Oświetlenie uliczne jest częścią małej architektury miejskiej. Proces wyboru opraw oświetleniowych do oświetlenia terenów miejskich powinien uwzględniać wiele czynników. Do istotnych aspektów ściśle związanych z architekturą można zaliczyć kryteria estetyczne. Oświetlenie powinno być zgodne ze stylem architektury miejskiej, a oprawy oświetleniowe, dobrze zintegrowane z krajobrazem, tworzą spójną całość. Szczególną uwagę należy zachować przy projektowaniu oświetlenia w historycznych dzielnicach, gdzie powinno się stosować tradycyjne wzory lamp ulicznych, które pasują do charakteru zabytkowych budynków. Istotne jest również odpowiednie skalowane opraw do rozmiarów i proporcji budynków oraz przestrzeni miejskich, aby nie dominowały nad architekturą. Dobór oświetlenia do architektury miasta to jednak nie tylko design. Oświetlenie powinno właściwie oświetlać, być funkcjonalne oraz urozmaicać wygląd architektury, tworząc interesujące efekty wizualne. Jedną z podstawowych ról oświetlenia jest zapewnienie bezpieczeństwa. Konstrukcja i umiejscowienie opraw oświetleniowych nie mogą stanowić zagrożenia dla pieszych i kierowców oraz nie powinny kolidować z funkcjonalnością miejskich przestrzeni. Na straży odpowiedniej jakości oświetlenia stoją właściwe praktyki projektowe, wzorce i standardy oraz normy oświetleniowe. Oświetlenie w przestrzeni architektury miejskiej to także aspekty związane z podkreślaniem detali architektonicznych, uwzględnieniem otoczenia przyrodniczego, sterowaniem, energooszczędnością, ekologią czy redukcją zagrożeń, wpływających na powstawanie nadmiernego olśnienia i zaśmiecania światłem. W artykule poruszono szereg powyżej opisanych kwestii i przedstawiono ogólne zasady doboru oświetlenia. Autorzy podeszli do tematyki interdyscyplinarnie, starając się łączyć aspekty techniczne oświetlenia z dziedziną architektury i kreowania aspektów wizualnych.
EN
Street lighting is a part of small urban architecture. The process of selecting lighting fixtures for urban areas should take into account many factors. Aesthetic criteria may be considered to be one of the significant aspects closely related to architecture. Lighting should be consistent with the style of urban architecture, and lighting fixtures, well integrated into the landscape, create a cohesive whole. Special attention is to be paid to designing lighting in historical districts, where traditional street lamp designs, which fit the character of historic buildings, should be used. It is also important to properly scale fixtures to the size and proportions of buildings and urban spaces so that they do not dominate over the architecture. However, the selecting of lighting for urban architecture is not just about design. Lighting should properly illuminate, be functional, and add variety to the appearance of architecture, creating interesting visual effects. One of the primary roles of lighting is to ensure safety. The design and placement of lighting fixtures should neither pose a threat to pedestrians and drivers nor interfere in the functionality of urban spaces. The proper quality of lighting is secured by appropriate design practices, patterns, lighting norms and standards. Lighting in urban architecture also encompasses emphasizing architectural details, considering natural environment, lighting control, energy efficiency, ecology and (or) reducing threats related to excessive glare and light pollution. The article addresses a number of the above-mentioned issues and presents general principles of the selecting of lighting. The authors took an interdisciplinary approach to the subject matter, aiming to combine the technical elements of lighting with architecture and the development of visual components.
Stacjonarne oświetlenie dróg jest jednym z podstawowych czynników mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz poprawę porządku i bezpieczeństwa publicznego. Prawidłowo zaprojektowane i zrealizowane zapewnia wszystkim użytkownikom drogi odpowiednie warunki widzenia w porze nocnej. W obliczu zmian klimatycznych, jak i wysokich cen energii elektrycznej systemy oświetlenia drogowego nie tylko muszą spełniać wymagania normatywne, ale także powinny charakteryzować się wysoką efektywnością energetyczną.
EN
Stationary road lighting is one of the basic factors having a direct impact on road traffic safety and improving public order and safety. Properly designed and implemented, it provides all road users with appropriate visibility conditions at night. In the face of climate change and high electricity prices, road lighting systems not only must meet normative requirements, but also be characterised by high energy efficiency.
Artykuł skupia się na kluczowej roli oświetlenia dróg szybkiego ruchu w kontekście bezpieczeństwa użytkowników, komfortu podróżowania oraz efektywnego funkcjonowania systemu transportowego. Staranne zaprojektowanie oświetlenia drogowego ma istotny wpływ na bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego, zwłaszcza w warunkach nocnych. Autor analizuje przepisy dotyczące oświetlenia dróg, zwracając uwagę na obszary, które powinny być objęte oświetleniem, takie jak: skrzyżowania, węzły, ulice o wysokim natężeniu ruchu czy miejsca szczególnego zagrożenia.
W artykule opisano wymagania dotyczące oświetlenia dróg. Przedstawiono wybrane zapisy normy PN-EN 13201:2016 Oświetlenie dróg oraz wytyczne Ministerstwa Infrastruktury.
EN
The article describes the requirements for road lighting. Selected provisions of the PN-EN 13201:2016 Road lighting standard and the guidelines of the Ministry of Infrastructure were presented.
W artykule przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące oświetlenia dróg szybkiego ruchu. Omówiono, jakie elementy dróg szybkiego ruchu powinny zostać oświetlone, na co zwrócić uwagę przy planowaniu oświetlenia na drogach szybkiego ruchu, a także jaki osprzęt oświetleniowy uwzględnić przy planowaniu instalacji oświetleniowej.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Jedną z przyczyn wypadków na przejściach dla pieszych jest złe oświetlenie lub całkowity jego brak. Norma europejska dotycząca oświetlenia dróg nie precyzuje żadnych konkretnych wymagań. Każde z państw europejskich, próbuje stworzyć własny system wymagań i oceny prawidłowego oświetlenia przejść dla pieszych. Procedury pomiarowe oraz wymagane wartości parametrów oświetleniowych w poszczególnych krajach często znacznie się różnią. W artykule przedstawiono wytyczne oświetleniowe przyjęte przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, jak i wymagania oświetleniowe stosowane w dwóch krajach sąsiadujących z Polską. Ponadto przedstawiono wyniki pomiarów wykonanych na wybranych przejściach dla pieszych przy zastosowaniu dwóch różnych siatek pomiarowych oraz ocenę jakości oświetlenia tych przejść.
EN
A large proportion of accidents involving pedestrians occur at pedestrian crossings. One of the causes of accidents is an incorrect pedestrian crossing ligting or a complete absence of such one. The European standard for road lighting does not expressely state any specific requirements. However, each country tries to create its own system of requirements and the assessment of a correct pedestrian crossing lighting. Measurement procedures and required ligting values often differ considerably in various countries. The article presents lighting guidelines adopted in our country and lighting requirements applied in two countries neighbouring Poland. Moreover, presented are the results of measurements carried out at selected pedestrian crossings with the use of two different measurement grids. Assessed is also the quality of lighting at these tested crossings.
Najwyższa Izba Kontroli przygotowała poradnik dla samorządów, jak można oszczędzać energię elektryczną. Kontrola wykazała, że gminy nie wykorzystywały oszczędnie i efektywnie pieniędzy na oświetlenie dróg, ulic, parków.
Oświetlenie drogowe odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa na autostradach i drogach gminnych. Jednak wysokie koszty eksploatacji są do uniknięcia. Dzięki nowoczesnej technologii LED oraz zastosowaniu oprawy SAVA można osiągnąć znaczne oszczędności finansowe i efektywność świetlną. Przyjrzyjmy się bliżej tym korzyściom na przykładzie Warszawy.
Road lighting is a fundamental public service for the safety of pedestrians and drivers. Due to the global energy crisis and climate change, energy conservation has become a priority in any country. Road lighting should provide the required quality and quantity of illumination in the most efficient manner possible. In this work, a study of lighting conditions was carried out in an Argentinian city, and energy efficiency was evaluated based on three methods. The results and conclusions of the work provide an objective critique of the advantages and disadvantages of applying each method to measure the efficiency of an installation.
W 2006 roku oświetlenie odpowiadało za 19 proc. światowego zużycia energii elektrycznej czynnej. Dzięki inwestycjom w oprawy LED w ciągu 12 lat udział ten spadł do 13 proc., a w 2030 roku powinien osiągnąć pułap 8 proc. Autorzy przedstawiają, na przykładzie wybranego miasta (ilość mieszkańców ponad 100 000) koncepcję realizacji tej idei opartej na wymianie 1:1 - oprawy ze źródłami LED w miejsce opraw wyładowczych. Opisują metodologię tej wymiany oraz zaimplementowanie systemów sterowania. Na podstawie pomiarów parametrów elektrycznych opraw, przedstawiają estymowane koszty zużycia składowych energii elektrycznej w ciągu roku. Dokonują także oceny efektywności energetycznej analizowanej instalacji ze sterowaniem zegarami astronomicznymi.
EN
In 2006, lighting was responsible for 19 percent. global active electricity consumption. Thanks to investments in LED luminaires, this share has dropped to 13% within 12 years, and in 2030 it should reach the level of 8%. The authors present, based on the example of a selected city (population over 100,000), the concept of implementing this idea based on the 1: 1 exchange - luminaires with LED sources in place of discharge luminaires. They describe the methodology of this exchange and the implementation of control systems. Based on the measurements of electrical parameters of luminaires, they present the estimated costs of consumption of electrical energy components during the year. They also assess the energy efficiency of the analyzed installation with the control of astronomical clocks.
Projektowanie oświetlenia na drogach ekspresowych powinno polegać na uzyskaniu najlepszych parametrów obserwacji z punktu widzenia kierowcy, utrzymania najlepszego poziomu jego percepcji wzrokowej, a tym samym właściwej reakcji na zmienne warunki drogowe przy najwyższej dopuszczalnej prędkości poruszania się, jaka obowiązuje na autostradach i drogach szybkiego ruchu.
Podczas projektowania oświetlenia na drogach niezwykle istotne jest położenie szczególnego nacisku na względy bezpieczeństwa. Przy rozmieszczaniu słupów oświetleniowych należy przestrzegać właściwych odległości skrajni i przepisów.
Outdoor lighting is an important element in creating an evening and nocturnal image of urban spaces. Properly designed and constructed lighting installations provide residents with comfort and security. One way to improve the energy efficiency of road lighting installation is to replace the electromagnetic control gear (ECG) with electronic ballasts (EB). The main purpose of this article is to provide an in-depth comparative analysis of the energy efficiency and performance of HPS lamps with ECG and EB. It will compare their performance under sinusoidal and nonsinusoidal voltage supply conditions for the four most commonly used HPS lamps of 70 W, 100 W, 150 W, and 250 W. The number of luminaires supplied from one circuit was determined based on the value of permissible active power losses. With the use of the DIALux program, projects of road lighting installation were developed. On this basis, energy performance indicators, electricity consumption, electricity costs, and CO 2 emissions were calculated for one-phase and three-phase installations. The obtained results indicate that an HPS lamp with EB is better than an HPS lamp with ECG in terms of energy quality, energy savings, and environmental impact. The results of this analysis are expected to assist in the choice of HPS lighting technology.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy nowatorskiej metody poprawy bezpieczeństwa na skrzyżowaniach o złożonym układzie geometrycznym. Polega ona na zastosowaniu systemu SPIK-er, który jest instalowany wraz z wielofazową sygnalizacją świetlną na skrzyżowaniach i stanowi jej uzupełnienie. System SPIK-er umożliwia wyświetlanie dwóch rodzajów znaków poziomych, tj. wyznaczających kształt i kierunek pasów ruchu przy świetle zielonym oraz linii poprzecznych przy świetle czerwonym. Idea systemu SPIK-er sprowadza się do wsparcia kierowców w warunkach złej widoczności tradycyjnego oznakowania poziomego na jezdni lub jej braku.
EN
The paper is focused on an innovative method designed to improve safety at intersections with complex geometry. The method consists in applying the SPIK-er system, which is to be installed as an integrated element of multiphase traffic lights. The system displays two types of horizontal traffic signs. The first of them indicates the shape and direction of lanes at the green light, the second perpendicular bars at the red light. The intention of the SPIK-er system consists in providing support for motorists in poor or lack of visibility of the traditional horizontal marking painted on the road surface.
W artykule przedstawiono pokrótce historię rozwoju diod, ich budowę i zasadę działania. Ukazano zalety i możliwości stosowania diod LED jako źródeł światła w oświetleniu drogowym w aspekcie oszczędności energii. Przytoczono obecnie obowiązujące normy dotyczące oświetlenia drogowego. Podano kilka przykładów dokonanych modernizacji opartych na technologii LED i ich rezultatów.
EN
Reviewed is briefly the history of LEDs development, their structure and principle of operation. Presented are advantages and possibiliies of LEDs application as a light source in road lighting with reference to energy saving. Specified are the current standards concernig road lighting. Given are some examples of performed modernizations based on LED technology and their results.
W artykule poruszono kwestie norm i wymagań dot. oświetlenia dróg. Przedstawiono także istotne elementy, na które należy zwrócić uwagę przy zlecaniu projektu i odbiorze instalacji oraz omówiono wyższość oświetlenia LED nad sodowym.
Na bezpieczeństwo w ruchu drogowym mają wpływ umiejętności kierowców, konstrukcja samochodów i infrastruktura drogowa. Problemem, z jakim muszą mierzyć się obecnie zarządcy dróg, jest systematyczne zwiększanie się liczby rejestrowanych w Polsce pojazdów. O ile kierowca decyduje, z jaką prędkością, w jakim stanie oraz w jaki sposób prowadzi pojazd, o tyle na zdarzenie drogowe wpływa otoczenie drogi.
W artykule przedstawiono konkretne aspekty, na które trzeba zwrócić uwagę przy zlecaniu projektu i odbiorze instalacji oświetlenia ulicznego. Omówiono normy i wymagania dotyczące oświetlenia dróg oraz kwestie doboru opraw do konkretnych parametrów oświetlenia.