Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zrównoważone materiały do baterii litowo- oraz sodowo-jonowych

Wilamowska-Zawłocka Monika

Wiadomości Chemiczne

|

2025

|

[Z] 79, 7-8

435--455

EN

In recent years there has been a growing demand for reliable and affordable energy storage devices to minimize dependence on fossil fuels by integration of intermittentoperating renewable energy sources into the grid. Large-scale deployment places high requirements to the cost, sustainability and recyclability of the materials used in batteries. Sustainable battery materials will play a key role in the energy transition and the development of environmentally friendly technologies. As the demand for energy storage increases - particularly in the electromobility and renewable energy sectors - so does the need to find alternatives to traditional raw materials such as lithium, cobalt and nickel, whose extraction is often associated with negative environmental and social impacts. Sustainable approaches range from the use of more accessible and less toxic materials to the implementation of recycling technologies and the development of closed life-cycle cells. The drive to minimise the carbon footprint and improve supply chain ethics is making research into sustainable materials one of the pillars of modern energy.

2

Effect of the addition of chemically degraded poly(ethylene terephthalate) on the rheological properties of bitumen

Mazurek Grzegorz, Kaniewski Mateusz, Podsiadło Marcin

Structure and Environment

|

2025

|

Vol. 17, no. 1

1--8

EN

The study explores the feasibility of incorporating poly(ethylene terephthalate) (PET) plastomer into processed asphalt through chemical degradation. The depolymerization process involved subjecting the PET plastomer to aminolysis reaction with ethylenediamine. Consequently, the resultant monomer exhibited reduced rigidity and increased machinability. Enhancing its degree of fragmentation facilitated improved homogenization with bitumen. The resulting blend of bitumen and degraded plastomer underwent evaluation for creep resistance in accordance with the Multiple Stress Creep Recovery (MSCR) methodology at a temperature of 64°C. Moreover, fundamental standard tests were conducted, including penetration, softening point, and Fraass breaking point. The incorporation of additional amino groups in the form of degraded PET into the bitumen reduced its susceptibility (Jnr3200 < 0.5 kPa-1) to the creep process and lowered the brittle temperature (approximately -3°C) in comparison to 50/70 neat bitumen. Furthermore, the proposed depolymerization technology for PET and its application to bitumen represents a viable approach for the utilization of PET plastomer.

PL

W pracy przedstawiono możliwość aplikacji plastomeru poli(tereftalan etylenu) PET do asfaltu przetworzonego poprzez zastosowanie chemicznej degradacji. Proces depolimeryzacji polegał na poddaniu plastomeru PET reakcji aminolizy z wykorzystaniem etylenodiaminy. W efekcie uzyskany monomer uzyskał mniejszą sztywność oraz był łatwy w obróbce mechanicznej. Zwiększenie jego stopnia rozdrobnienia umożliwiło lepszą homogenizację z asfaltem. Uzyskaną mieszaninę asfaltu i zdegradowanego plastomeru poddano ocenie odporności na proces pełzania zgodnie z metodyką MSCR w temperaturze 64°C. Ponadto wykonano podstawowe badania normowe takie jak: penetracja, temperatura mięknienia oraz temperatura Fraassa. Wprowadzenie dodatkowych grup aminowych w postaci zdegradowanego PET do asfaltu zmniejszyło jego podatność (Jnr3200 < 0,5 kPa-1) na proces pełzania oraz temperaturę łamliwości (około -3°C) w porównaniu do asfaltu 50/70. Ponadto zaproponowana technologia depolimeryzacji PET i jego implementacja do asfaltu jest sposobem, który można wykorzystać do utylizacji plastomeru PET.

3

Prognozy energetycznego zagospodarowania odpadów tekstylnych

Kozioł Michał

Rynek Energii

|

2025

|

Nr 1

28--38

PL

Odpady tekstylne od 2025 r. będą musiały być gromadzone selektywnie na obszarze wszystkich państw Unii Europejskiej. W pracy przedstawiono prawdopodobny wpływ nowych regulacji na energetyczne wykorzystanie odpadów tekstylnych w Polsce. W artykule przedstawiono złożoność frakcji odpadów tekstylnych, wskazując na różnorodność materiałów ją tworzących. Analizie poddano również wielkość strumienia tych odpadów, powstającego w Polsce obecnie i w kolejnych latach. Wyniki analizy wskazują na wyższe ilości odpadów tekstylnych aniżeli wynikające z zapisów Krajowego Planu Gospodarki Odpadami. W artykule zwięźle przedstawiono możliwości recyklingu omawianych odpadów. Oszacowano także teoretyczny potencjał energetyczny generowanych rocznie w Polsce odpadów tekstylnych. Jak wykazano, ze względu na ograniczone możliwości recyklingu odpadów tekstylnych oraz ze względu na niewielki wpływ nowych regulacji prawnych na system gospodarki odpadami, metody termiczne wciąż będą odpowiadały za zagospodarowanie istotnej części tych odpadów.

EN

From 2025, textile waste will have to be collected selectively in all European Union countries. The paper presents the probable impact of new regulations on the energy use of textile waste in Poland. The paper presents the complexity of the textile waste fraction, indicating the diversity of materials that make it up. The amount of this waste generated in Poland, currently and in the coming years, was also analyzed. The results of the analysis indicate higher amounts of textile waste than those resulting Hom the provisions of the National Waste Management Plan. The paper also presents the possibilities of recycling the discussed waste. The theoretical energy potential of textile waste generated annually in Poland was also estimated. As it was shown, due to the limited possibilities of recycling textile waste and due to the small impact of new legal regulations on the waste management system, thermal methods will still be responsible for the management of a signiﬁcant part of this waste.

4

Optimisation of cement-sand mortar compositions modified with fine-grained rubber powder in relation to their mechanical performance

Kukiełka Jerzy, Bańkowski Wojciech, Gajewski Marcin, Graczyk Mirosław

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2025

|

Vol. 24, no. 3

353--364

EN

The article presents the results of a research study aimed at determining the optimum amount of 0/1 mm rubber powder additive for cement-sand mortars (CSM) used in asphalt-cement concretes (ACC), to meet the requirements for mineral-cement-emulsion mixtures (MCEM) due to the lack of regulations concerning these concretes. The study includes test results for indirect tensile strength (ITS) and stiffness modulus (IT-CY method) at 5°C, performed after 7 and 28 days of curing. The regression curves for ITS and IT-CY values in relation to rubber powder content after 7 days were well described by exponential functions, whereas the results after 28 days were best fitted by linear functions. It has been observed that compliance with ITS limit requirements excludes CSR mortars that meet IT-CY requirements, and vice versa. In order to clearly define the requirements for mortar mixtures, minimum and maximum ITS and IT-CY values were proposed so that the samples would meet both requirements simultaneously. Supplementary tests were also carried out to assess water resistance.

PL

Artykuł przedstawia rezultaty pracy badawczej, której celem było ustalenie ilości dodatku miału gumowego 0/1 mm do zapraw cementowo- piaskowych (CPG) stosowanych w betonach asfaltowo-cementowych (BAC) tak, aby spełnić wymagania do mieszanek mineralno-cementowo-emulsyjnych (MMCE), ze względu na brak przepisów dotyczących tych betonów. W pracy zamieszono wyniki badań wytrzymałości na pośrednie rozciąganie (ITS) i modułów sztywności (metodą IT-CY) w temperaturze 5°C wykonane po 7 i 28 dniach. Krzywe regresji badań ITS i IT-CY w zależności o ilości miału gumowego po 7 dniach dobrze opisują funkcje wykładnicze, natomiast w badaniach po 28 dniach funkcje liniowe. Zaobserwowano, że spełnienie granicznych wymagań ITS wyklucza mieszanki spełniające wymagania IT-CY i odwrotnie. W celu jednoznacznego określenia wymagań do mieszanek zapraw zaproponowano wartości minimalne i maksymalne ITS i IT-CY, aby próbki spełniały oba wymagania jednocześnie. Uzupełnieniem były badania odporności na działanie wody.

5

Fatigue durability of recycled mixtures with added cement dusty by-products (UCPP) in base layers

Skotnicki Łukasz, Kuźniewski Jarosław

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2025

|

Vol. 24, no. 2

145--166

EN

This paper describes the analyses of an innovative road binder based on cement dusty by-products (UCPP) used in mineral-cement-emulsion (MCE) mixtures and mineral-cement mixtures with foamed asphalt (MCAS). Innovative UCPP binders have been used as a replacement for traditional cement. Novel hydraulic binders reduce the rigidity of MCE and MCAS mixtures, which limits thermal and fatigue cracking of the base layers. In laboratory testing, seven different binders were tested – based on UCPP, lime, and traditional cement. The effect of these binders on mechanical properties of recycled MCE and MCAS mixes was analysed. Significant changes in the stiffness modulus and fatigue durability of the conglomerates have been demonstrated. The testing found that these innovative binders can be applied in the mixtures used for base layers. Optimum binders for application in both MCE and MCAS have been identified. The identified correlations will allow to speed-up the design process and selection of road pavement constructions used in the cold deep recycling process.

PL

W artykule przedstawiono analizy zastosowania innowacyjnego spoiwa drogowego opartego na ubocznych cementowych produktach pylastych (UCPP) w mieszankach mineralno-cementowo-emulsyjnych (MCE) i mieszankach mineralno-cementowych z asfaltem spienionym (MCAS). Podczas przeprowadzania badań mieszanek stosowanych w nawierzchniach asfaltowych w zamian klasycznego cementu zostały użyte spoiwa UCPP. Nowe spoiwa hydrauliczne wpływają na redukcję sztywności mieszanek MCE i MCAS, co ogranicza spękania termiczne oraz zmęczeniowe w warstwach podbudowy. W badaniach laboratoryjnych zastosowano siedem różnych spoiw opartych na UCPP, wapnie oraz klasycznym cemencie. Analizowano wpływ tych spoiw na właściwości mechaniczne recyklowanych mieszanek MCE i MCAS. Wykazano znaczące zmiany dotyczące modułu sztywności i trwałości zmęczeniowej wytworzonych konglomeratów. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że nowatorskie spoiwa mogą być stosowane w mieszankach przeznaczonych do warstw podbudowy. Wytypowano spoiwa optymalne do zastosowania zarówno w MCE jak i MCAS. Wykazane korelacje pozwolą na przyspieszenie procesu projektowania i doboru konstrukcji nawierzchni drogowych opartych na procesie recyklingu głębokiego na zimno.

6

Recykling wody w przemyśle spożywczym ze szczególnym uwzględnieniem napojów – dlaczego jest to konieczne?

Lenartowicz-Klik Marta

Przemysł Spożywczy

|

2025

|

T. 79, nr 6

52--58

PL

Woda należy do kluczowych czynników energetycznych biorących udział w procesie przetwórczym przemysłu spożywczego. Dotyczą jej zagadnienia określone w zasadach gospodarki cyrkularnej. Zgodnie z wymaganiami przemysłu spożywczego, zużyta woda procesowa, która ma być ponownie wykorzystana, musi być zdatna do picia. Inne zastosowania, takie jak woda uzupełniająca w kotle lub ciepła woda do czyszczenia, podlegają jeszcze bardziej rygorystycznym przepisom. Eksperci nieustannie zadają sobie pytanie nie czy?, ale kiedy? zabraknie nam wody pitnej [12, 32, 33, 34]. Rządowe instytucje skupiają się na fabrykach, jako największych udziałowcach zużycia wody i zachęcają ich przedstawicieli do podejmowania działań proekologicznych związanych z efektywnym wykorzystaniem tych zasobów [2, 6, 38]. W artykule omówiono kwestie związane z ponownym wykorzystaniem i recyklingiem wody w przemyśle spożywczym ze szczególnym uwzględnieniem napojów oraz przedstawiono przegląd możliwych technologii jej uzdatniania.

EN

Water is among the key energy factors involved in the processing of the food industry. It is affected by the issues specified in the principles of circular economy. According to the requirements of the food industry, used process water to be reused must be potable. Other uses, such as boiler make-up water or hot water for cleaning, are subject to even more stringent regulations. Experts are constantly asking themselves not “if?” but “when?” will we run out of potable water [12, 32-24]. Government agencies are focusing on factories as the largest contributors to water consumption and encouraging their representatives to take environmentally friendly measures related to the efficient use of this resource [2, 6, 38]. This article discusses issues related to water reuse and recycling in the food industry with a particular focus on beverages, and provides an overview of possible water treatment technologies.

7

Opakowania z recyklingu w przemyśle spożywczym

Lenartowicz-Klik Marta, Gajlewicz Izabela

Przemysł Spożywczy

|

2025

|

T. 79, nr 3

60--65

PL

Opakowania żywności nadające się do recyklingu to świetny sposób na ograniczenie problemu nadmiernej produkcji odpadów, a ich czytelne oznakowanie ułatwia konsumentom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych i właściwą segregację odpadów. Coraz większa wiedza na temat problemu i zmieniająca się sytuacja na rynku opakowań pozwalają przypuszczać, że w nadchodzących latach w naszych koszykach zakupowych będziemy coraz częściej znajdować produkty na żywność w opakowaniach z recyklingu. Czy w związku z tym wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu jest możliwe do wytwarzania opakowań stosowanych w przemyśle spożywczym? Czy jest możliwe produkowanie z takich materiałów opakowań mających bezpośredni kontakt z żywnością? Na te i inne pytania postaramy się w tym artykule odpowiedzieć.

EN

Recyclable food packaging is a great way to reduce the problem of excessive waste production, and their clear labeling makes it easier for consumers to make informed purchase decisions and properly segregate waste. Increasing knowledge of the problem and the changing situation on the packaging market suggest that in the coming years we will increasingly find food products in recycled packaging in our shopping baskets. Is it therefore possible to use recycled materials to produce packaging used in the food industry? Is it possible to produce packaging that has direct contact with food from such materials? We will try to answer these and other questions in this article.

8

Gospodarka cyrkularna w aspekcie włókiennictwa w Unii Europejskiej

Stępień Michał, Frydrych Iwona

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2025

|

nr 3

30--34

PL

Idea zrównoważonego rozwoju była bazą do opracowania idei gospodarki cyrkularnej, którą można nazwać gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ). GOZ, odnosi się do gospodarki, w której nic się nie marnuje, a odpady, jeśli powstają, są surowcem, który można ponownie wykorzystać. Odpady pochodzące z całego obszaru włókiennictwa są zróżnicowane. Główne odpady stanowią surowce włóknotwórcze, pozostałą gamę stanowią wszelkiego rodzaju dodatki takie, jak guziki, napy, sprzączki, koraliki, nici, które należy segregować. Gdy wyroby włókiennicze przestały spełniać funkcje, do których zostały stworzone, powinny zostać wykorzystane do innych celów np. wyroby pościelowe mogą zostać wykorzystane jako czyściwo w przemyśle motoryzacyjnym itp.. Reszta wyrobów musi być przetworzona inaczej. Naukowcy starają się przetworzyć zużytą odzież na surowiec, który może być ponownie użyty. Surowce naturalne nie są zdatne do przetworzenia/odzyskania surowca w takim stanie, jaki został użyty do produkcji wyrobu ze względu na znaczne zmniejszenie długości włókien podczas recyclingu. Wyroby włókiennicze wyprodukowane z polimerów są zdatne w 100% do recyklingu, jeżeli znana jest taka technologia. W artkule przedstawione są możliwości odzysku i recyclingu włókien naturalnych i syntetycznych.

EN

The idea of sustainability was the basis for developing the idea of a circular economy, which can be called a closed loop economy (CLE). CLE, refers to an economy, in which nothing is wasted, and waste, if created, is a raw material that can be reused. Waste from the entire textile area is diverse. The main waste are fibrous raw materials, the rest of the range is made up of all kinds of additives such as buttons, fasteners, buckles, beads, threads, which should be segregated. When textile products have ceased to perform the function, for which they were created, they should be used for other purposes, e.g. bedding products can be used as a cleaning material in the automotive industry, etc. The rest of the products must be processed differently. Scientists are trying to convert used clothing into the raw material that can be reused. Natural raw materials are not recyclable/recoverable raw material as used in the production of the product due to the significant reduction in the fiber length during recycling. Textile products made from polymers are 100% recyclable, if the technology is known. The article outlines the possibilities for recovering and recycling natural and synthetic fibers.

9

Więcej dymu niż recyklingu

Michel Daria Janina

Przegląd Komunalny

|

2025

|

nr 3

22--24

PL

Nowy obowiązek segregacji odpadów tekstylnych już działa - ubrania, pościel i inne materiały nie mogą trafiać do kosza na śmieci zmieszane. Cel? Więcej recyklingu i ponownego wykorzystania. Ale co dzieje się z tekstyliami po ich wrzuceniu do specjalnych kontenerów lub oddaniu do PSZOK-ów? Krytycy obawiają się, że część zebranych ubrań i tak kończy w spalarniach.

10

Paliwa kopalne zasypią zielone idee

Górnicki Edwin

Przegląd Komunalny

|

2025

|

nr 2

32--34

PL

Czy dramatyczny spadek akcji NIVIDI - światowego lidera w produkcji skomplikowanych układów scalonych, podstawowego budulca systemów sztucznej inteligencji AI - może mieć związek z gospodarką odpadami komunalnymi? Może, szczególnie że AI nie owija w bawełnę i bez zbędnej dyplomacji oskarża: „Wyspy z butelek w oceanach to efekt działalności przemysłowej, braku świadomości ekologicznej i złej gospodarki odpadami”.

11

Wybrane kierunki współczesnych innowacyjnych rozwiązań w drogach kolejowych

Bednarek Włodzimierz

Przegląd Budowlany

|

2025

|

R. 96, nr 2

73--77

PL

W artykule opisano kierunki współczesnych innowacyjnych rozwiązań w drogach kolejowych. Dotyczą one możliwości zwiększania jej trwałości, spowolnienia postępującej degradacji, ochrony środowiska oraz metody ponownego wykorzystania materiałów staroużytecznych i stosowania sprawdzonych innowacji technologicznych. W pracy przedstawiono ciekawe poznawczo kierunki i tendencje analiz w zakresie ograniczania hałasu, elementów z materiałów odpadowych (stosowanych w podkładach z tworzyw sztucznych i elementach elastycznych (USP, UBM)) czy staroużytecznych (przemyślany recykling podsypki), czasowej retencji (np. zielone torowiska tramwajowe), jak i nowatorskie analizy zastosowania nowych technologii (panele słoneczne czy lekka podsypka).

EN

In this paper the trends of present innovative solutions in railroads are described. They refer to the possibilities of increasing its durability, slowing down the progressive degradation, environmental protection and methods of reusing old-use materials and using proven technological innovations. The paper presents interesting cognitive directions and trends of analyses in the field of reducing noise, elements from waste materials (used in composite sleepers and flexible elements (USP, UBM)) or old-use materials (thoughtful recycling of ballast), temporary retention (e.g. green tram tracks), as well as innovative analyses of the use of new technologies (solar panels or lightweight ballast).

12

Paszporty Materiałowe i Cyfrowe Paszporty Produktów jako wspomaganie zamkniętego obiegu budownictwa

Glema Adam, Pawłowicz Joanna A.

Przegląd Budowlany

|

2025

|

R. 96, nr 2

18--21

PL

Unia Europejska promując gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ), dąży do dekarbonizacji do 2050 roku. W związku z tym sektor budowlany, który odpowiada za znaczną emisję CO2 i zużycie surowców, wymaga nowych, innowacyjnych rozwiązań. Kluczową rolę odgrywają cyfrowe paszporty produktów (DPP) i paszporty materiałowe, które śledzą pochodzenie i cykl życia materiałów, wspierając ponowne wykorzystanie i recykling. Technologie cyfrowe, takie jak BIM, IoT i AI ułatwiają wdrażanie GOZ. DPP zapewnia autentyczne dane o produktach, wspierając transparentność i zgodność z regulacjami UE i dostęp przez koncepcję budynków jako banki materiałów Buildings as Material Banks (BAMB). Producenci, użytkownicy, firmy recyklingowe i inne podmioty będą miały zapewniony dostęp do paszportów. Wdrożenie DPP wymaga interoperacyjności i długoterminowej dostępności. Przyczyni się to do zrównoważonego budownictwa i ograniczenia zużycia zasobów.

EN

The European Union promotes a circular economy (CE) solution, pursuing decarbonization by 2050. In this regard, the construction sector, which is responsible for CO2 emissions and causes new, innovative solutions are required. Key security digital product passports (DPP) and material passports (MP),which are derived from the life cycle of materials, through use and recycling. Digital technologies such as BIM, IoT and AI, facilitate the implementation of CE. DPP provides data on manufacturers, transparency and compliance with EU regulations and access through the first buildings as material banks Buildings as (BAMB) material banks. Manufacturers, users, recyclers and other risks that may have access to passports. The implementation of DPP requires interoperability and long-term. It will contribute to the consumption of construction and the reduction of resource consumption.

13

Physical properties and microstructure of bitumen with high content of ground tire rubber

Zienkiewicz Julia, Szydłowski Cezary, Wang Shifeng, Formela Krzysztof

Polimery

|

2025

|

Vol. 70, nr 1

11--18

EN

In this work, ground tire rubber (GTR) was thermo-mechanically devulcanized in the planetary extruder and subsequently was used for preparation of bitumen modified with ground tire rubber (20–40 wt%). The physical and processing properties of prepared materials were characterized based on penetration, softening point and melt flow rate measurements. Fourier transform infrared spectroscopy, scanning electron microscopy, thermogravimetric analysis and volatile organic compounds’ emission level were used for assessment of interfacial interaction between GTR and bitumen.

PL

W prezentowanej pracy rozdrobnione opony samochodowe poddano dewulkanizacji termo-mechanicznej w wytłaczarce planetarnej, a następnie użyto do wytworzenia asfaltu modyfikowanego gumą (20–40% mas.). Właściwości fizyczne i przetwórcze otrzymanych materiałów scharakteryzowano na podstawie pomiarów penetracji, temperatury mięknienia oraz masowego wskaźnika szybkości płynięcia. Do oceny oddziaływań pomiędzy gumą a asfaltem zastosowano spektroskopię w podczerwieni z transformacją Fouriera, skaningową mikroskopię elektronową, analizę termograwimetryczną oraz pomiary zawartości lotnych związków organicznych.

14

PET composites and their applications in the face of green chemistry challenges – an overview

Ostrowski Krzysztof Adam, Spyrowski Mariusz, Romańska Paulina, Majka Tomasz M., Piech Radosław, Zawadzka Zuzanna, Furtak Kazimierz, Bednarowski Dariusz

Polimery

|

2025

|

Vol. 70, nr 4

227--239

EN

The review discusses the recycling of PET packaging, highlighting its significance in the circular economy. It presents methods for processing the recovered material and its potential applications in various sectors of the economy. The importance of the 6R principle in integrating the economy and promoting sustainable development is also emphasized.

PL

W artykule omówiono recykling opakowań PET, podkreślając jego znaczenie w gospodarce obiegu zamkniętego. Przedstawiono metody przetwórstwa odzyskanego materiału i jego potencjalne zastosowania w różnych sektorach gospodarki. Wykazano znaczenie zasady 6R w integracji gospodarki i promowaniu zrównoważonego rozwoju.

15

Safety of consumer health and life vs. sustainable development in food plastic packaging sector

Szumicka Aneta

Packaging Review

|

2025

|

No. 1

22--27

EN

Quality and safety are the key issues on which the attention of the food producers must be focused. At the same time, however, the second problem becomes also significant, i.e. running of the activities in conformity with the principles of sustainable development. When introducing the successive legislative regulations, the European Union expects adaptation of food packaging production to the principles consistent with the conception of sustainable development. It is however, a great challenge for the food packaging producers.

PL

Jakość i bezpieczeństwo to kluczowe zagadnienia, na których skupiać się musi producent opakowań do żywności. Jednocześnie jednak na znaczeniu zyskuje druga kwestia, czyli prowadzenie działalności zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Unia Europejska wprowadzając kolejne regulacje prawne oczekuje dostosowania produkcji opakowań do żywności do zasad zgodnych z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Dla producentów opakowań do żywności to jednak wielkie wyzwanie.

16

Analysis of Environmental Impacts of Cosmetic Packaging Using Life Cycle Assessment (LCA)

Maksymiak Magdalena Martinka, Adamus Grażyna, Kowalczuk Marek, Maranghi Simone, Tosti Lorenzo

Packaging Review

|

2025

|

No. 1

6--12

EN

This article examines the environmental aspects of cosmetic packaging, with a focus on the application of Life Cycle Assessment (LCA) as a tool for understanding its impacts on the environment and guiding eco-design strategies. LCA methodologies provide a comprehensive framework to evaluate packaging materials, from production to disposal, enabling the comparison of traditional and innovative solutions, such as the implementation of (bio)degradable polymers and/or recycled materials in cosmetic industry packaging. Recent advancements in packaging design and recycling technologies have contributed to improvements in resource efficiency and waste reduction. However, there are still challenges in applying LCA methods consistently, particularly when assessing bio-based materials. By incorporating eco-design principles, promoting recycling, and utilizing LCA insights, the cosmetics industry can work towards reducing its environmental impact and promoting more sustainable practices. This paper emphasizes the necessity for ongoing innovation and interdisciplinary collaboration in the development of sustainable packaging solutions that optimize the functional properties of materials while aligning with consumer demands and minimizing negative environmental impact.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono zagadnienia związane z oceną cyklu życia (z ang. Life Cycle Assessment - LCA) w zakresie opakowań kosmetycznych oraz ich wpływu na środowisko, jak również wspierania strategii eko-projektowania. Metodologia LCA stanowi kompleksowe narzędzie oceny materiałów opakowaniowych na każdym etapie ich cyklu życia - od produkcji po utylizację, co umożliwia porównanie tradycyjnych i innowacyjnych rozwiązań, takich jak zastosowanie polimerów (bio)degradowalnych oraz materiałów pochodzących z recyklingu w opakowaniach kosmetycznych. Ostatnie postępy w projektowaniu opakowań oraz rozwój technologii recyklingu przyczyniły się do poprawy efektywności wykorzystania zasobów i redukcji ilości odpadów, zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Niemniej jednak nadal występują trudności w stosowaniu metod LCA w sposób spójny, szczególnie przy ocenie materiałów pochodzenia biologicznego. Poprzez wdrażanie zasad eko-projektowania, promowanie recyklingu i wykorzystywanie wyników analizy LCA, przemysł kosmetyczny może dążyć do zmniejszenia swojego wpływu na środowisko oraz wspierać bardziej zrównoważone praktyki w produkcji i wykorzystaniu opakowań. Niniejsza praca wskazuje na konieczność wprowadzania innowacji oraz współpracy interdyscyplinarnej w celu opracowania zrównoważonych rozwiązań opakowaniowych, które łączą funkcjonalność, oczekiwania konsumentów oraz cele środowiskowe.

17

Recykling wiórów Ti-6Al-4V na potrzeby produkcji w obiegu zamkniętym

Jemielniak Krzysztof

Mechanik

|

2025

|

R. 98, nr 4

10

PL

Podczas obróbki skrawaniem elementów lotniczych ze stopów tytanu do 95% materiału jest usuwane w postaci wiórów. W związku z tym wióry tytanowe są potencjalnym źródłem materiału, jeśli uda się uniknąć zanieczyszczeń. Przeprowadzono badania mające na celu zmaksymalizowanie możliwości recyklingu wiórów przez dostosowanie procesu frezowania i kolejnych etapów przetwarzania.

18

Stone Age 2.0 – revitalising the oldest ideas of masonry construction in the era of sustainable construction

Balcer-Zgraja Małgorzata

Materiały Budowlane

|

2025

|

nr 5

67--77

EN

The aim of the study is to organise knowledge about the properties of stone and its role in the built environment. Research has been conducted in the areas of: material properties, innovative solutions, and prospects for use in architecture. The popularity of raw aesthetics, the need to exhibit materiality, the physical experience of space in the era of the digital revolution is encouraging the revitalisation of stone in architecture, making this material an important element of sustainable construction.

PL

Celem artykułu jest uporządkowanie wiedzy o właściwościach kamienia i jego roli w środowisku zbudowanym. Przeprowadzono badania właściwości materiału, innowacyjnych rozwiązań oraz perspektyw zastosowania w architekturze. Popularność surowej estetyki, potrzeba eksponowania materialności, fizycznego doświadczania przestrzeni w erze rewolucji cyfrowej sprzyja rewitalizacji kamienia w architekturze, czyniąc z tego materiału istotny element budownictwa zrównoważonego.

19

Site-won asphalt utilization in road construction in Poland

Krawczyńska-Piechna Anna, Budek-Wiśniewska Katarzyna, Zaręba Marcin

Materiały Budowlane

|

2025

|

nr 5

88--95

EN

Site-won asphalt is a valuable product, and its reuse reduces a demand for non-renewable resources such as asphalt and aggregates, and also provides economic and ecological benefits. The article presents briefly the state of knowledge regarding the use of asphalt reclaim in road construction, as well as legal issues and guidelines regarding the use of reclaimed asphalt pavement (RAP) in the country and abroad. The results of literature findings are compared to the results of a research survey, developed at the turn of 2024 and 2025 and aimed at obtaining current quantitative and qualitative data on the use of demolition materials in road construction in Poland.

PL

Destrukt asfaltowy jest wartościowym materiałem, a jego ponowne wykorzystanie umożliwia zmniejszenie zapotrzebowania na użycie surowców nieodnawialnych, jakimi są asfalt i kruszywa, a także daje ekonomiczne i ekologiczne korzyści. W artykule dokonano krótkiego przeglądu obecnego stanu wiedzy na temat poziomu wykorzystania tego materiału w budowie dróg, a także opisano regulacje prawne oraz wytyczne, pozwalające na stosowanie destruktu w kraju i za granicą. Wyniki studiów literaturowych odniesiono do wyników ankiety badawczej, przeprowadzonej na przełomie 2024 i 2025 r. i mającej na celu pozyskanie aktualnych danych ilościowych i jakościowych dotyczących wykorzystywania materiałów rozbiórkowych w budowie dróg w Polsce.

20

Shaping of bridge spans from decommissioned wind turbine blades

Rajchel Mateusz, Kulpa Maciej

Materiały Budowlane

|

2025

|

nr 7

139--146

EN

In the wind energy sector, about 2.5 million tons of composite materials are used, mainly placed in wind turbine blades. The first generation of turbines is just ending its life after about 20 years of operation and is successively replaced with modern turbines. By 2025, about 14 thousand blades will be withdrawn from use, which corresponds to 40 - 60 thousand tons of composite materials. Therefore, numerous research and development works are currently being carried out to develop various methods of recycling decommissioned blades, including those enabling their reuse. The paper presents various concepts of bridge spans, shaped with the use of composite wind turbine blades. In particular, the spans of a footbridge and a road bridge, developed in the Department of Roads and Bridges of the University of Technology.

PL

W sektorze energetyki wiatrowej jest w użytkowaniu ok. 2,5 mln ton materiałów kompozytowych, zastosowanych głównie w łopatach turbin wiatrowych. Pierwsza generacja turbin kończy swoją żywotność po ok. 20 latach eksploatacji i jest sukcesywnie wymieniana na turbiny nowoczesne. Do końca 2025 r. zostanie wycofanych z użytkowania ok. 14 tys. łopat, co odpowiada 40 - 60 tys. ton materiałów kompozytowych. W związku z tym obecnie prowadzone są prace badawczo-rozwoje, mające na celu opracowanie różnych metod recyklingu zużytych łopat, w tym umożliwiających ponowne ich wykorzystanie (reuse). W artykule przedstawiono różne koncepcje przęseł obiektów mostowych, ukształtowanych z wykorzystaniem kompozytowych łopat turbin wiatrowych. Opisano przęsła kładki dla pieszych oraz mostu drogowego opracowane w Katedrze Dróg i Mostów Politechniki Rzeszowskiej.