Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiany w transporcie na rzecz zrównoważonego rozwoju miejscowości

Kaźmierczak Dobromir

Polish Journal for Sustainable Development

|

2025

|

T. 29, nr 1

59--66

PL

Integracja transportu publicznego i przestrzeni pieszej stanowi kluczowy element zrównoważonego rozwoju miast. Dobrze rozwinięta infrastruktura piesza, obejmująca chodniki, deptaki i zielone przestrzenie, zwiększa poziom aktywności mieszkańców oraz poprawia ich zdrowie i komfort życia. Odpowiednie planowanie przestrzeni miejskiej pozwala na redukcję ruchu samochodowego i promowanie bardziej ekologicznych form mobilności, takich jak rowery czy hulajnogi elektryczne. Niedostateczna jakość infrastruktury pieszej prowadzi natomiast do wyższych wskaźników wypadków pieszych oraz zmniejszenia efektywności przestrzeni miejskiej. W pracy położono nacisk na wdrażanie inteligentnych technologii, takich jak systemy informacyjne dla podróżnych (ITS), ponieważ pozwalają na optymalizację transportu miejskiego, poprawę bezpieczeństwa pieszych oraz zwiększenie dostępności komunikacji. Na przykładach różnych miast zaprezentowano działania na rzecz integracji transportu publicznego i przestrzeni pieszej.

EN

The integration of public transport and pedestrian spaces is a key element of sustainable urban development. A well-developed pedestrian infrastructure, including sidewalks, promenades, and green spaces, increases residents' activity levels and improves their health and quality of life. Proper urban planning allows for the reduction of car traffic and promotes more ecological modes of mobility, such as bicycles and electric scooters. Conversely, poor pedestrian infrastructure leads to higher pedestrian accident rates and reduced urban space efficiency. This study emphasizes the implementation of smart technologies, such as Intelligent Transportation System (ITS), which optimize urban transport, enhance pedestrian safety, and increase accessibility. Examples from various cities illustrate efforts to integrate public transport and pedestrian spaces.

2

Intelligent Engine Health Monitoring System for Enhanced Vehicle Performance

Dubey Yogita, Damahe Khushal, Ambule Usha, Alone Sanskruti, Deshpande Tanaya, Umate Roshan

Journal of Machine Engineering

|

2025

|

Vol. 25, No. 2

89--99

EN

In traditional vehicle maintenance, there’s often no real-time data available, leaving drivers in the dark about important health and safety parameters. This gap can cause problems like low oil levels, poor oil quality, and overheating, which can put the vehicle and passengers at risk. This paper presents the intelligent engine health monitoring system for enhanced vehicle performance. The system uses ESP8266, ultrasonic sensor, light dependent resistor (LDR), and DS18B20 temperature sensors for continuous monitoring of the oil level, oil quality assessment, and engine temperature measurement in real-time. Oil quality assessment using RGB and white light transmission through a glass tube is proposed with improved accuracy in degradation detection. Blynk app interface in the proposed system produces the instant alert for exceeding threshold limit of sensor to ensures enhanced vehicle performance. Results demonstrate that blue light detects early-stage oil degradation, green light provides a balanced evaluation, and red light identifies severe degradation. A comparative analysis with optical color sensors and ultrasonic-based oil detection highlights the system's higher adaptability and real-time monitoring capabilities.

3

Multi-faceted analysis of land use impact on rangeland health: Insights from normalized difference vegetation index assessment in stream, road, and mining areas

Muminov Mahmud A, Nosirov Muhtor G., Mukimov Tolibjon, Normuradov Davlat S., Khodjibabayev Khusan, Bohodirkhodja Ismailkhujaev, Sirojiddin Urokov, Kholiyev Askar, Eshquvvatov Bekzod B., Mamadoliev Ikromjon I.

Journal of Ecological Engineering

|

2025

|

Vol. 26, nr 1

196--203

EN

This study provides an in-depth analysis of specific land use areas within a semi-arid rangeland region by utilizing the normalized difference vegetation index (NDVI). The stream areas, local roads, main roads, and rock mining areas were subjected to NDVI analysis, revealing distinct vegetation health patterns. The stream areas, encompassing a 10-meter buffer, exhibited NDVI values ranging from 0.0098 to 0.447, covering 0.3% of the total study area. NDVI values for local roads (5 m buffer) ranged from 0.07 to 0.438, while main roads (10 m buffer) showed values between 0.017 and 0.172. In the rock mining areas, NDVI values varied at 10-meter and 20-meter buffer distances, with a polygon region indicating values from 0.012 to 0.276. The findings underscore the impact of specific land use practices on rangeland health and advocate for integrating NDVI techniques in monitoring and decision-making processes. The study also emphasizes the importance of selective management strategies to preserve healthy rangeland areas and mitigate the negative effects of degradation drivers, such as population density, grazing intensity, deforestation, unmanaged mining, and unplanned road networks. These insights contribute to of developing sustainable land use practices and ecological resilience in semi-arid rangeland ecosystems.

4

A study on landscape fabric of low-cost settlements in Sylhet, Bangladesh

Arefin Mohammad Shamsul, Roy Sowmik, Saha Kawshik, Haque Sk Nasrin

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2025

|

no. 2

99--124

EN

Low-cost settlement (LCS), also known as slums, is a prevalent feature of many cities across the world. These densely populated areas often accommodate a significant portion of the urban population, providing affordable housing for low-income residents. However, LCS can face challenges related to inadequate infrastructure, sanitation, and overall environmental quality. This study delves into the fabric of existing LCS landscape development in Sylhet City, Bangladesh that include overall built environment, vegetation, sanitation, waste management, playground for children, space for socialization, security and other service facilities etc. Using a mixedmethods approach involving data collection, image analysis, physical surveys, and questionnaires, the research explores outdoor landscape patterns, dwelling types, spatial morphology, and environmental conditions within these settlements. The investigation also focuses on the pattern used on the land surface, layout of circulation spaces, connectivity, and the socio-economic conditions of the slums within the Sylhet City Corporation area. Ultimately, this research aims to contribute to further studies on low-cost settlements at a regional or national level based on context, and to propose solutions to the challenges identified.

PL

Osiedla niskobudżetowe (LCS), znane również jako slumsy, są powszechnym zjawiskiem w wielu miastach na całym świecie. Te gęsto zaludnione obszary często zamieszkuje znaczna część ludności miejskiej, zapewniając przystępne cenowo mieszkania mieszkańcom o niskich dochodach. Jednak LCS mogą stawiać czoła wyzwaniom związanym z niedostateczną infrastrukturą, warunkami sanitarnymi i ogólną jakością środowiska. Niniejsze badanie zgłębia strukturę istniejącego rozwoju krajobrazu LCS w mieście Sylhet w Bangladeszu, obejmującą ogólną zabudowę, roślinność, warunki sanitarne, gospodarkę odpadami, miejsca do wypoczynku dla dzieci, przestrzeń do socjalizacji, bezpieczeństwo i inne udogodnienia itp. Wykorzystując podejście mieszane, obejmujące gromadzenie danych, analizę obrazów, badania terenowe i ankiety, badanie analizuje wzorce krajobrazu zewnętrznego, typy zabudowań, morfologię przestrzenną i warunki środowiskowe w tych osiedlach. Badania koncentrują się również na wzorcach występujących na powierzchni gruntu, układzie przestrzeni komunikacyjnych, łączności oraz warunkach społeczno-ekonomicznych slumsów na obszarze należącym do Sylhet City Corporation. Ostatecznie celem tych badań jest przyczynienie się do dalszych badań nad tanimi osiedlami na szczeblu regionalnym lub krajowym w oparciu o kontekst oraz zaproponowanie rozwiązań zidentyfikowanych problemów.

5

Threat to personal security – consequences of post-traumatic stress among Polish soldiers participating in missions abroad

Netczuk-Gwoździewicz Marzena

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2024

|

Nr 89 (tom 2)

91--108

EN

Soldiers participating in various types of missions abroad experience stress almost every day. This indispensable element of military service is caused primarily by numerous military threats. Functioning under chronic stress for a long period of time leads to consequences on many levels. Most scientists dealing with this topic unanimously emphasize that living under chronic stress causes the body to react both mentally and physically. Moreover, the paper covers the emotional, cognitive, biological and behavioural spheres. The purpose of the research was to determine the extent to which soldiers deployed on missions experience negative and positive consequences of traumatic experiences, what relationships exist between negative and positive consequences of traumatic experience, and whether they are related to demographic variables. Results. The results of the authors’ research indicated that the surveyed soldiers deployed on overseas missions, exposed to a traumatic event connected with the performance of their service duties, are affected by both negative and positive consequences of the events experienced. Conclusions. Therefore, the results obtained confirmed the possibility of the co-occurrence of negative and positive effects of the experienced trauma.

6

Proekologiczne rozwiązania infrastrukturalne dla Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Siniecki Adam

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2024

|

Z. 18

23--37

PL

Obecnie zauważalny jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa. Przejawia się on również w oczekiwaniach użytkowników przestrzeni i dotyczy stosowania proekologicznych rozwiązań oraz technologii zarówno w nowo projektowanych, jak i istniejących budynkach czy przestrzeniach publicznych. Stanowi to duże wyzwanie dla projektantów i zarządców tych obiektów. Istnieje teraz wiele możliwości wykorzystania ekologicznych rozwiązań w budynkach, zarówno w kontekście ich ogrzewania, chłodzenia, jak i usprawnienia ich funkcjonowania. Badania potencjału wprowadzenia proekologicznych rozwiązań w obiektach Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu były prowadzone przez studentów Wydziału Nauk Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej. Odbywały się w ramach przedmiotu planowanie infrastruktury technicznej oraz grupy EDIT Poznań – Ekologiczna Dzielnica Innowacji i Technologii. W poniższym artykule zaprezentowano wyniki analizowanej siedziby Wydziału Chemii UAM.

EN

Currently, there is a noticeable increase in the ecological awareness of society. It is also manifested in the expectations of space users to use pro-ecological solutions and technologies in both newly designed and existing buildings and public spaces. This is a big challenge for designers and managers of these facilities. Currently, there are many possibilities of using ecological solutions in buildings, both in the context of, among others, their heating, cooling, and improving their functioning. Modern technologies can be planned at the design stage and also installed in the facility in use. Research on the potential of introducing pro-ecological solutions in the facilities of the University of Adam Mickiewicz in Poznań were conducted by third-year students of Spatial Management at the Faculty of Human Geography and Planning Adam Mickiewicz University. This research was carried out as part of the course "Technical Infrastructure Planning" and the EDIT Poznań - Ecological District of Innovation and Technology group. The following article presents students’ proposals for the analysed headquarters of the Faculty of Chemistry of the Adam Mickiewicz University in Poznań.

7

Health and human capital in the perspective of the ESF in Poland

Poteralski Jarosław

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2024

|

z. 200

379--387

EN

Purpose: Human capital is one of the most important areas of intervention of the European Union's structural funds, with particular emphasis on the European Social Fund. And although the ESF instruments, as well as numerous interpretations of human capital, are dominated by issues related to knowledge, competence and professional suitability of a person, health is also there. As it turns out, however, issues related to health and their relationship with human capital are still a relatively unexplored issue. This is also reflected in the programming of the EU's structural policy in the area of human capital. The aim of the article is to assess and summarize nearly twenty years of Polish experience in the use of ESF funds for improving health, as an element affecting the quality and competitiveness of human capital. Design/methodology/approach: The article presents an analysis of the literature relating to the place and importance of health for human capital and support for this area within the framework of the structural and cohesion policy of the EU, implemented by the Structural Funds, with particular emphasis on the European Social Fund. In addition, the provisions of the basic strategic documents containing the assumptions for the implementation of the cohesion policy in Poland in subsequent EU budget periods in the years 2004-2020 were analyzed. Findings: The assessment of health support in the context of human capital, presented in the article, concerns three successive, fully completed, EU budget periods, namely 2004-2006, 2007-2013 and 2014-2020. In subsequent budget periods, the basic problem areas in this area were defined and, as part of operational programmes, adequate measures in the field of health of Poles were proposed. In general, the issue of health in the perspective of the Structural Funds referred to the infrastructural approach, which is the domain of the ERDF. However, in the analysed period, a certain evolution can be seen from an infrastructural (also systemic) approach, which is the domain of the ERDF, to a more "soft" approach in the areas of ESF intervention. Originality/value: The article contains one of the first studies on the link between health and human capital, which are the area of ESF support in Poland in the years 2004-2020.

8

Contemporary trends in design of public physical activity spaces in selected residential areas in Młynówka Królewska area, Cracow

Seruga Patrycja

Technical Transactions

|

2024

|

Vol. 121, iss. 1

art. no. e2024006

EN

This article outlines research directions for the design of public spaces thatencourage physical activity. The objective of research is to evaluate spatial andfunctional solutions of the selected spaces and to identify potential new formsof these spaces. The paper identifies the essential elements of well-functioningpublic spaces that promote health and well-being of local communities basedon urban analysis and the Author's own observations. The results of this studydemonstrate the importance of location of facilities with diverse functions,scales, and levels of technological advancement, as well as the characteristicsof the surrounding environment, in influencing and shaping the types of physicalactivity observed within these spaces. The results also highlight the complexityof issue addressed and indicate the need for further research into movementactivity spaces.

9

Occupational risk management in OHS based on risk assessment and control

Kuzior Aleksandra, Kopij Grzegorz

System Safety : Human - Technical Facility - Environment

|

2024

|

Vol. 6, iss. 1

26--34

EN

Nowadays, occupational risk management presents a significant challenge for enterprises and occupational health and safety (OHS) services. Economic changes drive efforts to verify working conditions and optimize production processes involving human participation. Employers are obligated to provide safe and hygienic working conditions using all available technical and organizational solutions. However, many enterprises still marginalize the correlation between reliable occupational risk assessments and employee absenteeism. Employers often fear high economic costs with potentially low returns. Such actions often stem from the lack of precise analyses clearly determining the costs of inadequate employee safety and ignorance of the possible consequences of workplace accidents. A well-prepared occupational risk assessment can beneficially impact employee safety, company profits, and the reduction or elimination of material and financial losses. This article discusses appropriate remedial measures for accurately determining occupational risk levels and the elements of its control. The reliability of the assessment will determine the effectiveness of the adopted OHS policy and management overall.

10

Działalność szpitali podczas sytuacji kryzysowej w oparciu o doświadczenia z pandemii COVID-19

Mrożek Żaneta

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2024

|

R. 14, Nr 31

37--56

PL

Szpital stanowi istotny element systemu ochrony zdrowia, który pełni kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowotnego ludności, również podczas zdarzeń o charakterze kryzysowym. Niestety w obliczu zagrożenia biologicznego jakim była pandemia COVID-19, mimo licznych wdrażanych rozwiązań, szpitale nie zapewniły realizacji wszystkich potrzeb zdrowotnych. Celem artykułu jest przedstawienie roli szpitali w sytuacjach nadzwyczajnych oraz analiza ich funkcjonowania podczas pandemii COVID-19. W artykule wykorzystano metodę analizy dostępnych źródeł i danych statystycznych oraz metodę sondażu diagnostycznego, techniki wywiadu skategoryzowanego, skoncentrowanego na problemie badawczym dotyczącym oceny działalności szpitali przez personel medyczny podczas zagrożenia biologicznego jakim była pandemia.

EN

The hospital is an essential part of the health system, which plays a key role in ensuring the health security of the population, including during crisis events. Unfortunately, in the face of a biological threat such as the COVID-19 pandemic, despite the numerous solutions implemented, hospitals did not ensure that all health needs were met. The aim of the article is to present the role of hospitals in emergency situations and to analyse their performance during the COVID-19 pandemic. The article uses the method of analysis of available sources and statistical data and the method of diagnostic survey, a categorised interview technique, focused on the research problem concerning the evaluation of the performance of hospitals by medical personnel during a biological threat such as the pandemic.

11

Wpływ światła niebieskiego na aktywność fizyczną człowieka

Stępnowski Karol

Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych

|

2024

|

R. 8

7--23

PL

Artykuł prezentuje analizę wpływu jaki wywiera światło niebieskie emitowane przez ekrany na organizm człowieka w tym poziom jego aktywności fizycznej. Autor przyjmuje założenie, że podstawą do podejmowania aktywności fizycznej i wydajności w tym działaniu, jest regeneracja w szczególności odpowiednia długość i jakość snu. W tekście dowodzi, że narażenie na zwiększone oddziaływanie światła niebieskiego przed snem, wpływa negatywnie na jego jakość oraz cykl dobowy organizmu człowieka, tym samym regeneracji. Co przekłada się na pogorszenie wydajności organizmu w aktywności fizycznej oraz samą częstotliwość podejmowania regularnej aktywności fizycznej.

EN

The article conducts a detailed examination of the effects of blue light exposure from digital screens on physiological functions, specifically focusing on its implications for physical activity levels. The author theorizes that the cornerstone of both physical activity and optimal performance within these activities is dependent upon adequate regeneration, underscored by sufficient sleep duration and quality. The findings elucidate that increased exposure to blue light pre-sleep detrimentally alters sleep quality and disrupts the human circadian rhythm, thereby impairing regenerative processes. This disruption subsequently leads to a decrease in physiological efficiency and a reduction in the regularity of physical activity.

12

Burak ćwikłowy – naturalne źródło zdrowia

Niemira Julia, Galus Sabina

Przemysł Spożywczy

|

2024

|

T. 78, nr 5

22--25

PL

Ze względu na panujące trendy związane ze zdrową żywnością burak ćwikłowy (Beta vulgaris L.) jest coraz częściej wybierany przez konsumentów. Możliwość uprawy w szerokiej temperaturze pozwala na występowanie buraka ćwikłowego na całym świecie, a co za tym idzie jest to łatwo dostępny surowiec o każdej porze roku. Burak jest niskokaloryczny i zawiera wiele związków bioaktywnych, takich jak związki fenolowe i betalainy, które pozytywnie wpływają na zdrowie człowieka. Burak ćwikłowy może być spożywany surowy, po obróbce termicznej lub w postaci soku oraz może być składnikiem zup i sałatek, coraz częściej występuje też w przekąskach. Stosowanie buraka w przekąskach pozytywnie wpływa na wartość odżywczą produktu, dzięki czemu ciastka czy lody stają się bardziej wartościowe. Warto zwrócić uwagę na wytłoki, które powstają podczas produkcji soku. Stosowanie wytłoków z buraków w produkcji żywności umożliwi zagospodarowanie odpadu, ale jest to również wartościowy surowiec, bogaty w związki bioaktywne.

EN

Beetroot (Beta vulgaris L.) is becoming increasingly popular among consumers due to healthy food trends. Its ability to grow in a wide range of temperatures allows for global availability, making it an easily accessible raw material year round. Low in calories, beetroot contains bioactive compounds like phenolic compounds and betalains that positively affect human health. It can be consumed raw, cooked, or as juice and is often included in soups or salads, with a growing presence in snacks. The use of beetroot in snacks enhances the nutritional value of products, making items like cakes or ice cream more nutritious. Attention should be paid to the pomace produced during juice production. Utilizing beet pomace in food production not only manages waste but also provides avaluable raw material rich in bioactive compounds.

13

Zastosowanie rozszerzonej rzeczywistości w edukacji żywieniowej dzieci

Budnarowski Dawid, Długoński Łukasz, Detka Kalina, Skotnicka Magdalena

Przegląd Elektrotechniczny

|

2024

|

R. 100, nr 10

273--276

PL

W pracy opisano autorską edukacyjną aplikację mobilną przeznaczoną dla dzieci wykorzystującą technologię AR. Głównym celem aplikacji jest nauczenie dzieci zdrowych nawyków żywieniowych, zapoznanie ich z produktami, które mają pozytywny wpływ na organizm człowieka oraz produktami, których spożycie może skutkować poważnymi negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W celu wykazania użyteczności aplikacji przeprowadzono badanie ankietowe wśród grupy 57 dzieci w wieku 10-11 lat. Badanie polegało na przygotowaniu ankiety wejściowej i wyjściowej zawierającej 8 takich samych pytań. Uzyskane wyniki badań potwierdziły zasadność stworzenia aplikacji ponieważ zaobserwowano istotny przyrost wiedzy w zakresie zdrowego żywienia wśród badanej grupy dzieci.

EN

The paper describes an original educational mobile application using AR technology dedicated for children. The main goal of the application is to teach children healthy eating habits, introducing them to products that have a good impact on the human body and products whose consumption may result in serious consequences. In order to demonstrate the usefulness of the application, a survey was conducted among a group of 57 children (age: 10-11). The study involved preparing an entry and exit survey containing 8 of the same questions. The obtained results of investigation confirmed the validity of the creating application because a significant increase in knowledge regarding healthy eating was observed among the studied group of children.

14

Diagnostic sonance: sound-based approach to assess engine ball bearing health in automobiles

Shajie Debie, Juliet Sujitha, Ezra Kirubakara, Annie Flora J Blessy

Przegląd Elektrotechniczny

|

2024

|

R. 100, nr 7

72--76

EN

Induction motors have been extensively used in the automobile industry. This paper introduces an innovative sound-based Engine Classification method to identify the defects in engine ball-bearing. We employ sound-based sound component extraction techniques to identify recurring patterns over time. Our research uses the NASA-bearing dataset and proposes enhancements to Resnet and Hybrid CNN Models. We gain invaluable insights into the method’s performance with good accuracy rates.

PL

Silniki indukcyjne są szeroko stosowane w przemyśle samochodowym. W artykule przedstawiono innowacyjną metodę klasyfikacji silników opartą na dźwięku, pozwalającą na identyfikację uszkodzeń łożysk kulkowych silnika. Stosujemy techniki ekstrakcji komponentów dźwięku w oparciu o dźwięk, aby zidentyfikować powtarzające się wzorce w czasie. W naszych badaniach wykorzystujemy zbiór danych NASA i proponujemy ulepszenia modeli Resnet i hybrydowych CNN. Uzyskujemy bezcenne informacje na temat wydajności metody przy dobrych wskaźnikach dokładności.

15

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia

Gospodarczyk Tomasz, Kaleta Aleksandra

Kierunek Farmacja

|

2024

|

nr 3

36--41

PL

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia stanowi format, którego celem jest ułatwienie wymiany danych medycznych na poziomie unijnym.

16

Hydroizolacje budynku posadowionego na płycie

Rokiel Maciej

Inżynier Budownictwa

|

2024

|

nr 3

39--45

17

Pollution status and health risk assessment of a specific organophos-phate pesticide-contaminated site

Jin Zhibo, Chun-Yan Diao, Li Jianfeng

Environment Protection Engineering

|

2024

|

Vol. 50, nr 3

89--197

EN

Organophosphate pesticide pollution is a severe global environmental issue, posing significant threats to human health. This study focuses on an organophosphate pesticide production site in North China. Controlled soil and groundwater were sampled using grid sampling and direct-push technology. Analytical methods such as headspace gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS), gas chromatography (GC), and purge and trap GC-MS were employed to detect contaminants, including volatile organic compounds (VOCs), semi-volatile organic compounds (SVOCs), pesticides, and heavy metals. The results indicate that the maximum exceedances in the contaminated soil for benzene, xylene, tri-chloromethane, Parathion, phosphorodithioic acid, Phorate, and Terbufos were 490.63, 411.22, 3459.09, 507.89, 277.29, 1946.15, and 281.5 times the standard limits, respectively. In groundwater, benzene, dichloromethane, trichloromethane, and Phorate exceeded the standard limits by 220.83, 1374, 1853.33, and 806.67 times, respectively, severely contaminating the local soil and groundwater and damaging the eco-system. Additionally, the carcinogenic risk values in the contaminated soil for benzene, toluene, phenylethane, xylene, 1,3,5-trimethylbenzene, 1,2,4-trimethylbenzene, Parathion, 1,2,4-trichlorobenzene, tri-chloromethane, naphthalene, and aniline were 2.75E–3, 1.36E–2, 1.034E–2, 9.72E–1, 1.5E–3, 8.9E–3, 1.85E–3, 4E–3, 3.48E–2, 2.7E–2, 1.03E–3, respectively. In groundwater, toluene, xylene, dichloromethane, and trichloromethane showed carcinogenic risk values of 8E–3, 1.86E–2, 1.23E–2, 3.07E–2, respectively, significantly exceeding the acceptable limits and posing severe threats to the health of nearby residents. Furthermore, the hazard quotient for non-carcinogenic effects of Cypermethrin in soil was 1.15, and 2,6-dichlorophenol in groundwater was 1.22, both slightly above the standard, indicating a mild impact on the health of nearby residents. Overall, this study provides a theoretical basis for subsequent remediation work at the contaminated site through pollutant analysis.

18

Positive consequences of experiencing traumatic life events – a review of the concept

Netczuk-Gwoździewicz Marzena

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2023

|

Nr 88 (tom 2)

67--78

EN

Recently conducted research on traumatic stress has provided data indicating that experiencing or witnessing life- or health-threatening events may also result in the occurrence of positive post-traumatic changes. The aim of the article is to present the concept of positive changes after a traumatic experience. There are many theories, concepts and models in the literature dealing with this topic. Amongst them, the following seem to be particularly interesting: (1) the theory of positive disintegration, (2) the post-traumatic growth model, (3) the functional and descriptive post-traumatic growth model, (4) the model of life crises and personal growth, discussed in the article.

PL

Prowadzone w ostatnich latach badania nad stresem traumatycznym dostarczyły danych wskazujących, że doświadczanie lub bycie świadkiem zagrażających zdrowiu lub życiu zdarzeń może się również wiązać z pojawianiem pozytywnych zmian potraumatycznych. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji pozytywnych zmian po przeżyciu traumatycznym. W literaturze traktującej ten temat występuje wiele teorii, koncepcji i modeli. Wśród nich szczególnie interesujące wydają się być: (1) teoria dezintegracji pozytywnej, (2) model wzrostu po traumie (3) model funkcjonalno- opisowy wzrostu po traumie, (4) model kryzysów życiowych i osobowego wzrostu omówione w artykule.

19

Selected sensory gardens in Poland as educational and therapeutic spaces

Tubielewicz-Michalczuk Malwina

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2023

|

T. 51

443--466

EN

This paper discusses public spaces for special purposes, increasingly often designed in Poland, including the gardens presented, which a form of land development. The aim of this study is to present various types of practical activities using sensory gardens for the education and rehabilitation of children and people with disabilities. An increasing number of such spaces is being created, and they are used by children, adolescents and adults with developmental deficits. Contact with nature has a positive effect on health and human psychophysical fitness. This is particularly important in the case of people with impaired perception and processing of sensory stimuli, who, when in a special natural environment, can improve their senses and sensory integration. The following research methods were used: analysis of the literature, observation of sensory gardens, interview, participatory observation, documentation analysis. These methods enabled the analysis of the educational and therapeutic function of classes conducted in selected sensory gardens and confirm the hypothesis that they allow for the education and therapy of people of different ages and with different levels of psychophysical fitness.

PL

Tematem niniejszego artykułu są, projektowane coraz częściej w Polsce, przestrzenie publiczne o specjalnym przeznaczeniu, a wśród nich ogrody, które stanowią jedną z form zagospodarowania terenu. Celem pracy jest przedstawienie różnego typu działań praktycznych z wykorzystaniem ogrodów sensorycznych do edukacji i rehabilitacji dzieci i osób z niepełnosprawnościami. Obecnie powstaje coraz więcej tego typu przestrzeni, z których korzystają dzieci, młodzież i dorośli z deficytami rozwojowymi. Kontakt z przyrodą wpływa pozytywnie na stan zdrowia i poziom sprawności psychofizycznej człowieka. Szczególne znaczenie ma to w przypadku osób z zaburzeniami odbioru i przetwarzania bodźców zmysłowych, które w specjalnym środowisku przyrodniczym mogą usprawnić swoje zmysły i doskonalić proces integracji sensorycznej. W pracy wykorzystano następujące metody badawcze: analiza literatury naukowej i fachowej, obserwacja ogrodów sensorycznych, wywiad, obserwacja uczestnicząca, analiza dokumentacji. Wybrane metody pozwoliły na przeanalizowanie funkcji edukacyjno-terapeutycznej zajęć prowadzonych w wybranych ogrodach sensorycznych i potwierdzenie hipotezy, że stwarzają one możliwość edukacji i terapii osób w różnym wieku i zróżnicowanym poziomie sprawności psychofizycznych.

20

Psychological preparation of soldiers for military service

Netczuk-Gwoździewicz Marzena

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2023

|

Vol. 55, No. 2(208)

104--111

EN

Many researchers emphasize the fact that the profession of a soldier is burdened with a significant stress, which requires individuals to have specific predispositions. The effectiveness of soldiers’ actions depends on many factors, which are an important research areas in terms of health, the psychology of stress and personal security. The quality of professional performance is influenced by external factors as well as and personality. An important requirement is resistance to stress-inducing stimuli and the ability to use adaptive ways of coping with stress. Increased mental resilience enables the individual to function better under pressure in a rapidly changing environment – hence the need for individuals to be aware of their ability to cope with stress. The article presents the process of selection, preparation and education of soldiers for military action.

PL

Wielu badaczy podkreśla fakt, że zawód żołnierza jest obciążony znacznym natężeniem sytuacji stresowych, co wymaga od jednostki określonych predyspozycji. Sprawność działania żołnierzy zależy od wielu czynników będących ważnym obszarem badawczym w zakresie nauk o zdrowiu, psychologii stresu czy bezpieczeństwa personalnego. Na jakość realizacji zadań służbowych wpływają czynniki zewnętrzne oraz osobowościowe. Istotnym wymogiem ich jest odporność na bodźce stresogenne i umiejętność stosowania adaptacyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem. Zwiększona wytrzymałość psychiczna umożliwia jednostce lepsze funkcjonowanie pod presją w dynamicznie zmieniającym się środowisku. Stąd konieczność, by jednostka była świadoma swych umiejętności i kompetencji odpowiedzialnych za proces radzenia sobie ze stresem. W artykule przedstawiono proces selekcji, przygotowania i edukacji żołnierzy do działania w warunkach służby.