W rozdziale przedstawiono ocenę krajowego technicznego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przeprowadzono analizę i ocenę infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przedstawiono charakterystykę sektora wytwórczego. Określono sytuację obecną i przeszłą w zakresie funkcjonowania infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania w ramach Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w kontekście bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Oceniono techniczny poziom krajowego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w obszarze wytwarzania.
EN
In this paper, assessment of national technical level of electric energy supply security is shown. Analysis and assessment of electric power infrastructure in area of generation in aspect of electric energy security is conducted. Profile of generation sector is shown. Present and past situation in a range of operation of electric power infrastructure in area of generation in frames of National Electric Power System in the electric energy supply security context is determined. Level of national electric energy supply security in area of generation is assessed.
In this paper, analysis and assessment of Polish electric power infrastructure in area of generation in aspect of electric energy security in period of 2015-2019 is shown. This paper shows profile of generation sector in Poland and determines situation in period of 2015-2019 in a range of its operation in frames of National Electric Power System in the context of security of electric energy supply.
PL
W artykule przedstawiono ocenę poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Polsce w okresie 2015-2019. Przedstawiono analizę i ocenę krajowej infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przedstawiono charakterystykę sektora wytwórczego, określono sytuację w okresie 2015-2019 w zakresie funkcjonowania w ramach Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w kontekście bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego możliwe jest dzięki utrzymaniu sprawności eksploatacyjnej oraz permanentnej modernizacji wszystkich elementów, tworzących infrastrukturę elektroenergetyczną. W obliczu stale rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, a także występujących w ostatnich latach anomalii pogodowych i zdarzeń nadzwyczajnych, zagadnienie to nabiera szczególnego wymiaru. Podkreślić należy, że na tle państw sąsiadujących, a przede wszystkim Europy Zachodniej, polska infrastruktura elektroenergetyczna jest w słabej kondycji technologicznej. Cechuje ją przede wszystkim znaczne zaawansowanie wiekowe, mała gęstość sieci oraz niewielka ilość linii najwyższych napięć. Implikują one, poza znacznymi stratami energii, także istotne ryzyko poważnych awarii i długotrwałych przerw w dostawach energii elektrycznej. Państwo i jego obywatele nie są przygotowani ani wyposażeni do zapewnienia ciągłości funkcjonowania na akceptowalnym poziomie w tego rodzaju zdarzeniach, czego dowodzą incydentalne i małoobszarowe przerwy w ciągłości dostaw energii.
EN
Ensuring energy security is possible thanks to maintenance of operational efficiency and permanent modernization of all elements constituting the power infrastructure. In the face of constantly growing demand for electricity, as well as weather anomalies and extraordinary events occurring in recent years, this issue is taking on a special dimension. It should be emphasized that Polish electricity infrastructure is in a weak technological condition compared to neighboring countries, and above all Western Europe. It is characterized primarily by significant age advancement, low network density and a small number of high voltage lines. Apart from significant energy losses, they also imply a significant risk of major accidents and long-term interruptions in the supply of electricity. The state and its citizens are not prepared or equipped to ensure the continuity of functioning at an acceptable level in such events, as evidenced by incidental and small-scale interruptions in the continuity of energy supplies.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rozważne połączenie niezawodności obiektu budowlanego z trwałością materiałów użytych do jego budowy pozwala na znaczącą poprawę produktywności. Na przykładzie elektroenergetycznej linii przesyłowej przedstawiono korzyści wynikające z przyjmowania czasu życia obiektu, uwzględniającego optymalizację kosztów cyklu jego życia (LCC).
EN
A prudent combination of the reliability of a construction object with the durability of the materials used for its construction, it allows a significant improvement in productivity. The benefits of taking the lifetime of an object, taking into account the optimization of its life cycle costs (LCC) are presented on the example of investments in the power transmission line.
W artykule przedstawiono wybrane aspekty krajowego technicznego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przeprowadzono analizę i ocenę infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania, przesyłu i dystrybucji w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przedstawiono charakterystykę sektora wytwórczego oraz infrastruktury sieciowej w obszarze przesyłu i dystrybucji. Określono sytuację obecną i przyszłą w zakresie funkcjonowania wspomnianej infrastruktury elektroenergetycznej w ramach Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w kontekście bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Oceniono poziom krajowego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w obszarze wytwarzania iinfrastruktury sieciowej oraz określono zagrożenia i przedstawiono katalog niezbędnych działań w celu poprawy bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Stwierdzono, że w obszarze wytwarzania brak jest obecnie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w normalnych warunkach obciążenia, ale istnieje duże prawdopodobieństwo jego wystąpienia wprzyszłości (po 2025 r.) w warunkach prognozowanego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną i obowiązywania nowych zaostrzonych wymagań ochrony środowiska (dyrektywy IED, konkluzji BAT, Pakietu Zimowego). Określono, że infrastruktura sieciowa w obszarze przesyłu i dystrybucji jest wprawdzie przystosowana do występujących obecnie typowych warunków zapotrzebowania na energię elektryczną i realizacji wewnętrznych zadań w stanach normalnych, ale może stwarzać potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Dodatkowo w kontekście prognozowanego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w przyszłości, niedostatecznej mocy źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym i dostępnej poprzez połączenia międzysystemowe, nierównomiernego ich rozłożenia na obszarze kraju przy braku odpowiednich zdolności przesyłowych sieci, konieczności poprawy jakości i niezawodności dostawy energii do odbiorców końcowych oraz intensywnego rozwoju odnawialnych źródeł energii obecna infrastruktura sieciowa w obszarze przesyłu i dystrybucji będzie niewystarczająca.
EN
In this paper, selected aspects of the national technical level of electric energy supply security is shown. Ananalysis and assessment of the electric power infrastructure in area of generation, transmission and distribution in aspects of electric energy security is conducted. The profile of the generation sector and grid infrastructure in the area of transmission and distribution is shown. The present and future situation in a range of operation of electric power infrastructure in the area of generation, transmission and distribution in the frames of the National Electric Power System in the electric energy supply security context is determined. The level of national electric energy supply security in area of generation and grid infrastructure is assessed. Threats of electric energy supply security are described and the catalogue of essential actions for the assurance of electric energy supply security are proposed. In the area of electricity generation, at present there is no danger to the electricity supply security in normal load conditions, but there is a high probability that it will occur in the future (after 2025) when the forecasted increase in electricity demand takes place and the new stringent environment protection requirements (Directive IED, BAT conclusions, Winter Package) enter into force. The network infrastructure inarea of transmission and distribution is admittedly adapted for presently occurred typical conditions of electric energy demand and the realization of internal tasks innormal conditions, but can create apotential threat for electric energy supply security. In the context of the forecasted increase of electric energy demand, inadequate power generation sources in the National Electric Power System and available through intersystem connections, their uneven location on the territory of Poland in the shortage of proper network transmission capacities, the necessity of improvement of the quality and electric energy supply reliability to final consumers and the intensive development of renewable energy sources, the present network infrastructure in area of transmission and distribution will be insufficient.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono analizę i ocenę krajowej infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przedstawiono charakterystykę sektora wytwórczego, określono sytuację obecną i przyszłą w zakresie funkcjonowania w ramach Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w kontekście bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Zdefiniowano zagrożenia i określono katalog niezbędnych działań w celu poprawy bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
EN
In this paper, analysis and assessment of electric power infrastructure in area of generation in aspect of electric energy security is shown. This paper shows profile of generation sector and determines present and future situation in a range of its operation in frames of National Electric Power System in the context of security of electric energy supply. Moreover, threats of electric energy supply security are defined and catalogue of essential actions for assurance of electric energy supply security is proposed.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zapewnienie ciągłości produkcji przemysłowej w decydującym stopniu zależy od stanu technicznego i sprawności systemów elektroenergetycznych. Za ciągłość dostaw energii elektrycznej z jednej strony odpowiedzialny jest zewnętrzny dostawca energii i jego służby serwisowe, a z drugiej strony w przedsiębiorstwie przemysłowym są to służby utrzymania ruchu odpowiedzialne m.in. za wewnętrzną infrastrukturę elektroenergetyczną. Bez względu na podział odpowiedzialności systemy elektroenergetyczne powinny być poddawane inspekcjom w celu oceny ich stanu. Jednym z bardzo skutecznych narzędzi do diagnozowania stanu infrastruktury elektroenergetycznej jest termografia w podczerwieni, nazywana również termowizją.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Plany inwestycyjne Operatora Sieci Przesyłowej na najbliższe lata przewidują liczne przebudowy, rozbudowy napowietrznych linii elektroenergetycznych dostosowujące je do zwiększonej przepustowości termicznej i aktualnych przepisów prawa. Zakres modernizacji na niektórych liniach obejmuje pojedyncze stanowiska słupów lub krótkie odcinki linii, na innych prace mają charakter kompleksowy, aż do przebudowy linii w jej osi lub pasie technologicznym włącznie. Występujące ograniczenia w możliwościach wyłączania linii do prac modernizacyjnych skłaniają do szerszego zastosowania bezwyłączeniowych technik. Nie jest to powszechna praktyka w kraju, więc przedstawiono najczęstsze praktyki krajowych i zagranicznych wykonawców w tej dziedzinie. Modernizacje prowadzone w strefie pod napięciem, w pobliżu napięcia oraz strefach oddziaływania pola elektromagnetycznego wymagają użycia specjalistycznego sprzętu i wyposażenia, technologii zapewniających bezpieczeństwo personelu i minimalizujące zagrożenia pracy systemu elektroenergetycznego. Prowadzenie prac modernizacyjnych w trybie bezwyłączeniowym wymaga, w zależności od ich złożoności, rygorystycznej dyscypliny i zaangażowania ze strony wykonawcy i inwestora, ale pozwala na racjonalne utrzymanie efektywności i pewności zasilania.
EN
Investment plans of the Transmission Network Operator for the next years provide for numerous reconstructions and expansions of overhead power lines, with a view to adjusting them to increased thermal capacity and applicable legal regulations. The scope of modernisations on certain lines covers single positions of poles or short sections of lines, while other sections will be subject to comprehensive works, up to the line reconstruction along the axis or service strip included. The existing limitations concerning shutting down lines to perform modernisation works impel us to use shutdown-free technologies to a greater extent. This practice is not common at home, therefore the most frequent practices of domestic and foreign performers have been presented. Modernisations carried out in an energized zone, close to the source of voltage and in electromagnetic field zones require the use of specialist equipment and application of technologies that guarantee safety of personel and minimise operational risks of the electrical power system. Depending on complexity, carrying out modernisation works in a shutdown-free mode requires extraordinary work discipline and involvement on the part of contractor and investor, but allows rational maintenance of supply efficiency and reliability.
W artykule skoncentrowano się na charakterystyce polskich sieci elektroenergetycznych w okresie pierwszych 15 lat XXI wieku. Przedstawiono zmiany następujących wielkości w kolejnych pięcioleciach badanego okresu: • struktury odbiorców, którym sektor przesyłowy i dystrybucyjny dostarcza energię elektryczną na różnych poziomach napięć, • infrastruktury sektora przesyłowego i dystrybucyjnego, w skład którego wchodzą linie elektroenergetyczne różnych napięć oraz stacje transformatorowo-rozdzielcze. Podano również wskaźniki niezawodnościowe sieci dystrybucyjnej SN i nn.
EN
The paper characterizes Polish power network in 15 years of XXI century. Presented are changes of such parameters in sequent 5-year periods as: • structure of consumers to whom the electrical energy is delivered by transmission and distribution companies on various voltage levels, • infrastructure of transmission and distribution sectors that are owners of power lines and substations with different voltages. The reliability indexes are given for medium and low voltage distribution networks.
W artykule przedstawiono problematykę modernizacji sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie planowania jej rozwoju. Przeanalizowano rozwiązania umożliwiające zwiększenie przepustowości termicznej linii napowietrznych. Obejmują one: zastosowanie przewodów wysokotemperaturowych o małych zwisach, zastosowanie systemów monitoringu obciążalności prądowej linii, budowę nowej linii lub dodatkowego toru w istniejącym korytarzu w terenie lub wykonanie określonych zabiegów modernizacyjnych. Zastosowanie przewodów wysokotemperaturowych stwarza bardzo duże możliwości zwiększenia obciążalności termicznych linii napowietrznych bez istotnych zmian w rozwiązaniach konstrukcyjnych starych linii. Zastosowanie systemów stałego monitoringu obciążalności prądowej linii napowietrznych umożliwia uwzględnienie zmienności ich obciążalności termicznych i stanowi sposób okresowego zwiększenia obciążalności gałęzi sieci.
EN
In this paper, a problem of modernization of electric power network infrastructure in aspect of development planning are shown. This paper examines solutions made increase the thermal capacity of overhead power lines possible. They include: utilization of high-temperature low sag conductors, utilization of monitoring of current-carrying capacity of line, construction of new line or additional circuit in existing ground corridor or execution of definite modernization actions. Utilization of high-temperature conductors creates a large possibilities of increase the thermal capacity of overhead power lines without essential changes in structural solutions of old lines. Utilization of regular monitoring systems of current-carrying capacity of lines makes consideration of their thermal capacities variability possible and represents a way of periodic increase the thermal capacity of network circuit.
W artykule przeanalizowano proces planowania rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie społecznym. Przedstawiono charakterystykę tego procesu. Przedstawiono proces realizacji inwestycji sieciowych w obszarze formalno-prawnym. Omówiono krajowe uregulowania prawne, które wprowadzają aspekty społeczne przygotowania i realizacji inwestycji sieciowych. Przeprowadzono ich analizę i ocenę oraz zidentyfikowano utrudnienia i bariery społeczne związane z procesem rozbudowy i modernizacji sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej. Zwrócono szczególną uwagę na ustawę o udostąpnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Przedstawiono analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z realizacją inwestycji sieciowych, które wynikają w znacznym stopniu z potencjalnie negatywnego oddziaływania środowiskowego tych inwestycji. Omówiono problematykę malejącego poziomu społecznej akceptacji dla rozwoju infrastruktury sieciowej i konsekwencji wynikających z tego faktu. Omówiono procedurę oceny oddziaływania na środowisko i raport oceny oddziaływania na środowisko w aspekcie wymaganych konsultacji społecznych. Przedstawiono działania i rozwiązania umożliwiające ograniczanie możliwych konfliktów społecznych związanych z realizacją inwestycji sieciowych. Omówiono problem właściwej lokalizacji infrastruktury sieciowej, która umożliwia minimalizację konfliktów społecznych. Przedstawiono zakres i elementy programu komunikacji społecznej realizowanego przez inwestora (operatora systemu) w celu wypracowania pozytywnego wizerunku inwestycji sieciowej zarówno wśród lokalnych władz samorządowych jak i lokalnych społeczności. Zaproponowano zmiany uregulowań prawnych pozwalających na uproszczenie i przyśpieszenie procesu przygotowania i realizacji inwestycji sieciowych w obszarze wymaganej dla nich akceptacji społecznej. Wartykule przedstawiono analizę wybranych elementów związanych z procesem planowania rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie społecznym, wynikających z krajowych uwarunkowań prawnych.
EN
This paper profiles the process of power network infrastructure expansion planning and associated social considerations. It examines the formal and legal areas involved in the process of making network investments, and assesses the national legal regulations concerning the social aspects of such investments. The analysis also identifies the potential social hindrances connected with construction and modernization of network infrastructure. Special attention is paid to the acts on Providing Information on the Environment and Environmental Protection, Public Participation in Environmental Protection, and Environmental Impact Assessment. The paper describes the consequences of a decreasing level of social approval for network infrastructure expansion. It also reviews the procedure for public consultations on the environmental impact assessment. This is followed by a summary of the actions and solutions which can limit possible social conflicts connected with network construction investments. This includes a range of social communication programmes executed by the investor (system operator) with the aim of creating a positive image among local authorities and local communities. Based on this analysis, changes are proposed in the legal regulations connected with social approval for network investments, in order to simplify and accelerate the investment’s preparation and execution.
W artykule dokonano identyfikacji ograniczeń sieciowych infrastruktury elektroenergetycznej. Przeanalizowano różnorodne ograniczenia wynikające z warunków obciążeniowych elementów sieci elektroenergetycznej, ze stabilności napięciowej, z warunków zwarciowych, z warunków równowagi dynamicznej i statycznej, z zakresu regulacji wtórnej oraz z wymagań dotyczących pewności zasilania obszarów wokół elektrowni. Ograniczenia wynikające z warunków obciążeniowych elementów sieci elektroenergetycznej stanowią największą i najbardziej złożoną grupę ograniczeń sieciowych. Wynikają z dopuszczalnej obciążalności linii, która jest zależna od termicznej obciążalności przewodów oraz zwisów. W zależności od charakteru, mogą być nakładane na moc maksymalną lub minimalną generacji elektrowni i odnosić się do określonego stanu i/lub okresu pracy KSE. Ograniczenia wynikające ze stabilności napięciowej są związane ze stanem KSE oraz okresem czasu i dotyczą zwykle: grupy jednostek wytwórczych podłączonych do jednej rozdzielni w stacji, całej elektrowni lub grupy elektrowni. Wynikają głównie ze zbyt niskiego poziomu obciążenia linii przesyłowych w okresie letnim i braku wystarczającej liczby urządzeń do kompensacji generowanej przez nie mocy biernej pojemnościowej. Ograniczenia wynikające z warunków zwarciowych wyznaczają maksymalną liczbę bloków elektrowni, pracujących na jednym systemie szyn przy zadanej konfiguracji pracy sieci. Ograniczenia te pojawiają się w sytuacji konieczności wyłączenia systemów szyn zbiorczych w stacjach elektroenergetycznych, w stanach remontowych lub awaryjnych. Ograniczenia wynikające z warunków równowagi dynamicznej i statycznej wyznaczają dla danej konfiguracji sieci pewną maksymalną liczbę bloków elektrowni, mogących jednocześnie oddawać moc do danej rozdzielni. Ograniczenia te obowiązują stale i są niezależne od: sezonu, dnia i pory dnia. Ograniczenia wynikające z zakresu regulacji wtórnej wprowadzają maksymalną liczbę jednostek pracujących na jednym systemie szyn i muszą być kontrolowane zarówno na etapie planowania, jak i na etapie prowadzenia ruchu sieci. Ograniczenia wynikające z wymagań dotyczących pewności zasilania obszarów wokłół elektrowni określają pewną minimalną wartość generacji lub minimalną liczbę pracujących jednostek, wymaganych ze względu na pewność zasilania lokalnych odbiorców. W artykule przedstawiono charakterystykę i omówiono szeroko wspomniane rodzaje ograniczeń sieciowych występujących obecnie w KSE. Mają one zasadniczy wpływ zarówno na obecne funkcjonowanie KSE jak i procesy: prowadzenia ruchu, planowania pracy i planowania rozwoju KSE.
EN
This paper identifies the network constraints affecting Poland’s electric power infrastructure. Diverse constraints are analysed which result from the load conditions of electrical power network elements, voltage stability, short-circuit conditions, dynamic and static balance conditions, the range of secondary control, as well as the requirements of supply certainty for areas around power plants. Constraints which result from the load conditions of the electrical power network elements represent the most numerous and complex group of network constraints. These stem from the permissible current-carrying capacity of the lines, which depends on the thermal capacity of conductors and sags. They can impact the maximum and minimum power of generation, and have definite effects on state and/or National Electric Power System (NEPS) periods of operation. Constraints which result from voltage stability are connected with the state of the NEPS as well as the time period, and usually concern the group of generation units connected to one switching station, whole power plants, or groups of power plants. They result mainly from too low a level of transmission line load in the summer period and a shortage of a sufficient number of devices for capacitive reactive power compensation. Constraints which result from short-circuit conditions determine the maximum number of power units connected with one busbar system during a definite configuration of network operation. They appear in situations where the busbar systems in power substations are switched off during maintenance and emergency conditions. Constraints which result from dynamic and static balance conditions determine for a given network configuration a certainmaximumnumber of power units which can be connected to a given switching station and generate electricity at the same time. These constraints are always operative and independent of the season, day, and hour of the day. Constraints which result from the range of secondary control determine the maximum number of units that can be operated on one busbar system, and must be inspected both during the planning stage and during the operational stage. Constraints which result from the requirements of supply certainty for areas around power plants define a certain minimum value of generation or minimum number of operated power units required for supply certainty for local users. Network constraints presently existing in the NEPS have a fundamental influence on both the present functioning of the NEPS and on future operational and expansion planning.
Przedstawiono analizę krajowych dokumentów strategicznych w kontekście rozwoju infrastruktury elektroenergetycznej. Regulacje strategiczne w obszarze rozwoju zawarte są w różnych strategiach, politykach i planach działania. Mają charakter wielopłaszczyznowy i dotyczą m.in. przedsiębiorstw energetycznych. Ich postanowienia są szczególnie istotne w procesie realizacji inwestycji elektroenergetycznych na etapie planowania i realizacji procedur formalno-prawnych.
EN
Shown is an analysis of national strategic documents in the context of electric power infrastructure development. Strategic law regulations in the area of development are contained in different strategies, policies and action plans. They are of a multi-layered character and concern, among other things, energy enterprises. Their resolutions are especially important in realization of the electric power investments process on the stage of planning and execution of formal and legal procedures.
Przedstawiono analizę i ocenę obowiązujących regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa ekologicznego w kontekście rozwoju infrastruktury elektroenergetycznej. Regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa ekologicznego zawarte są na poziomie unijnym w różnorodnych: dyrektywach, politykach, strategiach, komunikatach i decyzjach. Mają charakter wielopłaszczyznowy i dotyczą m.in. przedsiębiorstw energetycznych.
EN
Presented is the analysis and evaluation of law regulations being in force and concerning environmental safety in the context of electric power infrastructure development. Law regulations referring to environmental safety are contained on The European Union level in various directives, policies, strategies, announcements and decisions as well as on the national level in some acts, ordinances, strategies and policies. They are of a multidimensional character and concern, among other things, energy enterprises.
Rozwój energetyki stanowi jeden z kluczowych wyznaczników zaawansowania cywilizacyjnego społeczeństw. Potrzeby w tym zakresie są od wielu dziesięcioleci definiowane również w Polsce, jednak od kilkunastu lat dyskurs w tym zakresie przybrał zdecydowanie na sile. Wynika to z wielu czynników, zarówno zewnętrznych (międzynarodowych), jak i wewnętrznych (krajowych) (ryc. 1), wśród których za najważniejsze należy uznać: ● traktowanie energetyki jako jednego z głównych źródeł emisji, stanowiących podstawową przyczynę globalnych zmian klimatu, należących do głównych współczesnych problemów cywilizacyjnych; ● wskazanie zastosowania odnawialnych źródeł energii jako jednego z najważniejszych sposobów ograniczania problemów związanych z nadmierną emisją zanieczyszczeń do atmosfery, priorytetowych również w polityce Unii Europejskiej; ● problemy polityczne i ekonomiczne związane z zaopatrzeniem w niektóre podstawowe nieodnawialne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny), wpływające na ograniczenie bezpieczeństwa energetycznego Polski; ● niedostateczny rozwój oraz dekapitalizacja istniejącej infrastruktury technicznej kraju służącej do wytwarzania i przesyłania energii, szczególnie elektrycznej; ● problemy z uzyskaniem odpowiedniej dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia w energię oraz ze sformułowaniem zdecydowanego kierunku rozwoju krajowej energetyki (kontynuacja dominacji węgla jako surowa energetycznego, niepewność w zakresie możliwości eksploatacji gazu łupkowego, niezdecydowanie w odniesieniu do lokalizacji elektrowni jądrowych, trudności z wykorzystaniem niektórych odnawialnych źródeł energii).
EN
A lot of documents and scientific papers express necessity of electric power infrastructure acceleration development in Poland. This development depend on many strategic- -planning and formal-law factors with internal (national) and external (international) character. They include economical, social, environmental and security factors, usually spatially related. The most important are: energy production impact on global and regional climate changes, Common EU politics on renewable energy sources promotion, problems with natural oil and gas import, underdevelopment and obsolescence of electric power infrastructure, indecision on development of energy power development. Electric power infrastructure facilities generally divide into: energy power plants (usually areal), power grids (linear) and energy receivers (e.g. transformers stations). Location and operation cause different effects for sustainable spatial planning and management. The analysis of different power plants according to source of produced energy showed the greatest negative effects for coal plants, and a bit smaller for nuclear (during normal operation) and great water power plants. Slightly smaller negative effects results from natural gas and big scale biomass energy power plants operation. Average effects brings biogas power plants and on-shore wind farms, and relatively smallest: small water power plants, solar power plants (photovoltaic) and off-shore windfarms. Significant effects are connected with location and operation of high and highest voltage power grids and transformers stations. The quality of landscape and space openness are the main factors affected by electric power infrastructure. This thesis is validate by case studies for existed and planned facilities in Pomeranian Voivodeship. The first is Pelplin commune in the center of the region – the area of intensive electric power infrastructure spatial management. In valuable culture landscape appeared two wind farms (>50 wind turbines) and coal power plant (2000 MW), transformers station and new power lines are planned. The greatest forecast cumulative negative effects of their impacts concern landscape, acoustic climate and biotic environmental elements. The best forecast positive effect concerns commune finances. Probably serious negative effects of first nuclear energy power plant location in Poland (near Żarnowiec or Choczewo in northern part of Pomeranian Region) are not yet identified particularly. One of the most important bottlenecks in the process of listed infrastructure elements location is social participation. We are afraid that it will be one of the major barrier for efficient implementation of this process.
Niniejsza monografia dotyczy modelowania rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie istniejących i przyszłych uwarunkowań technicznych, ekonomicznych, prawnoadministracyjnych i społecznych. Szczególną uwagę zwrócono na problematykę: bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i bezpieczeństwa ekologicznego. W monografii dokonano wszechstronnej analizy wspomnianych zagadnień oraz różnorodnych elementów składowych procesu planowania. Ponadto przedstawiono nową metodykę planowania rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej możliwą do wdrożenia w praktycznych analizach rzeczywistych sieci, realizowaną z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju, a więc z zachowaniem równowagi między celami: technicznymi, ekonomicznymi, społecznymi i środowiskowymi. W monografii przeanalizowano aspekty prawne, ekonomiczne i techniczne bezpieczeństwa dostaw energii związane z infrastrukturą elektroenergetyczną. Zwrócono uwagę zagadnieniu obecnej i przyszłej odpowiedzialności operatorów systemów za bezpieczeństwo dostaw energii. Przedstawiono zasadę zrównoważonego rozwoju i uwarunkowania bezpieczeństwa ekologicznego. Zwrócono szczególną uwagę na aspekty prawne, strategie unijne, strategie krajowe i wojewódzkie. Przeanalizowano problematykę infrastruktury sieciowej w zakresie negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze i jego ograniczania. Przedstawiono odnawialne źródła energii w aspekcie ekonomicznym i technicznym, w tym w obszarze przyłączania ich do sieci elektroenergetycznej. Przeanalizowano wpływ odnawialnych źródeł energii na infrastrukturę sieciową. Przedstawiono zagadnienie efektywności energetycznej. Przeprowadzono analizę działań i rozwiązań umożliwiających poprawę efektywności. Omówiono ogólną charakterystykę rozwoju, problematykę planowania całego systemu elektroenergetycznego i infrastruktury sieciowej. Zwrócono uwagę na metodologię rozwiązania procesu planowania rozwoju infrastruktury sieciowej. Poruszono również wybrane aspekty planowania rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej obejmujące krajowe uregulowania prawne w tym obszarze, problematykę ograniczonych nakładów inwestycyjnych na rozwój sieci, aspekty rynkowe i techniczne tego procesu. Przeprowadzono ocenę stanu krajowej infrastruktury elektroenergetycznej w obszarze wytwarzania, przesyłu i dystrybucji. Dokonano identyfikacji problemów stycji sieciowych; wybrane aspekty bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego oraz ograniczenie środków finansowych na rozwój infrastruktury sieciowej, wprowadzenie wymagań i opracowanie metodyki oceny wariantów w aspekcie: formalnoprawnym, środowiskowym i społecznym. Zdaniem autora na podkreślenie zasługuje strona analityczna monografii, szczególnie ta dotycząca sfery prawnej. Związana była z krajowymi i unijnymi regulacjami prawnymi, aktami wykonawczymi, dokumentami i opracowaniami strategicznymi, instrukcjami i przepisami. Obejmowała analizę ponad 300 dokumentów.
EN
This monograph'deals with the modelling of electric power network infrastructure development with regard to the existing and future technological, economic, legaladministrative and- social determinants. Electric energy supply security and environmental security issues are given a special focus. A comprehensive analysis of the issues and the various planning process components is carried out. Moreover, a new methodology for planning electric power network infrastructure development, implementable in'practical analyses of real networks, which takes into account the principle of sustainable 'development, i.e. keeping a balance between the technological, economic, social and environmental objectives, is presented. The monograph examines the legal, economic and technological aspects of energy supply security, connected with the electric power infrastructure. Special attention is devoted to the issue of the current and future responsibility of system operators for energy supply security. The principle of sustainable development and the environmental safety factors are considered with a focus on the legal aspects, the EU strategies, the national strategies and the provincial strategies. The network infrastructure issues relating to the adverse impact on the natural environment and the ways of reducing it are discussed. The renewable energy sources are presented in the economic and technological context, including their connection to the electric power grid. The effect of the renewable energy sources on the network infrastructure is examined. The energy efficiency problem is discussed. An analysis of energy efficiency improving measures and solutions is made. A general characterization of the development and planning of the whole electric energy system and the network infrastructure is presented. Also selected aspects of electric energy infrastructure development planning, covering the relevant national regulations, the inadequate capital expenditure on network development and the market and technological determinants of this process, are discussed. The condition of the national electric power infrastructure with regard toelectricity generation, transmission and distribution is assessed. The formal and legal and social problems involved in the development and upgrading of the electric power network infrastructure are identified. An analysis of the formal and legal and social determinants of network projects is made and a review of the formal and legal and social barriers in this regard is carried out. An assessment of the existing regulations is made and the directions of necessary changes in the regulations are determined. An analysis of potential social conflicts connected with the implementation of network projects is carried out and ways of limiting the conflicts are proposed. The network constraints of the national electric power infrastructure are identified. The current requirements for an electric power network infrastructure planning methodology are presented. The current elements of the planning methodology are described and the role of the planner (expert) in the planning process is defined. The problems relating to the thermal capacity of HV and LV overhead power lines are discussed with a special attention given to the retrofitting of the network infrastructure through the use of hightemperature conductors and a methodology for determining dynamic current-carrying capacity. A method of planning electric power infrastructure development is presented. The particular method description elements: problem formulation, a mathematical model of network infrastructure development, an optimization criterion, state constraints, acceptable directions of network infrastructure expansion and modernization and the initial state are presented. Two key components of the method: a procedure for determining the potential directions of network infrastructure expansion and modernization and a procedure for determining a network infrastructure development strategy are described. A procedure for the formal and legal and environmental verification of a network infrastructure development strategy is presented. The entire content of the monograph is summed up in the form of final conclusions. The monograph includes exemplary results of the research being carried out and of analyses illustrating the problems described.
W artykule przeanalizowano proces planowania rozwoju infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie ochrony środowiska. Przedstawiono charakterystykę tego procesu. Omówiono krajowe uregulowania prawne dotyczące ochrony środowiska, które określają aspekty środowiskowe przygotowania i realizacji inwestycji elektroenergetycznych. Zwrócono szczególną uwagę na procedurę i raport oceny oddziaływania na środowisko. Przedstawiono potencjalne spektrum negatywnego oddziaływania środowiskowego inwestycji elektroenergetycznych. Wskazano na konieczność stosowania na etapie planowania rozwoju infrastruktury elektroenergetycznej rozwiązań, które maksymalnie ograniczają ingerencję inwestycji w środowisko przyrodnicze. Obejmują one: właściwą lokalizację inwestycji elektroenergetycznej, ograniczanie obszaru zajmowanego przez inwestycję elektroenergetyczną, stosowanie rozwiązań i technologii ograniczających oddziaływanie na środowisko przyrodnicze. Przy czym właściwa lokalizacja infrastruktury elektroenergetycznej ma kluczowe znaczenie w aspekcie minimalizacji potencjalnych niekorzystnych oddziaływań inwestycji na środowisko przyrodnicze. Przy planowaniu lokalizacji obiektu elektroenergetycznego należy dążyć do: unikania lokalizacji w obszarach o specjalnym znaczeniu dla środowiska lub ich otoczeniu, unikania lokalizacji w obszarach gęsto zaludnionych lub ich bezpośrednim sąsiedztwie i ograniczania lokalizacji na terenach leśnych. Minimalizacja obszaru zajmowanego przez inwestycje elektroenergetyczne pozwala na ograniczenie ingerencji inwestycji w środowisko przyrodnicze. W odniesieniu do inwestycji sieciowych w tym aspekcie najlepsze rozwiązania polegająna: preferowaniu modernizacji i rozbudowy linii przesyłowych 400 kV, budowie linii napowietrznych wielotorowych, kilkunapięciowych i stosowaniu w stacjach elektroenergetycznych technologii GIS.
EN
This paper profiles and analyzes the process of power infrastructure expansion planning from the perspective of environmental protection. It describes national legal regulations concerning environmental protection which define the environmental aspects of the preparation and construction of power investments. Special attention is paid to the procedures and reporting of environmental impact assessments. The analysis characterizes the potential spectrum of negative environmental impacts of power investments. It also points out the necessity of finding solutions which minimize the interference of the investment with the natural environment during the planning stage of power infrastructure investment. This includes the proper location of a power investment, restriction of the area occupied by the power investment, and utilization of solutions and technologies which limit the impact on the natural environment. The proper location of the power investment is key to the minimization of potential negative impacts of such investments on the environment. During planning for the location of a power object, the following objectives should be emphasized: avoiding location in areas of special importance to the environment or their surroundings, avoiding location in densely populated areas or their surrounding localities, and limiting location in woodlands. Minimizing the territory occupied by power investments aids in limiting the interference of the investment with the natural environment. In relation to network investments, the best solutions depend on the preference for modernization and construction of 400 kV transmission lines; construction of overhead, multi-circuit, multi-voltage lines; and utilization of GIS technologies in power substations.
W artykule przedstawiono ocenę infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przeanalizowano trzy obszary infrastruktury: wytwarzanie, przesył i dystrybucję energii elektrycznej. W odniesieniu do każdego obszaru infrastruktury określono stan obecny i wymagany w przyszłości oraz zdefiniowano zagrożenia i określono katalog niezbędnych działań w celu poprawy bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
EN
In this paper assessment of electric power infrastructure in aspect of electric energy security is shown. This paper examines three kinds of infrastructure: generation, transmission and distribution. The present state and required state in the future for each kind of infrastructure are described. Moreover, threats of electric energy security are defined and a catalogue of essential actions for assurance of energy security are proposed.
W nawiązaniu do historycznych idei zapewnienia krajom Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali taniej energii, przedstawiono negatywne skutki, jakie dla gospodarstw domowych niesie obecna polityka UE walki z „globalnym ociepleniem”. Omówiono definicje ubóstwa dochodowego, bazującą na wzglednym progu wynoszącym 60% mediany dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych i wskaźnik zagrożenia wykluczeniem społecznym przyjete przez Eurostat. Podano miejsce Polski w hierarchii ubóstwa na tle innych krajów UE. Zwrócono uwage na drastyczne różnice progów ubóstwa (wyznaczonych zarówno w euro jak i w jednostkach standardu siły nabywczej PPS) pomiedzy starymi i nowymi członkami UE. Przedstawiono skale rosnącego ubóstwa w Polsce i zwiekszającego sie rozwarstwienia dochodów (udokumentowane poziomem ilorazu V. i I. kwintyla dochodów gospodarstw domowych i wskaźnikiem Giniego) na tle danych UE, pomimo dodatniego wzrostu PKB. Porównano gospodarstwa domowe w Polsce i UE zwracając uwage na udział energii i paliw w ich wydatkach. Przedstawiono historie rosnących cen nośników energii w euro oraz zwrócono uwage na wyjątkowo wysoki poziom cen energii w Polsce mierzony w jednostkach PPS. Omówiono pojecie ubóstwa energetycznego oraz przedstawiono prognozy wzrostu udziału zakupów energii i paliw w budżetach gospodarstw w świetle dalszych wzrostów ich cen w związku z wdrażaniem pakietu energetyczno-klimatycznego. Skrytykowano posługiwanie sie względnymi progami ubóstwa dochodowego i energetycznego, proponując w zamian bezwzgledne wskaźniki oparte na minimalnym koszyku dóbr niezbednych do przeżycia i minimalnej ilooci energii niezbednej do zapewnienia akceptowalnego standardu ogrzania mieszkania i funkcjonowania gospodarstwa domowego.
EN
Within the historical context of attempting to provide cheap energy to countries of the European Coal and Steel Community, this article presents the negative effects for households of the current EU policy to combat “global warming”. The definition of income poverty is outlined based on a relative threshold of 60% of the households’ disposable income median with the social exclusion indicator adopted by Eurostat. Poland’s place in the poverty hierarchy is presented and compared to other EU countries. The analysis focuses attention on the drastic differences in poverty thresholds (in euro and in purchasing power standard PPS) between old and new EU members. The data shows the scale of increasing poverty and income inequalities in Poland (documented by the ratio of the V. and I. households’ income quintile and the Gini index). It provides a comparison of households in Poland and the EU with attention paid to the share of energy and fuels in household
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.