W artykule przedstawiono wyniki badań składu chemicznego wód podziemnych 59 siedlisk hydrogenicznych występujących w Polsce w 2016 r. W ramach pracy zebrano i przestudiowano dostępne informacje z zakresu ochrony środowiska i hydrogeologii (mapy MHP, PPW-WH, PPW-WJ, dokumentacje zasobowe, GZWP, baza danych Antropopresja). Dane te pozwoliły na wstępną ocenę rodzaju i zasięgu wpływów antropogenicznych na badane ekosystemy zależne od wód podziemnych. Spośród 59 punktów, biorąc pod uwagę rodzaj potencjalnego zagrożenia siedliska, 31 z nich zakwalifikowano jako podlegające zagrożeniom antropogenicznym, pozostałe 28 – jako podlegające wyłącznie czynnikom geogenicznym. Jako wskaźnik wpływów antropogenicznych, poza statystycznym opracowaniem wyników modelu specjacyjnego, zastosowano „wskaźnik uranowy” i „wskaźnik chlorkowy”. Te dwa elementy, uzupełniając się nawzajem, dają wiarygodne wyniki oceny klasy zachowania ekosystemu. Spośród ocenianych siedlisk, aż 61% zakwalifikowano do siedlisk przekształconych antropogenicznie.
EN
The paper presents research results of groundwater chemical composition of 59 hydrogenous habitats in Poland in 2016. The work the available information on environmental protection and hydrogeology was collected and studied (Hydrogeological Maps of Poland on the scale of 1:50,000 – Main Useful Aquifer, Hydrogeological Maps of Poland on the scale of 1:50,000: First Aquifer – Extent and Hydrodynamics, Hydrogeological Maps of Poland on the scale of 1:50,000: First Aquifer – Groundwater Vulnerability and Water Quality, hydrogeological documentation defining safe yield and Major Groundwater Basins (MGB), anthropopressure database). This data allowed an initial assessment of the type and range of anthropogenic impact on the examined groundwater-dependent ecosystems. Considering the type of potential hazard at 59 points, 31 were classified as subjected to anthropogenic hazards, while the remaining 28 points are subjected to geogenic factors. As an indicator of anthropogenic impact, in addition to the statistical development of the results of the speciational model, the so-called “uranium indicator” and “chloride indicator” were used. These two complementary elements provide credible results of the ecosystem class assessment. Among the assessed habitats (probably degraded), as many as 61% were classified into anthropogenically transformed habitats based on spatiational differentiation.
Filtracja membranowa wybranych sudeckich wód leczniczych przez filtry o różnych rozmiarach porów (od 0,1 do 180 micro/m) pozwoliła zilustrować dystrybucję arsenu w wodzie wywołaną obecnością faz (roztwór, koloidy, zawiesiny) o różnych rozmiarach cząstek. Modelowanie specjacyjne wskazuje, że w większości wód specjacje arsenu (V) przeważają nad specjacjami arsenu (III). Badane wody lecznicze są zwykle w widocznej równowadze redoks dla pary As(V) / As(III).
EN
Membrane filtration of selected curative mineral waters (Sudetes Mts., S W Poland) by filters of various (from 0.1 to 180 micro/m) pore size allowed illustrating distribution of arsenic in water which is related to size of forms (solutes, colloids, particulate matter) occurred. Speciation geochemical modelling showed that in most of curative waters, species of As(~ prevails over As(III) species. Studied curative waters are usually in apparent redox equilibrium in terms of As(V) / As(III) redox species pair.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.