This work focuses on the origin, the history and milestones that led to the conceptualization of sustainable development (SD). Not only is the concept of SD broad, but it is often used interchangeably with the more general (but sometimes also more specific) concept of sustainability. The concept of SD is analysed based on its development and relationships with sustainability and related scientific (theoretical) and practical concepts. The rationale behind this work lies in clarifying the meaning of SD, including the concept of sustainability, and, on the basis of this, identifying the main ways of moving closer towards the aims of SD, including quality of life and wellbeing. The limitations of the concept are identified and summarized, as are the alternatives to SD and sustainability. The rationale behind this work lies not only in the clarifying of the SD concept, but also in the normative evaluation of this concept in relation to the wellbeing and quality of life of the Earth’s population for an infinite time period, while maintaining the supply of ecosystem services which the planet provides, taking into account that these resources are not only a source of people’s wellbeing, but are essential for people’s survival in general. Hence this work includes an in-depth sophisticated consideration of the SD concept based on its historical development, with a focus on the most crucial milestones, as well as normative assessments of the concept resulting from this knowledge.
W okresie powojennym inżynierowie postrzegani byli jako główny czynnik rozwoju gospodarczego i cieszyli się prestiżem. Uczelnie, wręczając absolwentom dyplomy, dawały rekomendację ich wiedzy i umiejętności. Współcześnie obserwuje się masowość kształcenia na poziomie wyższym i spadek prestiżu zawodów inżynierskich, a na politechnikach organizuje się nawet specjalności półhumanistyczne. Tymczasem przemysł potrzebuje wysoko kwalifikowanych inżynierów, o dużej wiedzy, posiadających praktykę w zawodzie. Obecnie dyplom inżyniera nie daje takiej gwarancji. Ich osiągnięcia są ponadto przyjmowane jako rzecz oczywista i tylko wyjątkowo zdarza się, że wybitny inżynier doczeka pamięci i uznania potomnych.
EN
The effects of engineers' work are their main source of wealth. In the post-war period, engineers were perceived as the main factor in economic development, and enjoyed a high repute. In giving students their well-deserved diplomas, universities provided a recommendation for their knowledge and skills. What we are witnessing today is mass higher education and the decline of engineer professions. Light, easy and pleasant courses have become in fashion, and semi-humanistic majors have been organized in technical universities. At the same time, the industry craves for high-skilled engineers, with vast knowledge in mathematics, physics and general technical sciences. Practice in the profession is also very important. Today, an engineer's diploma does not give you any guarantee. The ethos of engineer was replaced by prestige based on money and wealth. Engineers'accomplishments are taken as a given, whereas the media only tend to focus on their failures (disasters, breakdowns). It is very rare that an outstanding engineer gains the recognition of their contemporaries. However, these are the works of engineers that have transformed the world, making the current living conditions better than before. Few people today can tell who e.g., John Bardeen was. However, if it wasn't for his transformer, there would be no radio, TV, mobile phones, GPS or computers. Yet, the inventor of this breakthrough device remains anonymous.
In the study some experimental research concerning mixing process loose and liquid agricultural products were presented. The research is concerned the following aspects of the study: the theory of the mixing process, the trajectory of movement of the molecules involved in the mixing process, the forces affecting the structural elements of the mixers, the types of mass flow of mixed components, the method of assessing the degree of mixing of the components and the energy demand during mixing with the use of various design solutions of the mixers.
PL
W pracy przedstawiono wybrane badania eksperymentalne dotyczące procesu mieszania sypkich i płynnych produktów rolniczych. Badania dotyczą takich aspektów pracy, jak: teoria procesu mieszania, trajektoria ruchu cząsteczek biorących udział w procesie mieszania, siły działające na elementy konstrukcyjne mieszadeł, rodzaje przepływu masowego mieszanych składników, metoda oceny stopnia wymieszania składników i zapotrzebowania na energię podczas mieszania z wykorzystaniem różnych rozwiązań konstrukcyjnych mieszadeł.
Przedstawiono w aspekcie historycznym i współczesnym refleksje dotyczące relacji między materiałem konstrukcyjnym a konstrukcją, w szczególności między właściwościami materiałów a układami konstrukcyjnymi. Rozważania zilustrowano przykładami mostów. Omówiono również ogólne trendy rozwojowe rozwiązań materiałowych i konstrukcyjnych dotyczących głównie mostownictwa.
EN
Some remarks concerning the relationship between structural material and structure are presented and exemplified by bridges. The theme is presented in its historical and contemporary aspects. Relations between the material properties and the structural systems are discussed in particular. General development trends in material and structural solutions concerning mainly bridge engineering are also presented.
The main goal of the paper was to present utilization of existing electronic automated system in agriculture on a global scale. At the beginning such developments were used mainly for military purposes. With a time agriculture scientists realized that these type of automation can be used also in agricultural systems. Satellite systems make possible obtaining information about soil structure and different types of crops with feed plants as well. Besides that, it can rationalize the process of management concerning contribution to the development of precision agriculture by steering of farm machinery during fieldwork, doing monitoring of biomass and crop yields, taking soil samples, dosing of mineral fertilizers and pesticides, measurement field crops, monitoring of animals, generation of field parcels, monitoring of farm machinery work. Processed of aerial and satellite photographs, adjusted to points of geodesy base in the specified coordinate system occur in the form of orthophotomaps. Precision agriculture warrantee not only obtaining very high and good quality yields but also has an influence on limiting of pollution of natural environment and reduction of production costs. Obtaining data by using remote sensing methods are integrated with information concerning spatial variability of soil and plants, which comes from register units provided by the recording of changes of different parameters, heaving importance from the point of view of the application in precision agriculture.
PL
Głównym celem artykułu było przedstawienie wykorzystania istniejącego elektronicznego zautomatyzowanego systemu w rolnictwie na skalę globalną. Początkowo takie rozwiązania były wykorzystywane głównie do celów wojskowych. Z czasem naukowcy zajmujący się rolnictwem zdali sobie sprawę, że ten rodzaj automatyzacji można zastosować także w systemach rolniczych. Systemy satelitarne umożliwiają uzyskanie informacji o strukturze gleby i różnych rodzajach upraw, także z roślinami przeznaczonymi na paszę. Proces zarządzania można również zracjonalizować w odniesieniu do wkładu w rozwój rolnictwa precyzyjnego poprzez sterowanie maszynami rolniczymi podczas prac polowych, prowadzenie monitoringu upraw na biomasę i przetwórstwo rolno-spożywcze, pobieranie próbek gleby i upraw, dozowanie nawozów mineralnych i pestycydów, monitorowanie zwierząt, wydzielanie działek polowych, monitoring pracy maszyn rolniczych. Przetworzone zdjęcia lotnicze i satelitarne, dopasowane do punktów bazy geodezyjnej w określonym układzie współrzędnych, występują w postaci ortofotomap. Rolnictwo precyzyjne gwarantuje nie tylko uzyskiwanie bardzo wysokich i dobrych jakościowo plonów, ale także wpływa na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego oraz obniżenie kosztów produkcji. Pozyskiwanie danych metodami teledetekcyjnymi jest zintegrowane z informacjami dotyczącymi przestrzennej zmienności gleb i roślin, które pochodzą z zapisanych jednostek dostarczonych przez rejestrację zmian różnych parametrów, mających znaczenie z punktu widzenia zastosowań w rolnictwie precyzyjnym.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
When using remote sensing we can achieve not only high and good quality yields but also lower pollution of natural environment and substantial reduction of production costs. Some satellite systems make possible obtaining information about soil structure and different types of crops with plants designated for feeding purposes as well. Besides that it can contribute to the development of precision agriculture by steering of farm machinery during field work, providing monitoring of biomass and crop yields, taking soil samples, dosing of mineral fertilizers and pesticides, field crops’ level measurement, monitoring of animals and monitoring of farm machinery work.
PL
Dzięki zastosowaniu teledetekcji możemy osiągnąć nie tylko wysokie i dobre plony, ale także mniejsze zanieczyszczenie środowiska naturalnego i znaczne obniżenie kosztów produkcji. Niektóre systemy satelitarne umożliwiają uzyskanie informacji o strukturze gleby i różnych rodzajach upraw, a także roślinach przeznaczonych do celów żywieniowych. Poza tym może przyczynić się do rozwoju rolnictwa precyzyjnego poprzez sterowanie maszynami rolniczymi podczas prac polowych, monitorowanie biomasy i plonów, pobieranie próbek gleby, dozowanie nawozów mineralnych i pestycydów, pomiar wielkości upraw polowych, monitorowanie zwierząt, monitorowanie gospodarstwa oraz pracy maszyn.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Processed aerial and satellite photographs, adjusted to the points of geodesy base in a specified coordinate system occur in a form of ortofotomaps. Satellite systems make possible to obtain information about soil structure and different types of crops including feed plants; owing to precision agriculture we may obtain not only obtain very high and good quality yields but also have an influence on limiting of natural environment pollution and reduction of production costs. Obtaining data by using teledetection methods are integrated with information concerning spatial variability of soil and plants, which comes from register units provided recording of changes of different parameters, heaving importance from the point of view application in precision agriculture. IACS computer system, contribute to the development of precise agriculture by steering of farm machinery during field work, doing monitoring of biomass and crop yields, soil sampling, dosing of mineral fertilizers and pesticides, field crops measurement, monitoring of animals, generation of field parcels ID, monitoring of farm machinery work. Besides that it can rationalize process of payments management concerning IACS computer system, contribute to the development of precise agriculture by steering of farm machinery during field work, doing monitoring of biomass and crop yields, taking soil samples, dosing of mineral fertilizers and pesticides, field crops measurement, monitoring of animals, generation of field parcels ID and monitoring of farm machinery work.
PL
Przetworzone zdjęcia lotnicze i satelitarne, dostosowane do punktów bazy geodezyjnej w określonym układzie współrzędnych występują w postaci ortofotomap. Systemy satelitarne umożliwiają uzyskiwanie informacji o strukturze gleby i różnych rodzajach upraw włącznie z roślinami paszowymi, a także dzięki rolnictwu precyzyjnemu nie tylko uzyskuje się bardzo wysokie i dobrej jakości plony, ale także wpływa się na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego i zmniejszenie kosztów produkcji. Uzyskanie danych za pomocą metod teledetekcyjnych jest zintegrowane z informacją o przestrzennej zmienności gleby i roślin, która pochodzi z jednostek monitorujących wykonujących rejestrację zmian w czasie, co ma znaczenie z punktu widzenia stosowania rolnictwa precyzyjnego. Poza tym może zracjonalizować proces zarządzania płatnościami w systemie komputerowym IACS, przyczynić się do rozwoju rolnictwa precyzyjnego na większą skalę poprzez sterowanie maszynami rolniczymi podczas prac polowych, monitorowanie biomasy i plonów, pobieranie próbek gleby, dozowanie nawozów mineralnych i pestycydów, pomiary upraw polowych, monitorowanie ilości zwierząt w gospodarstwie i monitorowanie pracy maszyn rolniczych.
Przedstawiono rys historyczny wybranych odkryć w dziejach ludzkości. Omówiono obserwowane w ostatnich dziesięcioleciach zmiany gospodarcze, społeczne, przyrodnicze i inne, które dokonują się z coraz większym wykorzystywaniem osiągnięć nauki i techniki. Podano wybrane osiągnięcia techniki w dziedzinie inżynierii lądowej. Podkreślono, że działalność naukowa oraz wspomagające ją badania doświadczalne, a także zastosowania przyczyniają się do rzeczywistego postępu, jeżeli są upowszechnione i wykorzystane możliwie najlepiej dla dobra człowieka i jego przyrodniczego otoczenia. Zaprezentowano pogląd dotyczący perspektyw rozwoju w wybranych obszarach techniki.
EN
In the article, historical outline of selected discoveries in the history of humanity has been presented. The economic, social, natural and other changes observed in recent decades were discussed, which occurs with the increasing use of achievements in science and technology. Selected technical achievements in the field of civil engineering have been considered. It was emphasized that scientific activity and experimental research as well as applications, contribute to real progress if they are disseminated and used for human development and his natural environment. The view on perspectives in selected areas of technology was presented.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Utrzymanie ruchu dotyczy głównie maszyn i urządzeń. Jednak postęp w zakresie automatyzacji i robotyzacji sprawił, że aktualnie w obszarach działania tych maszyn i urządzeń, często w znacznym stopniu autonomicznych, funkcjonują również ludzie. Ich obecność, a także podejmowane przez nich działania mogą znacząco wpływać na problemy utrzymania ruchu. Dlatego zachowania ludzi w pewnych obszarach trzeba monitorować. Najlepiej automatycznie!
The material subject of the paper is the philosophy of sustainable development, which was presented on the basis of the Brundtland Report. Yet, the formal subject are the Enlightenment assumptions of the strategy elaborated in this report. The purpose of the paper is to reconstruct and characterize these assumptions as constitutive elements of the philosophy of the Brundtland Report. At the beginning of the first part of the paper the state and main directions of the research on the philosophy of sustainable development conducted in Poland were discussed (the country where such discussion is exceptionally extensive). Based on the recounted characteristics, it was described as a version of the Enlightenment philosophy, and new arguments were provided to confirm this thesis. The second part of the paper presents the Enlightenment assumptions of the Brundtland Report. The discussion was limited to the assumptions of anthropology, social philosophy and historiosophy, such as human rationality, progress, and risk.
PL
Przedmiotem materialnym referatu jest filozofia zrównoważonego rozwoju, którą przedstawiono na podstawie Raportu Brundtland. Przedmiotem formalnym są natomiast oświeceniowe założenia strategii rozwiniętej w tym raporcie. Celem referatu jest rekonstrukcja i charakterystyka tych przesłanek jako elementów konstytutywnych filozofii Raportu Brundtland. Na początku pierwszej części referatu omówiono stan i główne kierunki badań prowadzonych w Polsce nad filozofią zrównoważonego rozwoju (w kraju, w którym ta dyskusja jest wyjątkowo bogata). Na podstawie zreferowanych charakterystyk opisano ją jako wersję filozofii oświeceniowej i dostarczono nowych argumentów na potwierdzenie tej tezy. W drugiej części referatu przedstawiono oświeceniowe przesłanki Raportu Brundtland. Omówienie ograniczono do założeń z zakresu antropologii, filozofii społecznej i historiozofii, jak: racjonalność człowieka, postęp, ryzyko.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Beton wałowany uznawany jest jako jedno z największych osiągnieć w technologii budowy zapór wodnych w ostatnich 30 latach. Technologia ta zyskała szerokie zastosowanie czego odzwierciedleniem jest prawie 750 ukończonych lub w trakcie budowy projektów hydrotechnicznych. Budowanie zapór z betonu wałowanego polega na korzystaniu z metod ogólne stosowanych przy budowie zapór ziemnych, co prowadzi do znacznego skrócenia czasu i co za tym idzie zmniejszenia kosztów budowy. Stosowanie dużej zawartości spoiw złożonych z cementu popiołów lotnych i dodatków mineralnych w mieszankach betonowych zapewnia dużą wytrzymałość betonu wałowanego, porównywalną z wytrzymałością konwencjonalnego betonu wibrowanego. Technologia budowy zapór z wykorzystaniem betonu wałowanego ciągle się rozwija, a także jest ulepszana z każdym ukończonym projektem.
EN
Roller-compacted concrete has been called the most significant advancement in dam building technology in the past 30 years. The use of RCC has gained widespread acceptance worldwide with approximately 750 RCC dam projects completed or under construction as of 2017. Construction of RCC dams using methods associated with earth dam construction leads to a shorter time of construction and to lower overall project costs. At the same time, high-cementitious RCC mixes provide strength equivalent to the strength of conventional mass concrete. RCC technology continues to advance with the completion of each new project.
Technological innovations are the driving force of the technological progress. They must be multiplied and accelerated so that people could live, the humanity be preserved, to survive in a world full of threats, to develop people, to improve the standards of living and to satisfy ever growing needs. For this reason, we assess them favorably. On the other hand, however, there are certain disadvantages because they generate different and serious threats to people and the natural and social environments. This includes nuclear, chemical, biological, psychological and information weapons, as well as robotics, use of pesticides, genetic engineering, and interference of techniques in the consciousness and the sub-consciousness of men. Certain threats manifest immediately and others – after a long time, like ticking time bombs. Therefore, the evaluation of innovation is very troublesome. It is also problematic and ambivalent because of the huge diversity of people who make the assessment.
PL
Innowacje technologiczne są siłą napędową postępu techniki. Koniecznie trzeba je mnożyć i przyspieszać, żeby żyć w ogóle, zachować ludzkość, przeżyć w świecie pełnym zagrożeń, rozwijać się, mieć się coraz lepiej i zaspokajać wciąż rosnące potrzeby. Z tego względu oceniamy je dobrze. Ale z drugiej strony, oceniamy je źle, ponieważ stwarzają różne poważne zagrożenia dla ludzi i środowiska naturalnego oraz społecznego. Chodzi tu o broń jądrową, chemiczną, biologiczną, informatyczną i psychologiczną, jak i o robotyzację, chemizację, inżynierię genetyczną oraz ingerencję techniki w świadomość i podświadomość. Jedne zagrożenia dają znać o sobie natychmiast, a inne po dłuższym czasie, jak tykające bomby zegarowe. Dlatego ocena innowacji jest wielce kłopotliwa. Jest też problematyczna i ambiwalentna ze względu na zróżnicowanie ludzi, którzy jej dokonują.
Twentieth century was characteristic for dynamic development spurred also by the advances in research and science. However, the events of the twentieth century also showed the other side of science as a discipline able of compromising the values of our civilisation in the name of progress. The question posed in the paper may appear banal, even if far from being such: Is science and the scientific progress possible without ethical limits or, in other words, is everything which is possible also permitted? The paper outlines ethical limitations on research and science and points out the possible consequences of a science ignoring moral dilemmas implied by the research work.
PL
Wiek XX był pełen dynamicznego postępu w wyniku rozwoju nauki i badań. Wydarzenia XX wieku jednak pokazały ciemną stronę nauki, która w imię postępu i wiedzy dewaluuje wartości, na których budowana była nasza cywilizacja przez stulecia. Pytanie, które stawiamy w artykule, może brzmieć banalnie, ale takie nie jest: „Czy nauka i postęp naukowy jest możliwy bez ograniczeń etycznych lub, innymi słowy, czy wszystko, co jest możliwe, jest także dozwolone? W artykule przedstawiono ograniczenia etyczne dotyczące badań i nauki oraz wskazano na możliwe konsekwencje nauki związane z ignorowaniem problemów i dylematów moralnych prac badawczych.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Horyzont 2020, europejski program finansowania badań naukowych i innowacji, dyktuje nie tylko zasady przyznawania dofinansowań na nowe projekty i rozwój już działających instytucji, lecz jest to także drogowskaz wytyczający kierunek postępu wielu branż. W Polsce Horyzont 2020 mówi także o przemyśle.
W artykule przedstawiono podjętą w KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jas-Mos” próbę opracowania i wdrożenia kompleksowego rozwiązania technologicznego zwiększenia postępu eksploatowanej ściany 29 w pokładzie 510/1 w partii C3. Przedstawiono w ogólny sposób zarys koncepcji, sposób wdrożenia oraz uzyskane wnioski.
EN
The paper presents the attempt at working out and putting into practise the comprehensive solution of technological improvement of the progress of the longwall’s exploitation in 510/1 bed of C3 section. In broad outline the paper describes the conception, the way of putting the solution into practise and obtained results.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono tendencje rozwojowe lutowania miękkiego i twardego. Zaprezentowano perspektywiczne kierunki oraz obszary badawcze, które w ostatnich latach dynamicznie ewoluowały. Opisano charakterystyki materiałów, których lutowanie jest problematyczne. Udowodniono, że zastosowanie nowoczesnych technik oraz odpowiedni dobór materiałów dodatkowych, umożliwia ich jakościowe wytwarzanie. Przedstawiono rozwój systemów kontrolnych i stopnia zautomatyzowania stanowisk lutowniczych. Wskazano na dynamicznie rozwijające się metody lutowania, proponując przy tym alternatywne źródła ciepła.
EN
Development trends of soldering and brazing technologies were presented in this paper. Perspective directions and research areas, which in recent years evolved rapidly, were introduced. Characteristics of materials, which soldering and brazing is problematic, were described and it was proven that use of modern techniques and appropriate selection of additive materials, enables their qualitative manufacture. Development of control systems and automation degree of soldering and brazing stations were presented. Rapidly developing methods of soldering and brazing were pointed out, giving an idea of alternative heat sources.
Pojęcie innowacji stało się składnikiem dominującej ideologii naszych czasów. Jak w przypadku każdej ideologii, potrzebny jest krytyczny/ filozoficzny nad nią namysł. Potrzebne są analityczne narzędzia do opisu (ontologia) i narzędzia oceny (aksjologia). Artykuł jest próbą skonstruowania takich narzędzi.
EN
The notion of innovation has become a part of dominating ideology of our times. As in the case of each ideology, a critical/philosophical reflection on this ideology is needed. Thus we need analytical instruments to describe it (ontology) and to evaluate it (axiology). The paper is an attempt to constructing such instruments.
Lekarze od wieków interesowali się cechami fizykochemicznymi płynów organizmu człowieka, a ich wizualna ocena była powszechna do końca XIX wieku. Chociaż próby wykorzystywania materiałów biologicznych do celów medycznych mają swoją wielowiekową historię, medycyna laboratoryjna zanotowała, podobnie jak wiele innych dziedzin nauki, ogromny postęp przede wszystkim w ubiegłym wieku. Ostatnie lata zmieniły w medycynie laboratoryjnej prawie wszystko, od technologii i możliwości wykonywania analiz w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie do zmiany sposobu myślenia, interpretacji i wykorzystywania wyników badań laboratoryjnych.
EN
Doctors for centuries interested in physico-chemical characteristics of the human body fluids and their visual assessment was widespread by the end of the nineteenth century. Although attempts to use biological materials for medical purposes have their centuries-long history, laboratory medicine recorded, like many other areas of science, great progress especially in the last century. Recent years have changed in laboratory medicine almost everything, from the technology and ability to perform analysis at any place and at any time to change the way of thinking, interpretation and use of the results of laboratory tests.
Based on the previous micro and macro-economic scale research studies concerning agri-economic rates, not only positive aspects of the suggested and tested methods of assessment of the mechanization level were taken into consideration, but also repeatable methodological weaknesses which ultimately affect the final research results. Thus, this paper suggests methodological changes concerning determination of indicators which decide on the level of the management intensity and in particular of the scientific and technical progress and its effectiveness for individual farms. Numerical data obtained from Małopolskie and Świętokrzyskie Voivodeship were used in the paper.
PL
Na podstawie wcześniejszych badań w skali mikro i makroekonomicznej dotyczących wskaźników rolno-ekonomicznych, zwrócono uwagę nie tylko na pozytywne aspekty proponowanych i testowanych metod oceny poziomu mechanizacji, ale także na powtarzające się słabości metodyczne, rzutujące ostatecznie na końcowe wyniki badań. Stąd też w niniejszej pracy zaproponowano metodyczne zmiany dotyczące określania wskaźników decydujących o poziomie intensywności gospodarowania, a w szczególności postępu naukowo-technicznego oraz jego efektywności dla gospodarstw indywidualnych. W pracy korzystano z danych liczbowych z województwa małopolskiego i świętokrzyskiego.