ich zastosowania do prognozowania czasu przyjazdu pociągów. Przedstawiono propozycję predykcji czasu przyjazdu z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych i procedur wieloagentowych.
EN
Modeling and simulation techniques used in railway research for estimation of train arrival time are presented. Proposal of a model based on neural network and on multiagent procedures is short described.
EN
In this work the thermal stability of silicon-doped diamond-like carbon (DLC) films was investigated. The studied coatings were produced by radio-frequency plasma assisted chemical vapour deposition (RF-PACVD) method with use of tetramethylsilane (TMS) as a silicon precursor. As-deposited Si-DLC coatings with three different silicon concentrations were annealed at 400°C, 500°C, and 600°C for 1 hour in air atmosphere. For comparison DLC coatings were also examined. It has been shown that the level of disorder of Si-DLC increases with the increase of silicon concentration. Silicon admixture improves the thermal stability of Si-DLC coatings by slowing down and delaying the graphitization processes compared to the undoped DLC films. Furthermore, an increase in hardness of the Si-DLC coatings annealed at the temperature of 400°C has been observed. The DLC and Si-DLC coatings with the lowest Si concentration annealed at 500°C, and all of the coatings annealed at 600°C have been completely degraded. The coatings with the highest concentration of silicon that have stood the annealing process at 500°C have demonstrated a high degree of graphitization and degradation, manifesting itself in the lowest mechanical properties and a significant reduction in their thickness.
PL
Diamentopodobne warstwy węglowe (DLC) charakteryzują się szeregiem unikatowych właściwości, do których można zaliczyć m.in. wysoką biokompatybilność, dużą twardość, mały współczynnik tarcia oraz odporność na korozję. Dlatego powłoki DLC są powszechnie stosowane w przemyśle motoryzacyjnym, maszynowym, a także medycznym. Pomimo wielu korzystnych właściwości wykazują one niską stabilność termiczną, co ogranicza ich zastosowanie. Jednym z możliwych rozwiązań powodujących zwiększenie temperatury pracy powłok węglowych jest włączenie do ich struktury atomów domieszki. Celem pracy było zbadanie stabilności termicznej powłok (DLC) domieszkowanych krzemem. Powłoki wytworzono metodą chemicznego osadzania z fazy gazowej wspomaganego plazmą częstotliwości radiowej (RF PACVD). Jako prekursor krzemu zastosowano tetrametylosilan (TMS). Powłoki Si-DLC o różnej zawartości Si były wygrzewane w trzech różnych temperaturach w atmosferze powietrza. Dla celów porównawczych stabilność temperaturową badano również dla niedomieszkowanych powłok DLC.
PL
Domieszkowane SiOx powłoki węglowe zostały wytworzone metodą RF PACVD (Radio Frequency Plasma Assisted Chemical Vapour Deposition) z wykorzystaniem mieszaniny metanu (CH4 ) oraz heksametylodisiloksanu (HMDSO). Procesy syntezy prowadzono przy różnych proporcjach przepływu CH4/ HMDSO oraz w szerokim zakresie ujemnego potencjału autopolaryzacji elektrody rf. Jako substraty zastosowano utleniany stop tytanu Ti6Al7Nb. Badania współczynnika tarcia oraz odporności na zużycie przez tarcie przeprowadzono metodą kula–tarcza za pomocą tribotestera T-11 oraz przeciwpróbki wykonanej ze stali 100Cr6. Analizę śladów wytarcia prowadzono za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego oraz spektroskopii Ramana. Odporność na zużycie przez tarcie określano na podstawie zarejestrowanych profili wytarcia powłok oraz przeciwpróbek. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają zróżnicowany wpływ parametrów procesów syntezy na właściwości tribologiczne otrzymanych powłok. Zarejestrowano wyraźnie pozytywny wpływ domieszki SiOx na zmniejszenie współczynnika tarcia badanych powłok obserwowany już w zakresie poniżej 0,5% at. Si. Niemniej jednak dla niższych potencjałów autopolaryzacji powłoki o dużej zawartości krzemu i tlenu uległy zniszczeniu po kilku metrach drogi tarcia. Głównym mechanizmem zużycia powłok a-C:H:SiOx jest efekt trzeciego ciała. Wydaje się, że domieszkowanie powłok węglowych SiOx ogranicza zjawiska grafityzacji prowadzące do powstania warstwy przejściowej spełniającej rolę smaru stałego. Pomimo wyraźnie mniejszych oraz stabilnych wartości współczynników tarcia powłok a-C:H:SiOx przy większych zawartościach krzemu i tlenu nie zapewniają one wystarczającej ochrony przed zużyciem współpracujących elementów.
EN
SiOx incorporated carbon coatings were synthesized using RF PACVD (Radio Frequency Plasma Assisted Chemical Vapour Deposition) method with use of mixture of methane (CH4) and hexamethylodisiloxane (HMDSO). The processes of synthesis were conducted using different CH4/HMDSO flow ratios and wide range of the self-bias potential of the r.f. electrode. As the substrate oxidized Ti6Al7Nb titanium alloy was used. Friction coefficient and wear resistance analysis was performed using the T-11 tribometer in the ball–on–disc configuration and counterpart made of 100Cr6 steel. Wear track analysis was made using scanning electron microscopy and Raman spectroscopy. The resistance against wear was determined basing on the registered wear profiles and scars on the surface of the coatings and the balls respectively. The results of the conducted examinations prove the varied impact of the process parameters on the tribological properties of the obtained coatings. A noticeably positive influence of SiOx incorporation on the decreasing value of the coefficient of friction was registered for as low concentration of silicon as 0.5 at. %. Nevertheless for low self-bias potentials coatings with high concentration of silicon and oxygen were damaged just after few meters of the sliding distance. The main wear mechanism of a-C:H:SiOx coatings is the third body effect. It seems that incorporation of SiOx into carbon coatings limits the graphitisation phenomena, which lead to formation of the transition layer acting as the solid lubricant. Despite significantly lower and stable coefficients of friction of a-C:H:SiOx coatings with higher concentrations of silicon and oxygen they do not provide sufficient protection against wear of the co-working elements.
7
Content available remote Graphene as a material for solar cells applications
EN
Graphene is a two-dimensional material with honeycomb structure. Its unique mechanical, physical electrical and optical properties makes it an important industrially and economically material in the coming years. One of the application areas for graphene is the photovoltaic industry. Studies have shown that doped graphene can change one absorbed photon of a few electrons, which in practice means an increase in efficiency of solar panels. In addition, graphene has a low coefficient of light absorption 2.3% which indicates that is an almost completely transparent material. In fact, it means that solar cells based on graphene can significantly expand the absorbed spectrum wavelengths of electromagnetic radiation. Graphene additionally is a material with a very high tensile strength so it can be successfully used on the silicon, flexible and organic substrates as well. So far, significant effort has been devoted to using graphene for improving the overall performance of photovoltaic devices. It has been reported that graphene can play diverse, but positive roles such as an electrode, an active layer, an interfacial layer and an electron acceptor in photovoltaic cells. Research on solar cells containing in its structure graphene however, are still at laboratory scale. This is due to both lack the ability to produce large-sized graphene and reproducibility of its parameters.
PL
W pracy przedstawiono wyniki wstępnych badań właściwości kompozytowych warstw diamentopodobnego węgla domieszkowanych krzemem, wytworzonych hybrydową metodą RF PACVD/MS na utlenianym w wyładowaniu jarzeniowym stopie tytanu Ti6Al7Nb. Stwierdzono, iż całkowita grubość warstwy utlenionej na powierzchni substratu wynosi ok. 100 um, natomiast badania twardości na przekroju poprzecznym wykazały ponad dwukrotny wzrost tego parametru w porównaniu z niemodyfikowanym stopem tytanu. Technologia syntezy warstw Si-DLC obejmowała zastosowanie międzywarstwy o charakterze gradientowym Ti-TixCy o grubości ok. 200 nm w celu poprawy adhezji finalnych powłok na bazie węgla i krzemu. W celu uzyskania różnych koncentracji krzemu powłoki były wytwarzane z mieszaniny metanu oraz oparów ciekłego prekursora krzemoorganicznego (heksametylodisiloksanu) przy różnym stosunku przepływu oraz w szerokim zakresie ujemnego potencjału autopolaryzacji elektrody w.cz. Wykazano, iż metodą RF PACVD Z wykorzystaniem mieszaniny metan/heksametylodisiloksan można wytworzyć jednorodną, dobrze przylegającą do zastosowanego podłoża powłokę węglową domieszkowaną krzemem. Zbadano prędkości nanoszenia oraz przeprowadzono badania składu chemicznego i właściwości mechanicznych uzyskanych warstw. Skład chemiczny prekursora krzemoorganicznego przyczynił się do znacznego wzrostu prędkości nanoszenia, wykazując praktycznie jej liniowy wzrost wraz ze zwiększającą się koncentracją oparów ciekłego prekursora krzemoorganicznego. Zaobserwowano zwiększenie twardości warstw towarzyszące wzrostowi stosunku CH4/HMDSO dla wysokich wartości ujemnego potencjału autopolaryzacji (800÷1000 V) oraz znaczny spadek tego parametru W przypadku małej wartości Up (600 V). Dla wszystkich badanych powłok, niezależnie od wartości ujemnego potencjału autopolaryzacji, stwierdzono znaczące zmniejszenie modułu Younga postępujące wraz ze zmniejszającym się stosunkiem przepływu CH4/HMDSO.
EN
This paper presents the results of a preliminary study of properties of silicon-doped diamond-like carbon composite layers produced by a hybrid RF PACVD/MS method onto oxidized in the glow discharge titanium Ti6Al7Nb alloy. lt was found that the total thickness ofthe oxidized layer on the surface of the substrate was about 100 um, and the hardness tests on the cross section have shown double increase of this parameter compared to the unmodified titanium alloy. The technology of synthesis of Si-DLC layers included the use of a gradient Ti-TixCy interlayer of 200 nm in thickness in order to improve the adhesion of the final carbon and silicon based coating. In order to obtain different concentrations of silicon, the coatings were produced from a mixture of methane and vapour of liquid organosilicon precursor (hexamethyldisiloxane) at a different gas flow ratios and a wide range of negative self-bias. It has been shown that by the RF PACVD method, using a methane/ hexamethyldisiloxane mixture, the uniform and well adherent silicone doped carbon coatings can be produced. The deposition rates, chemical composition as well as mechanical properties of the obtained layers were studied. The chemical composition of organosilicon precursor contributed to a significant increase of the deposition rates and showed its almost linear increase with increasing concentration of the vapours. For high values of the negative selfbias (800÷1000 V) an increase in the hardness of the layers with increased CH4/HMDSO flow ratio was observed. Whereas considerable decrease of this parameter was observed in the case of low Up (600 V) value. The significant decrease in the Young's modulus progressing with decreasing CH4/ HMDSO flow ratio for all examined coatings, regardless of the negative selfbias potential, was found.
EN
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are present in ambient air with their nitro-derivatives and hundreds of other organic compounds. PAHs and nitro-PAHs originate from Diesel and gasoline exhaust emission, and other sources of fuels combustion. These compounds are responsible for mutagenic activation of ambient air. Concentrations of PAHs, nitro-PAHs and dinitro-PAHs in total suspended particulate matter in air of Katowice, Sosnowiec and Zawiercie as well seasonal variability of their concentrations have been investigated. The method of solvent extraction of particulate matter, fractional organic extraction as well HPLC and GC/MS analyses were applied. Nitro-PAHs concentrations in ambient air in Poland are poorly researched, compared to foreign literature.
PL
Badaniom poddano dwustopniowe filtry pospieszne (antracytowo-piaskowe i węglowe) w Stacji Uzdatniania Wody w Gruszczynie (zaopatrującej w wodę Poznań i Swarzędz), wyposażone w dwa rodzaje nowoczesnych systemów drenażowych TRITON i SE-LOP. Podczas modernizacji stacji filtrów dokonano pomiaru strat hydraulicznych powodowanych przez oba systemy drenażowe przy różnej intensywności płukania złóż filtracyjnych wodą oraz porównawczo - przez same systemy drenażowe (bez złóż filtracyjnych). Wyznaczone doświadczalnie rzeczywiste straty hydrauliczne na badanych drenażach porównano z wartościami obliczeniowymi opartymi na danych podawanych przez ich producentów. Porównanie wysokości strat ciśnienia podawanych przez producenta oraz wartości zmierzonych doświadczalnie na stacji filtrów wykazało, że straty rzeczywiste na samym drenażu SE-LOP były większe o prawie 50%, natomiast obliczeniowe i pomierzone straty ciśnienia w warstwie złoża filtracyjnego były porównywalne.
EN
The objects under study were two-stage rapid filters (anthracite-sand and active carbon) operated by the Water Treatment Plant in Gruszczyn, which supplies municipal water to the cities of Poznan and Swarzedz. The filters were fitted with two types of advanced drainage systems, TRITON and SE-LOP. During modernization of the water treatment plant, measurements were conducted to determine the hydraulic losses caused by the two drainage systems at a varying rate of filter backwash water flow, and (for comparison) the hydraulic losses caused by the drainage systems alone. Actual hydraulic losses obtained with the drainage systems tested were compared with those calculated based on the manufacturers' specifications. Analysis of the hydraulic head losses specified by the manufacturers and those measured in the filter plant has produced the following finding: the actual hydraulic head losses caused by the SE-LOP drainage system alone are by approximately 50% higher compared to the calculated values, whereas the hydraulic head losses measured in the filter beds are comparable with the calculated ones.
PL
W pracy zaprezentowano zarys zastosowania metod sztucznej inteligencji do prognozowania opóźnień pociągów. Opóźnienia powodują zakłócenia w sieciach transportowych i w sieciach dostaw. Dokładne prognozy czasu przybycia pociągów pozwolą zmniejszyć ich skutki. System TAF TSI (Techniczna Specyfikacja Interoperacyjności Aplikacje Telematyczne dla Przewozów Towarowych) będzie wdrażany na podstawie dyrektywy i rozporządzeń UE. Celem systemu jest stworzenie europejskiego systemu informacji dla przewozów towarowych przez integrację krajowych systemów telematycznych. Jednym z najistotniejszych jego elementów jest szacowanie czasu przyjazdu pociągu, na podstawie, którego szacuje się czas przybycia przesyłek. Prezentowany model (algorytmy i system uczący się), umożliwi prognozę czasu przybycia pociągów na podstawie: bada statystycznych, bie cych danych eksploatacyjnych oraz symulacji sytuacji ruchowej.
EN
Application of artificial intelligence (AI) methods for forecasting train delays is presented in the paper. Delays cause disturbances in transportation and in supply networks. Exact prognoses of the time of the arrival of trains will permit to diminish their results. TAF TSI (Telematic Applications for Freight – Technical Specification for Interoperability) will be initiated on the regulations of the European Union. An aim is the creation of the European system of the information for goods transport across the borders by integration of national telematics systems. One of most important elements of the system is estimation of the train arrival time, thus also the arrival of consignments (ETA – estimated time of arrival). The model (algorithms and the AI system), which make it possible the prognosis of the arrival time, based on statistical analysis and simulation of train movements and traffic disturbances.
PL
Wybrane problemy dostaw nowych samochodów pasażerskich od producentów. Specjalną uwagę zwrócono na przewóz nowych samochodów koleją.
EN
Passenger cars production volume as well as some delivery problems of new cars are presented. Special attention is paid to cars carriage by railway.
PL
Opisano wytwarzanie gotowych do epitaksji podłoży z szerokoprzerwowych związków pólprzewodnikowych AII--BVI, to znaczy - uzyskiwanie super czystych pierwiastków, syntezę materiału źródłowego do krystalizacji, krystalizacja metodą transportu w fazie gazowej, wycinanie zorientowanych rentgenowsko płytek podłożowych i ich obróbka mechaniczna oraz metody przygotowania powierzchni "epi-ready", jak również budowa uproszczonej wersji stanowiska MBE do pokrywania płytek podłożowych warstwą homoepitaksjalnń. Przedstawiono wyniki charakteryzacji kryształów i płytek podłożowych.
EN
The technology of the "epi-ready" substrate plates (for MBE) of the wide-gap AII-BVI semiconductor compounds, i.e. - preparation of the ultra pure elements, synthesis of the source material, crystallization by the physical vapour transport technique, cutting of the oriented plates, mechano-chemical polishing and preparation of the "epi-ready" surface - is described, as well as the construction of a simplified version of the MBE setup for covering the substrate plates with the homoepitaxial layer. The results of the characterization of the substrate crystals and plates are presented.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.