In the article, based on literature data, an attempt was made to systematize polymer porous materials in terms of pore size and technological aspects.
PL
W artykule, w oparciu o dane literaturowe podjęto próbę usystematyzowania polimero¬wych materiałów porowatych pod względem wielkości porów i aspektów technologicznych.
W pracy opisano definicje rusztowań występujące w aktach prawnych polskich, europejskich oraz zawarte w normach technicznych. Kwalifikacja danej konstrukcji tymczasowej do grupy rusztowań lub konstrukcji podporowych deskowań implikuje konieczność spełnienia odmiennych wymagań prawnych. Omówiono różne zastosowania konstrukcji tymczasowych stosowanych na placu budowy oraz ich terminologię. Podsumowano podstawowe wymagania prawne stawiane konstrukcjom wykonanym z elementów rusztowań, na tle aktualnych uwarunkowań normowych.
EN
The paper describes definitions of scaffoldings found in Polish and European legal acts as well as in technical standards. The qualification of temporary work equipment to the group of scaffoldings or to the falsework that support formwork implies different legal requirements. Various applications of temporary structures used on the building site and their terminology are discussed. The basic legal requirements for structures made of scaffolding elements are summarized against the background of current technical standard conditions.
The authors present the history of chrysoprase discovery and the progress of knowledge about this material over the millennia, based on the extended review of world literature. Tracing the oldest archaeological artifacts from before 9,000 years, the lens of history turns on a stone that has not been properly identified mineralogically for centuries. In the 1830s, chrysoprase was finally included into the chalcedony group and its green color was associated, very correctly, with nickel compounds dispersed in its structure. After all, the most current mineralogy of chrysoprase is presented on the basis of the results of modern analytical studies. These data clearly indicate that chrysoprase is a mixture of several SiO2 polymorphs with varying degrees of structural order (opal, chalcedony, moganite, quartz). This radically changes the previous taxonomy of chrysoprase and its position in current mineralogical and petrographic systematics.
With the software playing a key role in most of the modern, complex systems it is extremely important to create and keep the software requirements precise and non-ambiguous. One of the key elements to achieve such a goal is to define the terms used in a requirement in a precise way. The aim of this study is to verify if the commercially available tools for natural language processing (NLP) can be used to create an automated process to identify whether the term used in a requirement is linked with a proper definition. We found out, that with a relatively small effort it is possible to create a model that detects the domain specific terms in the software requirements with a precision of 87 %. Using such model it is possible to determine if the term is followed by a link to a definition.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Standaryzacja procesów informacyjnych BIM jest istotnym elementem sukcesu wdrażania metodyki BIM poziomu dojrzałości 2 w projektach inwestycyjnych na całym świecie. W roku 2018 międzynarodowa organizacja standaryzacji ISO opublikowała długo oczekiwany międzynarodowy standard procesów informacyjnych BIM znany jako norma ISO 19650, a dokładniej dwie pierwsze normy z tej serii, czyli ISO 19650-1 i ISO 19650-2. Polski Komitet Normalizacji wydał je w styczniu oraz lutym 2019 roku jako PN-EN ISO 19650-1 i PN-EN ISO 19650-2, jednak bez tłumaczenia na język polski treści normy. Ponieważ aplikacja procesów BIM w krajowych projektach inwestycyjnych na podstawie anglojęzycznej wersji normy jest utrudniona przez jej hermetyczne słownictwo, łączące terminologię z obszaru prawa, techniki budowlanej, technologii informatycznych oraz metod zarządzania pochodzących z obcych systemów prawnych, uregulowań branżowych, a nawet zasad zwyczajowych dla środowisk zawodowych z obszaru budownictwa, głównie z Wielkiej Brytanii, niniejszy artykuł jest propozycją polskiego tłumaczenia terminologii normy ISO 19650 dostosowanego do realiów krajowych procesów inwestycyjnych. Celem tej propozycji jest z jednej strony wsparcie osób czynnie zaangażowanych w przygotowanie i realizację projektów BIM na krajowym rynku budowlanym, a z drugiej animowanie dyskusji nad wypracowaniem oraz ustabilizowaniem polskiej terminologii norm BIM z serii ISO 19650 i w konsekwencji przygotowanie wysokiej jakości tłumaczenia polskich wersji norm ISO 19650.
EN
Standardisation of BIM information processes is a significant element of successful implementation of BIM level 2 information management procedures all over the world. Back in 2018, the International Standardisation Organisation (ISO) has published a long awaited ISO 19650 BIM information standard, to be precise the two first standards of the ISO 19650 family, namely the ISO 19650-1 and ISO 19650-2. Polish Standardisation Committee (PKN) has published those two standards in January and February of 2019 as PN-EN ISO 19650-1 and PN-EN ISO 19650-2, but without translation to Polish of the standards’ content. Because implementation of the BIM information standards into the Polish domestic projects based on the English version of the standards faces severe obstacles due to hermetic terminology that includes terms from the area of foreign law, construction technic, information technology, project management and even professionally settled/agrees terminology, this paper focuses on bringing a proposal of establishing official Polish terms of the ISO 19650 standards by either translating or localising original English terms into the Polish language and/or construction market culture. The objectives of this paper are twofold: firstly, empower the Polish professionals active both in implementing BIM information management processes into the construction projects or delivering the actual solutions with a precise and profound understanding of the ISO norms principles and rules to leverage the BIM success ratio, secondly to animate an industry-wide discussion on the official Polish ISO 19650 terminology that will help to provide high quality translation of the ISO 19650 standards into Polish.
W referacie przedstawiono genezę powstania i zasadnicze kamienie milowe istnienia Polskiego Komitetu Terminologii Elektrycznej Stowarzyszenia Elektryków Polskich, a także sylwetki osób kierujących działaniem Komitetu.
EN
In the paper is described history of Polish Committee of Electrical Terminology of Society of Polish Electrical Engineers with short description of the leaders of the committee. The activity of the commitee and its achievements are described year after year. At the end actual activity and plan for future are given.
Rolą każdego uczestnika procesu budowlanego jest m.in. prawidłowe posługiwanie się terminami powszechnie stosowanymi w budownictwie, bez konieczności ich interpretacji. Brak wielu definicji legalnych lub brak stosownych wyjaśnień (odniesień) do terminów użytych w definicjach art. 3 ustawy Prawo budowlane stwarza poważne problemy w sprawnym i odpowiedzialnym poruszaniu się w procesie budowlanym, a także w kwalifikowaniu obiektów budowlanych lub tylko ich części, głównie do dwóch „kategorii”: budynku lub budowli. Wymusza to niejednokrotnie powoływanie się na wykładnię orzecznictwa sądowego, literaturę (przeważnie prawniczą) lub słownik języka polskiego. Przed polskim technikiem i inżynierem budownictwa stawiane są inne cele niż analiza niektórych (istotnych w ww. procesie) zapisów ustawy Prawo budowlane i przepisów wykonawczych.
EN
The role of each participant in the construction process is, among other things, proper use of terms commonly used in construction industry, without the necessity of their interpretation. The lack of many legal definitions or the lack of relevant explanations (references) to the terms used in the definitions of Article 3 of the Building Law Act poses serious problems in efficient and responsible navigation through the construction process, as well as in classification of construction facilities or their parts, mainly regarding two "categories": building or structure. This often imposes a necessity to refer to interpretation of judicial decisions and literature (mainly legal literature) or dictionaries of the Polish language. Polish technicians and construction engineers have different goals than to analyse some provisions of the Building Law Act and executive regulations, which are nonetheless important in the abovementioned process.
W artykule omówiono zagadnienie dotyczące dostępności budynków dla osób ze szczególnymi potrzebami i sposoby usuwania barier architektonicznych w instalacjach elektrycznych z uwzględnieniem koncepcji projektowania uniwersalnego.
EN
The article discusses the issue of accessibility of buildings and ways of removing architectural barriers in electrical installations, according to the concept of universal design.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono rozważania dotyczące właściwej terminologii w inżynierii wodnej i sanitarnej. Profesjonalny, techniczny język polski jest często zaśmiecany obcymi słowami, zwłaszcza pochodzącymi z języka niemieckiego i angielskiego. Podano przykłady niepoprawnych nazw i terminów fachowych, prowadzące do dwuznaczności i nieporozumień.
EN
The paper presents considerations on proper professional terminology in water and sanitary engineering. Unfortunately, the professional Polish language is often encumbered by foreign words, especially those originated from German and English languages. Therefore, common efforts to use correct names and terms are indispensable to avoid misunderstanding.
The paper investigates and analysis sacred eye-catchers in Transylvanian gardens and parks. Interpretation of visual connections defined by landscape features with a sacred meaning (crypts, chapels, crosses, thumbs etc.) are the present study’s main purpose. The analysis of the visual connections on a landscape scale comprises the examination of outstanding visual elements (eye-catchers) that are decisive in the case of historic landscapes, gardens and parks, and among these in the case of castle gardens, manor houses and demesnes as well. In these cases the relationship between a manor garden and the surrounding landscape is the result of a conscious shaping of the environment. The sights which determine forcefully the historicity of the landscape are the results of enduring cultural influences over time. Although only just a very few of these former landscape connections persist, their preservation represents a public interest. The investigated eye-catchers – as outstanding landscape elements – determine in a decisive way the structure of garden landscapes in Transylvania. The sentimental, then romantic trends prevailing in the 19th century in many cases expected that outstanding buildings also become important parts of the gardens. The study proves the landscape compositional role and importance of the sacred features situated within the manor gardens, or outside the gardens, in the surrounding landscape, representing a visual entity with the castle garden ensemble.
PL
W artykule poddano badaniom i analizie obiekty sacrum przyciągające uwagę w ogrodach i parkach Transylwanii. Interpretacja powiązań widokowych, definiowana przez cechy krajobrazu o znaczeniu sakralnym (krypty, kaplice, krzyże, itd.) stanowi główny przedmiot badań. Analiza tych powiązań w skali kraju obejmuje badanie wybitnych elementów wizualnych (przyciągających uwagę), które mają zdecydowane znaczenie w krajobrazach historycznych, ogrodach i parkach, a wśród nich także ogrodach zamkowych, dworach i posiadłościach. W tych przypadkach związek pomiędzy ogrodem rezydencjonalnym a otaczającym krajobrazem jest wynikiem świadomego kształtowania środowiska. Zabytki, które determinują wartość historyczną krajobrazu są wynikiem trwałych, zachodzących pod wpływem czasu, wpływów kulturowych. Pomimo, iż przetrwało tylko kilka historycznych powiązań krajobrazowych to ich zachowanie stanowi interes publiczny. Badane obiekty przyciągające uwagę, jako wyróżniające się elementy krajobrazu, determinują w decydujący sposób strukturę krajobrazu ogrodowego Transylwanii. W sentymentalnych, a następnie romantycznych tendencjach panujących w XIX w. w wielu przypadkach spodziewano się, że wyróżniające się budynki również staną się ważnymi częściami ogrodu. Badania potwierdzają rolę komponowanego krajobrazu i elementów sakralnych, sytuowanych w ogrodach dworskich, lub poza nimi, w otaczającym krajobrazie, reprezentujących wizualne połączenia z zamkowym zespołem ogrodowym.
‘Composing’ and ‘composition’ are key terms in the announcement and subject of the conference. In this paper we want to investigate and analyse some backgrounds of the terms ‘composition’ and ‘design’ in landscape architecture. The two terms are related but not the same. ‘Composition’ refers to a static phenomenon; composing is the active form. ‘Design’ can be used both as active form - the act of designing - while it can also be used as a passive phenomenon; the noun ‘design’ stands for a plan. ‘Composition’ is an older term, already used in the classical architectural treatises such as by Alberti. Both terms stand for the core of what landscape architects do, making plans for realising future environments for people. We will start by giving a short overview of terms and definitions as used in references and set out the scope of the paper. We will continue with a short historical overview of the term ‘composition’ from the first architectural treatises on. Around the end of the 19th century and the beginning of the 20th, the term ‘design’ starts to emerge. Its introduction and rise is closely related to the setting up of architectural schools where the materialising of projects and the design backgrounds are separately treated in design studios. In the second part we will give a short historical outline of the development of landscape architecture over time with special attention to the turn of the last century when the first landscape architecture schools and programs started to emerge. In the last part we will develop a typological overview of the relation between composition and design, illustrated by realised projects. In the conclusion we will summarise the relation between structure, composition and design in contemporary practice; and put forward that composition in landscape architecture is ‘designed structure’. In this way the terms composition and design can be related and distinguished both in theory and practice.
PL
“Komponowanie” i kompozycja” to kluczowe zwroty w komunikatach i programach konferencji. W artykule chcemy zbadać i przeanalizować pewne tło terminów „kompozycja” i „projektowanie” w architekturze krajobrazu. Oba te zwroty są ze sobą powiązane, jednak nie oznaczają tego samego. „Kompozycja” odnosi się do zjawisk statycznych, komponowanie jest czynnością aktywną. „Projektowanie” może być użyte zarówno, jako forma aktywna – akt projektowania – jednak może oznaczać także zjawisko pasywne; rzeczownik „projekt” oznacza rysunek. „Komponowanie jest starszym terminem, używanym już w klasycznych traktatach architektonicznych, m. in. przez Albertiego. Oba zwroty stanowią podstawę tego, czym zajmują się architekci krajobrazu, przygotowując projekty w celu realizacji przyszłego środowiska życia ludności. Zaczniemy od krótkiego przeglądu terminów i definicji, które używamy i określimy zakres artykułu. Będziemy kontynuować krótki przegląd historyczny terminu „komponowanie” od pierwszych traktatów architektonicznych. Pod koniec XIX w. i na początku wieku XX zaczął funkcjonować termin „projektowanie”. Jego pojawienie się i wzrost znaczenia są mocno związane z powstawaniem szkół architektonicznych, gdzie projekty i warsztat projektowania wykładane są w ramach zajęć studialnych. W drugiej części zaprezentujemy krótki historyczny zarys rozwoju architektury krajobrazu pod wpływem czasu, zwracając szczególną uwagę na ostatnie stulecie, w którym powstały pierwsze szkoły i programy nauczania. W ostatniej części rozwiniemy przegląd typologiczny relacji pomiędzy kompozycją a projektowaniem, zilustrowany przez zrealizowane projekty. W konkluzji podsumujemy relację zachodzącą pomiędzy strukturą, kompozycją i projektowaniem we współczesnej praktyce; wykażemy, że kompozycja w architekturze krajobrazu stanowi „strukturę projektowania”. W związku z tym, terminy „kompozycja” i „projektowanie” mogą być powiązane i kluczowe zarówno w teorii jak i w praktyce.
Niniejszy artykuł stanowi drugą część opracowania, prezentującego zmiany w prawie probierczym, dokonane w 2011 r. oraz ocenę nowych rozwiązań, po kilku latach od ich wejścia w życie. Przedstawiono tu zmiany dotyczące wprowadzenia dodatkowych prób dla wyrobów z metali szlachetnych, nowe regulacje odnoszące się do znaków imiennych, świadectw badania oraz oznaczania wyrobów z metali nieszlachetnych.
EN
This article is the second part of the study, presenting the changes in hallmarking law, made in 2011 and the assessment of new solutions, a few years after their entry into force. There are presented changes concerning the introduction of additional standards for precious metal articles, new regulations referring to the responsibility marks and certificates of testing and also problem of marking non-precious metal products.
Artykuł omawia wybrane terminy z dziedziny złotnictwa – dawne i współczesne, specjalistyczne i potoczne, powszechnie używane do nazywania wyrobów złotniczych – w kontekście ich przydatności dla pracowników urzędów probierczych, którzy badają i oznaczają, poprzez naniesienie cechy, wyroby z metali szlachetnych i wystawiają dla nich świadectwa badania.
EN
The article presents selected terms used in the field of goldsmithing – ancient and modern, specialized and colloquial, commonly used for naming goldsmith items – in the context of their usefulness for employees of the assay offices who test and hallmark the articles made from precious metals and issue certificates of testing for them.
Od 100 lat oficjalnie w Polsce mierzymy i ważymy, i robimy to z coraz większą dokładnością. Jednak ten, jakże ważny metrologiczny termin, jest niezwykle często przedstawiany w zupełnie niewłaściwym znaczeniu. Pożądana przez wszystkich metrologów jednolitość, to również jednolicie rozumiana terminologia. Niestety w zakresie „dokładności” sytuacja jest więcej niż niejednoznaczna. Artykuł przedstawia słownikową definicję tego terminu, jego interpretację oraz zawiera przykłady jego niewłaściwego użycia. Wskazuje możliwe kierunki działań służących poprawie terminologicznych niejednoznaczności.
EN
We have been officially measuring and weighing in Poland for 100 years, and we are doing it with increasing accuracy. However, this important metrological term is enormously often presented in a completely wrong meaning. The uniformity desired by all metrologists is also a uniformly understood terminology. Unfortunately, in terms of "accuracy” the situation is more than ambiguous. This article presents a vocabulary definition of this term, its interpretation and contains examples of its misuse. The article summary indicates possible directions of actions to improve terminological ambiguities.
Infrared absorption spectroscopy was introduced at the Museum of the Earth of the Polish Academy of Sciences in Warsaw in 1985for research on fossil and subfossil resins of the world. As new reports on previously unknown findings have been made, a collection of resins from across the world has been developed according to the identifications based on the preliminary IRS method, documented by a catalogue of about 1200IR spectra, of which 344 are presented in the published ATLAS. The results of research, conducted with the participation of various teams, are presented. These include very useful activities that organize the terminology to protect against counterfeiting, and indications of the areas of differentiation of highly resin-producing forest communities, both in time and with regard to their migration over considerable distances. In search for the source tree of succinite, Pseu- dolarix vehri has been indicated based on both the IR spectra from Axel Heiberg (Canada) and the Paleogene paleogeography. In the studies of Indonesian glessites, the hypothesis of the contribution of volcanic processes to increased production of resin by trees has been proved. In amber (= succinite) with a solidfoam structure, SEM investigations revealed the presence of succinellite microcrystals (= succinic acid), hitherto known only as one of the components of dry distillation of the Baltic amber.
W związku z zaobserwowanym brakiem ładu w literaturze tematu autor przeprowadza próbę uporządkowania terminologii związanej z podziałem ruchów masowych. Dokonuje również próby dotarcia do granic tego pojemnego terminu.
The main aim of the paper is to present resilience terminology and methodology. The terms and definitions have been outlined alphabetically, with accordance to notations for resilience, risk, response, business continuity and communications, that are analysed within the scope of the EU-CIRCLE project. Moreover, the resilience indicators are defined and presented as the basic methodology in the field of strengthening critical infrastructure resilience to climate change, covered by the further EU-CIRCLE reports.
Większość polskich norm (PN-EN), w tym norm dotyczących projektowania konstrukcji budowlanych, zawiera wykaz (rozdział) stosowanych definicji i terminów. Podawane w nich terminy i definicje powinny być zgodne z dotychczas znaną i stosowaną terminologią budowlaną, a w przypadku terminów nowych powinny uwzględniać tą terminologię. Zastępowanie terminów dotychczas stosowanych terminami nowymi może mieć miejsce tylko w uzasadnionych przypadkach. W niniejszym artykule omówione zostały terminy podane w PN-EN 1996-1-1, które, naszym zdaniem, zawierają pewne nieścisłości i wymagają korekty.
EN
Most of the Polish norms (PN-EN), including the norms covering the area of building design, contain a list (chapter) of the definitions and terms used throughout the content of the document. The terms and definitions supplied shall be compliant with the construction and civil engineering terminology applied so far. In case of the new terms, the old ones shall also be taken into account. Replacement of the terms that have been used so far, with the new ones, may only take place in the justified cases. The present article discusses the PN-EN 1996-1-1 norm and the contained terms which – in our opinion – contain lack of coherence, and require to be amended and corrected.
W artykule podjęto próbę opisania początków architektury krajobrazu, działalności architektów krajobrazu oraz tworzenia terminologii, specjalistycznego języka i definicji z tego zakresu. Architektura krajobrazu – to specjalność zawodowa, która od drugiej połowy XIX w. zmieniła obraz wielu miast stawiając na piękne otoczenie, harmonijną przestrzeń i zaspakajanie potrzeb wypoczynku. Ta mająca już ponad sto lat dyscyplina oprócz znaczących projektów doczekała się rozległej literatury przedmiotu. Jest to obszerny zestaw publikacji przedstawicieli różnych specjalności dotyczących badań nad krajobrazem, jego percepcją i oceną. W pracy opisano, opierając się na podstawowej i uznanej przez architektów krajobrazu literaturze przedmiotu, wybrane zagadnienia związane z kompozycją i kształtowaniem krajobrazu.
EN
The article attempts to describe the beginnings of landscape architecture, work of first landscape architects, as well as creation of scientific language, specialist vocabulary and terminology regarding this domain. Landscape architecture is a profession which since the second half of the 19th century has transformed many cities by way of focusing on beautiful surroundings, harmoniously arranged space and meeting the needs related to leisure. Except for significant projects, this over 100-year-old domain has borne fruit in the form of extensive literary references. They include the research published by representatives of various fields done with regard to landscape, perception and evaluation thereof. By referring to the acknowledged primary sources, the article describes selected issues related to the composition and shaping of landscape.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.