Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Czarny Dunajec: selected issues of cultural heritage conservation

Kuśnierz Kazimierz, Bednarz Łukasz, Mamedov Alirza, Malczewska Joanna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 69

57--63

EN

This paper presents the cultural heritage of the former town of Czarny Dunajec in the context of protecting urban design and architectural monuments. Czarny Dunajec is located in Nowy Targ Powiat, in Lesser Poland Voivodeship. At present, is the seat of a rural municipality. In the past it used to be one of the most important townships in the Podhale region, and owed its significance to its favorable location along supralocal and local trade routes. This paper discusses the history of Czarny Dunajec, its urban layout and historical buildings. It traces the development of the town’s spatial development based on historical documents and cartographic materials, including royal inspection reports and nineteenth-century Austro Hungarian military survey maps by Friedrich von Mieg, outlining events that may have impacted it the most. Attention was drawn to the need for the statutory protection of the town’s most valuable monuments, which include its urban layout, a synagogue, and selected traditional houses which have still survived in the village, albeit mostly vestigially.

PL

Artykuł dotyczy dziedzictwa kulturowego dawnego miasta Czarny Dunajec w kontekście ochrony zabytków urbanistyki i architektury. Miejscowość położona jest w powiecie nowotarskim województwa małopolskiego. Obecnie jest wsią i siedzibą gminy. W przeszłości odgrywała dużą rolę jako jeden z ważniejszych ośrodków Podhala, na co wpływ miało m.in. jej położenie na ponadlokalnych i lokalnych traktach handlowych. W tekście omówiono dzieje Czarnego Dunajca, jego układ urbanistyczny oraz historyczną zabudowę. Na podstawie historycznych dokumentów i materiałów kartograficznych, w tym inwentarzy królewskich i XIX-wiecznych austro-węgierskich map wojskich autorstwa Friedricha von Miega, prześledzono rozwój przestrzenny miasta, nakreślając wydarzenia, które wywarły na niego największy wpływ. Zwrócono uwagę na potrzebę ochrony ustawowej najcenniejszych zabytków, w tym układu urbanistycznego, synagogi oraz wybranych, reliktowo zachowanych tradycyjnych domów mieszalnych.

2

Przeszłość dla przyszłości: tysiącletnia Wiślica i jej materialne i niematerialne dziedzictwo. Pomnik historii jako forma opieki RP

Kadłuczka Andrzej

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 60

10-16

PL

Wiślica, niewielka miejscowość położona malowniczo w dolinie Nidy, odzyskała w 2018 roku prawa miejskie, nadane jej jeszcze przez Władysława Łokietka. Niegdyś była znaczącym ośrodkiem w Polsce piastowskiej, związanym z tradycjami znanego w ówczesnej Europie państwa Wiślan, ale jej dziedzictwo zachowało się w zróżnicowanym stanie: od wspaniałej gotyckiej kolegiaty i Domu Długosza, poprzez relikty słynnej płyty orantów zachowanej w podziemiach kolegiaty i kilku romańskich i gotyckich kościołów, po zdegradowane „grodzisko na łąkach” z IX–X wieku i zapomniane palatia z rotundami na Regii. Obecnie Wiślica podjęła realizację ambitnego projektu przywrócenia dawnej jej świetności i powrotu na listę miejsc historycznych znaczących dla Polski i Europy.

EN

Wiślica, a small town located in the picturesque Nida Valley, originally received its town rights from King Władysław Łokietek (the Elbow-high) and regained them in 2018. It used to be an important centre in Poland under the Piast dynasty, continuing traditions of the Vistulan state acknowledged in Europe of the times, though its heritage has been preserved to a varying degree: from the magnificent Gothic collegiate church and the House of Długosz, through the relics of the famous Slab of Orants preserved under the collegiate church, and of a few Romanesque and Gothic churches, to the destroyed “hillfort in the meadows” from the 9ᵗʰ/10ᵗʰ century and forgotten palatia with rotundas in Regio. Currently Wiślica decided to implement an ambitious project to restore the town to its former glory and to re-enter the list of sites significant in the history of Poland and Europe.

3

Actual problems of preservation and development of the downtown historic cities of Ukraine

Rybchynskyi O.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 27

255--268

EN

Downtown of a city or town is a spatial frame where the notion of lower middle class was formed and in which memorial events took place. After the damages of the First World War the downtown were restored and were actively functioning. In the second half of the 20th century, most downtowns were completely destroyed. The main problems downtown as an object of cultural heritage is no local strategy for the protection and conservation of valuable and monumental buildings, lack of program options using heritage as economic development.

PL

Śródmieście miasta jest miejscem ważnych wydarzeń historycznych, przestrzenią kształtowania się kultury mieszczańskiej. Po zniszczeniach I wojny światowej śródmieścia zostały odnowione i rozkwitło w nich życie społeczne. Niestety w drugiej połowie 20 wieku, większość śródmieść historycznych miast Ukrainy została całkowicie zniszczona. Główne problemy śródmieścia jako przestrzeni dziedzictwa kulturowego - brak lokalnej strategii ochrony, zachowania cennych i zabytkowych budynków, a również ominięcie dziedzictwa w regionalnych programach rozwoju gospodarczego.