Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania wybranych elementów układu napędowego stosowanego w przeciwlotniczym pocisku rakietowym

Baran Piotr, Kasprzak Piotr, Magier Mariusz

Przemysł Chemiczny

|

2024

|

T. 103, nr 4

549--555

PL

Przedstawiono wyniki badań wybranych elementów układu napędowego stosowanego w pocisku rakietowym o kryptonimie W-755. Zbadano i opisano elementy wchodzące w skład łańcucha ogniowego generującego silny strumień produktów spalania. Badania prowadzono na pociskach rakietowych, demontując poszczególne elementy i urządzenia łańcucha ogniowego. Wykonano zdjęcia rentgenowskie oraz zdemontowano i zbadano zapłonniki, pironaboje, jak również ziarna prochowe wchodzące w skład silnika pierwszego stopnia i podsypek prochowych. Zweryfikowano także wybrane parametry elektryczne elementów układów łańcucha ogniowego, m.in. dla zapłonników PP-9RS i pironabojów PZ-253M5. Przeprowadzone badania przybliżają ideę działania układu zapłonowego stosowanego w pocisku rakietowym W-755 oraz problematykę związaną z oddziaływaniem produktów spalania w łańcuchu ogniowym, a także trwałość układów napędowych pocisków rakietowych w procesie długoletniego składowania.

EN

Selected elements of the propulsion system used in the missile code W-755 were presented. The elements included in the fire chain that generate a strong stream of combustion products were described. The tests were carried out on missiles, dismantling individual elements and devices of the fire chain. X-rays were taken, and the igniters, pyrocartridges and powder grains contained in the first stage engine and the powder ballasts were dismantled and examined. Selected electrical parameters of fire chain systems were verified, including for PP-9RS igniters and PZ-253M5 pyrocartridge. The idea of the operation of the ignition system used in the W-755 missile and the issues related to the impact of combustion products in the fire chain as well as the durability of missile propulsion systems in the process of long-term storage were presented.

2

Problemy w analizie termicznej materiałów wybuchowych ze szczególnym uwzględnieniem kompozycji wieloskładnikowych

Brzeziak Magdalena, Prasuła Piotr, Cieślak Piotr

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2024

|

R. 53, z. 168

21--41

PL

Techniki termoanalityczne, m.in. skaningowa kalorymetria różnicowa i termograwimetria, pozwalają na badanie właściwości materiałów, używając ich niewielkich ilości. Umożliwiają uzyskiwanie wielu rzetelnych informacji o próbkach materiałów wybuchowych w stosunkowo krótkim czasie przy zachowaniu bezpieczeństwa operatora i otoczenia. Przebieg pomiarów oraz ich rezultaty zależą od wielu czynników, a potencjalne błędy mogą powstawać na różnych etapach, od momentu pobierania próbek do badań do momentu wyciągania wniosków. Odpowiedni dobór parametrów badania oraz właściwa analiza i interpretacja wyników, stanowią szczególne wyzwanie dla prowadzącego badania.

EN

Thermoanalytical techniques, including differential scanning calorimetry and thermogravimetry, allow to test the properties of materials using small amounts. They enable obtaining a lot of reliable information about samples of explosives in a relatively short time, while maintaining operator and surroundings safety. The course of measurements and their results depend on many factors, and potential errors can arise at various stages, from taking samples for tests until conclusions are drawn. Appropriate selection of test parameters as well as proper analysis and interpretation of results pose a special challenge for the researcher.

3

International Determinants of Demining Territories in the Context of Sustainable Development: Economic Projection

Rohozian Yuliia, Sieriebriak Kseniia, Akhromkin Yevhen, Plietnov Mykhailo, Vakhlakova Viktoriia

Problemy Ekorozwoju

|

2024

|

Vol. 19, no. 2

203--214

EN

The problem of landmines is becoming increasingly prevalent, with a growing impact on all spheres of society and a consequent slowing down of sustainable development planning at the international, national and local levels. Since February 2022, the issue of mine clearance has become even more relevant for Ukraine, where active hostilities are still ongoing, which requires a thorough study of the economic, social and environmental aspects of this process. In order to mitigate the negative impact of the war and possibly speed up the clearance of mines and other explosive hazards, it is important to analyse the key results of international experience in this area, which has already been gained by a significant number of countries. In order to expand on the subject of this study the example of demining territories of the seven most heavily mined countries in the world were chosen: Albania, Afghanistan, Bosnia and Herzegovina, Cambodia, Croatia and Turkey. The authors concentrated on identifying problems and highlighting the potential for further research into the sustainable dimension of demining, which is considered in this study to be the initial stage of territorial rehabilitation. In this context, the authors focus on the key results of demining through the prism of sustainable development, with particular emphasis on the economic component, as it affects the possibility of rapid resumption of economic and other peaceful use of the territories affected by armed conflicts. This formed the basis of the conclusions, where the authors substantiated ways to implement international demining experience in Ukrainian practice that lies in the inclusion of sustainable development components in strategic and operational documents at the national level. This is to lay a solid foundation for restoring the economic, social and environmental potential of territories in the context of war and post-war recovery.

PL

Problem min przeciwpiechotnych staje się coraz bardziej powszechny, wywierając coraz większy wpływ na wszystkie sfery życia społecznego i w konsekwencji spowalniając planowanie zrównoważonego rozwoju na poziomie międzynarodowym, krajowym i lokalnym. Od lutego 2022 r. kwestia rozminowywania stała się jeszcze bardziej istotna dla Ukrainy, gdzie nadal trwają aktywne działania wojenne, co wymaga dokładnego zbadania ekonomicznych, społecznych i środowiskowych aspektów tego procesu. Aby złagodzić negatywne skutki wojny i ewentualnie przyspieszyć usuwanie min i innych zagrożeń wybuchowych, ważne jest przeanalizowanie kluczowych wyników międzynarodowych doświadczeń w tej dziedzinie, które zostały już zdobyte przez znaczną liczbę krajów. Aby rozszerzyć temat tego badania wybrano przykład rozminowywania terytoriów siedmiu najbardziej zaminowanych krajów na świecie: Albanię, Afganistan, Bośnię i Hercegowinę, Kambodżę, Chorwację i Turcję. Autorzy skoncentrowali się na zidentyfikowaniu problemów i podkreśleniu potencjału dalszych badań nad zrównoważonym wymiarem rozminowywania, który w niniejszym opracowaniu uznawany jest za początkowy etap odbudowy terytorialnej. W tym kontekście autorzy skupili się na kluczowych wynikach rozminowywania przez pryzmat zrównoważonego rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem komponentu ekonomicznego, ponieważ wpływa on na możliwość szybkiego wznowienia gospodarczego i innego pokojowego wykorzystania terytoriów dotkniętych konfliktami zbrojnymi. Stanowiło to podstawę wniosków, w których autorzyuzasadnili sposoby wdrożenia międzynarodowych doświadczeń w zakresie rozminowywania w praktyce ukraińskiej, polegające na włączeniu elementów zrównoważonego rozwoju do dokumentów strategicznych i operacyjnych na poziomie krajowym. Ma to na celu stworzeniesolidnych podstaw do przywrócenia potencjału gospodarczego, społecznego i środowiskowego terytoriów w kontekście wojny i powojennej odbudowy

4

Explosives field detectors – state of the art and prospects of development

Augustyniak Dariusz, Szala Mateusz

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2024

|

T. 16

13--42

EN

A review of commercially available mobile detectors for the detection and identification of explosives was carried out. Seventy-three different mobile detectors, operating on five different analytical techniques, were identified. Most of these used ion mobility spectrometry (IMS) and infrared analysis techniques, i.e. FTIR, and Raman spectroscopy. Only three of the devices used two orthogonal analytical techniques which allow a significant improvement in the reliability of the analytical results. It was noted that colour or dye test kits based on the specific reaction of a given chemical reagent with the material being analysed are still very popular.

PL

Wykonano przegląd dostępnych rynkowo detektorów mobilnych do detekcji i identyfikacji materiałów wybuchowych. Zidentyfikowano 73 różne detektory mobilne pracujące w oparciu o 5 różnych technik analitycznych. Najwięcej zidentyfikowanych detektorów wykorzystuje spektrometrię ruchliwości jonów (IMS) oraz techniki analizy w podczerwieni czyli FTIR oraz spektroskopię Ramana. Tylko trzy z dyskutowanych urządzeń wykorzystują dwie ortogonalne techniki analityczne pozwalające znacząco podwyższyć wiarygodność uzyskiwanych wyników analiz. Zauważono, że nadal dużą popularnością cieszą się testy barwne oparte o reakcje charakterystyczne odpowiedniego odczynnika chemicznego z analitem.

5

Influence of the moisture on fumes derived from the ANFO detonation

Biessikirski Andrzej, Pytlik Mateusz, Dworzak Michał, Twardosz Michał, Wądrzyk Mariusz, Janus Rafał

Journal of Sustainable Mining

|

2024

|

Vol. 23, iss. 4

350--356

EN

ANFO is one of the most commonly used explosives in open-pit mining, usually produced by mixing systems on the blast site. One of the problems usually not considered is the moisture”s influence on the stored ammonium nitrate(V). The influence of moisture on fumes and the detonation process has been investigated by placing ammonium nitrate(V) prills in the climatic chamber. In the investigation, the influence was evaluated for ANFO samples which were produced based on the two types of fuel oils. It was concluded that the 3.0% moisture level resulted in the lowest NOx content in both case studies. Further increased moisture resulted in blending problems (water absorption instead of fuel oils). An additional evaluation was made to stimulate the influence of wetted boreholes. The data showed that the equivalent mass of water present in the borehole would generate more fumes compared with the explosive produced from wetted ammonium nitrate(V) prill. Moreover, it was established that the second type of fuel oil can be applied as a fuel component, especially in the winter season.

6

Wpływ zagrożeń naturalnych na bezpieczeństwo środków strzałowych w podziemnych kopalniach węgla kamiennego

Sołtysiak Tomasz, Pytlik Mateusz, Maj Adam

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2024

|

nr 9

9--17

EN

The article discusses the recent use of explosives in mining, with a particular focus on hard coal mines. Polish coal mines have been experiencing a decline in mining for a long time, which also translates into the usage of explosive. In 2014 hard coal mining operations used 1.64»106 kg of explosives with 2.54 million detonators and 0.47»106 m of detonating cord, while in 2023 usage was respectively: 0.82*106 kg of explosives, 1.17 million detonators and 0.35 »106 m of detonating cord. Despite the decline in mining, underground mines are facing increasing risks - mostly natural - one reason for which is the descent to greater mining depth. In 2023 there were excavated 134 longwalls, 83% of seams were in methane hazard, including 50% in seams classified as IV category of methane hazard. The selection of materials, equipment or explosives rests with mine management, while research on their safety, including safety in conditions of risk of explosive atmospheres, is handled by the relevant scientific centers. The various testing methods in force in the European Union countries, including Poland, are based on the actual determination of the safety of explosives by testing them in an explosive atmosphere in experimental gallery of dimensions similar to the excavations. Explosives are tested in different types of mortars, imitating the different ways in which detonation products are ejected from blast holes. This paper presents research methods for testing the safety of explosives carried out by the Central Mining Institute - National Research Institute. Experimental studies have confirmed the safety of the permitted explosive type emulsion under conditions of danger of coal dust and/or methane explosion.

PL

W artykule przedstawiono podstawowe dane dotyczące zużycia środków strzałowych w zakładach górniczych w ostatniej dekadzie, ze szczególnym uwzględnieniem kopalń węgla kamiennego. Omówiono metodykę badań materiałów wybuchowych w związku z możliwością ich wykorzystania w miejscach, gdzie może wystąpić pył węglowy czy metan. Zaprezentowano wyniki badań dla grupy materiałów wybuchowych metanowych specjalnych.

7

Innowacyjny naziemny skład materiałów wybuchowych

Chowaniec Witold, Michalik Robert, Pytlik Mateusz, Sołtysiak Tomasz

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2024

|

nr 3

11--19

EN

In 2015, the „Budryk" mine completed the deepening of peripheral shaft no. VI and commenced the drilling of shaft excavations, which increased its demand for explosives. Initially, the mine organized a movable explosive storage in a Fort Transit II. With time, it could not keep up with the demand, due to regulatory restrictions. The construction of a permanent, underground explosive storage would not be practicable. Therefore, the possibility of constructing an above-ground explosive storage was analyzed. In order to fulfill the legal requirements for its location, and reduce its distances to other facilities, it was necessary to fulfill 34 additional requirements that guarantee general safety, including for explosive storage racks and the design of the bund surrounding the above-ground explosive storage. A concrete partition between individual explosive boxes was constructed on the racks, in order to contain any possible detonations in between them. According to research, the bund surrounding the explosive storage building should consist of a retaining wall and an embankment (a clay scarp) of ca. 7 m in height above the floor, with a roof reaching at least 4 m in its highest point. In combination with a light roof design for the explosive storage, this will direct the shockwave up, limiting its possible destruction zone. This above-ground explosive storage is an innovative engineering structure serving the underground Silesian mining plants. During its operation in 2021, no undesirable events were recorded, and its construction had positive impact on the management of explosives at KWK „Budryk". Other, beneficial aspects of its construction compared to permanent, underground explosive storages include, among others, four times shorter construction and several times more beneficial economics, including thanks to the possibility of retaining the storage facility until the very closure of the mine, compared to the liquidation of an extraction level.

PL

Artykuł prezentuje doświadczenia i perspektywy w zakresie przechowywania materiałów wybuchowych w zakładach górniczych, a w szczególności w naziemnym składzie materiałów wybuchowych. Podnosi problematykę związaną z projektowaniem, budową i eksploatacją składu stanowiącego wyodrębniony zespół zabudowań na powierzchni obszaru górniczego kopalni węgla kamiennego. Ponadto omawia niektóre metody badawcze wykorzystane w trakcie projektowania składu przy współudziale rzeczoznawców oraz jednostek badawczych.

8

Benefits and limitations related to the application of the REACH regulation for mining explosives

Harat Andrzej

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2023

|

Nr 87

67--84

EN

The article outlines practical implications associated with the development and implementation of the REACH regulation. Following the introduction of this legal act, the system for managing the safety of chemical substances throughout the European Union has been harmonised and based on the principles of registration, evaluation and authorisation. These rules apply to all types of substances, preparations and products available on the market. Their importance in reducing the environmental impact of hazardous substances, including explosives, should be considered particularly important. The study inter alia analyses the advantages of applying the REACH system to mining explosives (dynamites and emulsion explosives), including in particular a comprehensive analysis of the environmental effects of the use of this type of substances, carried out according to unified criteria specified in the provisions of the regulation. On the other hand, the major drawback of the adopted regulations is the failure to take into account the conditions associated with the safety of the working environment in the discussed legal act.

PL

W artykule przedstawiono praktyczne konsekwencje związane z opracowaniem i wdrożeniem regulacji rozporządzenia REACH. W następstwie wprowadzenia tego aktu prawnego nastąpiło ujednolicenie systemu zarządzania bezpieczeństwem substancji chemicznych na obszarze całej Unii Europejskiej i oparcie go na zasadach rejestracji, oceny i udzielania zezwoleń. Zasady te odnoszą się do wszelkiego rodzaju substancji, preparatów i wyrobów znajdujących się w obrocie handlowym. Za szczególnie istotne należy uznać ich znaczenie w zakresie ograniczenia środowiskowych oddziaływań substancji niebezpiecznych, do których zalicza się materiały wybuchowe. W ramach rozważań podjętych w pracy analizie poddano zalety zastosowania systemu REACH względem górniczych materiałów wybuchowych (dynamitów i materiałów wybuchowych emulsyjnych), do których zaliczyć należy w szczególności kompleksową analizę skutków środowiskowych zastosowania tego rodzaju substancji prowadzoną wedle ujednoliconych kryteriów ustalonych poprzez przepisy rozporządzenia. Z kolei na najistotniejszą wadę przyjętych regulacji uznać należy nie uwzględnienie w ramach omawianego aktu prawnego uwarunkowań związanych z bezpieczeństwem środowiska pracy.

9

Eksperymentalna weryfikacja zmodyfikowanego ładunku specjalnego „Ptasznik” w zastosowaniach niekonwencjonalnych

Warchoł Radosław, Gędziorowski Maciej, Piecuch Marek, Magier Mariusz

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 11

1182--1196

PL

Przedstawiono uniwersalny ładunek specjalny (UŁS) „Ptasznik” o działaniu kumulacyjnym. Opisano genezę jego powstania oraz scharakteryzowano ładunki kumulacyjne, które są obecnie na wyposażeniu sił zbrojnych i stanowią specjalistyczne wyposażenie pojedynczego żołnierza. Wymieniono podstawowe parametry taktyczno-techniczne UŁS. Zaprezentowano wyniki badań poligonowych m.in. podstawowego parametru, jakim jest głębokość przebicia płyty pancernej przez UŁS dla różnych dystansów (odległość podstawy wkładki kumulacyjnej od obiektu). Dodatkowo badania poligonowe zostały rozszerzone o sprawdzenie niekonwencjonalnego zastosowania UŁS, m.in. użycia ładunku z dodatkowymi modułami funkcjonalnymi - nakładki EFP oraz DFC.

EN

A universal special charge (USC) “Fowler” with a cumulative effect was exptl. verified. The USC was compared with conventional charges currently used by engineering troops. The basic tactical and tech. parameters of the USC were described. The special modifications of the charge developed in order to enable its use in non-military and nonconventional applications were described. The field test results, esp. its penetration depth in the armor plate from various distances, were presented. The field tests were extended to check the unconventional use of USC by using addnl. functional liners like explosively formed projectile and directional fragmentation charge.

10

Rozwój technik wytwarzania przyrostowego materiałów wybuchowych

Cieślak Piotr, Prasuła Piotr, Czerwińska Magdalena, Wieja Łukasz

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2023

|

R, 52, z. 164

111--131

PL

W ostatnich latach nastąpił gwałtowny rozwój technologii druku 3D. Wytwarzanie przyrostowe obejmuje coraz więcej gałęzi przemysłu, od produkcji bardzo małych i wymagających wysokiej dokładności wykonania elementów w inżynierii biomedycznej do wytwarzania modułów rakiet w przemyśle kosmicznym. Rozpatrywane są również możliwości zastosowań technologii addytywnego wytwarzania w przemyśle zbrojeniowym, gdzie rozwijane są techniki druku obejmujące nie tyko wytwarzanie elementów wyposażenia, ale i bezpośredni druk materiałów wybuchowych. W artykule przedstawiono obecny poziom wiedzy na temat druku 3D materiałów wybuchowych. Ponadto, zaprezentowano najczęściej wykorzystywane techniki wytwarzania przyrostowego oraz ich praktyczne zastosowanie przez różne ośrodki badawczo-rozwojowe. Skupiono się również na scharakteryzowaniu materiałów stosowanych obecnie do druku oraz modyfikacji samych technik wytwarzania.

EN

There has been a rapid development of 3D printing technology at the turn of recent years. Additive manufacturing is expanding into more and more industries, from very small and high-precision components production in biomedical engineering to the manufacture of rocket modules in the aerospace industry. The possibilities of using additive manufacturing technology in the defence industry are also being considered, where printing techniques are being developed, including not only the production of equipment elements, but also direct printing of explosives. The article presents the current level of knowledge on 3D printing of explosives. In addition, the most frequently used techniques of additive manufacturing and their practical application by various research and development facilities were presented. It is also focused on the characterization of materials currently used for printing and the modification of the manufacturing techniques.

11

Lead block compression test for determining the brisance of selected explosives

Mertuszka Piotr, Pytlik Mateusz, Kramarczyk Bartłomiej, Baranowski Paweł

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2023

|

T. 15

61--70

EN

The Hess lead block compression test was used for the experimental determination of brisance of explosives. This method exploits the deformation of a lead block resulting from the detonation of explosive sample. The determination of brisance is based on the assumption that the compression of the lead cylinder is proportional to the brisance of an explosive sample. Results from this test may be expressed either directly via the deformation of the lead cylinder or as a compression factor. In this paper, experimental results of the brisance have been referenced to the brisance created by detonation of hexogen. Different explosives used in mining were tested, including bulk emulsion explosives, dynamite, ANFO and ammonium nitrate powdered explosives. Moreover, four reference high explosives were tested, which could be used as a reference explosives in some tests of working capacity.

PL

Próba odkształcenia walca ołowianego Hessa została wykorzystana do eksperymentalnego wyznaczenia kruszności materiałów wybuchowych. Metoda ta odpowiada deformacji walca ołowianego w wyniku detonacji próbki materiału wybuchowego. Wyznaczanie kruszności opiera się na założeniu, że wielkość odkształcenia walca ołowianego jest proporcjonalna do kruszności próbki materiału wybuchowego. Wyniki badań w tej metodzie można wyrazić zarówno jako rzeczywistą wartość odkształcenia walca ołowianego lub też jako współczynnik kompresji. W niniejszej pracy, eksperymentalne wyniki badań kruszności odniesiono do kruszności uzyskanej w wyniku detonacji próbki heksogenu. Analizie poddano różne górnicze materiały wybuchowe, w tym materiały wybuchowe emulsyjne luzem, dynamit, saletrole oraz materiały wybuchowe amonowo-saletrzane. Ponadto, przebadano cztery referencyjne materiały wybuchowe kruszące, które mogą być stosowane jako wzorcowe materiały wybuchowe w niektórych badaniach zdolności do wykonania pracy.

12

Evaluation of protective clothing for use in the manufacture of explosives in accordance with the requirements for protection against static electricity set out in PN-E-05205:1997

Wróblewska-Piórkowska Małgorzata

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2023

|

T. 15

105--112

EN

The requirements of PN-E-05205:1997 for antistatic protection and methods of testing and evaluating the antistatic properties of selected items of protective clothing, such as sweatshirts, trousers, aprons, overalls, intended for employees working with explosives, are presented. These test methods are used in the Laboratory of Chemical Safety and Static Electricity of the Łukasiewicz Research Network – the Institute of Organic Industry.

PL

Przedstawiono wymagania ochrony antyelektrostatycznej oraz metody badań właściwości antyelektrostatycznych wybranych elementów odzieży ochronnej, takich jak np. bluzy, spodnie, fartuchy, kombinezony, przeznaczonej dla pracowników wykonujących czynności technologiczne z użyciem materiałów wybuchowych, według wymagań PN-E-05205:1997. Prezentowane metody badań stosowane są w Laboratorium Bezpieczeństwa Chemicznego i Elektryczności Statycznej Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytutu Przemysłu Organicznego.

13

Managing the rock mass destruction under the explosion

Kononenko Maksym, Khomenko Oleh, Sadovenko Іvan, Sobolev Valeriy, Pazynich Yuliya, Smoliński Adam

Journal of Sustainable Mining

|

2023

|

Vol. 22. iss. 3

240--247

EN

Using the theory of elasticity and the main provisions of the quasi-static-wave hypothesis of the mechanism of the destruction of a solid medium under the action of an explosion, analytical modelling of the parameters of the formation of crumpling zones and crushing of the rock mass around the charging cavity during its explosive loading was carried out. Analytical models of the radii of the crumpling, intensive fragmentation and fracturing zones formed around the charging cavity in the rock mass during its explosive loading, taking into account the pressure of the explosion products, the limit of tensile-compressive strength of the rocks, their structural composition, fracturing and compaction under the action of rock pressure, were developed. Based on the change in the stress-strain state of the rock mass under the action of the explosion, numerical modelling of the radii of the zones of crumpling, intensive fragmentation and fracturing was performed using the finite element method. According to the simulation results, the power dependence of the change in the radii of the crumpling and fragmentation zones of the rock mass was determined depending on the diameter of the charging cavity, the pressure of the explosion products, and the limit of rock compressive strength. By comparing the results of analytical and numerical modelling for rigid boundary conditions of a homogeneous non-cracked rock mass, the difference in the values of the radii of the defined zones was established as being 4, 8 and 6%, respectively. The resulting analytical models of the radii of crushing zones, intensive fragmentation and fracturing increase the accuracy of estimating the parameters of rock mass destruction by explosion by up to 50% and improve the parameters of drilling and blasting operations when carrying out mining operations, special purpose cavities and rocking of the rock mass.

14

Określanie maksymalnej poziomej radialnej częstotliwości drgań w złożu, spowodowanej parasejsmiczną poziomą falą radialną w polu bliskim podczas urabiania bloku skalnego strzelaniem

Chrzan Tadeusz, Szymanowicz Sławomir

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 1

4--7

PL

Sposób określania maksymalnej poziomej radialnej częstotliwości drgań w złożu spowodowaną parasejsmiczną poziomą falą radialną w polu bliskim podczas urabiania bloku skalnego strzelaniem polega na zastosowaniu prędkości fali parasejsmicznej na radialnym kierunku X i częstotliwości poziomej radialnej drgań złoża w czasie strzelania oraz obliczenia na tej podstawie maksymalnej poziomej radialnej częstotliwości drgań w badanym złożu. Pomiary są wykonywane w punktach pomiarowych przed czołem urabianego bloku skalnego. Pomiary wykonuje się, po odpaleniu ładunku materiału wybuchowego umieszczonego w jednym rzędzie otworów strzałowych urabianego strzelaniem bloku skalnego. Sposób ten znajdzie zastosowanie w górnictwie odkrywkowym, do określenia czasu odpalenia następnego otworu czyli czasu zwłoki między strzałowej [ms] powodującej wygaszenie drgań spowodowanych odpaleniem poprzedniego otworu.

EN

The method for determining the maximum horizontal radial frequency of vibration in the deposit caused by a parasitic horizontal radial wave in the Near Field during the mining of a rock block by blasting is based on the use of the velocity of the parseismic wave in the radial X direction and the horizontal radial frequency of vibration of the deposit during blasting, and the calculation on this basis of the maximum horizontal radial frequency of vibration in the tested deposit. Measurements are taken at measuring points in front of the face of the mined rock block. The measurements are taken after firing a charge of explosive placed in one row of blast holes of the blasted rock block. The method is used in open-cast mining to determine the time it takes for the next hole to be fired, i.e. the inter-blasting delay time [ms] for ceasing the vibrations caused by the previous hole.

15

Identyfikacja kołowego rozkładu poziomej radialnej wektora prędkości drgań gruntu przy inicjowaniu ładunków materiałów wybuchowych o różnej masie

Chrzan Tadeusz

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 1

7--12

PL

W artykule opisano sposób identyfikacji kołowego rozkładu poziomej radialnej wektora prędkości drgań gruntu [Vx] powstających w wyniku odpalenia, przypadających na jedną zwłokę, umieszczonych w otworach strzałowych ładunków Qz, materiałów wybuchowych [MW] o różnej masie. Sposób ten znajduje zastosowanie w górnictwie odkrywkowym w celu określenia czy rozkład drgań parasejsmicznych układa się kołowo. Sposób ten może być stosowany również przy urabianiu za pomocą ładunków materiałów wybuchowych MW zamarzniętych gruntów i skał pod trasy gazociągu, ropociągu, trakcję kolejową, drogi i autostrady.

EN

This paper describes a method for identifying the circular distribution of the horizontal radial ground vibration velocity vector [Vx] resulting from the firing, per lag, of explosives of different masses placed in blast holes Qz. The method is used in open-pit mining to determine whether the distribution of parasitic vibrations is circular. The method can also be used in the excavation with explosive charges of frozen soil and rock for gas pipeline routes, oil pipelines, railway traction, roads and highways.

16

Research on the post-weld explosive hardening of AA7075-T651 friction stir welded butt joints

Kosturek Robert, Lewczuk Rafał, Torzewski Janusz, Wachowski Marcin, Słabik Piotr, Maranda Andrzej

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

art. no. e145685

EN

In this paper, the post-weld explosive hardening of a 5 mm AA7075-T651 plate welded via FSW was performed. To investigate the possibility of increasing FSW joint mechanical properties, the welded plate was explosively treated with four various explosive materials (ammonal, emulsion explosive, FOX-7, and PBX) in two different hardening systems. As part of the investigation, the observations of the surface and macrostructure of the treated plates were described. The obtained microhardness distribution allowed us to register the increase in hardness of the SZ up to 6%, but no increase in hardness of the LHZ was reported. In most cases, the influence of explosive treatment on the mechanical properties of the welded joint was disadvantageous as ultimate tensile strength and ductility were reduced. The only positive effect which was observed is the increase in the value of yield strength up to 27% corresponding to 77 MPa, achieved by explosive materials with detonation velocity below 3000 m/s.

17

Rozwiązanie konstrukcyjno-technologiczne minimalizujące dostęp do materiału wybuchowego w amunicji

Borkowski Jacek, Krysiński Bogdan

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2022

|

R. 51, z. 161

61--76

PL

W artykule przedstawiono problem braku zabezpieczenia amunicji przed deelaboracją lub zainicjowaniem przeprowadzonym w innych warunkach niż przewidziane przez konstruktorów. Zwrócono uwagę na problemy eksploatacyjne wynikające z obecności materiału wybuchowego w otworze pod inicjator. Zaproponowano wprowadzenie do konstrukcji amunicji przegrody oddzielającej materiał wybuchowy od otoczenia od strony otworu na inicjator. Rozwiązanie konstrukcyjne zilustrowano na przykładzie pocisku artyleryjskiego. Przedstawiono wstępne wyniki badań skuteczności działania przegrody.

EN

The article describes a lack of ammunition protection against de-elaboration or initiation carried out in other conditions than predicted by the designers. Operational problems resulting from the presence of explosive in the initiator hole have been pointed out. It was proposed to introduce a barrier into the ammunition structure, separating the explosive from the surroundings on the side of the initiator opening. The design solution is shown on the example of an artillery shell. The paper presents preliminary results of investigations on the barrier effectiveness.

18

Charakterystyka terrorystycznych materiałów wybuchowych i związanych z nimi problemów

Rećko Justyna

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2022

|

R. 51, z. 161

91--118

PL

Improwizowane ładunki wybuchowe (IED) są śmiertelnym zagrożeniem dla żołnierzy w działaniach wojennych. Do tej pory ich stosowanie było charakterystyczne dla konfliktu zbrojnego w Iraku i Afganistanie. Aktualnie materiały tego typu są także wykorzystywane w wojnie na Ukrainie. Ich popularność wynika przede wszystkim ze względu na łatwy dostęp do materiałów wybuchowych i pirotechniki (np. z niewybuchów), odczynników chemicznych, a także specjalistycznej wiedzy, którą można pozyskać w Internecie. Wymienione czynniki przyczyniają się do powstawania skutecznych środków walki, zdolnych do rażenia siły żywej oraz niszczenia sprzętu wojskowego przeciwnika, przy minimalnym koszcie i niewielkich nakładach pracy. Obecnie problem improwizowanych materiałów wybuchowych jest szczególnie poważny przez wzgląd na fakt, iż praktycznie każdy jest w stanie wykonać materiały wysokoenergetyczne we własnym domu, przy wykorzystaniu ogólnodostępnych odczynników chemicznych lub pozyskać je z niewybuchów z użyciem prostych narzędzi. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że na skutek eksperymentów, w „domowych laboratoriach” powstają coraz to nowsze materiały wybuchowe, które nie są jeszcze znane i przebadane, co potęguje zagrożenie związane z IED. W artykule przeanalizowano i scharakteryzowano materiały wybuchowe stosowane przez grupy terrorystyczne oraz amatorów pirotechniki. Poruszono również problem powszechnego dostępu do wiedzy i materiałów niezbędnych do skonstruowania materiałów wybuchowych.

EN

Improvised Explosives Devices (IEDs) are a lethal threat to soldiers in hostilities. Until now, their use has been characteristic of the military conflict in Iraq and Afghanistan. Currently, IEDs are also used in the war in Ukraine. Their popularity is mainly due to easy access to explosives and pyrotechnics (e.g. from unexploded bombs), and chemical reagents, as well as specialistic knowledge that can be obtained online. These factors contribute to creation of effective means of combat, capable of destroying manpower and enemy's military equipment at a minimal cost and amount of work. Currently, problem of improvised explosives is particularly serious due to the fact that virtually everyone is able to make high-energy materials at home, using commercially available chemical reagents or obtaining them from unexploded explosives, and using simple tools. The matter is further complicated by the fact that, as a result of experiments, newer and newer explosives are created in "home laboratories". Those explosives are not yet widely known and tested, which increases the risk associated with IED. In this article, explosives used by terrorist groups and amateurs of pyrotechnics have been analyzed and characterized. The problem of universal access to knowledge and materials necessary to construct explosives was also discussed.

19

Natural and synthetic waxes in explosives – a review

Szala Mateusz

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2022

|

T. 14

26--34

EN

The aim of the paper was to determine how many natural waxes are used in explosives and whether it is possible to make the waxes independent of natural sources. A review of natural and synthetic waxes used in explosives was made. The object of the review was literature not only closely related to explosives, but also other specialistic sources allowing for the identification of components used in materials called waxes. About 40 waxes have been identified that have been or are used in explosives in the world over the last 80 years. A mixture called a wax can therefore contain 2-5 different ingredients and practically none of the ingredients need to be a wax in the narrow sense. The rest of ingredients of the compositions called waxes are surfactants, emulsifiers, emulsion stabilizers, film-forming additives, etc. The composition and properties of about 20 of the most popular wax-containing explosives are presented. The results indicate that in next 10-20 years resignation from natural waxes is unlikely.

PL

Wykonano przegląd wosków naturalnych i syntetycznych używanych w materiałach i kompozycjach wybuchowych. Zidentyfikowano ok. 40-tu wosków które były lub są stosowane w materiałach wybuchowych na Świecie na przestrzeni ostatnich 80 lat. Ustalono, że w literaturze przedmiotu terminem „wosk” zwykle określa się topliwą nieenergetyczną mieszaninę na bazie wosków naturalnych lub syntetycznych. Mieszanina nazywana woskiem może więc zawierać 2-5 różnych składników i praktycznie żaden ze składników nie musi być woskiem w wąskim tego słowa znaczeniu. Pozostałe składniki kompozycji nazywanych woskami to środki powierzchniowo czynne, emulgatory, stabilizatory emulsji, dodatki filmotwórcze itp. Przybliżono skład oraz właściwości ok. 20-tu najpopularniejszych kompozycji wybuchowych zawierających woski. Analizowane kompozycje wybuchowe można elaborować techniką prasowania lub odlewania.

20

Determining the brisance of selected emulsion explosives used in mining via the Hess method

Kramarczyk Bartłomiej, Mertuszka Piotr, Pytlik Mateusz, Szudeja Rafał

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2022

|

T. 14

117--134

PL

Kruszność, energia i prędkość detonacji są jednymi z najważniejszych parametrów opisujących materiały wybuchowe kruszące. Są one wyznaczane różnymi metodami. Do oznaczania kruszności materiałów wybuchowych opracowano do tej pory kilka metod badawczych, spośród których wymienić należy próbę zgniatania Hessa, test zagłębienia płytki, test piaskowy oraz metodę Kasta. Pierwsza metoda, która wydaje się być najczęściej stosowaną, odnosi się do odkształcenia walca ołowianego po detonacji próbki materiału wybuchowego. W artykule przedstawiono wyniki badań kruszności wybranych górniczych materiałów wybuchowych emulsyjnych przy użyciu próby odkształcenia Hessa. Analizie poddano różne materiały wybuchowe emulsyjne produkowane przez Nitroerg S.A., w tym luzem i nabojowane. Ponadto, przy użyciu dedykowanego oprogramowania wyznaczono teoretyczne parametry materiałów wybuchowych oraz skorelowano je z uzyskanymi wynikami kruszności. Z kolei teoretyczne wartości kruszności zostały obliczone przy użyciu różnych podejść, które opisane są w literaturze naukowej.

EN

Brisance, power and detonation velocity are the most important parameters describing secondary high explosives. They are determined by various methods. In the experimental determination of brisance, a number of different methods have been developed to date, including the Hess lead block compression test, plate dent test, sand test and the Kast method. The first method, which seems to be used most frequently, measures the deformation of a lead block caused by the detonation of an explosive sample. In this paper, the brisance of selected emulsion explosives used in mining, determined via the Hess compression test, are presented. Different emulsion explosives manufactured by Nitroerg S.A. were tested, including bulk and cartridged emulsions. Moreover, the properties of explosives were also predicted theoretically using dedicated software and the results correlated with those obtained from the test. In turn, theoretical values of brisance were calculated using the different approaches described in the literature.