Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Postrzeganie murali – raport z badań ankietowych

Zabawa-Krzypkowska Joanna

Builder

|

2024

|

R.28, nr 4

36--39

PL

W artykule omówiono wyniki badań dotyczące postrzegania wybranych murali przez odbiorców. Badania w formie ankiet zostały przeprowadzone w ramach przedmiotu psychofizjologia widzenia na kierunku architektura wnętrz Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej. Uzyskane informacje stanową wstęp do dalszych badań dotyczących jakości środowiska życia człowieka i odbioru murali w przestrzeni publicznej.

EN

The article discusses research results regarding the perception of selected murals by recipients. Research in the form of surveys was carried out as part of the Psychophysiology of Vision course at the Interior Design Department of the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology. The information obtained is an introduction to further research on the quality of the human living environment and the reception of murals in public space.

2

Kampus jako zielona przestrzeń wspierająca działalność uczelni. Prezentacja założeń i wyników projektu PBL - studium przypadku

Winnicka-Jasłowska Dorota, Komar Beata, Krzystanek Roksana, Kulawik Oliwia, Mika Paulina, Stasiurka Agata, Piwowarczyk Izabela, Talaga Marta

Builder

|

2024

|

R.28, nr 3

34--37

PL

W artykule omówiono projekt dydaktyczny PBL (Project-Based Learning) pt.: Kampus uniwersytecki jako żywe laboratorium miejskie. Projekt badawczy ukierunkowany na zielono-błękitną infrastrukturę oraz rozwój przestrzeni społecznych został zrealizowany w ramach projektu Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza w Politechnice Śląskiej w roku akademickim 2022/2023. Celem głównym projektu było opracowanie koncepcji zagospodarowania terenu opartej na badaniach, dotyczącej przestrzeni kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Współczesny kampus to teren uczelni, który jest silnie zintegrowany z jej działalnością. W prezentowanym projekcie obok nurtu ukierunkowanego na potrzeby społeczne i użytkowe pojawia się również nurt proekologiczny. Ostatecznie opracowane koncepcje projektowe dotyczące wybranych fragmentów przestrzeni kampusu oparto na podstawie przeprowadzonych badań potrzeb użytkowych w ramach wywiadu zogniskowanego (ang. focused group interview) z pracownikami i studentami Uniwersytetu Jagiellońskiego.

EN

The article describes Project-Based Learning (PBL) entitled: University campus as an urban living lab. The research project focused on green and blue infrastructure and the development of social spaces, was carried out as part of the research project realized at the Silesian University of Technology in the academic year 2022/2023. The main objective of the project was to develop a research-based conceptual design for new solutions at the university campus of the 600th Anniversary of the Renewal of the Jagiellonian University in Kraków. A contemporary campus is an area of the university that is strongly integrated with its activities. In the presented project, in addition to the current focused on social and utilitarian needs, there is also a pro-environmental current. The final design concepts developed for selected parts of the campus space, were based on a survey of utility needs conducted as part of focused group interview with Jagiellonian University employees and students.

3

Architektura i sztuka jako metoda kształtowania dialogu w przestrzeniach konfliktu

Chodura Karolina, Małecka-Fick Jadwiga

Builder

|

2024

|

R.28, nr 4

31--35

PL

Artykuł porusza problematykę budowania kultury dialogu w przestrzeniach konfliktu jako problemu projektowego oraz możliwych działań twórczych, mieszczących się w obrębie architektury i sztuki w odpowiedzi na omawianą w nim problematykę. Celem artykułu jest ukazanie możliwości architektury i sztuki do propagowania i kreowania dialogu w przestrzeniach konfliktu, analiza przykładów zrealizowanych ingerencji dialogotwórczych z pogranicza architektury i sztuki oraz studium przypadku. Badania przeprowadzone zostały w oparciu o wizyty in situ wybranych obiektów, analizy literatury przedmiotu oraz współczesnych, zrealizowanych i niezrealizowanych projektów, które podejmują omawianą tematykę. Tekst, oprócz wprowadzenia, w którym autorki charakteryzują problematykę przestrzeni konfliktu, cel i metodykę badań, składa się z dwóch głównych części, poświęconych działaniom twórczym z pogranicza architektury i sztuki, w kontekście kreowania dialogu na podstawie omówienia przykładów zrealizowanych ze świata, oraz studium przypadku projektu „Granica. Budowanie kultury dialogu w kontekście granic i podziałów. Projekt dialogotwórczych ingerencji krajobrazowych wraz z domem dialogu na hałdzie Makoszowy”.

EN

The article addresses the issue of building a culture of dialogue in spaces of conflict as a design problem and the possible artistic, and architectural creative activities in reaction to this problem. The aim of the article is to show the possibilities of architecture and art to promote and create dialogue in spaces of conflict, an analysis of examples of realised dialogue-forming interventions from the borderline of architecture and art and a case study. The research is based on in situ studies of selected objects, analyses of the literature on the subject and contemporary, realised and unrealised projects that address the subject under discussion. Apart from the introduction, in which the authors characterise the issue of conflict spaces, the aim and methodology of the research, the text consists of two main parts devoted to the discussion of possible creative activities on the borderline of architecture and art in the context of creating dialogue in these spaces on the basis of examples realised around the world, and a case study of the project Border. Building a culture of dialogue in the context of borders and divisions. A project for dialogue-forming landscape interventions with a house of dialogue on the Makoszowy heap.

4

Architekci krajobrazu w służbie sztuki

Gierko Aleksandra

Zieleń Miejska

|

2023

|

Nr 12

38--39

PL

Współcześnie w ofercie muzeów jest coraz więcej miejsca na naturę, a tym samym na działalność architektów krajobrazu. Rośliny mogą stać się częścią programu edukacyjnego, a także obiektami sztuki. Znajdują się już nie tylko w otoczeniu budynku, ale śmiało wkraczają do jego wnętrz.

5

Niekonwencjonalne przestrzenie wystawiennicze jako przykład interakcji między sztuką a architekturą

Kowalczyk Paulina

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

103--114

PL

Klasyczna wizja idealnej przestrzeni wystawienniczej zakłada jej podporządkowanie obiektom sztuki, jednak miejsce bliskie koncepcji white cube jest pozbawione cech indywidualnych. Z tego powodu artyści coraz częściej poszukują wnętrz, które stanowią inspirację do realizacji wystawienniczych. Obiekty sztuki stają się elementami kształtującymi oraz indywidualizującymi przestrzeń, a jej genius loci inicjuje niekonwencjonalne rozstrzygnięcia wystawiennicze. Wzajemność relacji pomiędzy dziełem a przestrzenią ekspozycji jest warta zbadania i zdefiniowania. W szczególności warto zwrócić uwagę na próbę świadomego kształtowania relacji kontrastu lub podporządkowania dzieła kontekstowi przestrzennemu. Zarówno w sztuce, jak i architekturze widoczna jest znacząca zmiana dotycząca sensorycznego i percepcyjnego doświadczania świata.

EN

The classic vision of an ideal exhibition space assumes subordinating the space to art objects, but a place close to the "white cube" convention is devoid of individualization. Artists are increasingly looking for interiors that provide inspiration for their exhibition projects. Artworks become the elements shaping and individualizing space, and the genius loci initiates unconventional exhibition solutions. The reciprocal relationship of art objects and the exhibition space is worth exploring and defining; in particular, it is worth paying attention to consciously shaped relationship of contrast or subordination between the work and the spatial context. In both art and architecture, there is a significant change in the sensory and perceptual experience of the world by modern people. Visual overstimulation forces a change in the way of thinking about our surroundings.

6

Intelektualno-emocjonalny aspekt sztuki wobec kryterium anektowania dzieł jako komponentów wnętrza w kontekście tworzenia prywatnej kolekcji sztuki

Kowalczyk Paulina

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 13

101--115

PL

Artykuł dotyczy problemu ekspozycji obiektów sztuki w prywatnych wnętrzach. Człowiek ma naturę homo collector. Potrzeba otaczania się przedmiotami wiąże się z pragnieniem nieustannego kontaktu z tym, co inspirujące. Eksponowanie obiektów sztuki w prywatnej przestrzeni przypomina działania kuratora aranżującego wystawę w galerii. Interakcje dzieła i przestrzeni architektonicznej zależą od specyfiki wnętrza oraz charakteru eksponatów. Różnorodność obiektów artystycznych oraz komponentów wnętrza wiąże się z koniecznością znalezienia takich rozwiązań ekspozycyjnych, które pozwolą na stworzenie harmonijnej aranżacji. Przestrzeń architektoniczna, nawet w postaci pozornie neutralnego white cube, wymusza określone decyzje wystawiennicze. Im bardziej jest zindywidualizowana, tym intensywniejsze stają się interakcje między dziełem a jego otoczeniem. Dzieło, umieszczone w przestrzeni dalekiej od charakteru white cube, zyskuje nowe możliwości interpretacyjne oraz percepcyjne, stając się elementem przestrzennej narracji. Prezentacja sztuki w przestrzeni prywatnej nie musi się wiązać z traktowaniem dzieł jedynie w kategoriach estetyzacji otoczenia. Badania przeprowadzone przez autorkę artykułu wykazały, że intelektualno-emocjonalny aspekt sztuki wykracza poza estetyczne doznania - skłania do refleksji, inspiruje, wpływa na psychofizjologiczne reakcje odbiorcy.

EN

The article concerns the issue of displaying art objects in private interiors. A human being is homo collector by nature. The need to surround oneself with objects is associated with the desire to be in constant contact with what is inspiring. Exhibiting works of art in a private space resembles the actions of a curator arranging an exhibition in a gallery. The interactions of the artwork and architectural space depend on the specificity of the interior and the nature of the exhibits. The variety of artistic objects and interior components is associated with the need to find such exhibition solutions that will allow to create a harmonious arrangement. Architectural space, even in the form of a seemingly neutral white cube, forces specific exhibition decisions. The more individualized it is, the more intense the interactions between the artwork and its surroundings become. The work, placed in a space far from the character of the white cube, gains new interpretative and perceptual possibilities, becoming an element of the spatial narrative. Presenting art in a private space does not have to involve treating artworks only in terms of the aestheticization of their surroundings. The intellectual and emotional aspect of art goes beyond the aesthetic experiences - it provokes reflection, inspires, influences the psychophysiological reactions of the recipient.

7

Geneza procesu kreacji - autorska część unikalnej całości zagadnienia

Jeziorkowska Katarzyna K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

89--101

PL

Idea rozstrzygnięcia każdego projektu pochodzi ze źródła pozbawionego precyzyjnej definicji. Nie istnieje definicja źródła, jednak istnieje nierozerwalny splot wielu współzależnych warstw niezbędnych do kreacji, a wśród najważniejszych są: warstwy wiedzy i precyzyjnego myślenia, determinujące funkcje narzędzi myślenia, nadających kształt idei oraz warstwy wymykające się definicji, determinowane wyczuciem i wrażliwością twórcy, cechujące obszary sztuki. Jeśli świadomie kreowana forma, łącząca różnorodne materie, scala ciągi funkcji dla działań, konstruuje dla trwałości tworząc jednocześnie niepowtarzalne walory dla percepcji - wpisuje się w przestrzeń ARCHITEKTURY. Jeśli materia formowana przez człowieka wywołuje emocje i wrażenia, jeśli tworzy oferując iluzje, przenika i wzbogaca wyobraźnię pozostawiając w niej trwały ślad - wpisuje się w przestrzeń SZTUKI.

EN

The idea of resolving any project comes from a source without a precise definition. There is no definition of the source, but there is an inseparable weave of many interdependent layers necessary for creation, and among the most important are: layers of knowledge and precise thinking, determining the functions of the tools that give shape to the idea, and layers that escape definition, determined by the intuition and sensitivity of the creator, characterizing the areas of art. If a consciously created form combining a variety of matters, merges sequences of functions for activities, constructs for permanence while creating unique qualities for perception - it fits into the space of ARCHITECTURE. If the matter formed by man evokes emotions and impressions, if it creates by offering illusions, penetrates and enriches the imagination, leaving a permanent trace in it - it is inscribed in the space of ART.

8

Bydgoskie murale - sztuka ulicy i ich znaczenie dla obrazu przestrzeni publicznych miasta

Grześkow Iga

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

61--74

PL

Mural definiowany jako wielkoformatowe malowidło ścienne w przestrzeni miasta, o konkretnym przesłaniu i bogatej tradycji, wpisuje się w szeroki nurt poszukiwań plastycznych i wyrazowych tzw. sztuki ulicy. W swojej formie, powinien na równi z rozwiązaniami architektonicznymi, budować wizerunek miasta i współtworzyć jego klimat. Prześledzenie dokonań w tej dziedzinie na wybranych przykładach realizacji w przestrzeni publicznej Bydgoszczy, wraz z ich analizą formalną i znaczeniem dla budowania zindywidualizowanej tkanki miejskiej, stanowi cel artykułu.

EN

The mural, which is defined as a large-format mural in the urban space, with a concrete message and a rich tradition, fits into a wide range of sculptural and expressive searches of so-called street art. In his form, but with other tools, he was to construct an image of the city on an equal footing with architectural solutions and to help shape its climate. The aim of the article is to follow the achievements in this field of selected examples of the realization in the public space of Bydgoszcz, together with their formal analysis and their importance for the construction of an individualized urban structure.

9

Sztuka w (nie!) zgodzie z naturą?

Władyka-Łuczak Zofia

Wiedza Obronna

|

2023

|

nr 2

PL

Niniejszy artykuł to próba zaprezentowania artystycznych postaw wobec natury i ochrony środowiska. Przedstawiono trzy główne podejścia spotykane w dziejach historii sztuki: podejście pozytywne (podziw, pochwała natury), podejście negatywne (fascynacja przemysłem) oraz podejście opiekuńcze wobec środowiska naturalnego. Sztuka rozumiana jest tu jako mechanizm społeczny kształtujący postawę człowieka wobec fauny i flory, wobec środowiska naturalnego. Zaprezentowano przykłady wysiłku artystów na rzecz ochrony środowiska oraz przykłady dróg rozwiązań technicznych energii odnawialnej.

EN

This paper attempts to present artistic attitudes towards nature and environmental protection. Three main approaches encountered in the history of art are presented: a positive approach (admiration, praise of nature), a negative approach (fascination with industry) and a caring approach towards the environment. Art is understood here as a social mechanism shaping human attitudes towards flora and fauna, towards the natural environment. Examples of artists' efforts to protect the environment and examples of the technical paths of renewable energy solutions are presented.

10

Odręczny rysunek architektoniczny i malarstwo a Projektowanie domów jednorodzinnych. Teoria i praktyka nauczania

Chęć-Małyszek Agnieszka, Małys Dominika

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2023

|

T. 19, nr 1

97--109

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest procesowi kształcenia w zakresie rysunku odręcznego i malarstwa oraz tego jak nabyte umiejętności wykorzystywane są przez studentów w procesie projektowania na dalszym etapie studiów. W publikacji zwrócono uwagę na istotę rysunku i malarstwa w procesie projektowania. Celem pracy jest analiza metody kształcenia w ramach przedmiotu z Rysunku odręcznego, grafiki i malarstwa oraz Projektowania domów jednorodzinnych. Ukazano w jaki sposób nabyte umiejętności oraz wiedza z zakresu sztuki w ramach jednego przedmiotu prowadzonego na I roku Architektury, wykorzystywana jest podczas realizacji zadań projektowych w ramach drugiego przedmiotu. Autorka przedstawia własne doświadczenia w zakresie nauczania rysunku odręcznego studentów Architektury, Politechniki Lubelskiej. W artykule wykorzystano metodę obserwacji, dokonano analizy prac studentów oraz przeprowadzono wywiad wśród studentów i prowadzących dane przedmioty. Zaprezentowane badania pokazały, że umiejętne posługiwanie się warsztatem rysunkowym i malarskim oraz podstawowa wiedza w zakresie sztuki jest niezbędna w procesach twórczego projektowania architektury szczególnie wtedy gdy wyobrażenie pomysłu nie jest wystarczające do rozwiązania problemu projektowego.

EN

This article is devoted to the process of education in the field of freehand drawing and painting and how the acquired skills are used by students in the design process at a later stage of study. The publication draws attention to the essence of drawing and painting in the design process. The aim of the work is to analyze the teaching method in the subject of Freehand drawing, graphics and painting and Designing single-family houses. It was shown how the acquired skills and knowledge in the field of art in one subject taught in the first year of Architecture are used during the implementation of design tasks in the second subject. The author presents her own experience in teaching freehand drawing students of Architecture, Lublin University of Technology. The article uses the method of observation, an analysis of students’ works and an interview was conducted. The presented research has shown that the skillful use of drawing and painting techniques as well as basic knowledge of art is essential in the processes of creative architectural design, especially when the idea of the idea is not sufficient to solve the design problem.

11

Kicz, czyli kamp sztuką szczęścia

Drożdż-Szczybura Małgorzata

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

6--20

PL

Kicz posługuje się nierzadko sentymentalnymi środkami wyrazu i jest związany z kulturą masową w różnych wydaniach, m.in. odpustowym czy straganowo-jarmarcznym. Określenie czegoś kiczem wskazuje na brzydotę i lichość oraz małą wartość artystyczną tak nazwanego dzieła. Matką chrzestną współczesnego kiczu/kampu jest Susan Sontag. Kamp to niesforne zjawisko kultury, które wymyka się jednoznacznym definicjom. Za kicz są często uważane dzieła pretendujące do nowatorstwa.

EN

Kitsch often uses sentimental means of expression and is associated with mass culture in its various manifestations, beginning with the parochial, the craft-fair-stall variety. Calling something kitsch indicates the ugliness and shoddiness as well as a low artistic value of the work so named. The godmother of contemporary kitsch-camp is Susan Sontag. Camp is an unruly cultural phenomenon that escapes clear definitions. Works considered kitsch are often ones that are claimed to be innovative.

12

Sztuka graficzna inspirowana architekturą

Joostberens Jacek

Builder

|

2023

|

R.27, nr 11

29--33

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wpływu architektury na działania artystyczne w grafice warsztatowej. W pierwszej części przedstawiona została twórczość wybranych grafików pochodzących ze Śląska, reprezentujących różne pokolenia i operujących tradycyjnym warsztatem graficznym, dla których łącznikiem tematycznym stała się architektura w różnych jej odsłonach. W rozważaniach odnoszących się do pojedynczych prac lub cykli graficznych poszukiwane są konteksty i przyczyny stanowiące o wyborze danej przestrzeni, obiektów lub detali. Druga część artykułu odnosi się do procesu dydaktycznego studentów kierunku architektura wnętrz w ramach zajęć artystycznych z przedmiotu grafika warsztatowa; omówiona w niej została metodyka pracy, inspiracje, cele i założenia projektowo-artystyczne, a także idea studenckiego konkursu graficznego Grafika Roku 2022.

EN

The aim of the article is to present the influence of architecture on artistic activities in printmaking. In the first part, the article presents the work of selected graphic artists from Silesia, representing various generations and using traditional graphic techniques, for whom architecture in its various versions became an indirect or direct thematic link. These are considerations and comments relating to individual works or graphic series, in search of contexts and reasons determining the choice of a given space, objects or details. In the second part, the article refers to the didactic process of students of Interior Design, as part of artistic classes in the Graphics Workshop subject, discusses the methodology of work, inspirations, design and artistic goals and assumptions, and also presents the idea of a student graphic competition entitled: Graphic of the Year 2022.

13

Industrial heritage and art. Contemporary adaptations of post-industrial architecture in the selected areas of Upper Silesia and Dąbrowa Coal Basin

Gawęda Przemysław, Wagner Tomasz, Wróblewski Sebastian, Peřinková Martina

Architectus

|

2023

|

Nr 4 (76)

49--59

EN

The main aim of the present paper is to present the latest architectural design achievements in the field of the adaptations of the postindustrial heritage in two neighbouring and culturally closely linked regions: Upper Silesia (Śląsk) and Dąbrowa Coal Basin (Zagłębie) for the new functions and to validate the potential of use of the unique combination of industrial architecture and art. The research focuses on the architecture which was designed for the local industry from the period: from the late 19th century to the 1st half of the 20th century modernism and adaptations and renovations of that industrial architecture for new functions associated with art: museums, art centres, art and exhibition galleries. That architectural heritage with its unique spatial, light and detail solutions and even industrial equipment preserved in situ, used both as a background and main exhibition, serve especially as an interesting space for the modern and contemporary art exhibitions and art activities. This paper presents similarities and differences in analyzed architectural adaptations of the post industrial heritage in Czech and Polish regions.

PL

Podstawowym celem autorów artykułu jest prezentacja ostatnich projektów architektonicznych i realizacji w zakresie adaptacji dziedzictwa postindustrialnego do nowych funkcji oraz ocena możliwości wykorzystania unikalnego połączenia architektury przemysłowej i sztuki na terenie sąsiadujących i powiązanych kulturowo ze sobą regionów Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Badania komparatystyczne i analizy zostały ograniczone do obiektów i zespołów poprzemysłowych powstałych od końca wieku XIX do 1. połowy XX stulecia, oraz skupiały się wyłącznie na renowacjach i adaptacjach tejże architektury do nowych funkcji związanych ze sztuką: muzeów, galerii i centrów kultury prezentujących sztukę. Poprzemysłowe dziedzictwo architektoniczne z jego unikatowymi rozwiązaniami przestrzennymi, możliwościami oświetlenia, wyjątkowym detalem architektonicznym czy nawet infrastrukturą, na którą składają się maszyny i rozwiązania techniczne służy jako interesująca przestrzeń do prezentacji współczesnej sztuki i działalności kulturowej. W artykulu zaprezentowano podobieństwa i różnice w zakresie analizowanych adaptacji architektonicznych dziedzictwa postindustrialnego w omawianych regionach w Czechach i Polsce.

14

Saccus locus. Refleksje o architekturze sakralnej

Stankowski Janusz

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

51--70

PL

Ten krótki esej jest osobistą wypowiedzią człowieka i architekta dotyczącą sacrum w odniesieniu do przestrzeni. Pierwszą jej część stanowią refleksje i intuicje związane z samym pojęciem sacrum, jego historycznymi, religijnymi, przestrzennymi i estetycznymi odniesieniami, ze związkami sztuki i religii, a także z udanymi i nieudanymi - oczywiście w moim odczuciu - próbami kreacji przestrzeni sakralnej. W drugiej części przedstawiam kilka własnych doświadczeń projektowych, w trzeciej zaś - wybrane efekty pracy ze studentami różnych uczelni.

EN

My short essay is a personal statement of man and architect regarding sacrum in relation to space. The first part of this statement are reflections and intuitions related to the very concept of sacrum, its historical, religious, spatial and research references, connections between art and religion, as well as successful and unsuccessful - of course in my subjective opinion - attempts at sacral creation. In the second part, I present some of my own project experiences, and in the third, selected effects of working with students from various universities.

15

Prawda - antyprawda

Stelmach Bolesław

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

71--83

PL

Prawdy w architekturze, jak wszystkie prawdy śmiertelnych, należą do czasu. Moderniści w XX w. wierzyli, że prawdę przekształcania przestrzeni dyktuje nauka. Jedną z takich utopijnych koncepcji było zburzenie Whitehallu w Londynie i zastąpienie „nowoczesną, racjonalną” zabudową. Martin Heidegger twierdzi, że sztuka (poezja) jest bezpośrednią emanacją, przejawem bytu. Byt jest prawie niedostępny myśleniu śmiertelnych na Ziemi, bo przesłonięty, zbyt ściśle związany z byciem. Jest to konsekwencja czasu, w którym prawda (greckie aletheia - nieprzesłonięta) jest nie-do-zauważenia przez myślenie. Natomiast sztuka to u-dzielanie prawdy. Dzisiaj prawdy istnieją jeszcze w przekazie tradycji i tam możemy badać ich naturę. Antyczni Grecy prawdę sztuki widzieli jako odkrytość (oczywistość) i kalos kagatos (kalokagatija) - nierozłączne piękno-dobro. Prawda jako piękno może zamienić się miejscami ze złem - w antyprawdę. Jest ona nie do odróżnienia od prawdy.

EN

Truths in architecture, as all truths of the mortals, belong to time. In the 20th century the modernists believed that the truth of space transformation was dictated by science. One of such utopian ideas was to demolish Whitehall in London and to replace it with “modern and rational” buildings. Martin Heidegger claims that art (poetry) is a direct emanation or manifestation of existence. However, existence is virtually inaccessible to thinking of mortals on Earth, because it is concealed and associated too closely with being. This is a consequence of time in which truth (in Greek: aletheia - unconcealed) is imperceptible by thinking. On the other hand, art is the impartment of truth. Nowadays, truths still exist in the message of tradition and their nature can be examined there. The ancient Greeks perceived truth of art as kalos kagatos (kalokagatija) - beauty-good. Nevertheless, truth as beauty can swap places with evil and turn into antitruth which is indistinguishable from truth.

16

Ekumenizm pogranicza w architekturze i sztuce świątyni - dawniej i dziś

Uścinowicz Jerzy

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

93--138

PL

W artykule przedstawiono wybrane przykłady interakcji między architekturą, ikonografią chrześcijańską a teologią we współczesnej ortodoksyjnej, greckokatolickiej, rzymskokatolickiej i ewangelickiej architekturze sakralnej zbudowanej po II wojnie światowej w Polsce. Ukazano proces ewolucji tradycyjnych konwencji architektonicznych i ikonograficznych. Ujawniono problemy sztuki oraz jej nowe, istotne aspekty ideologiczne natury symbolicznej i liturgicznej. Przykłady współczesnych świątyń dowodzą odwrócenia separacyjnych tendencji chrześcijańskich Kościołów i kultur, co jest nie tylko symptomem wzajemnego dialogu, wymiany idei, wartości i różnych form kultu, lecz także symptomem potwierdzającym autentyczną wolę ekumenicznej jedności w sztuce. Przykłady te reprezentują architekturę pogranicza kulturowego. Są one próbą syntezy sztuki chrześcijańskiego Zachodu i Wschodu. Sztuka przez wieki swojej historii na ziemi pokonała olbrzymią drogę, zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Ciągle ją pokonuje. Jest wyrazem kultu. Stanowi świadectwo Wcielenia i misterium obecności. Prowadzi do przebóstwienia i do Zbawienia.

EN

This paper presents selected examples of interaction between architecture, iconography and theology in contemporary Orthodox, Greek- and Roman-catholic and Evangelic sacred architecture built after World War II period in Poland. It also shows the process of evolution of traditional spatial and functional structures and applications of new iconography conventions in the Christian temples. It covers problems in art as well as new essential ideological aspects of symbolic and liturgical nature. Examples of modern churches seem to prove separation tendencies of Christian Churches and cultures are now being reversed, which is not only a symptom of mutual dialogue, exchange of ideas, values and different forms of worship, a symptom confirming an authentic will of ecumenical unity in art. Those examples are representative for the architecture of cultural borderland, which attempts to synthesize both Western and Eastern Christian art. The art through ages of its history on earth has journeyed a long way, both through time and through space. It still does. It is an object of cult. It is a testimony of Incarnation and the mystery play of presence. It is the path to salvation.

17

Logos & Techne - about new possibilities of creating art with artificial intelligence

Marcinkowski Arkadiusz Mieczysław

TASK Quarterly : scientific bulletin of Academic Computer Centre in Gdansk

|

2022

|

Vol. 26, No 4

1--4

EN

The integration of artificial intelligence (AI) in the art world has been transforming various industries, including the creation of new artwork, interpretation of existing pieces of art, curation of exhibitions, authentication of artworks, creation of interactive art, and restoration of damaged artwork. AI algorithms can analyze and generate new pieces of art based on collected data, classify elements in a painting, curate exhibitions and collections tailored to specific audiences, authenticate artworks, create interactive art, and restore damaged artwork. This article explores the various possibilities and applications of AI in the art world, highlighting its potential to innovate and revolutionize the industry even further as the technology continues to evolve.

18

Experiencing art in city space on the example of the environment of the Galeria Labirynt in Lublin

Dudkiewicz Margot, Havryliv Uliana

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2022

|

Vol. 2

49--66

EN

Art in public space is still untapped potential. The garden at ‘Labirynt’ Gallery is an opportunity to publish a work of art and a place for a wide range of artistic activities. Here, access to works will be free and universal, and the art exhibited in public space will enter into a dialogue with the viewer. The design concept was influenced by the terrain, the existing vegetation, and the gallery building style. A new communication system, elements of small architecture, plantings, and illuminations were designed. The design of the Gallery’s surroundings was to make the facility recognizable and friendly.

PL

Sztuka w przestrzeni publicznej to nadal niewykorzystany potencjał. Ogród przy Galerii Labirynt ma być szansą na upublicznienie dzieł sztuki i miejscem do szerokiego spektrum działań artystycznych. Tutaj dostęp do dzieł będzie darmowy i powszechny. Na koncepcję miały wpływ ukształtowanie terenu, istniejąca roślinność i styl budynku galerii. Zaprojektowano nowy układ komunikacyjny, elementy małej architektury, nasadzenia oraz iluminacje. Projekt otoczenia galerii uczyni obiekt rozpoznawalnym i przyjaznym.

19

The construction layer of the garden. Framework for building composition

Myszka Izabela, Augustyniak Katarzyna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

217--238

EN

The garden has always been understood as a place sanctified by values that cause excitement and rapture in man. He became a character or a background, a scenery for other plays. The garden as a work has its frame - a structure on which all other garden elements, both decorative and functional, are 'hung'. Construction layer considerations include a fencing with an entrance, secondary fencing, a road, a house as the center, and dead trees. Understanding the priority we give to construction in garden design, and the function and importance of the elements in this layer, organizes thinking about the garden composition and allows you to understand the content encoded in the works of garden art and inspired by the garden.

PL

Ogród zawsze rozumiany był jako miejsce uświęcone wartościami powodującymi w człowieku wzbudzenie i uniesienie. Stawał się postacią bądź tłem, scenografią dla sztuk innych. Ogród jako dzieło ma swoją ramę – konstrukcję, na której ‘zawieszane’ są wszystkie pozostałe elementy ogrodowe, zarówno dekoracyjne i użytkowe. Rozważania dotyczące warstwy konstrukcyjnej obejmują ogrodzenie z wejściem, ogrodzenia dodatkowe, drogę, dom jako centrum oraz martwe drzewa. Rozumienie pierwszeństwa jakie dajemy konstrukcji w projektowaniu ogrodu, oraz funkcji i znaczenia elementów w tej warstwie, porządkuje myślenia o ogrodowej kompozycji i pozwala rozumieć treść zakodowaną w dziełach sztuki ogrodowej i ogrodem inspirowanych.

20

The power station of Elektrizitätswerk Schlesien AG in Siechnice. An industrial plant in the 20th century – a work of an engineer and an architect-artist

Gryglewska Agnieszka, Rabiega Mateusz

Architectus

|

2022

|

Nr 1 (69)

53--65

EN

The subject of the article is the architecture of the Tschechnitz Power Plant (currently Czechnica CHP Plant) in Siechnice near Wrocław. The plant, built during the period of intensive development of the power industry in Lower Silesia at the beginning of the 20th century, was the result of cooperation between an engineer and an architect-artist, postulated by architects associated with Deutscher Werkbund. The aim of this article is to present the history of the construction and development of the power plant as well as artistic shaping of the urban layout, façades, representative interiors of the machine rooms, mechanical workshops as well as facilities with an advertising function. The analysis of the history and the present condition of the complex was possible thanks to field research carried out by the authors, a query of source materials and texts in the professional press as well as iconography from the years 1910–2019. The conducted research is the basis for defining the scope of monument protection and for revitalizing the power plant, which will be closed in 2024 with regard to the policy of decommissioning coal-fired power plants in Poland.

PL

Tematem artykułu jest architektura elektrowni Tschechnitz (obecnie Elektrociepłownia Czechnica) w Siechnicach pod Wrocławiem. Obiekt budowany w okresie intensywnego rozwoju przemysłu elektroenergetycznego na Dolnym Śląsku na początku XX w. był efektem postulowanej przez twórców związanych z Deutscher Werkbund współpracy inżyniera i architekta-artysty. Celem pracy jest prezentacja historii i przekształceń elektrowni, artystycznego kształtowania jej układu urbanistycznego, elewacji, reprezentacyjnych wnętrz maszynowni, warsztatów mechanicznych i obiektów o funkcji reklamy. Analiza historii i stanu obecnego kompleksu była możliwa dzięki przeprowadzonym przez autorów badaniom terenowym, kwerendzie materiałów źródłowych, tekstów w prasie fachowej oraz ikonografii z lat 1910–2019. Przeprowadzone badania stanowią podstawę dla określenia zakresu ochrony konserwatorskiej oraz rewitalizacji tego zakładu po jego planowanym zamknięciu w 2024 r. wskutek polityki likwidacji elektrowni węglowych w Polsce.