Zbadano wpływ stężenia ozonu i czasu prowadzenia procesu ozonowania na niektóre wyróżniki jakościowe oleju pochodzącego z ozonowanych nasion rzepaku. Określono zmiany zachodzące w nasionach po procesie ozonowania i ich wpływ na jakość końcowego produktu spożywczego, jakim jest olej. Badania prowadzono w skali laboratoryjnej oraz półtechnicznej.
EN
Rapeseeds (2 types) were ozonized by using an O3/air mixt. (O3 concn. 0.05 and 2 μg/L) for 15-180 min and pressed to extract the oil. The ozonation resulted in the increase of the peroxide no. and Totox index of the oil. It still met the std. quality requirements.
The aim of the article is to study the approach to specification and improvement processes of services quality, represented by companies specializing in food transport, and to compare the results withrecipients’ expectations. Two groups were included in the empirical study based on questionnaires prepared by the authors: road transport services providers and buyers. The results show that thepro-quality actions in the analyzed segment of TSL sector should focus on timeliness as well as on quality attributes related to cargo itself, such as: guarantee of no accidental damage or loss to goods, full quantitative and qualitative compatibility, possibility of cargo tracking by clients and extended scope of commodity condition monitoring. The above aspect shave greater importance at evaluating of operators by the customers surveyed than application of technologies dedicated to selected food groups (e.g. modified/controlled atmosphere), or availability and comprehensiveness of the services offered
PL
Celem artykułu jest zbadanie podejścia do specyfikowania i doskonalenia jakości usług reprezentowanego przez przedsiębiorstwa specjalizujące się w transporcie żywności oraz porównanie wyników do oczekiwań odbiorców. Empirycznym badaniem opartym na przygotowanym przez autorów kwestionariuszu ankietowym objęto dwie grupy: usługodawców oraz usługobiorców transportu drogowego. Wyniki wskazują, iż działania projakościowe w analizowanym segmencie sektora TSL powinny koncentrować się na terminowości dostaw, jak również na atrybutach jakości związanych z samym ładunkiem, takich jak: gwarancja uniknięcia przypadkowych uszkodzeń lub utraty towaru, pełna zgodność ilościowa i jakościowa, możliwość śledzenia ładunków przez klientów oraz monitorowanie stanu towarów w szerszym zakresie. Powyższe aspekty mają większe znaczenie przy ocenie operatorów przez klientów niż zastosowanie technologii dedykowanych wybranym grupom żywności (np. modyfikowana/kontrolowana atmosfera) czy też dostępność oraz kompleksowość oferowanych usług.
Celem pracy było określenie wpływu systemowego podejścia do problematyki jakości usług, potwierdzonego przez jednostkę certyfikującą, na rozwiązania techniczne i organizacyjne stosowane przez przedsiębiorstwa transportu żywności. Badania własne przeprowadzone zostały na grupie usługodawców oraz usługobiorców transportu (odpowiednio 18 i 40 podmiotów) metodą kwestionariusza ankietowego. Przeanalizowano znaczenie i efekty wdrażania systemów zarządzania jakością i/lub bezpieczeństwem w transporcie żywności. Stwierdzono pozytywny wpływ nieobligatoryjnych standardów na podejście przewoźników do kształtowania jakości usług transportowych zarówno w aspekcie technicznym (np. modernizacja środków transportu, informatyzacja), jak i funkcjonalnym (np. terminowość, uwzględnianie oczekiwań klientów).
EN
The aim of the work is to determine the influence of systemic approach to the issues of services quality, confirmed by the certification body, on the technical and organizational solutions used by food transport companies. The own research was carried out on a group of transportation services providers and recipients (18 and 40 entities respectively), using the questionnaire method. The significance and benefits of quality and/or safety management systems implementation in food transport were analyzed. Positive influence of non-obligatory standards on the carriers’ approach to shaping the transport services quality in the both aspects: the technical (e.g. modernization of transportation means, computerization) and the functional one (e.g. timeliness, taking into account customers expectations) was confirmed.
Background: Having considered increasing production of liquid and solid biofuels from rapeseed and bearing in mind its stable and unquestionable position in the food and animal feed industries, a rational approach towards technologically and logistically efficient utilization of by-products from rapeseed processing is required. The aim of the research presented in the article is to assess the transport susceptibility of rapeseed meal fractions, varying according to particle size and chemical composition. Methods: Resistance to changes stimulating self-heating has been assumed as the main criterion of transport susceptibility. The following diagnostic variables have been experimentally determined: total protein, crude fat and crude fiber content, porosity, and water activity in the fraction of examined meal. In order to organize a set of particles and to indicate their optimal applications according to criteria chosen with regard to both utilization and transportation, two aggregate indicators have been calculated. Results: It has been proved that medium-sized particle fractions (0.075-0.4 mm) exhibit the lowest transport susceptibility, whereas the those with the largest granulations (>3 mm) -have the highest. One significant relationship is the decline of feeding value and concurrent increase in the transport susceptibility of meal fractions, which in practice means that those fractions least-favoured by the animal feed industry can be least cumbersome to transport. Conclusions: It has been suggested that there should be a division of rapeseed meal into two products with different applications and different transport susceptibility. The fractioning of meal can bring numerous, measurable benefits for the meal industry and logistics processes for solid biofuels, where storage and transport properties have considerable importance, alongside commodity price and transport costs.
PL
Wstęp: Wzrastająca produkcja biopaliw płynnych i stałych z nasion rzepaku, przy stałym znaczeniu tej rośliny w przemyśle spożywczym i paszowym, wymaga racjonalnego, a zwłaszcza efektywnego technologicznie i logistycznie zagospodarowania produktów ubocznych technologii przerobu rzepaku. Celem badań przedstawionych w artykule była ocena podatności transportowej zróżnicowanych ze względu na wielkość cząstek oraz skład chemiczny frakcji śruty rzepakowej. Metody: Jako kryterium podatności transportowej przyjęto odporność frakcji śruty na przemiany stymulujące samozagrzewanie. Wytypowano i oznaczono doświadczalnie następujące zmienne diagnostyczne: zawartość białka ogólnego, tłuszczu surowego oraz włókna surowego, porowatość, a także aktywność wody w poszczególnych frakcjach śruty. W celu uporządkowania zbiorów cząstek, a następnie wytypowania najkorzystniejszych ich zastosowań ze względu na przyjęte kryteria - cechy użytkowe i technologiczno-transportowe, obliczono dwa wskaźniki agregatowe. Wyniki: Stwierdzono, iż najmniejszą podatność transportową wykazują średnie frakcje pyłowe (0,075-0,4 mm), największą zaś frakcja o największej granulacji (d> 3 mm). Istotną zależnością jest spadek wartości paszowej frakcji śruty wraz ze wzrostem podatności transportowej, co oznacza w praktyce, że frakcje najmniej pożądane w przemyśle paszowym, mogą być najmniej uciążliwe w transporcie. Wnioski: Zaproponowano podział śruty rzepakowej na dwa produkty, różniące się przeznaczeniem oraz podatnością transportową. Frakcjonowanie śruty może przynieść wymierne korzyści zarówno dla przemysłu paszowego, jak i w sferze logistyki dostaw biopaliw stałych, w której obok kosztów surowca i jego transportu, istotną rolę w wykorzystaniu biomasowych źródeł energii odgrywają cechy przechowalniczo-transportowe.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zawartość metali ciężkich w glebie zależy od jej składu chemicznego a także od ilości zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery przez przemysł i transport. Ich zachowanie się w glebach oraz fitoprzyswajalność są uwarunkowane wieloma czynnikami, na które składają się procesy geochemiczne, chemiczne, fizyczne i biologiczne, a także właściwościami tej gleby. Badania przeprowadzono w rejonie przemysłowego skażenia środowiska rolniczego o zawartościach Cd i Pb w glebach wyższych niż średnie krajowe. Ich celem było wykazanie zależności pomiędzy wybranymi właściwościami gleby, określanymi w rutynowych badaniach agrochemicznych, a stopniem kumulacji kadmu i ołowiu w kukurydzy. Wyniki badań potwierdzają ten związek, z wyjątkiem przyswajalnego cynku w przypadku Pb i potasu w przypadku Cd. Mogą więc być wykorzystane do przewidywania ilościowych zmian oznaczanych metali w rejonach oddziaływania przemysłu na rolniczą przestrzeń produkcyjną.
EN
Cd and Pb content in soil from Upper Silesia (Poland) and in maize crop were detd. and correlated with soil pH and granulometric compn. as well as with contents of assimilating P, K, Mg, Cu, Zn and mineral N in the soil. Both Cd and Pb contents in maize decreased with increasing pH, fine soil fraction, as well as P, Mg and Zn contents and with decreasing mineral N contents in the soil.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Motoryzacja wywiera duży wpływ na środowisko przyrodnicze. Oddziaływania dotyczą zarówno budowy infrastruktury, jak również wszystkich etapów związanych z powstawaniem, eksploatacją oraz unieszkodliwieniem zużytych pojazdów samochodowych. Problemy natury ekologicznej związane z zagospodarowaniem samochodów wycofanych z eksploatacji stanowią niezwykle istotne zagadnienie. Praca zawiera wyniki analiz dotyczących cyklu życia obiektów technicznych pochodzących z przykładowego przedsiębiorstwa. Poddano analizie oddziaływanie elementów pojazdów na środowisko. Przedstawiono metody chemicznych procesów recyklingu surowcowego.
EN
The structure of waste (quantity and type of materials) resulting from dismantling of 170 vehicles in a specialized facility, withdrawn from the use, was defined. The recycling allowed to recover materials, products and energy in 79.7%, 17.5% and 2.63%, resp.
The study focused on the determination of the relations between certain basic soil properties, assayed in routine agrochemical analyses, and their potential utilisation in the prediction of the accumulation of cadmium and lead in potato tubers in regions with an influence of industry on the agricultural production space. Under the conditions of the experiment, significant relations were demonstrated between the reaction, the content of particles smaller than 0.02 mm, the content of mineral nitrogen and the occurrence of available forms of phosphorus and the concentration of cadmium and lead in potato tubers.
PL
Zawartość metali ciężkich w glebie nie zawsze jest skorelowana z ich poziomami w roślinach. Celem badań była ocena możliwości prognozowania stopnia akumulacji kadmu i ołowiu w bulwach ziemniaka, zwłaszcza na terenach przekształconych antropogenicznie. Na obszarach uprzemysłowionych zmiany che-miczne zachodzące w glebach często skutkują ograniczeniem możliwości ich użytkowania, czy spadkiem produktywności. Większość z badanych parametrów gleby może być zastosowana do przewidywania za-wartości kadmu w bulwach, ale są one mniej użyteczne do określania stężenia ołowiu w ziemniakach. Naj-bardziej skuteczne wskaźniki monitorowania stężeń tych metali w bulwach ziemniaka to pH gleby, udział w glebie części spławianych oraz zawartość azotu mineralnego i dostępnego fosforu w glebie.
The study was conducted on soils and vegetables sampled in industrial areas of the Province of Silesia. The soils under analysis were characterized by lead and cadmium contents that did not exceed the acceptable standards. The vegetables studied absorbed lead and cadmium primarily from the exchangeable fraction of the soil, in which metals are bound on soil particles in an exchangeable manner. Cabbage and onion accumulate cadmium both from the exchangeable and from the carbonate fractions. In all the vegetables the indices of lead and cadmium accumulation did not exceed the acceptable levels for food products of plant origin but the contents of Pb and Cd in tissues of edible plants must be constantly monitored to prevent their excessive accumulation in the food chain of man.
PL
Metale ciężkie - kadm i ołów - to pierwiastki, które nawet w najmniejszych ilościach są szkodliwe dla zdrowia. Celem przeprowadzonych badań było określenie relacji pomiędzy zawartością ołowiu i kadmu w glebie, ich formą chemiczną i kumulacją w wybranych warzywach na terenach uprzemysłowionych województwa śląskiego. Analizowane gleby charakteryzowały się zawartościami ołowiu i kadmu nieprzekraczającymi dopuszczalnych ilości. Również we wszystkich warzywach wskaźniki kumulacji tych metali nie przekroczyły norm określonych dla ich zawartości w produktach pochodzenia roślinnego. Pobieranie metali ciężkich przez rośliny zależy nie tylko od całkowitej zawartości tych metali w glebie, ale przede wszystkim od ilości form aktywnych, przyswajalnych dla roślin.
Recent years have witnessed a rapid development of the dietary supplement market and a revived interest in herbal products used for therapeutic purposes. Herbs and medicinal plants have been used in traditional medicine for centuries. The concentrations of active substances in industrially processed plant extracts are many times lower than those found in the original plant material. For this reason, long-term of use herbal preparations is safe, and it dśs not require medical consultation. Herbs and medicinal plants have a complex composition, and recent research indicates that they may produce adverse reactions with food ingredients or pharmaceuticals. Molds, mainly fungi of the genera Fusarium, Penicillium and Aspergillus which colonize growing plants, are thermophilous organisms that can survive drying and heat processing, and they can find their way to the final product. Those fungi produce mycotoxins, metabolites which are toxic for humans. In our study, fungi of the genera Aspergillus and Fusarium were determined in commercially available fresh herbs, herbal teas and herbal dietary supplements in the form of tablets.
PL
W ostatnich latach nastąpił szybki rozwój rynku suplementów diety i powrót do preparatów ziołowych stosowanych w profilaktyce i w lecznictwie. Ma to swoje uzasadnienie tym, że zioła i rośliny lecznicze były od lat stosowane z powodzeniem w medycynie tradycyjnej. Używane w przemyśle farmaceutycznym wyciągi z roślin zawierają w swoim składzie stężenia substancji aktywnych wielokrotnie niższe od tych zawartych w samych roślinach. Gwarantuje to bezpieczeństwo długotrwałego stosowania bez konsultacji z lekarzem. Jednak zioła i inne rośliny o właściwościach leczniczych mają bardzo złożony skład i coraz częściej okazuje się, że mogą łatwo reagować w sposób niekorzystny ze składnikami żywności czy innymi farmaceutykami. Dodatkowo dużym zagrożeniem okazują się grzyby pleśniowe, głównie z rodzaju Fusarium, Penicillium i Aspergillus, które kolonizują rośliny w stanie naturalnego wzrostu, a w procesie suszenia i przetwarzania ze względu na swoją termofilność przechodzą do produktu gotowego. Są one szczególnie niebezpieczne, ponieważ mają zdolność wytwarzania toksycznych dla człowieka produktów przemiany materii, mikotoksyn. Jak wynika z przeprowadzonych badań własnych, grzyby z rodzaju Aspergillus i Fusarium występują nie tylko na świeżych ziołach dostępnych w sprzedaży, ale również w herbatkach ziołowych oraz w ziołowych suplementach diety w postaci tabletek.
Produkcja roślin oleistych na świecie odgrywa bardzo ważną rolę i systematycznie rośnie. Do kluczowych roślin z tej grupy należą soja, rzepak i słonecznik. W Polsce największe znaczenie w produkcji tłuszczów pochodzenia roślinnego ma rzepak, natomiast na świecie soja.
EN
Oilseeds production in the world is very important and systematically growing. Key plants of this group are soybean, canola and sunflower. The most important in the production of vegetable fats are canola (in Poland) and soybeans (in the world).
The paper deals with the most essential trends and types of changes in the last three editions (2001–2005–2009) of BC/IMSBC Code concerning the shipment of specific group of loads such as solid bulk cargoes. Since the general trend of changes in the content layout has been proved advantageous due to its standardized information in relation to all types of hazardous cargoes (A, B, C groups), its continuation aimed at facilitating the use of the Code in shipping operation is justified. Examples of detailed as well as extended information concerning technological shipping quality determinants of solid bulk cargoes enabling a better choice of appropriate technology of marine transport have been presented. The essence of information relationships resulting from the knowledge of particular quality determinants with the possibility of their practical technological application has been pointed out.
PL
W artykule przedstawiono najważniejsze kierunki i rodzaje zmian w trzech ostatnich wydaniach Kodeksu BC/IMSBC (2001–2005–2009), dotyczącego przewozu morskiego bardzo specyficznej grupy ładunków, mianowicie stałych ładunków masowych. Stwierdzono, że przy generalnie korzystnym kierunku zmian co do układu treści, ujednolicającym formę przekazu informacyjnego w odniesieniu do wszystkich ładunków, tj. stwarzających różnorodne zagrożenia (grupy A, B i C), uzasadnione jest ich kontynuowanie, celem ułatwienia wykorzystania Kodeksu w praktyce transportowej. Podano przykłady uszczegółowień i rozbudowy informacji w zakresie determinantów jakości technologiczno-transportowej ładunków sypkich przewożonych luzem, pozwalających na zwiększenie stopnia zapewnienia wyboru i zastosowania prawidłowych technologii przewozu morskiego. Wykazano istotę powiązań informacyjnych, wynikających ze znajomości określonych determinantów jakości z możliwością ich praktycznego, technologicznego wykorzystania.
Powszechnym źródłem skażenia środowiska są środki transportu i komunikacji. Większość pojazdów jest wyposażona w silniki spalinowe, które podczas pracy emitują do atmosfery szkodliwe substancje takie jak: tlenki węgla, tlenki azotu, sadze, metale ciężkie będące składnikami spalin i pyłów oraz węglowodory. Zastosowanie katalitycznych konwertorów spalin pozwala zredukować emisję zanieczyszczeń w ok. 90%, ale prowadzi do emisji platyny do środowiska. W pracy omówiono zanieczyszczenia występujące w środowisku na skutek oddziaływania motoryzacji.
EN
The means of transport and communication are the common source of environmental contamination. Most vehicles are equipped with internal combustion engines, which emit harmful substances such as carbon oxides, nitrogen oxides, soot, heavy metals which are components of the exhaust gases and particulates, and hydrocarbons during operation. The use of catalytic converters can reduce exhaust emissions, about 90%, but leads to the emission of platinum into the environment. The paper discusses pollution in the environment due to the impact of using motor vehicles.
In the article there have been presented the current state and perspectives in the scope of using rapeseed biomass, with particular consideration of solid biodegradable by-products of the technology of obtaining oils-expellers and rapeseed meal. Rapeseed biomass has been characterised with respect to its technological properties essential in combustion processes, both after conversion into bio-char and bio-oil and with respect to its raw, unprocessed form. The reasonableness of applying this kind of agrobiomass in co-combustion with minable fuels has been shown, resulting from conditions of agricultural production, increasing rapeseed production and by-products, with their incomplete use in the land, in view of the obligatory increased participation of biomass in the structure of fuels applied for producing electric and heat energy. The current state of agrobiomass supply logistics to the boiler plant has been analysed, pointing out its significance in shaping demand satisfaction for biomass using rapeseed waste products.
PL
W artykule przedstawiono stan obecny oraz perspektywy w zakresie wykorzystania biomasy rzepakowej, ze szczególnym uwzględnieniem stałych biodegradowalnych produktów ubocznych technologii otrzymywania olejów - wytłoków oraz śruty rzepakowej. Scharakteryzowano biomasę rzepakową pod kątem jej właściwości technologicznych istotnych w procesach spalania, zarówno po konwersji do biowęgla i bioleju, jak również w odniesieniu do jej postaci surowej, nieprzetworzonej. Wykazano racjonalność stosowania tego rodzaju agrobiomasy w procesach współspalania z paliwami kopalnymi, wynikającą z uwarunkowań produkcji rolniczej, wzrastającej produkcji rzepaku oraz produktów pochodnych, przy ich niepełnym wykorzystaniu w kraju, wobec obligatoryjnego zwiększania udziału biomasy w strukturze paliw stosowanych do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej. Przeanalizowano aktualny stan logistyki dostaw agrobiomasy do kotłowni, wskazując na jej znaczenie w kształtowaniu stopnia zaspokojenia popytu na biomasę z wykorzystaniem odpadowych produktów rzepakowych
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The October-November 2003 geomagnetic storm has been regarded as the third most powerful event on record. The series of solar flares and coronal mass ejections that occurred between October 26 and November 20, 2003 had extraordinary effects on Earth's upper atmospheric and space environments for example aurora at middle and low latitudes. A set of comprehensive data has been collected both from space and from ground to study this event. A brief overview of these observations has been presented. Many effects of this solar storm has been also presented. This paper tries to answer the question what was the source of aurora observed at low- and middle- latitude. The comparision of Timed satellite's measurements and results from Weimer's model of electric potential in the ionosphere suggests that not ring current but highly displaced auroral oval could be the source.
The effect of lead and cadmium ions on sorption of platinum ions in the loess soil was described. The soil samples were treated with platinum ions solutions in the form of PtCl4 containing 20, 40 and 200 mg Pt(IV) . dm[to -3] as well as in the combination with 100 mg Pb(II) . dm[to -3] and 50 mg Cd(II) . dm[to -3] and incubated at the two temperatures 5 and 20°C during 1,2,3,4,5 and 6 months. The Pt(lV) ions content was determined in the filtrates by means of voltamperometric method, with additional concentration. Pb(II) and Cd(II) ions inhibited Pt(IV) ions sorption significantly in the loess soil.
PL
Badano wpływ jonów ołowiu i kadmu na sorpcje jonów platyny w glebie lessowej. Próbki glebowe traktowano roztworami jonów platyny w postaci PtC4 zawierającymi 20, 40 i 200 mg Pt(IV) . dm[do -3] oraz w kombinacjach z 100 mg Pb(II) . dm[do -3] i 50 mg Cd(II). Dm[do -3] i inkubowano w dwóch temperaturach 5 i 20°C w czasie I, 2, 3, 4, 5 i 6 miesięcy. Zawartość jonów Pt(IV) oznaczono w przesączach metodą woltamperometrii z zatężaniem. Stwierdzono, że jony: Pb(II) i Cd(II) w znacznym stopniu ograniczały sorpcję jonów Pt(IV) w glebie lessowej.
Wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych na przełomie 2001/2002 roku przez Wyższą Szkolę Morską w Szczecinie, na próbie 73 przedsiębiorstw gospodarki morskiej.
EN
It is the presentation of investigations executed in form of guestionnaires, and realized practically in 2001/2002 by the University of Navigation in Szczecin, on the population of 73 enterprises linked to sea economy in generally. The most popular is the ISO 9001 quality system. Over 90% of firms explained that the introduction of such system was stimulated by the internal willingness to increase of proper competitiveness and improve of own image. The description of results obtained, with adeguate conclusions, are demonstrated in the article.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.