Artykuł poświęcony jest zagadnieniu probiotyków z perspektywy wymagań prawnych regulujących ich stosowanie w żywności oraz znakowanie i reklamę produktów. Wyjaśniono znaczenie terminu „probiotyk”, następnie opisano pozytywny wpływ mikroorganizmów probiotycznych na zdrowie. Omówiono stosowanie ich jako składników żywności. Poruszono również kluczowe aspekty znakowania żywności probiotycznej, w tym stosowanie terminu „probiotyk” i szczegółowych oświadczeń zdrowotnych. Przedstawiono przy tym podejście Komisji Europejskiej oraz poszczególnych państw członkowskich. Zwrócono uwagę na trudności w znakowaniu produktów z probiotykami wynikające z odmiennych interpretacji przepisów w poszczególnych krajach UE.
EN
The article discuses the issue of probiotics from the perspective of legal requirements regulating their use in food and labeling, and advertising of probiotic products. First, it explains the meaning of the term “probiotic” and describes the positive impact of probiotic microorganisms on health. Their use as food ingredients is discussed. Key aspects of probiotic food labeling are also addressed, in particular the use of the term “probiotic” and specific health claims. The approach of the European Commission and individual Member States in this respect was presented. It was pointed out how challenging the labelling of products with probiotics is due to different interpretations of regulations at the EU level.
W artykule omówiono najważniejsze zagadnienia związane z Ustawą z 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów, ujednolicającą zasady znakowania żywności i pasz, bez organizmów modyfikowanych genetycznie, likwidującą dowolność umieszczania takich informacji na produktach spożywczych. Nowa regulacja nie wprowadza całkowitej eliminacji śladowych ilości GMO oraz zakazu styczności z GMO - dopuszczalna ilość zawartości wynosi do 0,1% w żywności, a w paszy do 0,9%. Ustawa nie wyklucza również, poza wprowadzonymi okresami karencji, możliwości karmienia zwierząt paszami GMO, co może powodować problemy - m.in. technicznej wykrywalności modyfikacji genetycznych czy kwestii związanych z obowiązkami rzetelnego informowania konsumenta o produkcie. Nadal podstawowym problemem jest kwestia: czy stosowanie tego typu oznaczeń powinno być dopuszczalne, biorąc pod uwagę powszechną obecność organizmów modyfikowanych genetycznie i coraz większą trudność w ich faktycznym eliminowaniu.
EN
The article discusses the key problems concerning the Act of 13 June 2019 on labelling products manufactured without the use of genetically modified organisms as products free from such organisms, which standardises the principles of labelling GMO-free food and animal feed. This will put an end to the flexibility of including such information on foodstuffs. The new regulation does not fully eliminate trace amounts GMOs nor does it prevent contact therewith (the permissible GMO limit in food is up to 0.1% and up to 0.9% in animal feed). The act does not exclude the option of feeding animals with GMO feed, save the introduced waiting periods, which may give rise to various issues, including the problem of the technical detectability of genetic modifications or matters related to providing reliable information on products to consumers. However, the primary concern is still whether such marking should be permitted considering the widespread presence of genetically modified organisms and the increasing difficulty in the actual elimination thereof.
Znakowanie alkoholu wartością odżywczą jest obecnie przedmiotem dyskusji legislacyjnych na forum krajowym i UE. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności nie nakłada na producentów napojów alkoholowych o zawartości alkoholu większej niż 1,2% obowiązku umieszczania na etykiecie informacji o składzie i wartości odżywczej. Jednak niektóre państwa członkowskie przyjmują przepisy krajowe zawierające dodatkowe wymagania z tego zakresu. Do krajów tych może niedługo dołączyć również Polska. W artykule omówiono obowiązkowe informacje, które powinna zawierać etykieta napoju alkoholowego, a także aktualne prace Komisji Europejskiej i Ministerstwa Zdrowia dotyczące zmiany sposobu etykietowania napojów alkoholowych. Przedstawiono również postanowienia europejskich producentów wyrobów spirytusowych, wina, piwa oraz cydru, którzy w ramach samoregulacji postanowili zobowiązać się do zamieszczania na opakowaniach swoich wyrobów informacji o ich składzie oraz wartości odżywczej.
EN
Nutrition labelling of alcoholic beverages is currently under legislative discussions at the national and the EU level. Regulation of the European Parliament and of the Council (EU) No 1169/2011 on the provision of food information to consumers does not oblige the producers of alcoholic beverages containing more than 1.2% by volume of alcohol to provide the list of ingredients and nutrition declaration on the label. However, some Member States have adopted national rules with additional requirements in this respect. Poland may soon become another country with such regulations. The article discusses mandatory particulars to be included on the labels of alcoholic beverages, as well as current work by the European Commission and Polish Ministry of Health on amending the labelling of alcoholic beverages. It also presents the guiding principles developed by the European producers of spirits, wine, beer and cider, who have committed, through self-regulation, to provide ingredients and nutrition information on the labels of their products.
Celem pracy jest próba analizy i oceny systemu znakowania żywności w Polsce oraz narzędzi służących prewencji i walce z zafałszowaniami. Podstawą do dyskusji był krytyczny przegląd literatury przedmiotu i przepisów prawa, analiza danych pochodzących z unijnych systemów wymiany informacji na temat żywności niebezpiecznej, oszustw żywnościowych i innych niezgodności (systemu RASFF i systemu AAC & EU FFN) oraz decyzji dotyczących zafałszowań wydanych przez IJHAR-S. System bezpieczeństwa żywności UE ewoluuje w kierunku coraz większej ochrony zdrowia i interesów ekonomicznych konsumentów. Służyć ma temu integracja działań państwowych instytucji nadzoru nad żywnością oraz rozwój współpracy międzynarodowej w zakresie wymiany informacji na temat niezgodności z prawem żywnościowym. Najwięcej informacji przekazanych w systemie AAC & EU FFN w 2016 r. dotyczyło niezgodności w obszarze znakowania, w tym zwłaszcza wykazu składników. Analiza decyzji administracyjnych IJHAR-S z lat 2013–2017 wykazała, że problem zafałszowań jest największy w przypadku produktów mięsnych, mącznych i zbożowych. Przekazywanie rzetelnych i wyczerpujących informacji na temat żywności odbywa się głównie za pomocą kodu uzupełniającego opakowań jednostkowych. Zakres tych informacji wpływa na podejmowanie przez konsumentów świadomych wyborów. Opakowania do żywności mają ogromną wartość komunikacyjną, ich zadaniem jest kreowanie pozytywnych emocji i doświadczeń u konsumenta oraz zachęcenie go za każdym razem do kupna towaru.
EN
The aim of the paper is to make an attempt to analyse and discuss food labelling system in Poland and instruments designed to prevent and combat fraudulent adulteration of food. The basis for the discussion was critical literature and food law review, the data drawn from the EU information exchange systems for unsafe food, food fraud and other non-compliances (the RASFF system and the AAC & EU FFN system), and administrative decisions of IJHAR-S regarding adulteration of food. The EU food safety system is evolving to achieve a high level of health and economic interests protection for consumers. Integration of official food control institutions’ activities and development of international cooperation concerning rapid exchange of information about non-compliances with food law serve this purpose. The most food fraud cases exchanged in the AAC & EU FFN system in 2016 concerned mislabelling and composition. Analysis of the administrative decisions of IJHAR-S made between 2013 and 2017 demonstrated that meat products and bakery and cereal products are most often adulterated foods in Poland. Providing consumers with reliable and comprehensive food information is perpetrated mainly through expletive code of individual packaging which influences informed food choices. Communication value of food packaging is huge. The role of individual packaging is also to create positive emotions and experiences, and enhance consumers’ willingness to buy the product again and again.
Odpowiedzialność za znakowanie żywności spoczywa na podmiocie wprowadzającym żywność do obrotu. W artykule przedstawiono propozycję algorytmu w formie drzewa decyzyjnego, mogącego stać się narzędziem wspomagającym proces podejmowania decyzji związanych z obowiązkiem znakowania informacją dotyczącą trwałości. W świetle obowiązujących regulacji, przy dokonywaniu wyboru sposobu znakowania (data minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia) należy brać pod uwagę kryteria jakości mikrobiologicznej. W pracy przedstawiono argumenty, że jest to zbyt wąskie podejście do problematyki zapewnienia bezpieczeństwa konsumentowi.
EN
Food labelling is the food business operators’ responsibility. An algorithm was proposed in the form of a decision tree to serve as a tool to assist decision-making process related to the duty of shelf-life labelling. Under the current regulations, when choosing the way of labelling (date of minimum durability and the „use by date”) the criteria of microbiological quality must be taken into account. The paper presents a case for the fact that this is too narrow approach to the problem of ensuring consumer’s safety.
Od 13 grudnia 2014 r. stosowane będzie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011, które weszło w życie 13 grudnia 2011 r., w sprawie przekazywania informacji dotyczących etykietowania żywności w odniesieniu do każdego sektora spożywczego. Określenie wspólnych dla całej UE definicji, wymogów i procedur, stworzy jasne ramy dla rzetelnego informowania konsumenta i posłuży wysokiemu poziomowi ochrony zdrowia i interesów konsumentów.
EN
From the 13th of December 2014, the Regulation (EU) No 1169/2011 of the European Parliament and of the Council of the 25th of October 2011 on the provision of food information concerning the food labeling for each food sector will be applied. The term EU-wide definitions, requirements and procedures, establish a clear framework for the fair will be used to inform the consumer and a high level of protection of health and consumer interests.
Jednym z wielu ciekawych zagadnień związanych z prawem żywnościowym jest kwestia stosowania w produkcji środków spożywczych pewnych substancji, które mogą pełnić w nich dwie całkiem odmienne funkcje, tj. substancji dodatkowych lub wzbogacających (jak witaminy i składniki mineralne). Przykładem może być ryboflawina, wykorzystywana np. do wzbogacenia produktu w witaminę B2, bądź też do wywołania efektu technologicznego - nadania barwy. Konsekwencją jest m.in. odmienne znakowanie środka spożywczego, jak też jego postrzeganie przez konsumentów, o czym mowa w poniższym artykule.
EN
One of the interesting issues concerning food law is a question of using certain substances that can play two completely different roles in food production e.g. food additives or vitamins/minerals. For instance, riboflavin is used to enrich the product with vitamin B2 but also for technological reasons – to render a colour. As a result of dissimilar use, there is a different labeling requirement and product perception by consumers. All about it you may read in the article as given below.
Od kilkunastu lat w Europie można zauważyć zainteresowanie żywnością wytwarzaną metodami tradycyjnymi i ekologicznymi. W celu dostarczenia informacji o produkcie i wytwórcy, a także zapobiegania nieuczciwym praktykom producentów (przywłaszczaniu nazwy, podrabianiu), stosuje się różnorodne systemy rejestracji, znakowania i certyfikacji żywności tradycyjnej, regionalnej czy ekologicznej. Chroni to konsumentów przed możliwością pomyłki i ułatwia im dokonanie wyboru podczas zakupów. Zagadnienia związane z rejestracją i ochroną produktów regionalnych, wytwarzanych tradycyjnymi metodami czy ekologicznych są określone w prawie Unii Europejskiej.
EN
The growing interest of European consumers to the traditional and organic foods is a stabile tendency. Labeling and certification of traditional, regional and organic foods is regulated by law to inform and protect consumers against unlawful marketing practices and makes easier choices during shopping. European Food Law implements the system of production, labeling, registration and retailing of traditional or organic foods.
Dla konsumentów znakowanie produktów spożywczych na opakowaniu jest ważnym źródłem informacji o wartości odżywczej produktu i jego wpływie na zdrowie. Informacje podane na etykiecie mogą przyczynić się do podejmowania świadomych decyzji o sposobie żywienia. W celu zapobiegania nieuczciwym praktykom handlowym stosuje się różnorodne systemy rejestracji i znakowania żywności o szczególnych walorach zdrowotnych. Chroni to konsumentów przed możliwością popełnienia pomyłki i ułatwia dokonanie wyboru podczas zakupów. Oświadczenia zdrowotne i żywieniowe są niezbędne zwłaszcza dla konsumentów chcących właściwie się odżywiać.
EN
Food products labelling is an important source of information for modern consumers, especially of nutritional and pro-health information. Labelling information is the factor of consumer decisions connected with nutritional behaviour. System of nutrition and health declaration is regulated by food law to protect consumers against illegal marketing practices. These declarations are necessary for pro-health oriented consumers. Modern system of food labelling is obliged to implement educational function which enables rational nutrition behaviour of consumers.
W artykule omówiono metody ustalania wartości odżywczej środków spożywczych oraz sposoby zapisania jej na etykiecie produktu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych wartością odżywczą (DzU 2007 r., nr 137, poz. 967). Przedstawiono sposoby wyznaczania zawartości składników odżywczych w zależności od rodzaju środka spożywczego wraz z uwzględnieniem czynników, na jakie należy zwrócić uwagę przy zastosowaniu danej metody. Wskazano na zmiany zapisów w dyrektywie Rady z 24 września 1990 r. w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych (90/496/EWG), które muszą zostać implementowane do polskiego rozporządzenia.
EN
Discussion of methods of setting the nutrition value of foodstuffs and ways of declare nutrition facts on the labels, according to the regulation of Ministry of Health 25 July 2007 on labeling by nutrition value (Official Journal of Laws 2007 no 137, item 967). Review of methods of setting the nutrition value depending on kind of food and questions concerning different methods of determination nutrition value. Modification in Council Directive 90/496/EEC of 24 September 1990 on nutrition labeling for foodstuffs, which are obligatory to implement to the Polish food law.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.