Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena wyzwań związanych z ocieplaniem budynków zabytkowych

Godziński Wojciech

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

163--166

PL

W kontekście europejskich miast, wsi i osad budynki historyczne są nie tylko ikonami architektury, ale także żywymi świadectwami dziedzictwa kulturowego kontynentu. Stanowią one znaczną część zasobów budowlanych, z około 35% budynków w Unii Europejskiej mających ponad 50 lat, a niemal trzy czwarte z nich nie spełnia obecnych norm efektywności energetycznej. Niniejszy artykuł naukowy koncentruje się na analizie wyzwań związanych z modernizacją energetyczną tych obiektów. Autor omawia główne problemy napotykane podczas realizacji projektów modernizacyjnych i proponuje potencjalne rozwiązania mające na celu poprawę efektywności energetycznej przy jednoczesnym zachowaniu wartości historycznych i estetycznych tych znaczących budowli. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na skalę przedsięwzięcia oraz na złożoność zadań stojących przed decydentami i wykonawcami prac remontowych.

EN

In the context of European cities, towns, and villages, historic buildings are not only architectural icons but also vibrant testimonies of the continent’s cultural heritage. They constitute a significant part of the building stock, with about 35% of buildings in the European Union being over 50 years old, and nearly three-quarters of them not meeting current energy efficiency standards. This scholarly article focuses on analyzing the challenges associated with the energy renovation of these structures. The author discusses the main problems encountered during the implementation of renovation projects and proposes potential solutions aimed at improving energy efficiency while preserving the historical and aesthetic values of these significant buildings. The article aims to draw attention to the scale of the undertaking and the complexity of the tasks facing decision-makers and contractors involved in renovation works.

2

Potentials and opportunities for revitalisation of post-harbour areas based on the Port of Żerań in Warsaw case study

Kuzak Łukasz, Gabryel Cezary, Maciejewska Alina, Sobieraj Janusz

Archives of Civil Engineering

|

2024

|

Vol. 70, nr 2

195--214

EN

The revitalisation of post-harbour and waterfront areas is an issue that has been subject to intensive public discussion over the recent years. The topic is becoming increasingly popular due to the high value of post-harbour areas. They are distinguished by their aesthetic, environmental and recreational qualities. The possibilities for developing such areas are considerable: residential development, waterfront park areas, public spaces, a variety of service developments. So far, many successful projects of such transformation have been carried out. This article focuses on an analysis of the conditions and potential of the Port of Zeran in Warsaw and the possibilities for its transformation. The study was carried out by desk research using available spatial data and information provided in scientific publications. A survey was also carried out on a group of 146 Zeran residents. The results of the analyses showed that the local environment is under heavy anthropopressure and the social and technical infrastructure is in very poor condition, while the area also has many advantages and significant development potential. The most important of these include the convenient location, the favourable ownership situation, the multitude of areas not yet developed and the presence of elements related to former activities. The current condition of the harbour offers opportunities for development in both recreational and leisure and residential directions. It is also possible to create a mixed-use neighbourhood, and the potential development would have a positive impact on the entire neighbourhood.

PL

Rewitalizacja terenów po portowych i nadwodnych to zagadnienie, które w ostatnich latach poddawane jest coraz większej dyskusji społecznej. Temat ten staje się coraz bardziej popularny ze względu na wysoką wartość terenów po portowych. Wyróżniają je walory estetyczne, środowiskowe i wypoczynkowe. Możliwości zagospodarowania takich terenów są znaczne: zabudowa mieszkaniowa, tereny parków nadwodnych, przestrzenie publiczne, różnorodna zabudowa usługowa. Do tej pory przeprowadzono wiele udanych projektów takich przekształceń. Niniejszy artykuł skupia się na analizie uwarunkowań i potencjału Portu Żerańskiego w Warszawie oraz możliwościach jego przekształceń. Badanie przeprowadzono metodą desk research wykorzystując dostępne dane przestrzenne i informacje zawarte w publikacjach naukowych. Wykonano również badanie sondażowe na grupie 146 mieszkańców Żerania. Rezultaty analiz wykazały, że na lokalne środowisko oddziałuje silna antropopresja a infrastruktura społeczna i techniczna są w bardzo złym stanie, natomiast teren ma również wiele zalet i znaczący potencjał rozwoju. Najważniejsze z nich to dogodna lokalizacja, korzystna sytuacja własnościowa, mnogość terenów jeszcze niezagospodarowanych oraz obecność elementów związanych z dawną działalnością. Aktualny stan portu daje możliwości do zagospodarowania go zarówno w kierunku rekreacyjnym i rozrywkowym, jak i mieszkalnym. Możliwe jest również stworzenie wielofunkcyjnej dzielnicy, a potencjalne zagospodarowanie wpłynęłoby pozytywnie na całą dzielnicę.

3

Development of transport and passenger terminal in Dnipro: history, practice, prospects

Merylova Iryna O., Rechyts Oleksandr A.

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 50

275--286

EN

The article discusses the history of the transport and industrial zone development, which was formed around the central railway station of the city of Dnipro. This area is significant because it has a direct connection with the city center. Changes in the industrial structure of the country and the city, global challenges and modern trends contribute to the transformation of these territories into the center of business and social activity of the city, as well as the region.

PL

Artykuł dotyczy historii powstawania i rozwoju strefy transportowo-przemysłowej, utworzonej wokół głównego dworca kolejowego miasta Dnipro i bezpośrednio przylegającej do centralnej dzielnicy miasta. Zmiany w strukturze przemysłowej kraju i miasta, globalne wyzwania oraz współczesne trendy sprzyjają transformacji tych terenów, w centrum aktywności biznesowej i społecznej zarówno miasta, jak i regionu.

4

Post-industrial areas management and evaluation with a view to redevelopment - case study

Michalski Krzysztof

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2020

|

z. 148

483--495

EN

Purpose: The study focuses on the problem of redevelopment of post-industrial areas. Their location is often attractive, but potential investors are deterred by a lack of knowledge about the area or an unstable ownership situation. It is therefore necessary to collect information on the past of the area, its current state and the ongoing effects of its former use. The article is an example of a preliminary examination of unused land in order to determine the possibility of its re-use. Design/methodology/approach: The scope of the study includes the identification of the main characteristics of the studied area. Findings: The direction of redevelopment of the analyzed area was initially determined. Practical implications: This study should be followed by a comprehensive analysis of the substances contained in the ground of the area in question and their impact on human health, planning of actions to neutralise any possible negative impact and an estimate of the costs of implementing such modifications. Social implications: The development of the studied area will be an extension of the recreational functions of the adjacent nature and landscape complex. Originality/value This article is a contribution to holistic research on the described area in order to give it valuable functions.

5

Analiza przebiegu przebudowy szybu Paderewski w kopalni soli Wieliczka

Inżynieria Górnicza

|

2020

|

nr 1

59--63

PL

Przebudowa szybu Paderewski jest projektem niecodziennym. Konstrukcja musiała zostać dostosowana do specyficznych warunków otoczenia. Typowe rozwiązania często nie miały zastosowania i konieczne było szukanie nowych rozwiązań oraz łączenie kompetencji branży górniczej i budowlanej.

EN

The reconstruction of the Paderewski shaft is an unusual project. The structure had to be adjusted to the specific conditions of the environment. Typical solutions were often not applicable and therefore it was necessary to seek new solutions and combine the competences of the mining and construction industries.

6

Rekultywacja, zagospodarowanie i rewitalizacja terenów pogórniczych – przegląd doświadczeń Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii

Ostręga Anna, Łacny Zuzanna, Kowalska Natalia, Preidl Katarzyna

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 10

11--20

PL

W artykule przedstawiono rozwój działań naprawczych w zakresie działalności wydobywczej: od sozologii, poprzez rekultywację, aż do rewitalizacji. Pokazano jak na przestrzeni 100 lat Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, którego podstawowym zakresem działalności naukowo-badawczej i kształcenia było górnictwo, wzbogaca zakres o dyscypliny naukowe niezbędne dla uczynienia eksploatacji kopalin bardziej „przyjaznej” dla środowiska i społeczeństwa. Zwrócono uwagę na dominację pojęcia „rewitalizacja” zawierającego w swoim zakresie rekultywację, ale rozumianego jako ożywienie społeczno-gospodarcze terenów zdegradowanych. Z takiego rozumienia rewitalizacji wynika nie tylko potrzeba pracy w interdyscyplinarnym zespole fachowców, ale także zaangażowania różnych interesariuszy na etapie realizacji. W artykule przedstawiono zagadnienia, którymi zajmuje się WGiG w zakresie rewitalizacji, a także wybrane prace badawcze i projektowe z ostatnich 10 lat. Podkreślono ciągłe dążenie do rozwijania warsztatu badawczego poprzez szeroką współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz instytucjami krajowymi i międzynarodowymi.

EN

The article presents the development of restoration actions in the mining industry: from sozology, through reclamation to revitalization. It has been shown how over the last 100 years the Faculty of Mining and Geoengineering, whose basic scope of scientific and research activity and education was mining, enriches this scope with scientific disciplines necessary to make the exploitation of minerals more “friendly” for environment and society. Attention was paid to the dominance of the concept of “revitalization” containing within its scope reclamation, but understood as the socio-economic recovery of degraded areas. This understanding of revitalization not only implies the need to work in an interdisciplinary team of professionals, but also to involve various stakeholders at the implementation stage. The article presents issues that Faculty of Mining and Geoengineering deals with in the field of revitalization, as well as selected research and design works from the last 10 years. The constant desire to develop the research workshop through broad cooperation with the socio-economic environment as well as national and international institutions was emphasized

7

Budowa wiaduktów w ciągu kolejowej linii obwodowej nr 20 w Warszawie

Czuba Marcin, Żelaśkiewicz Tomasz, Mossakowski Przemysław

Materiały Budowlane

|

2019

|

nr 4

78--81

8

The issue of the linearity of the waterfront based on the redevelopment of Lyon’s river banks

Zieliński R.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 2

85--96

EN

The article discusses the issue of the redevelopment of Lyon’s waterfront areas and long-term development strategy following the process of redevelopment. Owing to the large scope of the operations in question and a radically different approach to the problem of the revitalisation of the areas where the city and water meet, it is possible to conduct comparative analyses by pointing out specific factors, which determine the success of the enterprise. That is why it is reasonable to consider the latest example of redevelopment, which is that of Confluence, a post-industrial district of Lyon. The degree of activation of this peninsula can be related to various factors, which create the linearity of the waterfront.

PL

Artykuł dotyczy problematyki rewitalizacji frontów wodnych Lyonu oraz związanemu z nią zagadnieniu liniowości nabrzeża. Dzięki dużemu zakresowi rozwiązań oraz diametralnie różnym podejściom do rewitalizacji styku miasta z wodą można przeprowadzić analizy porównawcze, wskazując konkretne czynniki decydujące o skuteczności inwestycji. W tym celu zasadne staje się odniesienie do najnowszego przykładu transformacji obszarów poprzemysłowych dzielnicy Lyonu, Confluence. Stopień aktywizacji tego półwyspu można stopniować względem czynników tworzących liniowości nabrzeża.

9

The problem of urban redevelopment of post-industrial King’s Cross central area in London

Jóźwik R.

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 1

63--69

EN

The paper presents the strategy of redevelopment of the post-industrial King’s Cross area in London – one of the biggest European investments in the last years (the surface of approx. 67 acres), which could be considered the perfect case study for similar works. The author described in details the investment process, as well as the principles and effects of functional and spatial changes that have led to creation of the new system of open space, adaptation of selected post-industrial buildings for new functions (also the buildings proclaimed as a monument) and also fostering a new urban dimension to the wastelands. Detailed architectural issues are presented on the example of 3 squares: Granary Square, Pancras Square and King’s Cross Square. Field research was realized from 2011 to 2016.

10

Analysis of degraded post-industrial areas for redevelopment - case study

Michalski K., Sitko J.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2017

|

Vol. 6, iss. 4

172--178

EN

Degraded post-industrial areas have considerable potential for redevelopment. However, the unstabilized legal situation, lack of information on the area, its infrastructure and key features make investors prefer undeveloped land. The following paper is an attempt to perform a preliminary analysis of a selected post-industrial site, in order to facilitate the choice of how to re-use it.

PL

Zdegradowane tereny poprzemysłowe posiadają spory potencjał do ponownego zagospodarowania. Jednak nieustabilizowana sytuacja prawna, brak informacji o terenie, jego infrastrukturze i kluczowych cechach powodują, iż inwestorzy preferują tereny niezagospodarowane. Poniższe opracowanie jest próbą dokonania wstępnej analizy wybranego terenu pogórniczego, w celu ułatwienia wyboru sposobu jego powtórnego zagospodarowania.

11

Problemy techniczne adaptacji budynków zabytkowych na cele hotelowe na przykładzie wybranych obiektów

Berkowski P., Dmochowski G.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 11

65--67

PL

Obecnie, ze względu na rozwój branży turystycznej, coraz częściej adaptuje się budynki historyczne na hotele. Związane jest to z reguły z ich atrakcyjną lokalizacją w ścisłych centrach miast. Przebudowy te są jednak często bardzo skomplikowane pod względem konstrukcyjnym, gdyż wiążą się z wprowadzeniem dużej liczby nowych, ciężkich ścian działowych, wykonaniem wielu otworów na instalacje we wszystkich stropach, wprowadzeniem nowych pionów komunikacyjnych i trzonów windowych oraz ustawieniem na dachu znacznej liczby ciężkich urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych lub baterii słonecznych. Nowa funkcja związana jest też przeważnie z wymianą lub częściową przebudową stropów oraz ze wzmocnieniem lub przebudową dachu, fundamentów i ścian nośnych. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że większość budynków zabytkowych jest pod ochroną konserwatorską, co ogranicza zakres rozwiązań możliwych do zastosowania. W artykule przedstawiono, na przykładzie wybranych obiektów, problemy związane z przebudową budynków zabytkowych na cele hotelowe.

EN

Currently, due to the growing demand of the tourism industry, historic buildings are increasingly being adapted for hotel purposes. This is usually related to their attractive location in the very center of cities. These reconstructions, however, are often very complex in terms of construction, as they involve the introduction of large numbers of new heavy partition walls, execution of multiple openings in all floors for installations, introduction of new communication passages, lift shafts and placement of a large number of heavy air-conditioning machines or solar batteries. Therefore, the new function is intensively related to the replacement or partial rebuilding of floors and the reinforcement or reconstruction of roofs, foundations and supporting walls. An additional disadvantage is that most of these buildings are under conservation protection, which limits the range of possible structural and architectural changes. The paper, basing on several examples, presents problems connected with redevelopment of historical monuments into hotels.

12

Fiasko projektu inwestycyjnego spowodowane błędami rozpoznania stanu technicznego obiektu i wykonanej dokumentacji projektowej

Kowalski D.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 11

43--44

PL

Realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych w istniejących obiektach budowlanych związana jest z koniecznością wykonania rzetelnej weryfikacji ich aktualnego stanu technicznego, użytych materiałów, wprowadzonych zmian oraz uszkodzeń powstałych w czasie eksploatacji. Pozyskane informacje są podstawą do podejmowania decyzji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych związanych z planami inwestycyjnymi. Błędy popełnione przez inżynierów przyczyniły się do podjęcia niewłaściwych decyzji, które skutkowały problemami już przy pierwszych pracach budowlanych w obiekcie. Po ujawnieniu jego rzeczywistego stanu technicznego proces inwestycyjny został wstrzymany, a istniejąca substancja techniczna obiektu nie przedstawiała w odkrytym stanie żadnej wartości materialnej, którą warto byłoby ratować.

EN

The execution of investment enterprises due to existing building structures requires a reliable verification of structural technical conditions, the materials, implemented, updates, and any damage concerning prior operation. Appropriately acquired information makes it possible to make both technical and economic decisions concerning the investment perspectives. The errors made by engineers triggered wrong decisions resulting in improper execution of the initial building operations. Explicit image of technical structural conditions made the investment process stop, thus any technical facilities did not present a significant property, in order to recover.

13

Estakady składane: sposób na rozwiązanie problemów komunikacyjnych podczas przebudowy miast

Misiewicz L.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 7

78--79

14

An analysis of degraded post-mining areas to be re-developed – case study: slime separators

Michalski K., Szczęśniak B.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2015

|

z. 1 (10)

67--78

EN

Economic transformations in Poland in the 1980s among others started the process of liquidation of many mining plants. Areas which until recently were subject to strong influences of mining economy, are now becoming post-mining areas. Degradation of an area, incomplete or scattered information on its legal conditions, its property structure, ecological condition, the existing logistic infrastructure and provision of utilities discourage potential investors from under-taking activities to re-use the area. This article presents an initial analysis of a selected post-mining area, which should make it easier to determine the directions of its future development.

PL

Przeobrażenia gospodarcze w Polsce w latach osiemdziesiątych zapoczątkowały między innymi proces likwidacji wielu zakładów wydobywczych. Tereny, które do niedawna podlegały silnym wpływom gospodarki wydobywczej, stają się terenami pogórniczymi. Zdegradowanie terenu, niepełne lub rozproszone informacje na temat uwarunkowań prawnych terenu, jego struktury własnościowej, stanu ekologicznego, istniejącej infrastruktury logistycznej, uzbrojenia w media, zniechęcają potencjalnych inwestorów do podjęcia działań zmierzających do ponownego wykorzystania terenu. W poniższym artykule przedstawiono wstępną analizę wybranego obszaru pogórniczego, mającą ułatwić formułowanie kierunków jego przyszłego zagospodarowania.

15

The Concept Design of Redevelopment of the 1543D County Road Connecting Jelcz-Laskowice to Nowy Dwór, with the Use of Innovative, Long-Lived Pavements

Kozłowski W., Witkowska R.

Logistics and Transport

|

2015

|

Vol. 28, No. 4

81--88

EN

The road that connects two towns Jelcz-Laskowice and Nowy Dwór, located in the Lower Silesia province, in Oława county, in Jelcz-Laskowice borough, with the number 1543D is a county road. It requires redevelopment due to the fact that at present it does not meet the norms in force, and it is a dirt (unpaved) road. According to maps of the Oława county, from the direction of Jelcz-Laskowice it crosses with the 1551D road, and from the direction of Nowy Dwór it connects to the 1546D road whose total length is 3,700 km.

16

Przebudowa Palazzo Unione Militare w Rzymie

Kowalski K. G.

Archivolta

|

2014

|

nr 4

36--45

PL

Od kilku lat następuje renesans domów towarowych w obrębie centrów miast. Powstają tam eleganckie przestrzenie handlowe dla marek o światowej renomie. Znakomitym przykładem jest dom towarowy Benetton w centrum historycznym Rzymu. Dla potrzeb tej ekskluzywnej marki przebudowana została eklektyczna kamieńca Palazzo ex Unione Militare wzniesiona w XVII w. u zbiegu ulic Via del Corso i Via Tomacelli.

EN

A bold reconstruction project of Palazzo Unione Militare is a combination of the historical heritage (the seventeenth-century facades) and a modern experiment of rebuilding the palace. The intriguing steel and glass design, which passes through the four floors, is crowned with the expressive form of the terrace’s restaurant roof covering. This is the heart of the building, which then brightened up at night, reminds of a lighthouse seen through the frame of windows in raw facades, above which the terrace additionally shimmers with the colourful illumination. The steel and glass structure focuses the optical weight during the day as well, being not only a vertical communication with a bypass and service rooms for commercial space.

17

Propozycje zmian organizacji ruchu na skrzyżowaniu ulic Niepodległości i Wróblewskiego w Siemianowicach Śląskich

Macioszek E., Górecki A.

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 79

71--76

PL

Jednym z najczęściej powtarzających się obecnie na skrzyżowaniach drogowych problemów związanych ze stale narastającym natężeniem ruchu jest niewystarczająca zdolność przepustowa wlotów podporządkowanych oraz brak zapewnienia użytkownikom odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego podczas przejazdu przez skrzyżowanie. Niejednokrotnie najkorzystniejszym rozwiązaniem takiej sytuacji jest przebudowa skrzyżowania. W artykule przedstawiono kilka koncepcji modernizacji trójwlotowego skrzyżowania ulic, zlokalizowanego w terenie zabudowanym, na którym ruch regulowany jest za pomocą oznakowania drogowego. Na skrzyżowaniu tym aktualnie panujące warunki ruchowo-drogowe nie zapewniają użytkownikom właściwego poziomu obsługi. Kierowcy pojazdów na wlocie podporządkowanym skrzyżowania w okresie szczytowych natężeń ruchu ponoszą duże straty czasu. W artykule zaproponowano zastosowanie nowej organizacji ruchu − zdaniem autorów − poprawiającej aktualne warunki ruchowe panujące na skrzyżowaniu. Szczegółowe obliczenia i analizy dotyczące przedstawionych koncepcji zawarte są w pracy [1].

EN

One of the most common problems currently occurred at road intersections connected with constantly increasing road traffic volumes is insufficient inlets capacity and lack of sufficient level of road traffic safety. Most favourable solution in this situation is reconstruction of the intersections. Some concepts of reconstruction intersection localized in Siemianowice Śląskie has been presented in this article. Actually, on this intersection traffic movement is regulated using road signs and marking. Occurring on intersection road – traffic conditions hasn’t provided its users appropriate level of service. The new traffic organization on this intersection has been presented in this article, which one –according to the authors of article – improves the current traffic conditions. The detailed calculations and analyze of the concepts presented in this article are included in the work [1].

18

Przebudowa i rozbudowa Malarni Teatru Polskiego w Poznaniu – projekt i realizacja

Nowak Ł.

Przegląd Budowlany

|

2013

|

R. 84, nr 3

110-112

19

Uszkodzenia budynku mieszkalno-usługowego o konstrukcji tradycyjnej

Fic S. B., Plechawski S.

Przegląd Budowlany

|

2012

|

R. 83, nr 11

36-42

PL

W niniejszym artykule przedstawiono uszkodzenia, jakie powstały w budynku mieszkalno-usługowym o konstrukcji tradycyjnej, zlokalizowanym w obrębie strefy zabytkowej w centrum miasteczka powiatowego na Lubelszczyźnie. Budynek pochodzi z lat 20. XIX wieku i do opisanych tu uszkodzeń doszło głównie podczas jego wieloletniej eksploatacji, w trakcie której wykonano m. in. dobudowę obiektu handlowego w 2005 r. oraz nielegalną dobudowę klatki schodowej w 2009 r., częściowo posadowioną na fundamentach istniejącego budynku. W artykule opisano też metody wzmocnień i naprawy uszkodzonych elementów konstrukcyjnych obiektu. W świetle niekończącej się dyskusji dotyczącej definicji awarii i katastrofy budowlanej przedstawione tu spektrum uszkodzeń budynku sugeruje pytanie: czy jest to dopiero stan przedawaryjny, czy już przedkatastrofalny?

EN

This article describes damage to a residential and service building of traditional structure, located in the historic centre of a medium-sized town in the Lublin region. The building dates from the 1820s, and the damage described here has arisen mainly during its many years of utilization, during which, among other things, an shop extension was built on in 2005, and a staircase was added illegally in 2009, supported partly by the foundations of the existing building. The article also describes the methods used to reinforce and repair the damaged structural elements of the building. In the light of the continuing discussion concerning the definitions of building malfunctions and disasters, the question arises in relation to the spectrum of damage described here: is this building in a state which merely threatens malfunction, or one that threatens disaster?

20

Kształtowanie kompozycji urbanistycznej – przeszłością czy przyszłością rozwoju miast?

Kamiński Z., Modrzewski B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 1-A/1

345--356

PL

Artykuł dotyczy problematyki kształtowania kompozycji urbanistycznej traktowanej jako planistyczna regulacja kierunków przestrzennego rozwoju miast. R olę elementów kompozycji urbanistycznej przedstawiono w kontekście trzech umownych skal działań kompozycyjnych: planistycznej, urbanistycznej i architektonicznej. W polskiej rzeczywistości planistycznej narzędziami odpowiadającymi przestrzennie wymienionym skalom są odpowiednio: ustalone kierunki zagospodarowania przestrzennego zawarte w Studium gminy, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. N arzędzia te zostały omówione w kontekście ich wpływu na kompozycję urbanistyczną miast.

EN

The paper deals with the issue of shaping the urban arrangement as an urban planning regulation of directions in which towns and cities develop spatially. T he role of elements of an urban arrangement are presented in the context of three scales of arrangement activities: planning, urban design and architecture. T he Polish urban planning reality offers the following tools which, in spatial terms, correspond to the aforementioned scales: determined directions of zoning included in the Municipality Study, local zoning plans and zoning approvals. T hese tools are discussed in the context of their impact on the urban arrangement of towns and cities.