Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Koncentracja gazów śladowych w pomieszczeniach dla koni rekreacyjno-sportowych

Nowakowicz-Dębek Bożena, Karpińska Katarzyna, Ospałek Wojciech, Kachnič Ján, Ossowski Mateusz, Wlazło Łukasz

Przemysł Chemiczny

|

2024

|

T. 103, nr 3

395--398

PL

W pomieszczeniach przeznaczonych dla koni, czyli stajniach i ujeżdżalniach, zbadano poziom stężenia gazów śladowych z wykorzystaniem metod chromatograficznych. Wszystkie obiekty były zróżnicowane pod względem warunków i stopnia nowoczesności. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej oraz sprawdzono ich zagrożenie na podstawie dostępnej literatury.

EN

Trace contents of mercaptans in rooms intended for horses, i.e. stables and riding arenas, were identified and detd. using GC methods. All facilities were diverse in terms of conditions and degree of modernity. Among the identified S compds., the highest concns. were detd. for EtSH. The obtained results were statistical analyzed and their risk was checked based on the available literature.

2

Opowieść o dymie z komina

Skowron Marek

Przegląd Komunalny

|

2024

|

nr 3

64--67

PL

"Dym z kominów nisko czołgając się, opada na dół w płatkach sadzy, tak wielkich jak dojrzałe płatki śniegu, i całkiem przejmuje promienie rannego słońca (…)” - przytoczone słowa na szczęście nie pochodzą z ostatniego komunikatu smogowego dla któregoś z polskich miast.

3

Redukcja emisji tlenków azotu ze spalin specjalnych urządzeń techniki cieplnej

Shkarovskiy Alexander, Maliszewska Agnieszka

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2024

|

Nr 1

19--23

PL

Zanieczyszczenie powietrza w mieszkaniach może być w znacznym stopniu wyznaczanie przez stan powietrza atmosferycznego. W mieszkaniach gazyfikowanych dochodzi do interakcji niektórych szkodliwych składników spalin, pochodzących z kuchenek gazowych i z zewnątrz, przede wszystkim tlenków azotu (NOx). Szczególnie niebezpieczne, z tego punktu widzenia, może być sąsiedztwo obiektów przemysłowych o niewysokich kominach. Artykuł przedstawia wyniki badań nad zmniejszeniem emisji tlenków azotu z pieców przemysłowych, w których warunki spalania nie mogły być zmienione. Badania wykonano dla technologii produkcji spieków ceramicznych w zakładzie wyrobów radiotechnicznych. Przedstawiono wyniki badań efektywności kilku opracowanych technologii denitryfikacji, w tym metody selektywnej katalitycznej redukcji amoniakiem, adsorpcyjnej metody z różnymi odczynnikami, czy też katalitycznej metody, bez zastosowania reagentów. Opracowane metody pozwalają na obniżenie emisji NOx od 30÷60%. Atutem opracowanych technologii jest możliwość ich połączenia z istniejącym układem oczyszczania gazów od pyłów produkcyjnych. Ważnym szczegółem było także występowanie w procesie technologicznym substancji mających właściwości katalityczne. Do dalszych badań i wdrożenia wybrano technologię selektywnej katalitycznej redukcji NOx amoniakiem, połączoną z istniejącym „mokrym” dwustopniowym układem odpylania spalin.

EN

Air pollution in homes may be largely determined by the condition of atmospheric air. In gasified apartments, some harmful components of exhaust gases from gas stoves and from outside interact, especially nitrogen oxides (NOx). From this point of view, the vicinity of industrial facilities with low chimneys may be particularly dangerous. The article presents the results of research on reducing nitrogen oxide emissions from industrial furnaces in which the combustion conditions could not be changed. The research was carried out for the technology of ceramic sinter production in a radiotechnical products plant. The results of research on the effectiveness of several developed denitrification technologies are presented, including the selective catalytic reduction method with ammonia, the adsorption method with various reagents, and the catalytic method without the use of reagents. The developed methods allow for reducing NOx emissions by 30÷60%. The advantage of the developed technologies is the possibility of combining them with the existing gas purification system from production dust. Another important detail was the presence of substances with catalytic properties in the technological process. For further research and implementation, the technology of selective catalytic reduction of NOx with ammonia, combined with the existing “wet” two-stage exhaust gas dust removal system, was selected.

4

The impact of environmental taxes on the level of NOx and SOx emissions

Godawska Justyna

Economics and Environment

|

2024

|

No. 2

art. no. 744

EN

The purpose of the article is to examine whether environmental taxes affect the level of nitrogen oxides (NOx) and sulfur oxides (SOX) emissions based on the data for 33 countries in the years 1996-2021. The research method used is the analysis of panel regression with fixed effects. For both pollutants, a model without lags and models with one-year and two-year lags were estimated. The results show that environmental tax revenues have a negative and statistically significant but rather symbolic impact on SOx emissions, while these revenues do not affect NOx emissions. In addition, the gross domestic product (GDP) per capita and the share of the urban population in the total population are found to be significant determinants of NOx emissions. The higher the GDP per capita and the share of the urban population, the lower the NOx emissions per capita. The results can be useful for policymakers in assessing the effectiveness of environmental taxes.

PL

Celem artykułu jest zbadanie, czy podatki środowiskowe wpływają na poziom emisji tlenków azotu (NOx) i tlenków siarki (SOx) na podstawie danych dla 33 krajów w latach 1996-2021. Zastosowaną metodą badawczą jest analiza regresji panelowej z efektami stałymi. Dla obu zanieczyszczeń oszacowano model bez opóźnień oraz modele z opóźnieniami rocznymi i dwuletnimi. Wyniki pokazują, że dochody z podatków środowiskowych mają negatywny i istotny statystycznie, ale raczej symboliczny wpływ na emisje SOx, natomiast dochody te nie wpływają na emisje NOx. Ponadto stwierdzono, że produkt krajowy brutto (PKB) per capita i udział ludności miejskiej w całkowitej liczbie ludności są istotnymi determinantami emisji NOx. Im wyższy PKB na mieszkańca i udział ludności miejskiej, tym niższa emisja NOx na mieszkańca. Wyniki mogą być przydatne dla decydentów przy ocenie skuteczności podatków środowiskowych.

5

Analysis of the factors contributing to environmental pollution in the subcarpathian province

Kalda Galyna, Krokos Jolanta, Pietrucha-Urbanik Katarzyna

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2024

|

Vol. 71

19--31

EN

The work presents an examination of Poland's environmental condition, with a focus on the contamination of air and surface waters by various chemical elements. The composition and quality of the air impact ecosystems, plant growth, the animal kingdom, and shape human living conditions. These factors play a significant role in driving global climate change. The repercussions of air pollution encompass phenomena such as smog, acid rain, ozone layer depletion, as well as impacts on industrial and municipal facilities, contributing to global warming. The article conducts an analysis of air pollution, surface water contamination, and electromagnetic radiation pollution in Subcarpathian, utilizing the city of Stalowa Wola and the Stalowa Wola county as case studies. This choice is informed by the fact that Stalowa Wola stands as one of the largest industrial cities in the Subcarpathian Voivodeship, suggesting that environmental pollution levels in this county might surpass those in other regions. The article also delineates the features of air and surface water pollution, along with electromagnetic radiation characteristics. It scrutinizes pollution sources in the mentioned county, explicates the causes of such pollution, and proposes strategies for environmental amelioration. The analysis of the environmental status of Stalowa Wola county during the years 2018 to 2020 is presented, accompanied by recommendations for initiatives that could enhance its condition. The research findings indicate that the condition of uniform segments of surface waters, as evaluated through conducted studies, is deemed poor. The discharge of wastewater from specific pollution points, particularly wastewater from municipal origins, emerges as the predominant cause of subpar water quality.

6

Comparison of pollutant emissions from various types of vehicles

Zimakowska-Laskowska Magdalena, Laskowski Piotr

Combustion Engines

|

2024

|

R. 63, nr 2

139--145

EN

This article compares the equivalent emissions from battery electric vehicles (BEVs) with those of internal combustion engines vehicles (ICEVs) and hybrid vehicles (HV). The considerations focused on the dependence of the equivalent emission from electric cars on the official/national Polish energy mix (which is still mainly based on hard coal). The results of mathematical simulations of the impact of the fuel type on pollutants’ emissions are presented. The article also focuses on the effects of the fuel used in internal combustion engines vehicles (LPG, CNG, petrol, diesel, hydrogen) and the official/national Polish energy mix for battery electric vehicles on carbon dioxide (CO2), nitrogen oxides (NOx), particulate matter (PM), carbon monoxide (CO) and sulphur dioxide (SO2) emissions.

7

Zagrożenia środowiskowe stanu tkanki miejskiej - przegląd literaturowy

Wiercińska Patrycja, Cichowicz Robert

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2024

|

T. 55, nr 1

27--31

PL

Charakter atmosfery miejskiej bardzo zmienił się na przestrzeni ostatnich lat, co niewątpliwie związane jest z wysokim tempem industrializacji na świecie. Pierwotne, dobrze znane nam zanieczyszczenia powietrza, takie jak ditlenek siarki, tlenek węgla i dym, sumarycznie rok do roku spadły w XX wieku na skutek ogólnie panującej dbałości o środowisko naturalne. Ta poprawa jakości powietrza była zwykle odczuwalna wcześniej w miastach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej [4]. Nie oznacza to, że jesteśmy wolni od obaw związanych z zagrożeniami środowiskowymi stanu tkanki miejskiej. Może być ona narażona na zwiększone ryzyko degradacji ze względu na emisję gazów cieplarnianych, drastyczne zmiany klimatyczne oraz rozwój biologiczny. Na interakcję pomiędzy substancjami zanieczyszczającymi powietrze, a budynkami w środowisku miejskim wpływ ma również niewielka obecność roślinności, a także warunki mikrośrodowiskowe. Na przykład duża liczba wieżowców po obu stronach drogi na ruchliwej ulicy miejskiej może wywołać efekt kanionu, powodujący recyrkulację substancji zanieczyszczających powietrze, co w rezultacie wydłuża czas ekspozycji substancji zanieczyszczających powietrze na budynki, a dłuższy czas ekspozycji powoduje większe uszkodzenia materiału budowlanego [1]. Natomiast stosunkowo nowym zjawiskiem, jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza, jest dominacja utleniaczy, takich jak ozon, czy obecność sadzy z silników Diesla, która z kolei może stwarzać nieznane dotąd zagrożenia [4]. Typowe zanieczyszczenia powietrza wpływające na materiały obejmują ditlenek siarki, ozon, chlorki, ditlenek azotu, azotany i ditlenek węgla. Ponadto, w zależności od lokalizacji budynku i pobliskich źródeł, lotne związki organiczne (LZO) mogą również znacząco wpływać na budynek. Chociaż istnieje wiele przyczyn degradacji budynków, za główną przyczynę uznaje się zanieczyszczenie powietrza w postaci kwaśnych deszczy. Zanieczyszczeniami odpowiedzialnymi głównie za kwaśne deszcze są ditlenek siarki i ditlenek azotu. Te dwa są emitowane podczas spalania paliw kopalnych, takich jak węgiel i ropa naftowa (szybka industrializacja zwiększyła ilość tych emisji).

EN

The nature of urban atmospheres has changed greatly over in recent the years, which poses a threat to the high rate of industrialization in the world. The primary well known air pollutants, such as sulfur dioxide, carbon monoxide and smoke, total yearon-year decreased in the 20th century. This improvement in air quality was initially felt in cities in Western Europe and North America [4]. This does not mean that we are free from concerns about environmental threats to the state of the urban fabric. It may be at risk of degradation due to greenhouse emissions, drastic climate changes and biological development. The interaction between air pollutants and buildings in urban environment is also influenced by the presence of vegetation as well as microenvironmental conditions. For example, a large number of high-rise buildings on both sides of the road, can cause a canyon effect that makes the air polluting device recirculate. This combined with the prolongation of the exposure time of the building on polluting device, result in extensive damage of the building [1]. However, a relatively new phenomenon when it comes to air pollution is the dominance of oxidants such as ozone or the presence of soot from diesel engines, which in turn may pose previously unknown threats [4]. Common air pollutants on materials include sulfur dioxide, ozone, chlorides, nitrogen dioxide, nitrates and carbon dioxide. Additional, depending on the location of the system and nearby sources, multiple output components (VOCs) may also include building controls. There are many reasons for the degradation of buildings, with the main cause of air pollution being acid rain. The main pollutants behind acid rain are sulfur dioxide and nitrogen dioxide. These two are emitted when burning fossil fuels such as coal and oil (rapid industrialization of uses for these emissions).

8

Atmosfera pod presją: Jakie są zależności pomiędzy warunkami meteorologicznymi a poziomem zanieczyszczenia powietrza w Poznaniu w dekadzie 2012-2022?

Budka Anna, Lisiak-Zielińska Marta, Borowiak Klaudia

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2024

|

T. 55, nr 2

27--33

PL

Przeanalizowano tendencje zmian w czasie oraz powiązania parametrów meteorologicznych (temperatura, opady, zachmurzenie, prędkość wiatru) oraz zanieczyszczeń powietrza (tlenki azotu, ozon troposferyczny, pył zawieszony PM10 i PM2,5) w Poznaniu w latach 2012-2022. Za pomocą modelu ARIMA podjęto również próbę predykcji poziomów zanieczyszczeń powietrza do 2025 roku. Wykazano występowanie tendencji zmian w czasie i zależności pomiędzy parametrami meteorologicznymi oraz zanieczyszczeniami powietrza w Poznaniu w latach 2012-2022. W szczególności zwrócono uwagę na występowanie sezonowości podwyższonych stężeń zanieczyszczeń powietrza oraz pewne tendencje w przedziałach czasowych. Sezonowość ma związek z występującymi porami roku oraz źródłami zanieczyszczeń w nich dominującymi (np. transport, ogrzewanie mieszkań). Z kolei tendencje w przedziałach czasowych powiązane są m.in. z ograniczeniami wynikającymi z pandemii COVID-19 oraz działaniami podjętymi przez indywidualne gospodarstwa domowe i lokalne samorządy. Wskazuje to na celowość podejmowania wysiłków przez społeczeństwo i samorządy w ograniczaniu emisji zanieczyszczeń powietrza w naszym bezpośrednim otoczeniu.

EN

The analysis of time changes and relations between meteorological parameters (temperature, precipitation, cloudy, wind speed) and air pollution (nitrogen oxides, tropospheric ozone, particulate matter PM10 and PM 2.5) in Poznań in 2012-2022. With the aid of ARIMA model the prediction of air pollution level until 2025 has also been performed. The time changes and relations between meteorological parameters and air pollution in 2012-2022 in Poznań have been found. Special attention has been paid to the seasonality of elevated air pollutants concentrations and some tendencies in time periods. The seasonality is mainly related to the seasons of the year and air pollution sources dominant for certain seasons (e.g. transportation, house heating systems). While the longer time period tendencies are in relation in such activities as limitation resulted from COVID-19 pandemic situation and activities conducted by local governments and individual household to reduce air pollution emissions. This indicates the purposefulness of efforts made by society and local governments to reduce air pollution emissions in our immediate surroundings.

9

Wpływ zielonej infrastruktury na jakość powietrza w środowisku zbudowanym

Rawski Kamil L.

Builder

|

2024

|

R.28, nr 1

32--35

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza aspektów związanych z planowaniem zielonej infrastruktury w miastach. Pod uwagę wzięto w szczególności takie kryteria, których uwzględnienie ma przyczynić się do poprawy jakości powietrza poprzez usuwanie różnego typu zanieczyszczeń. Praca obejmuje przegląd wyników badań na temat wykorzystania roślin do oczyszczania powietrza na różnych płaszczyznach: poprzez usuwanie szkodliwych związków chemicznych, wychwytywanie cząstek pyłów zawieszonych oraz wpływ na cyrkulację powietrza. Na podstawie zebranych danych opracowano zestaw wytycznych, które docelowo mogą posłużyć jako narzędzie do bardziej efektywnego planowania zieleni miejskiej. Całość została zwieńczona spisem przykładowych roślin, które mogą być wykorzystane do przygotowania optymalnego doboru gatunkowego w zależności lokalizacji projektu.

EN

The subject of this article is the analysis of aspects related to the planning of green infrastructure in cities. In particular, author have taken into account such criteria, that are expected to contribute to the improvement of air quality through the removal of various types of pollutants. The paper includes a review of research results on the use of plants for air treatment at different levels: through the removal of harmful chemical compounds, the capture of particulate matter and the effect on air circulation. On the basis of the collected data, a set of guidelines was developed, which can ultimately serve as a tool for more effective urban greenery planning. Author also propose the list of exemplary plants that can be used to prepare an optimal species selection depending on the project location.

10

Development measures to enhance the ecological safety of ships and reduce operational pollution to the environment

Melnyk Oleksiy, Onyshchenko Svitlana, Onishchenko Oleg

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 118

195--206

EN

Reduction of ecological risks of shipping is a challenging task that requires methods of legislative and regulatory control, organizational measures, and technical and technological support. Furthermore, the matter concerns not only the reduction of possible risks but also the level of existing impact on the marine environment because of exhaust gas emissions by ships, discharge of waste and ballast water, as well as control of ecological consequences of accidents. The purpose of this study is to analyse possible sources of environmental impact during ship operation cycles, identify significant risks, review existing potentials to reduce the risk of ship accidents and their environmental consequences, and develop solutions to existing problems. This study offers results, which can serve as the initial basis for the formation of comprehensive measures on the reduction of environmental risks, and consequences of possible accidents for the environment caused by ships and international shipping.

11

Jakość powietrza w wybranych lokalizacjach na podstawie danych zebranych ze stacji pomiarowych w latach 2021-2022

Pytel Krzysztof, Piaskowska-Silarska Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 10

1104--1110

PL

Analiza jakości powietrza w wybranych lokalizacjach w latach 2021- 2022, wykorzystująca dane ze stacji pogodowych, które zawierały informacje o zanieczyszczeniach powietrza, takie jak stężenia pyłów zawieszonych PM10, NO₂, SO₂, C₆H₆, benzo(a)piren i metale ciężkie w PM10, potwierdziła istnienie problemów z zanieczyszczeniem powietrza, szczególnie w sezonie zimowym i obszarach o dużym natężeniu ruchu drogowego oraz pozwoliła na wyciągnięcie wniosków dotyczących wpływu emisji na środowisko i zdrowie społeczeństwa.

EN

Data from 2 measurement stations located in urban and industrialized areas were analyzed. The focus was on specific air pollutants, such as PM10, NO₂, SO₂, C₆H₆, benzo(a)pyrene and heavy metals (Pb, As, Ni, Cd). Concn. charts for substances confirmed the existence of air pollution problems, particularly during the winter season which clearly indicated a relationship between the level of pollution and the heating season.

12

Examining pollution emissions in relation to atmospheric conditions: a case study on air-quality management in Kraków

Pepłowska Monika, Kryzia Dominik

Polityka Energetyczna

|

2023

|

T. 26, z. 3

117--130

EN

This article presents the topic of atmospheric pollution. The authors have presented the most important national air-quality regulations. They have identified measurement stations in Kraków (Poland), collected data from them and conducted their analysis. The aim of the article is to present the research results on developing a statistical model for estimating air pollution in Kraków depending on the changing weather conditions during the year. The authors used the mathematical modelling method to prepare the air-pollution model. The article presents collected data showing the situation prior to the introduction of a number of environmental regulations in the city of Kraków. The paper is based on meteorological data in the form of daily average values of air temperature, wind speed, air humidity, pressure and precipitation. Emission data included the average daily concentrations of the selected air pollutants, including sulfur dioxide (SO2), nitrogen dioxide (NO2), nitrogen oxides (NOx), nitrogen oxide (NO), carbon monoxide (CO), ozone (O3) and particulate matter PM10 and PM2.5. The results of the study indicate that the three most significant factors influencing the level of air pollution (appearing as explanatory changes in the models for each of the pollutants listed) are the value of ambient air temperature (a destimulant, except for ozone), wind speed (a destimulant) and the concentration of each pollutant on the previous day (a stimulant). The article concludes with a summary and conclusions.

PL

W artykule przedstawiono tematykę zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Autorzy przedstawili najważniejsze krajowe przepisy dotyczące jakości powietrza. Zidentyfikowali stacje pomiarowe w mieście Kraków (Polska), zebrali z nich dane i przeprowadzili ich analizę. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań nad opracowaniem statystycznego modelu szacowania zanieczyszczenia powietrza w Krakowie w zależności od zmieniających się warunków pogodowych w ciągu roku. Do opracowania modelu zanieczyszczenia powietrza autorzy wykorzystali metodę modelowania matematycznego. W artykule zebrano dane obrazujące sytuację przed wprowadzeniem szeregu regulacji środowiskowych na terenie miasta Kraków. Artykuł bazuje na danych meteorologicznych w postaci średnich dobowych wartości temperatury powietrza, prędkości wiatru, wilgotności powietrza, ciśnienia i opadów atmosferycznych. Dane emisyjne stanowiły średnie dobowe stężenia wybranych zanieczyszczeń powietrza, w tym: dwutlenku siarki (SO2), ditlenku azotu (NO2), tlenków azotu (NOx), tlenku azotu (NO), tlenku węgla (CO), ozonu (O3) oraz pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5. Wyniki badania wskazują, że trzema najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na poziom zanieczyszczenia powietrza (pojawiającymi się jako zmiany objaśniające w modelach dla każdego z wymienionych zanieczyszczeń) są: wartość temperatury otoczenia (czynnik destymulujący, z wyjątkiem ozonu), prędkość wiatru (czynnik destymulujący) oraz stężenie każdego z zanieczyszczeń w dniu poprzednim (czynnik stymulujący).

13

Analiza mikrobiologiczna powietrza klatek schodowych w blokach mieszkalnych

Wolny-Koładka Katarzyna, Sobocińska Kaja

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

104--119

PL

Celem badań była ocena jakości mikrobiologicznej powietrza trzech klatek schodowych w blokach mieszkalnych wielorodzinnych. Badano wpływ pory roku i temperatury na liczebność oraz bioróżnorodność mikroorganizmów w bioareozolu klatek schodowych. Wszystkie badania zostały wykonane za pomocą aeroskopu MAS-100 (Merck), metodą uderzeniową. Stwierdzono przekraczające normy stężenia promieniowców oraz gronkowców w powietrzu atmosferycznym oraz powietrzu wybranych klatek schodowych. Pora roku oraz temperatura powietrza mają wpływ na stężenie mikroorganizmów w powietrzu. Wiek budynku, dostępność światła oraz system wentylacji mogą mieć również wpływ na stężenie wskaźników czystości mikrobiologicznej powietrza.

EN

The aim of the study was to assess the microbiological air quality in three staircases of multifamily residential buildings. The study examined influence of season and air temperature on the abundance and biodiversity of microorganisms in the bioaerosol of stairwells. All studies were conducted using an impact method with the MAS-100 aerosol sampler (Merck). Concentrations of actinomycetes and staphylococci in both atmospheric air and selected stairwells exceeded norms. Season and air temperature have an impact on microbial concentrations in the air. The age of the building, light availability and ventilation conditions were also identified as potential factors influencing the concentration of specific microbial groups in the bioaerosol.

14

Policy of decarbonisation of the transport sector of the economy of Ukraine : problems and perspectives

Abuselidze George, Levchenko Nataliia, Shyshkanova Ganna, Platonov Oleg, Iushchenko Lyudmila

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2023

|

Vol. 30, nr 4

517--540

EN

Practically, the strategic guideline for a transformation of transport sector of the Ukraine’s economy is the reduction of the transport carbon footprint. The decarbonisation policy of the Ukrainian transport sector is characterised in the present paper. Moreover, inefficiency of the current policy is proved. The authors created the mathematical model of structural improvement in road transportations by redistribution of transportations volumes between the motor transport and the railway. Guided by the scenario approach, the three most probable scenarios for traffic optimisation are developed, such as pessimistic, basic, and optimistic. The carbon reduction percentage is computed in each of these scenarios. In addition, the priority vectors of the policy of the structural optimisation of the road transport by redistribution of traffic volumes between the motor transport and the railway are determined.

15

Zanieczyszczenia powietrza latem i zimą - realne zagrożenie

Borowiak Klaudia, Budka Anna, Lisiak-Zielińska Marta

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 2

21--26

PL

Jakość powietrza ma kluczowe znaczenie do prawidłowego funkcjonowania naszego społeczeństwa, jak również prawie wszystkich gałęzi gospodarki kraju. Jest to związane z ich praktycznie nieograniczoną możliwością rozprzestrzeniania się oraz wpływem na środowisko, materiały oraz zdrowie człowieka. Świadomość społeczna dotycząca jakości powietrza atmosferycznego oraz wpływu na człowieka i otoczenie zwiększa się z roku na rok. Ciągle jednak stężenia głównych zanieczyszczeń powietrza przekraczają poziomy dopuszczalne i przyczyniają się do wielu zgonów. Poziom zanieczyszczeń powietrza charakteryzuje się sezonowością, zarówno dobową, jak i roczną. Związane jest to ze zwiększoną emisją z różnych źródeł w poszczególnych porach roku. W zimie dominują zanieczyszczenia związane z indywidualnym ogrzewaniem gospodarstw domowych, podczas gdy w lecie dominującym źródłem jest transport samochodowy. Oba źródła stanowią problem w ograniczaniu i w najbliższym czasie właśnie z zanieczyszczeniami z tych źródeł będzie związana jakość powietrza atmosferycznego. Z porami roku związane są również ekstremalne zjawiska smogu letniego i zimowego występujące w warunkach podwyższonej emisji wybranych zanieczyszczeń i sprzyjających warunkach pogodowych. Zdecydowanie bardziej znane jest zjawisko smogu zimowego, ze względu na jego częstotliwość oraz wpływ na obniżenie widoczności. Smog letni z kolei ma duże znaczenie w aglomeracjach o dużym ruchu samochodowym. Oba zjawiska są niekorzystne z punktu widzenia zdrowia człowieka i stanu ekosystemów terenów zurbanizowanych i podmiejskich

EN

Air pollution is a key issue for proper functioning of our community, as well as for the most of economy branches of the country. This is related to their practically unlimited possibility of spatial distribution and effects on environment, materials and human health. Social awareness concerning the air quality and its effect to human and environment has been increasing recently. However, there is a continuous increase of major air pollutants exceeding the limited values and causing human deaths. The level of pollution is characterized the fluctuations, both daily and annual. This is caused by elevated emission from various sources in different seasons of the year. The dominating air pollution during the winter season are related to the individual household warming systems, while during the summer season the most common air pollution source is transport. Both types of air pollution sources create the problem in their limiting and these are the most important air pollution sources to fight with in the near future. The season-related are also some extreme phenomena - winter and summer smog, which are occurring during the elevated emission of particular air pollutants and favorable meteorological conditions. The most common is winter smog, due to its higher frequency and effect on decreasing air transparency. While, the summer smog is most common in huge agglomeration with high traffic. Both phenomena are negative due to effect on human health and ecosystem status within urban and suburban areas.

16

Proces destylacji a możliwość przedostania się niebezpiecznych substancji do powietrza oraz metody ich detekcji i pomiaru

Wiercińska Patrycja, Cichowicz Robert

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 11

28--32

PL

Proces wytwarzania twardego alkoholu to branża o złożonym charakterze działań obejmujących różne maszyny zakładowe, surowce, produkty, operacje, półprodukty i emisje do środowiska, co wiąże się z wieloma związanymi z tym zagrożeniami. Produkcja alkoholu wiąże się z niebezpiecznymi oparami i innymi szkodliwymi czynnikami. Aby ochronić pracowników, firmy gorzelnicze muszą przyjmować proaktywne podejście w celu identyfikacji i łagodzenia zagrożeń, które wpływają na ich działalność. Jakość powietrza jest jednym z kluczowych czynników bezpośrednio wywierających wpływ na stan zdrowia każdego człowieka (skala oddziaływania jest uzależniona zarówno od wieku danego człowieka, jego zdrowia, miejsca zamieszkania/pracy, lokalizacji potencjalnych przemysłowych i indywidualnych źródeł zanieczyszczeń, warunków meteorologicznych, czy też uwarunkowań społeczno-gospodarczych). Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego zostały sklasyfikowane przez międzynarodowe organizacje zdrowia jako czynniki odpowiadające za około 12% wszystkich zgonów na świecie (dane z 2019 roku). Skuteczne eliminowanie i ograniczanie czynników szkodliwych obecnych w powietrzu, takich jak: pary i gazy związków chemicznych, pyły, aerozole, czynniki mikrobiologiczne oraz czynniki fizyczne jest możliwe po równoczesnym dokonaniu oceny ich pochodzenia oraz zawartości ilościowej i jakościowej. Z tego powodu w tym opracowaniu postanowiono przeanalizować istniejące zagrożenia dotyczące jakości powietrza, a wynikające z procesu produkcji alkoholu oraz opisać wybrane metody stosowane w celu pomiaru i analizy jakości powietrza zewnętrznego.

EN

The process of making hard alcohol is an industry with its complex nature of activities involving various plant machineries, raw materials, products, operations, intermediates and environmental discharge has a number of associated hazards. Manufacturing alcohol is associated with dangerous fumes and other harmful factors. To protect employees distillery enterprises must take a proactive approach to identify and mitigate the unique exposures that affect their operations. Air quality is one of the key factors directly affecting the health of every human being (the scale of the impact depends both on the age of person, his health, place of residence/work, location of potential industrial and individual pollution sources, meteorological conditions, or socioeconomic conditions). As a result, pollution of the external air has been classified by the international organizations as factors responsible for about 12% of all deaths in the world (data from 2019). Effective elimination and reduction of harmful factors present in the air, such as: vapors and gases of chemical compounds, dusts, aerosols, microbiological agents and physical factors, is possible after the simultaneous assessment of their origin as well as their quantitative and qualitative content. For this reason, the existing threats resulting from the alcohol production process and selected methods used to measure and analyze the quality of outdoor air are discussed in this study.

17

The geochemical and fractionation study on toxic elements in road dust collected from the arterial roads in Kraków

Adamiec Elżbieta, Jarosz-Krzemińska Elżbieta, Brzoza-Woch Robert, Rzeszutek Mateusz, Bartyzel Jakub, Pełech-Pilichowski Tomasz, Zyśk Janusz

Archives of Environmental Protection

|

2023

|

Vol. 49, no 2

104-110

EN

Road dust should be considered as a secondary source of contamination in the environment, especially when re-suspended. In our study road dust samples were collected from 8 high-capacity urban roads in two districts of Kraków (Krowodrza and Nowa Huta). Total concentration of toxic elements, such as Cd, Cr, Cu, Mn, Zn, Co, Pb, Ni, Ba and Se were determined using ICP–MS ELAN 6100 Perkin Elmer. A fractionation study were performed using VI step sequential extraction, according to the modified method provided by Salomons and Fӧrstner. Appropriate quality control was ensured by using reagent blanks and analysing certified reference material BCR 723 and SRM 1848a. Concentration of metals in the road dust varied as follows [mg/kg]: Cd 1.02–1.78, Cr 34.4–90.3, Cu 65–224, Mn 232–760, Zn 261–365, Co 4.32–6.46, Pb 85.6–132, Ni 32.2–43.9, Ba 98.9–104 and Se 78.3–132. Degree of contamination of road dust from Nowa Huta was very high (Cdeg 54) and considerable for road dust from Krowodrza (Cdeg 25). Results revealed that road dust samples were heavily contaminated with Cd, Cu, Zn, Mn, Co, Pb, Ni, Ba and Se, in amounts exceeding multiple times geochemical background values. The chemical speciation study using VI step sequential extraction, followed by assessing risk assessment code (RAC) revealed that elements in road dust are mostly bound with mobile and easy bioavailable fractions such as carbonates and exchangeable cations, with the exception for Cr and Cu being mostly associated and fixed with residual and organic matter fraction.

PL

Zanieczyszczenia pochodzące z transportu drogowego uważane są za główny czynnik ryzyka środowiskowego odpowiedzialny za przedwczesne zgony na całym świecie. Rosnący udział emisji zanieczyszczeń związanych z komunikacją potwierdza konieczność oceny jakość środowiska drogowego poprzez określenia stopnia zanieczyszczenia pyłu drogowego oraz ocenę zagrożenia związanego z potencjalnym uwalnianiem się pierwiastków toksycznych z pyłów drogowych do środowiska wodno-glebowego. Do badań pobrany został pył drogowy z 8 odcinków dróg miejskich o dużej kongestii w dwóch dzielnicach Krakowa (Krowodrza i Nowa Huta). Stężenie metali ciężkich, takich jak Cd, Cr, Cu, Mn, Zn, Co, Pb, Ni, Ba i Se oznaczano metodą ICP–MS (ELAN 6100 Perkin Elmer). Frakcjonowanie przeprowadzono z zastosowaniem VI stopniowej ekstrakcji sekwencyjnej. Badania wykazały silnie zanieczyszczony Cd, Cu, Zn, Mn, Co, Pb, Ni, Ba i Se w ilościach przekraczających wielokrotnie wartości poziomów tła geochemicznego. Stężenia metali w pyle drogowym kształtowały się następująco [mg/kg]: Cd 1,02–1,78, Cr 34,4–90,3, Cu 65-224, Mn 232–760, Zn 261–365, Co 4,32–6,46, Pb 85,6–132, Ni 32,2–43,9, Ba 98,9–104 i Se 78,3–132. Stwierdzono bardzo wysoki stopień zanieczyszczenia pyłu drogowego pobranego w Nowej Hucie (Cdeg 54) i wysoki w Krowodrzy (Cdeg 25). Badania form związani metali z zastosowaniem VI stopniowej ekstrakcji sekwencyjnej, a następnie ocena kodu oceny ryzyka (RAC) wykazały, że metale w pyle drogowym są w znacznym stopniu mobile i potencjalnie łatwo mogące się uwalniać do środowiska (metalami występującymi na pozycjach jonowymiennych i/lub węglany), z wyjątkiem Cr i Cu, które w większości związane są z siarczkami, materią organiczną, ewentualnie pozostają wbudowane w sieć krystaliczna minerałów

18

Process control of air stream deodorization from vapors of VOCs using a gas sensor matrix conducted in the biotrickling filter (BTF)

Dobrzyniewski Dominik, Szulczyński Bartosz, Rybarczyk Piotr, Gębicki Jacek

Archives of Environmental Protection

|

2023

|

Vol. 49, no 2

85--94

EN

This article presents the validity, advisability and purposefulness of using a gas sensor matrix to monitor air deodorization processes carried out in a peat-perlite-polyurethane foam-packed biotrickling filter. The aim of the conducted research was to control the effectiveness of air stream purification from vapors of hydrophobic compounds, i.e., n-hexane and cyclohexane. The effectiveness of hydrophobic n-hexane and cyclohexane removal from air was evaluated using gas chromatography as the reference method and a custom-built gas sensor matrix consisting of seven commercially available sensors. The influence of inlet loading (IL) of n-hexane and cyclohexane on the biotrickling filtration performance was investigated. The prepared sensor matrix was calibrated with use of two statistical techniques: Multiple Linear Regression (MLR) and Principal Component Regression (PCR). The developed mathematical models allowed us to correlate the multidimensional signal from the sensor array with the concentration of the removed substances. The results based on gas chromatography analyses indicated that the elimination efficiencies of n-hexane and cyclohexane reached about 40 and 30 g m-3 h-1, respectively. The results obtained using a gas sensor matrix revealed that it was possible not only to determine concentration reliably of investigated hydrophobic volatile organic compounds in the gas samples, but also to obtain results of a similar high level of quality as the chromatographic ones. A gas-sensor matrix proposed in this work can be used for on-line real-time monitoring of biofiltration process performance of air polluted with n-hexane and cyclohexane.

PL

W artykule przedstawiono zasadność, celowość i sensowność zastosowania matrycy czujników gazowych do monitowania procesów dezodoryzacji powietrza prowadzonych w biofiltrze zraszanym (BTF) z wypełnieniem w postaci torf-perli-pianka poliuretanowa. Celem przeprowadzonych badań była kontrola procesowa skuteczności oczyszczania strumienia powietrza z par związków hydrofobowych, którymi były n-heksan i cykloheksan. Skuteczność usuwania hydrofobowego n-heksany i cykloheksanu z powietrza oceniono przy użyciu chromatografii gazowej jako techniki referencyjnej oraz skonstruowanej matrycy czujników gazowych składającej się z siedmiu komercyjnie dostępnych czujników. Zbadano wpływ obciążenia złoża (IL) n-heksanu i cykloheksanu na wydajności biofiltracji. Przygotowana matryca czujnikowa została skalibrowana z wykorzystaniem dwóch technik statystycznych: Multiple Linear Regression (MLR) oraz Principal Component Regression (PCR). Opracowane modele matematyczne pozwoliły skorelować wielowymiarowy sygnał z matrycy czujników ze stężeniem usuwanych substancji. Wyniki uzyskane na podstawie analiz chromatograficznych wykazały, że wydajność usuwania n-heksanu i cykloheksanu osiągnęły odpowiednio około 40 i 40 gm-3h-1. Wyniki uzyskane z wykorzystaniem matrycy czujników gazowych wykazały, że możliwe było nie tylko wiarygodne określenie stężeń badanych hydrofobowych lotnych związków organicznych w próbkach gazowych, ale również charakteryzowały się podobnie wysokim poziomem jakości jak wyniki chromatograficzne. Zaproponowana w tej pracy matryca czujników gazowych może być wykorzystana do monitorowania procesu biofiltracji powietrza zanieczyszczonego n-heksanem i cykloheksanem w czasie rzeczywistym.

19

Zielone remedium na „syndrom chorego budynku”

Latkowska Monika Joanna

Zieleń Miejska

|

2022

|

Nr 5

20--22

PL

Już od dawna jesteśmy świadomi poważnego problemu, którym jest zanieczyszczenie powietrza w miastach spowodowane przez pyły zawieszone i szkodliwe dla zdrowia związki chemiczne. Rzadko jednak uświadamiamy sobie, że powietrze w budynkach jest równie zanieczyszczone jak to na zewnątrz, a niekiedy nawet o wiele bardziej.

20

Sposób na zanieczyszczenia powietrza

Sierka Edyta

Zieleń Miejska

|

2022

|

Nr 5

18--19

PL

Zielone dachy i ściany umożliwiają znaczące zwiększenie powierzchni zieleni na terenach, które charakteryzują się ograniczoną powierzchnią naturalnych gruntów lub wręcz ich nie posiadają. Wprowadzanie przedstawicieli wielu różnych gatunków roślin na te obiekty przyczynia się do podniesienia różnorodności gatunkowej i funkcjonalnej miasta, co jest niezwykle istotne z punktu widzenia regulacji i poprawy klimatu.