W publikacji poruszono tematykę adaptacji piwnic budynku oficyny południowej przynależnej do barokowego kompleksu pałacowego w Pępowie w województwie wielkopolskim. Zwrócono uwagę na możliwość wykorzystania rozwiązań uwzględniających zastosowanie domieszek uszczelniających w celu ochrony konstrukcji przed infiltracją wody z gruntu w ramach prac związanych z podbijaniem ścian fundamentowych oraz wykonywaniem posadzek.
EN
The publication deals with the subject of adaptation of the basement of the southern annex building belonging to the baroque palace complex in Pępowo, Wielkopolskie Voivodeship. Attention was paid to the possibility of using solutions including the use of sealing admixtures to protect the structure from infiltration of water from the ground during the work of tamping the foundation walls and making floors.
Artykuł opisuje renowację piwnic w Seminarium we Lwowie, które zostało założone przez cesarza Józefa II w 1783 r. Wykonanie skutecznego zabezpieczenia przeciwwilgociowego i przeciwwodnego w obiektach istniejących, w których brak odpowiednich izolacji lub istniejące izolacje są nieskuteczne, jest jedynym z najtrudniejszych i najbardziej kosztownych problemów, jakie spotyka się podczas robót remontowych.
EN
The article describes the renovation of the cellars at the Seminary in Lviv, which was established by Emperor Joseph II in 1783, and anti-water protection in existing facilities, where the lack of appropriate insulation or the existing insulation is ineffective, is one of the most difficult and costly problems encountered during renovation works.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł przedstawia wybrane wyniki i wnioski z badań archeologiczno-architektonicznych przeprowadzonych w obrębie płyty rynku w Dukli. Ich celem było zinwentaryzowanie oraz określenie charakteru znajdujących się tam piwnic przedprożowych. Częścią prac było także przeprowadzenie odwiertów kontrolnych w okolicy ratusza, w celu zweryfikowania hipotez o obecności komór piwnicznych oraz przejść podziemnych.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Kościół Wniebowzięcia NMP w Gdańsku, jedna z największych ceglanych świątyń gotyckich na świecie, pozbawiony jest kaplic zewnętrznych – z wyjątkiem Izby Rajców. Jego forma nie jest jednak wynikiem realizacji jednego projektu, a kilku zmieniających się koncepcji. Odkrycie reliktów XVIwiecznych piwnic, zlokalizowanych w narożniku transeptu i nawy północnej korpusu nawowego daje pogląd o procesie zabudowywania przestrzeni wokół świątyni, który został przerwany przez reformację. Artykuł podsumowuje dotychczasowe etapy badań architektonicznych i archeologicznych, które były prowadzone w związku z trwającymi od 2016 r. pracami konserwatorskimi. Ich częścią jest także adaptacja dawnej nieużywanej kotłowni z 1929 r. na salę multimedialną. To właśnie w jej murach odkryto starsze konstrukcje, swoimi początkami sięgające końca średniowiecza. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników prowadzonych badań oraz omówienie kontekstu historycznego i funkcjonalnego odnalezionych reliktów piwnic kościoła Wniebowzięcia NMP w Gdańsku.
EN
Saint Mary’s church in Gdańsk, one of the largest brick Gothic temples in the World, has got no external chapels – except the House of Councils. Its architectural form, however, is not the result of implementation of one project, but realization of a few transforming concepts. The discovery of the relicts of the 16thcentury cellars, located in the corner of the transept and the northern aisle, gives an idea of the process of building the space around the temple, which was interrupted by the Reformation. The paper summarizes the architectural and archaeological researches, which have been conducted since 2016 in connection to the conservational works. Their part is also the adaptation of the former unused boiler cellar from 1929 on the multimedia room. There was the space, where one discovered the relicts of the older constructions from the end of the Middle Ages. The aim of this article is to present the results of conducted research and to discuss the historical and functional context of the found relicts of cellars.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono wyniki badań dotyczących oceny postępu korozji w elementach konstrukcji budynków wykonanych z elementów wielkopłytowych. Przedstawiono symptomy procesów korozyjnych, wyniki badań wykonanych na kondygnacjach piwnicznych oraz nawiązano do wyników badań innych autorów.
EN
The paper presents results of research on the assessment of the corrosion progress level in structural elements of buildings made of large-panel technology. The symptoms of corrosion processes, results of research on basement floors and the results of other authors research are presented.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu było sprawdzenie w budynku jednorodzinnym kierunku przepływu pary wodnej przez strop nad nieogrzewaną piwnicą podczas ogrzewania mieszkania oraz w czasie braku zysków ciepła z układu grzewczego. Badania przeprowadzono dla okresu letniego oraz zimowego w dwóch przypadkach, to znaczy, kiedy budynek w zimie był ogrzewany, i w sytuacji, kiedy nie był zamieszkiwany.
EN
The aim of the study was to verify the direction of water vapor flow in a single family building through the floor slab above an unheated basement during the heating season and during a period without heat gains from the heating system. Tests and measurements were carried out in summer and winter for two cases, namely when the building was heated in winter and when it was not inhabited.
Referat przedstawia wybrane wyniki i wnioski z badań archeologiczno-architektonicznych w obrębie płyty rynku w Dukli. Prezentuje wybrane aspekty projektu rewitalizacji zespołu rynkowego, mającego na celu zabezpieczenie, wyartykułowanie i udostępnienie zabytkowych piwnic dla ruchu turystycznego. Opisuje metody odkrywkowych badań poligonowych i prac gabinetowych wykonanych w czasie realizacji projektu. Opracowanie pokazuje przekrój prac badawczych i projektowych rozpoczynających się od badań georadarowych, przez penetracje funkcjonujących i nigdzie nieudokumentowanych zabytkowych piwnic kamiennych w obrębie zespołu rynkowego. Następnie opisuje badania odkrywkowe i inwentaryzacyjne zachowanych piwnic, w domniemaniu, przedprożowych w pierzei zachodniej, połączone z odwiertami kontrolnymi w obrębie placu. Działanie te służyły wykonaniu dokumentacji architektoniczno-budowlanej rewitalizacji zespołu rynkowego, oraz hipotetycznej rekonstrukcji modelowej drewnianego miasta rynkowego. W referacie starano się ująć problematykę badań georadarowych, wykonanych przez dwie niezależne ekipy badawcze. W ich wyniku uzyskano różne interpretacje wyników badań, które okazały się mylące i nie miały odzwierciedlenia w rzeczywistości. W referacie prezentujemy również nietypową formę badań odkrywkowych i penetracyjnych w obrębie częściowo zasypanych piwnic pierzei zachodniej, mających na celu udostępnienie zespołu 6 komór piwnicznych do przyszłego użytkowania. We wnioskach postarano się wysnuć wnioski z analizy układu odkrytych i zinwentaryzowanych piwnic, oraz wyników badań nad formą i funkcją renesansowego domu przyrynkowego prowadzonych w czasie przygotowywanej przez autora pracy doktorskiej. Wnioski te mają po konsultacjach pozwolić na wykonanie hipotetycznej rekonstrukcji modelowej dawnego miasta rynkowego, jako jednej z najciekawszych atrakcji turystycznych programu rewitalizacji zespołu staromiejskiego w Dukli.
EN
This paper presents selected results and conclusions from archaeological and architectural tests conducted near the square in Dukla. It presents selected aspects of the square revitalization design, whose aim is to protect, highlight and make access to historic cellars for tourists. It describes excavation research and office work while developing the design. The study shows a crosssection of research and design works commencing from GPR research through to penetration of existing and not registered historic stone cellars near the square area. Next, the study focuses on a description of excavation and inventory research of the cellars preserved, presumed, western terrace frontage, combined with check boreholes close to the square. The purpose of the actions was to develop a structural and construction documentation of the square revitalization as well as a hypothetical reconstruction model of the wooden town square. The paper also contained GPR research, carried by two independent expert teams. As a result of the research conducted, various interpretations of results were obtained, which turned out to be misleading and did not reflect reality. Also, the paper presents non-standard excavation and penetration research in the area of partly buried cellars of western frontage, whose aim was to make 6 cellar chambers available for future use. The conclusions were drawn from an analysis of the excavated and inspected cellars as well as research results from the form and function of a renaissance house in the square, developed while the author was preparing the PhD thesis. These conclusions, after consultations, are to allow to carry out a hypothetical reconstruction model of the wooden town square, as one of the most compelling attractions of the old town revitalization program in Dukla.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
O trwałości obiektów budowlanych decyduje kilka elementów konstrukcyjnych, a wśród nich ściany piwniczne. Złożone problemy projektowe, wykonawcze i eksploatacyjne mogą powodować tworzenie się ognisk wilgoci, a w konsekwencji powstawanie korozji. Procesy mikrobiologiczne wywołują grzyby domowe, pleśniowe, glony, porosty oraz bakterie. Wilgoć i czynniki biologiczne implikują problemy zdrowotne charakteryzowane syndromem SBS (Sick Building Syndrome). Występuje również korozja chemiczna i elektrochemiczna materiałów.
EN
About building object durability some structure elements decide, first of all walls. Reasons of these are the complicated design, executive and utilization problems, that give occasion to produce some moisture centres and as a consequence – corrosion. The microbiological processes are produced by house fungi and moulds, algae, lichens and bacteria. Moisture and biological agents imply the sanitary problems, characterized by SBS (Sick Building Syndrome). The chemical and electrochemical corrosion of materials is also implicated.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Sukcesywne podnoszenie wymagań oszczędności energii, a także zróżnicowanie warunków otoczenia budynku charakterystyczne dla lokalizacji, wymagają szczegółowego podejścia do obliczeń potrzeb cieplnych budynków nowoprojektowanych, jak i istniejących. Zastosowanie w obliczeniach bilansu zapotrzebowania na energię na potrzeby ogrzewania i wentylacji, stałej zryczałtowanej wartości współczynnika redukcji temperatury wydaje się być podejściem niewłaściwym, z uwagi na brak szczegółowych danych krajowych. W artykule, na przykładzie wyników uzyskanych dla trzech obiektów, przedstawiono zmienność współczynnika redukcji temperatury stropów nad nieogrzewanymi piwnicami, w zależności od izolacyjności termicznej przegród zamykających przestrzeni ogrzewaną i nieogrzewaną oraz warunków środowiska zewnętrznego. Wykazano, że zastosowanie do obliczeń potrzeb cieplnych budynku stałej wartości współczynnika redukcji temperatury wiąże się z przeszacowaniem start ciepła z powierzchni stropu nad nieogrzewanymi piwnicami, co prowadzi do istotnego niedostosowania modelu obliczeniowego budynku w odniesieniu do jego rzeczywistego stanu. Przy projektowaniu budynków przeszacowanie zużycia energii często wiąże się z koniecznością wprowadzania kosztownych rozwiązań pozwalających na dotrzymanie wartości granicznych wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną, stąd poprawność przyjętego modelu obliczeniowego nabiera istotnej wagi. W przypadku budynków istniejących poddawanych procesowi termomodernizacji, szczegółowo wyznaczony współczynnik redukcji temperatury, a za tym straty ciepła, pozwalają na wskazanie oszczędności energii związanej z ociepleniem ścian nieogrzewanych piwnic. Dokładny opis modelu budynku jest również istotny przy rozliczaniu wsparcia finansowego udzielonego na poprawę efektywności energetycznej budynku i raportowaniu z osiągniętego efektu ekologicznego, ponieważ pozwala na dokładniejsze szacowanie redukcji emisji CO2.
EN
Gradual increase of energy saving requirements, as well as the diversity of environmental conditions specific to the location of a building, require specific approach towards the calculation of thermal needs of newly designed and existing buildings. The use of the heating energy demand balance of and fixed rate of temperature adjustment factor in the calculations seems to be a wrong approach, because of the lack of detailed national data. In the article, on the example of the results obtained from three objects, the adjustment factor of the ceilings above the unconditioned basements, depending on the thermal insulation of envelope partitions as well as the conditions of the external environment have been presented. It has been shown that the use of the constant value of the adjustment factor for the calculation of the heat demand of the building is associated with the overestimation of heat losses from the surface of the ceiling above the basement floor, which leads to a significant inadequacy of calculation model of the building in relation to its actual condition. When designing buildings the overestimation of energy often requires introduction of expensive solutions to meet the limit values of the indicator of demand for non-renewable primary energy, hence the correctness of the adopted calculation model is gaining substantial importance. In case of existing buildings undergoing a general thermal retrofit, a temperature adjustment factor designed in a detailed manner, and so the heat losses, allows to identify energy savings associated with the insulation of walls of unconditioned basements. The exact description of the building model is also important when accounting financial support for improvement of the energy efficiency of the building as well as reporting the achieved environmental effect, because it allows for more accurate estimation of CO2 emission reduction.
Degradacja rzeszowskiego rynku rozpoczęła się podczas II wojny światowej oraz w wyniku braku inwestowania w infrastrukturę techniczną w obrębie Starego Miasta w pierwszym dwudziestoleciu powojennym, co wpłynęło na pogorszenie stanu technicznego kamienic. Proces rewaloryzacji Starego Miasta w Rzeszowie rozpoczęto od opracowania kompleksowego planu rewaloryzacji i projektów technicznych. Prace rozpoczęto od zabezpieczenia podziemi i piwnic przy kamienicach i pod płytą rynku, oraz konstrukcji wszystkich obiektów. Prowadzono kolejno kompleksowe remonty wszystkich kamienic, na ogół zgodnie z przygotowanym planem rewaloryzacji. W przestrzeni rynku przywrócono pomnik Tadeusza Kościuszki, a następnie nakrycie usytuowanej w pobliżu stu dni, co spowodowało dysonans na przedpolu pomnika. Na końcu prac umieszczono w miejscu brakującej zachodniej pierzei scenę oraz zrewitalizowano płytę rynku.
EN
The degradation of the Rzeszów market square began during World War II and also as a result of lack of investment in technical infrastructure within the Old Town in the post-war decades, which contributed to the deterioration of the technical condition of buildings. The process of restoration of the Old Town Square in Rzeszów was started from drawing up a comprehensive plan for restoration and technical projects. The work started with securing the basement and cellars of the houses and under the plate of the market square and constructions of all facilities. Comprehensive renewals of all houses, generally in accordance with the restoration plan, were carried out sequentially. In the market square space, the Tadeusz Kościuszko monument was restored, and then the covering of the well located nearby, which resulted in a dissonance in the foreground of the monument. At the end of the works, a stage was constructed and the market square plate was renewed to replace the missing western frontage.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Cellars of the main building of the University of Agriculture in Krakow are used as storage areas, laboratories and as classrooms. This article presents the results of many years of temperature measurements in one cellar room; internal and external air temperature as well as temperatures of the walls, the floor and adjacent ground were recorded. In the winter season, the examined room was intermittently heated. Using measured boundary conditions, transient, three-dimensional heat flow in the basement foundation interface was calculated. WUFI®Plus software was used for calculation. By means of statistical analysis, the calculated temperature distribution in assemblies and the ground was then compared with the measurement results. The analysis allowed for the determination of the accuracy of theoretical calculations of thermal conditions in the environment of the periodically heated cellar room.
PL
Piwnice w budynku głównym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie są używane jako magazyny, laboratoria oraz sale lekcyjne. Artykuł prezentuje wyniki wieloletnich pomiarów w pomieszczeniu piwnicznym; temperatury powietrza wewnętrznego i zewnętrznego, ścian, podłogi oraz w gruncie. W zimie piwnica była ogrzewana z przerwami. Obliczenia trójwymiarowego, niestacjonarnego przepływu ciepła wykonano, wykorzystując pomierzone warunki brzegowe. Do obliczeń zastosowano program WUFI®Plus. Wyniki pomiarów i obliczeń temperatury w przegrodach i gruncie porównano statystycznie. Wyniki pozwoliły określić dokładność obliczeń warunków termicznych wokół piwnicy okresowo ogrzewanej.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The study was carried out in central and north-eastern Poland in order to assess bat occurrence in small winter roosts located in house-cellars, in relation to the share of the surrounding landscape taken by forest cover and the distance separating the different sites from forests of at least 1 km2. Data from single checks in 2243 cellars in 1990.2007 revealed a positive relationship (R[^2] = 0.33, P <0.001) between the percentage of cellars occupied by bats and the forest cover (range: 2.58%) in sections of surrounding landscape covering between 30 and 220 km2. Forest cover in the landscape within 1 km of the cellar appeared to have a slight influence on the number of species and species diversity (Simpson's index; respectively R[^2] = 0.14, P = 0.006 and R[^2] = 0.13, P = 0.011). Both number of species and species diversity were progressively lower with increasing distance from the nearest forest covering an area of 1 km2 or more (for both R[^2] = 0.15, P = 0.005). Myotis nattereri (Kuhl, 1817) and Barbastella barbastellus (Schreber, 1774) were significantly more likely to colonise the cellars surrounded by landscape with a higher level of forest cover (P = 0.001 and 0.031), while M. nattereri was also more likely to be found in those at shorter distances from forests (P = 0.005). No such relationships were reported for either Plecotus auritus (Linnaeus, 1758) or Myotis daubentonii (Kuhl, 1817).
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono możliwości docieplenia piwnic budynków, które nie zawsze powinno polegać na izolacji stropów. Docieplenie ścian zewnętrznych piwnic przynosi wymierne korzyści i pozwala na poprawienie jakości energetycznej budynku.
EN
The study focuses on the possibility of warming-up the cellars. The insulation shouldn't be done only on the ceilings but on the outside walls. The energy quality of the buildings is measurably improved by insulation of the outside cellar walls.