Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ceny energii elektrycznej: Polska vs UE

Stala-Szlugaj Katarzyna, Grudziński Zbigniew, Ozga-Blaschke Urszula

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

nr 112

41--51

PL

Po znaczącym wzroście produkcji i zużycia energii w kraju w roku 2021, rok 2022 przyniósł niewielkie zmiany (r/r) – nastąpił 0,5% spadek produkcji oraz ok. 2% spadek zużycia. Spadek generacji w elektrowniach gazowych i węglowych został zrekompensowany dużym wzrostem w elektrowniach wiatrowych i słonecznych. Polska pierwszy raz od 2016 r. wróciła na pozycję eksportera energii elektrycznej (eksport przewyższył import o prawie 1700 GWh). W Polsce sprzedaż i zakup energii elektrycznej na polskim rynku energii odbywa się przede wszystkim na giełdzie energii prowadzonej przez TGE SA. Najważniejszymi rynkami są Rynek Dnia Następnego (RDN) oraz Rynek Towarowy Terminowy (RTT). W 2022 r. wolumen obrotów wyniósł 141 TWh, malejąc o 37% w stosunku do roku wcześniejszego, a obroty na rynku spot obniżyły się (r/r) o 9% a na rynku RDN zmalały względem roku wcześniejszego o 16%. Po ośmiu miesiącach 2023 r. wielkość obrotów na RDN wzrosła w stosunku rocznym o 76%, a na rynku RTT spadła o 35%. Na cenę energii elektrycznej wpływa wiele czynników, wśród których istotną rolę odgrywa m.in. cena zużytego paliwa do jej wytworzenia, a także cena uprawnień do emisji CO2. Ceny uprawnień do emisji zmieniają się w granicach 80–90 EUR. W rozdziale przedstawiono porównanie średnich cen energii elektrycznej dla wybranych grup odbiorców w krajach Unii Europejskiej. Do porównania wybrano trzy grupy odbiorców finalnych, dla których są już dostępne dane za 2022 r.: (i) wszyscy odbiorcy, ceny uwzględniają wszystkie podatki i opłaty, (ii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii do 20 MWh; z uwzględnieniem wszystkich podatków i opłat, (iii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii w zakresie 20 000 do 69 999 MWh – bez podatków i opłat. Na tle Unii Europejskiej ceny energii elektrycznej w Polsce w 2022 roku można zaliczyć do jednych z najniższych. Najwyższe ceny były w Danii, których poziom był wyższy o około 60–70% od średniej ceny dla całej UE27. Natomiast w przypadku Polski ceny średnie energii elektrycznej w Polsce były 1,1–1,7-krotnie niższe od średniej Unijnej.

EN

After a significant increase in energy production and consumption in the country in 2021, 2022 brought minor changes (y/y) – there was a 0.5% decrease in production and an approximately 2% decrease in consumption. The decline in generation from gas and coal-fired power plants was offset by large increases in wind and solar power plants. For the first time since 2016, Poland returned to the position of an electricity exporter (exports exceeded imports by almost 1,700 GWh). In Poland, the sale and purchase of electricity on the Polish energy market takes place primarily on the energy exchange operated by TGE SA. The most important markets are the Day Ahead Market (DAM) and the Forward Commodity Market (RTT). In 2022, the turnover volume amounted to 141 TWh, decreasing by 37% compared to the previous year, and the turnover on the spot market decreased (y/y) by 9% and on the DAM market decreased by 16% compared to the previous year. After eight months of 2023, the turnover on the DAM market increased by 76% year-on-year, and on the CRT market it decreased by 35%. The price of electricity is influenced by many factors, among which an important role is played by, among others: the price of the fuel used to produce it, as well as the price of CO2 emission allowances. Prices of emission allowances vary between EUR 80–90. The chapter presents a comparison of average electricity prices for selected groups of consumers in European Union countries. Three groups of final customers were selected for comparison, for which data for 2022 is already available: (i) all recipients whose prices include all taxes and fees, (ii) customers with annual energy consumption in the range of up to 20 MWh; including all taxes and fees, (iii) customers with annual energy consumption in the range of 20,000 MWh to 69,999 MWh – net of taxes and fees. Compared to the European Union, electricity prices in Poland in 2022 can be considered one of the lowest. The highest prices were in Denmark, which were approximately 60–70% higher than the average price for the entire EU27. However, in the case of Poland, average electricity prices in Poland were 1.1–1.7 times lower than the EU average.

2

Wełna owcza na giełdzie w Australii w kampanii 2023/2024 – analiza rynku

Morales-Villavicencio Anna

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2024

|

nr 3

28--31

PL

W bieżącej kampanii wełny na giełdzie w Australii, odczuwalna zmiana kursu walut spowodowała, że wełna stała się produktem droższym dla klientów, którzy w odpowiedzi na to zachowanie rynku proponowali niższe ceny. Wraz z pojawieniem się dostosowań cenowych wśród producentów wełny pojawił się pewien opór przed przyjęciem nowych wartości w ofercie, w efekcie ilość oferowanych bel była mniejsza, mimo to procent sprzedaży przekraczał 90%. Spadek popytu wynikał z mniejszego zainteresowania ze strony kupujących z Europy oraz Indii. Najbardziej widoczny popyt odnotowano na wełnę o grubości 19 – 22 mikronów, przy mniejszym zainteresowaniu wełną bardzo cienką poniżej 18,5 mikrona. Australian Wool Production Forecasting Committe (AWPFC) szacuje produkcję strzyżonej wełny na 324 miliony kilogramów wełny tłustej tj. o jeden procent mniej niż prognoza na rok 2022/23.

EN

In the current wool campaign on the stock exchange in Australia, a noticeable change in the exchange rate made wool a more expensive product for customers who, in response to this market behavior, offered lower prices. With the advent of price adjustments, there was some resistance among wool producers to adopt the new values in the offer, as a result, the number of bales offered was smaller, although the percentage of sales exceeded 90%. The decline in demand was due to lower interest from buyers from Europe and India. The most visible demand was for wool with a thickness of 19 – 22 microns, with less interest in very fine wool below 18.5 microns. The Australian Wool Production Forecasting Committee (AWPFC) estimates sheared wool production at 324 million kilograms of fat wool, i.e. one per cent less than the forecast for 2022/23.

3

Polish Energy Policy in the context of the global coal demand prospects

Stala-Szlugaj Katarzyna

Polityka Energetyczna

|

2024

|

T. 27, z. 2

211--226

EN

The article presents the latest forecasts for global coal demand and supply in the short and long term. According to IEA analyzes, there was to be a peak in global coal production and consumption in 2023 (amounting to 8.7 and 8.5 billion tons, respectively), with a successive decline in the following three years. At the 2026 horizon, global coal production will be 8.5 billion tons, declining by 4% from 2023. Coal demand will fall by 2% to 8.3 billion tons. In the 2050 outlook, according to the State Policies Scenario, coal production compared to 2022 will decrease by 43% to 3.5 billion tce. By contrast, according to the Announced Pledges Scenario, the decline will be 75%, with production expected to fall to 1.5bn tce. Coal production and demand will decline due to the decarbonization of many global economies. The article also presents forecasts of global coal production and demand by region. In Poland, coal is an important energy carrier based on indigenous production, supplemented by imports. Poland is one of the important producers and users of coal in Europe and the EU27. Between 2016 and 2022, Poland’s coal production decreased from 36 to 28 million tce. Coal production in Poland accounts for 14–15% of coal production in Europe and 20–22% of production in the EU27. Poland’s share is relatively small at 0.5–0.7% relative to global production. In terms of coal consumption, Poland’s share is relatively stable (32–38 million tce in 2016–2022). It accounted for 8–10% of European consumption, 11–16% of EU27 consumption and 0.6–0.7% of global coal consumption. The latest Polish forecasting document, a draft update of the National Plan Energy and Climate Plan to 2030, assumes in the 2030 horizon, relative to 2020, a 32% decrease in coal production to 30 million tce, and a 23% decrease in coal consumption to 19 million tce. Similarly to global trends, Poland is also pursuing a decarbonization policy for many branches of the economy.

PL

W artykule zaprezentowano najnowsze prognozy dotyczące światowego popytu i podaży węgla w horyzoncie krótko- i długoterminowym. Według analityków IEA w 2023 r. miało wystąpić maksimum światowej produkcji i zużycia węgla (wynoszące odpowiednio: 8,7 oraz 8,5 mld ton), a kolejne trzy lata przynieść jej sukcesywny spadek. W perspektywie 2026 r. światowa produkcja węgla wyniesie 8,5 mld ton, malejąc o 4% względem 2023. Zapotrzebowania na węgiel spadnie o 2% do 8,3 mld ton. W perspektywie 2050 r. według State Policies Scenario produkcja węgla zmaleje w porównaniu z 2022 r. o 43% do poziomu 3,5 mld tce. Natomiast według Announced Pledges Scenario spadek ten wyniesie 75%, a produkcja ma zmaleć do 1,5 mld tce. Produkcja i zapotrzebowanie na węgiel będzie maleć ze względu na dekarbonizację wielu światowych gospodarek. W artykule zaprezentowano także prognozy światowej produkcji i zapotrzebowania na węgiel w podziale regionalnym. W Polsce węgiel jest istotnym nośnikiem energii, którego bazą jest rodzima produkcja, uzupełniana jego importem. Polska jest jednym z istotnych producentów i użytkowników węgla w Europie i UE27. W latach 2016–2022 produkcja węgla w Polsce zmalała z 36 do 28 milionów tce. Stanowiło to 14–15% produkcji węgla w Europie i 20–22% produkcji EU27. W stosunku do produkcji światowej, udział Polski jest relatywnie niewielki wynosząc 0,5–0,7%. Pod względem zużycia węgla udział Polski jest relatywnie stabilny (32–38 milionów tce w latach 2016–2022). Stanowił on 8–10% zużycia w Europie, 11– –16% zużycie w EU27 i 0,6–0,7% światowego zużycia węgla. Najnowszy polski dokument prognostyczny: draft aktualizacji National Plan Energy and Climate Plan to 2030, zakłada w horyzoncie 2030 r. względem 2020 r.: 32% spadek produkcji węgla do 30 milionów tce, oraz 23% spadek jego zużycia do poziomu 19 milionów tce. Podobnie, jak w trendach ogólnoświatowych, w Polsce również realizowana jest polityka dekarbonizacji wielu gałęzi gospodarki.

4

Investigating challenges and responses in supply chain management amid unforeseen events

Ryciuk Urszula, Zabrocka Agnieszka

Engineering Management in Production and Services

|

2024

|

Vol. 16, no. 2

30--50

PL

The emergence of increasingly complex global supply networks and the rising risk of unpredictable events may have far-reaching consequences for various industries and the global economy. The impact unpredictable events have on supply chains remains a relatively underexplored area that requires further research and analysis. Current studies primarily concentrate on singular events, particularly the COVID-19 pandemic and its effects on supply chains. This research aims to identify the main challenges in supply chain management resulting from unforeseen events and the actions taken in supply chains in response to them. The research is based on individual in-depth interviews conducted with a purposive sample of experts in supply chain management using a partially structured interview questionnaire. The research results were analysed using Nvivo v. 17.1, software for qualitative data analysis. A hybrid approach was employed for data coding. The research indicates several problems and the main remedial actions in supply chains in response to unforeseen events. Unforeseen events in the supply chain affect almost all supply chain operations: procurement, planning (including inventory planning and maintenance of company resources and production lines), logistics management (including transportation), and order management. The research indicated that cooperation, integration, and information exchange within the supply chain are crucial for effective responses to unforeseen events. Furthermore, the research highlighted the positive impact of unforeseen events on supply chain innovation. Moreover, there is an observed prevalence of intuitive management, particularly when responding to unexpected events. The research findings can serve as a basis for further discussions and studies on the potential impact and consequences of future unexpected events on supply chain resilience.

5

Rynek mieszkaniowy w Polsce - analiza popytu i podaży

Adamkiewicz Dagmara, Radziszewska-Zielina Elżbieta, Szewczyk Bartłomiej

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 1-2

34--38

PL

W artykule omówiono parametry opisujące rynek nieruchomości oraz czynniki wpływające na sytuację na tym rynku. Na podstawie analizy dostępnych danych omówiono aktualną sytuację na rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Określono zmiany popytu i podaży, a także przeanalizowano zmiany cen nieruchomości mieszkaniowych.

EN

The article discusses the parameters describing the real estate market and the factors influencing the situation on this market. Based on the analysis of available data, an attempt was made to discuss the current situation on the residential real estate market in Poland. Changes in supply and demand were determined, and changes in house prices were analysed.

6

Analiza rozkładów oraz symulacja popytu i podaży w modelu pajęczyny z wykorzystaniem programu Statistica

Falkiewicz Ewa

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2023

|

Vol. 72, nr 3

121--148

PL

W pracy przedstawiono relacje pomiędzy cenami, popytem i podażą na rynku rowerów elektrycznych, opisywane przez model pajęczyny. Celem pracy była analiza rozkładów prawdopodobieństwa cen, popytu i podaży oraz symulacja dalszego rozkładu popytu i podaży przy wykorzystaniu programu Statistica. Dodatkowo, ze względu na sezonowość rynku rowerów elektrycznych, przeprowadzono predykcję cen rowerów na kolejne okresy za pomocą modelu trendu z wahaniami periodycznymi.

EN

The paper presents the relationships between prices, demand and supply in the electric bicycle market, which are described by spider web model. The aim of the work is to analyse the probability distributions of price, demand and supply and to simulate further distribution of demand and supply using Statistica software. In addition, due to the seasonality of the e-bike market, a prediction of e-bike prices for subsequent periods is conducted using a trend model with periodical fluctuations.

7

Impact of external factors on demand and supply in air transport in 2020-2021

Kobaszyńska-Twardowska Anna, Wantuła Monika, Kinowski Artur

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2022

|

z. 134

95--108

EN

The efficient functioning of the air transport system depends on many external factors, such as weather, economic crises, and epidemiological threats. Air operations performed in 2020-2021 at FIR Warszawa were analyzed and compared to 2019. A significant decrease in take-offs and landings was shown. The stability of the transport offer is one of the pillars of the high demand for transport services. Therefore, the legal regulations introduced at that time have been analyzed. Then their impact on the demand and the supply in the aviation market has been assessed. The destructive influence of the activities undertaken in this period on aviation has been demonstrated. Inductive inference on FIR Warszawa data has been carried out. The conclusions have been drawn. Statistics of domestic and international take-offs and landings for regular and non-scheduled flights in Poland in 2019-2021 have been presented. Statistical methods were used to achieve the goal. The analysis of legal acts, regulations, and documents introduced for regulating air operations in the analyzed years, as well as deductive and inductive reasoning, let to indicate and question the legitimacy of the actions taken in this area at that time. The conclusions confirm the thesis by Willie Walsh, former president of the International Airlines Group (IAG), that uncoordinated transport restrictions implemented separately by European countries have created uncertainty in potential passengers and led to losses and deficiencies in bookings in the aviation industry.

PL

Sprawne funkcjonowanie systemu transportu lotniczego zależy od wielu czynników zewnętrznych jak pogoda, kryzysy gospodarcze, ale także zagrożenia epidemiologiczne. Przeanalizowano wykonane w latach 2020-2021 w FIR Warszawa operacje lotnicze porównując je do roku 2019. Wykazano znaczący spadek wykonanych w czasie startów i lądowań. Stabilność oferty przewozowej stanowi jeden z filarów wysokiego popytu na usługi transportowe [28]. Dlatego przeanalizowano wprowadzone w tym czasie regulacje prawne i oceniono ich wpływ na popyt, ale również na podaż na rynku lotniczym. Wskazano destrukcyjny wpływ podjętych w tym okresie działań na lotnictwo. Przeprowadzono wnioskowanie indukcyjne wykorzystując dane z PAŻP, a następnie wyciągnięto z nich wnioski. Metody: Na podstawie danych z Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przedstawiono statystkę wykonanych startów i lądowań, krajowych i międzynarodowych dla lotów regularnych i nieregularnych w Polsce w latach 2019-2021. Do realizacji celu wykorzystano metody statystyczne. Analiza aktów prawnych, rozporządzeń i innych dokumentów wprowadzanych w celach regulacji operacji lotniczych w analizowanych latach oraz wnioskowanie dedukcyjne i indukcyjne pozwoliło wskazać oraz podważyć zasadność podjętych działań w tym obszarze. Zaprezentowane wnioski potwierdzają, tezę postawioną przez Willie Walsh, byłego prezesa grupy IAG (International Airlines Group), że nieskoordynowane restrykcje transportowe, wprowadzane oddzielnie przez europejskie państwa ustalenia wzbudzają w potencjalnych pasażerach niepewność, a branży lotniczej przynoszą straty i braki rezerwacji.

8

Polski rynek zbóż w latach 2010-2020

Łopaciuk Wiesław

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 10

11--17

PL

W artykule przeanalizowano zmiany na polskim rynku zbóż w latach 2010-2020, kiedy to utrwaliły się skutki zmian, które w poprzedzającym okresie występowały na światowych rynkach rolnych. W UE doszło do reform Wspólnej Polityki Rolnej skutkujących redukcją wsparcia i jego powiązaniem z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska. Na polskim rynku zbóż wyraźnie przyspieszyły procesy koncentracji produkcji. Pomimo tego, struktura producentów jest nadal silnie spolaryzowana. Z jednej strony występuje nieliczna grupa producentów wyspecjalizowanych w produkcji zbóż, a z drugiej duża liczba małych gospodarstw rolnych. Rosnący udział pierwszej grupy w produkcji skutkuje wzrostem poziomu technologicznego oraz plonów i zbiorów. Zwiększają się obroty rynkowe i towarowość produkcji. Wzrost produkcji przy mniejszych zmianach zużycia pozwolił na wygenerowanie trwałych nadwyżek i branża umocniła się na pozycji eksportera netto. Zmiany strukturalne wśród producentów zbóż są korzystne dla przetwórców tej branży, w tym szczególnie dla przemysłu młynarskiego, paszowego, spirytusowego i słodowniczego. Dzięki rosnącej koncentracji produkcji maleją koszty transakcyjne zakupu i transportu surowca.

EN

The paper analyses the changes on Polish cereal market over the period of 2010-2020, when earlier changes in the world agricultural markets resulted in certain effects on the domestic market. The EU reformed its policies (CAP) so as to reduce of the scope of the support and link it with actions aimed at the environment protection. The Polish cereal market was featured with accelerating production concentration processes. Nevertheless, the agrarian structure of cereal producers in Poland is still fragmented and polarised, with a small group of specialised large farms on one hand and numerous small farms on the other. The importance of the first group (in terms of land held and share in production) is constantly growing, increasing the overall level of technology applied and thus yields and crops. The increase in production with relatively small changes in demand resulted in permanent surpluses and strengthened position of a net exporter. Structural changes among cereal producers favour cereal processors, particularly in the milling, feed, distillery and malt industries. The growing concentration of production means lower transaction costs for the purchase and transport of grain.

9

Production and supply of cereal grains in Poland and their importance and use in Polish economy

Różewicz Marcin

Polish Technical Review

|

2021

|

No. 2

18--23

EN

Cereals belong to the most important arable crops with 72% of arable land sown. This is due to the great importance of the grains obtained from them, which determines the food security of our country. Grain harvest is the basis for nourishing the country's population both directly through food use, as well as using it for animal feed. A new direction of grain management is the possibility of using surplus supply or grain that does not meet the quality requirements of food and feed processing for energy purposes.

PL

Zboża należą do najważniejszych roślin uprawnych, których powierzchnia zasiewów gruntów ornych wynosi 72%. Wynika to z dużego znaczenia pozyskiwanego z nich ziarna, które stanowi o bezpieczeństwie żywnościowym naszego kraju. Zbiory ziarna stanowią podstawę wyżywienia ludności kraju zarówno bezpośrednio poprzez spożywcze wykorzystanie, jak również przeznaczanie go na paszę dla zwierząt. Nowym kierunkiem zagospodarowania ziarna jest możliwość wykorzystania nadwyżek podażowych lub ziarna niespełniającego wymogów jakościowych przetwórstwa spożywczego i paszowego na cele energetyczne.

10

Optimum transportation of relief materials aftermath the disaster

Nautiyal A., Kumar A., Poddar A., Parajuli N.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2021

|

Vol. 109, nr 1

26--41

EN

Purpose: Natural disasters disrupt not only the lives of individuals but also the functioning of society. Given the unpredictability of disasters and the uncertainty associated with them, preparation is the best way to mitigate and reduce the effects of the disaster. Design/methodology/approach: The study presents a mathematical model in the form of a multi-objective linear programming problem for the relief distribution from the airports which minimizes the total operational cost as well as travel time. Further, the solution approach and analytical results have also been discussed. Findings: The main aims at the preparedness stage are to identify and build infrastructures that might function as useful operation centres during a disaster. The study also provides decisions that include the type and number of vehicles for each affected location. Research limitations/implications: Airports can function as centres for relief collection and distribution. However, relief operations carried out through airports are often subject to problems such as stockpiling. Further, various modes are available for the transport of relief supplies- air, water, and land transport modes primarily. While aircraft and helicopters are faster, their costs of operation are too high. Instead, trucks are economical but very slow as compared to aircraft. Practical implications: The choice of model depends on many factors including the availability of vehicles, availability of routes, and criticality of situations. The choices made in turn affect the costs and the time of operations. Originality/value: The model converts a disaster scenario into a demand-supply problem with the aim being to decide allocations at specified intervals of time.

11

Logistyka spętana łańcuchami dostaw

Ficoń Krzysztof, Zięcina Marcin

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2020

|

Vol. 53, no. 2

33--51

PL

W pracy podjęto ciągle otwartą dyskusję nad rolą, miejscem i znaczeniem tradycyjnej logistyki w procesie zarządzania łańcuchami dostaw. W tym celu podano wybrane definicje łańcuchów dostaw i logistyki, które posłużyły do identyfikacji systemowych współzależności i relacji między tymi kategoriami. We wstępie przedstawiono genezę i wojskowe korzenie pojęcia logistyki, która dopiero z czasem na gruncie gospodarki rynkowej zaczęła funkcjonować wstrukturze rozmaitych łańcuchów dostaw. Dalej szeroko zostały omówione najbardziej popularne w literaturze definicje łańcuchów dostaw oscylujące wokół jego tradycyjnych ujęć funkcjonalno-organizacyjnych. Wskazano także na miejsce klasycznych procesów logistycznych, takich jak transport, magazynowanie i opakowania w kształtowaniu funkcjonalności łańcuchów dostaw. Usługowa logistyka pełni funkcję swoistego spoiwa łączącego poszczególne ogniwa łańcucha dostaw, gwarantując jego spójność i funkcjonalną ciągłość. Przedmiotem szczególnych analiz była dyskusja wokół podażowej lub popytowej natury łańcucha dostaw. Z punktu widzenia pryncypiów gospodarki rynkowej dominującym wyznacznikiem łańcucha dostaw powinna być jego funkcja ssąca, obrazująca prymat popytu rynkowego nad wtórną podażą rynkową. To pierwotne potrzeby klientów, czyli popyt rynkowy determinują celowość istnienia określonego łańcucha dostaw. Niestety dominujący w literaturze łańcuch dostaw jednoznacznie preferuje stronę podażową, co stanowi pewnego rodzaju antytezę gospodarki rynkowej. Z uwagi na liczne kontrowersje wokół tytułowego pojęcia „łańcuch dostaw” przeanalizowano takie jego aspekty logistyczne jak: rynkowe relacje popyt – podaż, struktura sieciowa i łańcuchowa, różnorodność asortymentowa, rozległość przestrzenna oraz generowane przez niego efekty synergiczne. Na zakończenie zbadano związki semantyczno-mnogościowe między pojęciem logistyki i łańcucha dostaw. Celem pracy był dwugłos autorów wkwestii tak bardzo dyskusyjnej i chyba nigdy niezamkniętej, jak relacje między podejściem logistycznym a pragmatyką łańcuchów dostaw. Do zbadania tego problemu posłużono się metodą przeglądu i krytyczną analizą literatury, rekapitulując w zakończeniu uwagi i wnioski płynące z przeprowadzonych badań.

EN

The paper presents an open discussion on the role, place and meaning of traditional logistics in the process of supply chain management. For this purpose, selected definitions of supply and logistics chains were provided, which were used to identify systemic interdependencies and relationships between these categories. The introduction presents the origins and military roots of the concept of logistics, which only began to function in the structure of various supply chains on the basis of the market economy. Next, the most popular definitions of supply chains in the literature, oscillating around its traditional functional and organizational concepts, are discussed in detail. The place of classic logistics processes, such as transport, storage and packaging,in shaping the functionality of supply chains was also indicated. Service logistics acts as a kind of binder connecting individual links in the supply chain, guaranteeing its consistency and functional continuity. The subject of specific analyzes was the discussion about the supply or demand nature of the supply chain. From the point of view of the principles of market economy, the dominant determinant of the supply chain should be its suction function, illustrating the primacy of market demand over secondary market supply. It is the primary needs of customers, i.e. market demand, that determine the purposefulness of a specific supply chain. Unfortunately, the supply chain dominating in the literature clearly prefers the supply side, which constitutes a kind of antithesis of the market economy. Due to the numerous controversies surrounding the title concept of "supply chain", its logistic aspects were analyzed: market relations of demand - supply, network and chain structure, assortment diversity, spatial extent and synergistic effects generated by it. Finally, the semantic-set relationship between the concept of logistics and the supply chain was examined. The aim of the work was the authors' voices on a question as debatable and probably never closed as therelationship between the logistics approach and the pragmatics of supply chains. The method of review and critical analysis of the literature was used to investigate this problem, concluding with the comments and conclusions drawn from the research.

12

Nowa era w światowym rynku LNG

Sikora A. P., Sikora M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 105

5--13

PL

Rok 2017 w ponad 150-letniej historii węglowodorów będzie jednym z wielu podobnych. Ale dla skroplonego gazu ziemnego będzie rokiem przełomu. W Azji na liderem wzrostu importu stały się Chiny, wychodząc na drugiego światowego importera, wyprzedzając nawet Koreę Południową i mocno rywalizując z Japonią. Otwarto Kanał Panamski dla handlu LNG i „drogę północną” tak, że pojawiły się w Europie dostawy rosyjskiego gazu skroplonego. Rok 2017 stał pod znakiem dramatycznego skracania długości zawartych kontraktów long-term, krótszych ich kadencji i zmniejszania wolumenów – czyli był kolejnym okresem urynkowienia commoditization handlu tym surowcem energetycznym. Artykuł opisuje bieżący stan produkcji i handlu LNG w 2018 roku. Koncentruje się na wydobyciu gazu ziemnego w Stanach Zjednoczonych, Katarze, Australii, Rosji jako krajów mogących produkować i dostarczać LNG do Unii Europejskiej. Szczegółowo przeanalizowano kwestię cen i warunków kontraktów w 2017 r. Autorzy podkreślają, że rynek obecnie cechuje nadpodaż i utrzyma się ona co najmniej do połowy 2020 r. Novatek, Total – liderzy projektu Yamal-LNG – oddali do użytku instalację skraplającą na 5,5 mln Mg/r., a tankowiec Christophe de Margerie był pierwszą komercyjną jednostką, która pokonała trasę do Norwegii, a później dalej do Wielkiej Brytanii bez pomocy lodołamaczy i ustanowiła nowy rekord na Północnej Drodze Morskiej. W 2017 r. rosyjski koncern zwiększył udział w europejskim rynku gazu z 33,1 do 34,7%. Rosja, ale i Norwegia wyeksportowały w 2017 r. do Europy (i Turcji) rekordowe wolumeny „rurowego” – klasycznego gazu ziemnego, odpowiednio 194 i 122 mld m3, czyli o 15 i 9 mld m3 gazu ziemnego więcej niż w 2016 roku. Jeszcze w 2016 r. stawiano tezę, że Rosja łatwo nie odda swojej strefy wpływów i będzie robić wszystko oraz wykorzystywać najróżniejsze mechanizmy, nie tylko rynkowe, by inny niż rosyjski gaz ziemny był po prostu droższy i ekonomicznie mniej opłacalny. Podkreślano również, że presja, jaką wywiera na Rosjanach cały czas technicznie możliwe i ekonomicznie opłacalne przekierowanie do europejskich terminali metanowców wyładowanych amerykańskim LNG powoduje, że Gazprom nie ma wyboru i musi dopasowywać swoje ceny. Amerykanie, ale i każdy inny dostawca (Australia?) po prostu mogą to zrobić i sama ta świadomość po prostu wystarcza, by rosyjski gaz musiał być obecny w Europie w dobrej cenie.

EN

In the over 150 years of hydrocarbon history, the year 2017 will be one of the many similar. However, it will be a breakthrough year for liquefied natural gas. In Asia, China grew to become the leader of import growth, becoming the second world importer, overtaking even South Korea and chasing Japan. The Panama Canal for LNG trade and the “Northern Passage” was opened, so that Russian LNG supplies appeared in Europe. The year 2017 was marked by a dramatic shortening of the length of long-term concluded contracts, their shorter tenure and reduction of volumes – that is, it was another period of market commoditization of this energy resource. The article describes the current state of LNG production and trade till 2018. It focuses on natural gas production in the United States, Qatar, Australia, Russia as countries that can produce and supply LNG to the European Union. The issue of prices and the contracts terms in 2017 was analyzed in detail. The authors stress that the market is currently characterized by an oversupply and will last at least until mid–2020. Novatek, Total – Yamal-LNG project leaders have put the condensing facility at 5.5 million tons into operation. The Christophe de Margerie oil tanker was the first commercial unit to cross the route to Norway and then further to the UK without icebreakers and set a new record on the North Sea Road. In 2017, the Russian company increased its share in the European gas market from 33.1 to 34.7%. In 2017, Russia and Norway exported record volumes of „tubular” – classic natural gas to Europe (and Turkey), 194 and 122 billion m3 respectively, which is 15 and 9 billion m3 more natural gas than in 2016. The thesis was put forward that Russia would not easily give up its sphere of influence and would do everything and use various mechanisms, not only on the market, that it would simply be more expensive and economically unprofitable than natural gas. It was also emphasized that the pressure of the technically possible and economically viable redirection to European terminals of methane carriers landed in the American LNG, results in Gazprom not having a choice but to adjust its prices. The Americans, but also any other supplier (Australia?) can simply do the same and this awareness alone is enough for Russian gas to be present in Europe at a good price.

13

Analiza konkurencyjności wybranych krajów wysoko rozwiniętych w zakresie podaży surowców mineralnych według projektu INTRAW

Kot-Niewiadomska A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 100

109--125

PL

W perspektywie zmian zachodzących w ciągu ostatnich lat na międzynarodowych rynkach surowców mineralnych, coraz większego znaczenia nabiera konieczność zapewnienia ich trwałych i bezpiecznych dostaw, zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i w innych krajach wysoko rozwiniętych. W odpowiedzi na to globalne wyzwanie, w lutym 2015 roku, w ramach programu Horyzont 2020, zainaugurowany został projekt INTRAW, mający na celu promowanie międzynarodowej współpracy w zakresie surowców mineralnych pomiędzy UE a krajami zawansowanymi technologicznie. Pierwszym etapem projektu jest przegląd uwarunkowań sprzyjających stabilnej podaży surowców mineralnych ze źródeł pierwotnych i wtórnych w wybranych krajach świata: USA, Kanadzie, Australii, RPA i Japonii. Wynikiem prac są dwie grupy kompleksowych raportów. Pierwsze z nich to szeroka analiza kontekstowa, której przedmiotem były czynniki geologiczno-środowiskowe, polityczne, techniczno-ekonomiczne i społeczne sprzyjające efektywnemu gospodarowaniu surowcami mineralnymi. Druga grupa to tzw. raporty operacyjne, zrealizowane w trzech blokach tematycznych: przemysł i handel, badania i innowacje, edukacja. Jednoznacznie wynika z nich, że podstawą efektywnych działań w omawianym zakresie jest stabilne środowisko polityczne, gospodarcze i instytucjonalne, przyjazne górnictwu i nowym podmiotom chcącym inwestować w nowoczesne technologie, poszukiwanie i eksploatację złóż. Zachętą dla inwestorów są zasady opodatkowania, niekiedy również bezpośrednie wsparcie finansowe rządu i sprawne procedury uzyskiwania pozwoleń. Nie bez znaczenia jest również właściwie zdefiniowana ochrona praw własności, a praw własności złóż w szczególności. Wybrane aspekty szerokiej analizy czynników decydujących o konkurencyjności tych państw w zakresie gospodarki surowcami mineralnymi przedstawione zostały w niniejszym artykule.

EN

In view of the world’s recent changes in the mineral market, it is becoming increasingly important to ensure the sustainable and secure supply of raw materials, both within the European Union and in other high-developed countries. In response to this global challenge, as part of the European Commission’s Horizon 2020 Program for Research & Innovation, the 36-month INTRAW project was launched in February 2015 to foster international cooperation on raw materials. The EU-funded INTRAW project was set up to map and develop new cooperation opportunities related to raw materials between the EU and other technologically advanced countries, such as: Australia, Canada, Japan, South Africa and the United States. The first stage of the project was a review of conditions for the stable supply of raw materials from primary and secondary sources in selected countries: the United States, Canada, Australia, South Africa and Japan. The results of the work are two groups of comprehensive reports. The first of these is a broad contextual analysis of geological, environmental, political, technical -economic and social factors conducive to the effective management of mineral resources. The second group is operational reports, carried out in three thematic blocks: industry and trade, research and innovation, education. The analysis clearly shows that the basis for effective action in this area is a stable political, economic and institutional environment, which is friendly to mining and new entities wishing to invest in modern technologies, the exploration and exploitation of deposits. Investors are encouraged by tax regulations, sometimes also by direct government financial support and efficient licensing procedures. The well-defined protection of property rights, also for deposits is equally important. Selected aspects of a wide analysis of determinants of competitiveness for these countries were presented in the article below.

14

Metoda S&OP w logistyce przedsiębiorstw

Stajniak M., Romanow P., Konecka S.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

1622--1624, CD

PL

Sales and Operations Planning (SOP) sprowadza się do zorganizowanej i skoordynowanej współpracy obszarów odpowiedzialnych za zarządzanie popytem i podażą w przedsiębiorstwie. SOP pozwala niwelować negatywne skutki dezintegracji w planowaniu i podejmowaniu decyzji operacyjnych, do których zaliczamy przede wszystkim konflikt celów (trade off) i zmniejszoną efektywność działań tak po stronie marketingu i sprzedaży (promocja sprzedaży, reklama), jak również, a może przede wszystkim po stronie operacji (produkcja, transport, magazynowanie, sterowanie zapasami, logistyczna obsługa klienta, zaopatrzenie). W referacie autorzy wskazują na istotę SOP, pokazują główne reguły jego projektowania i elementy składowe, podkreślają efekty jego wdrożenia, jednak przede wszystkim skupiają się na wpływie SOP na relacje między obszarami popytowymi i podażowymi w przedsiębiorstwie i w całym łańcuchu dostaw.

EN

Sales and Operations Planning (SOP) comes down to the organized and coordinated cooperation of areas responsible for managing the supply and demand in the enterprise SOP lets eliminate adverse effects of the disintegration in the planning and for the decision making operating which we recognize conflict of purposes above all as (trade off) and reduced effectiveness of action so on the side of marketing and the sale (sales promotion, advertisement), as well as, and can above all on the side of the operation (production, transport, storing, stocks management, logistic customer service, procurement). In the paper the author is pointing at the SOP being, he is showing main rules of designing it and building blocks, he is underlining effects of accustoming him, however above all he is focusing on the SOP influence on the relations between demand and supply areas in the enterprise and in the whole chain add.

15

Ryzyko poszukiwawcze projektów wydobywczych a europejski rynek LNG

Sikora A. P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 95

59--68

PL

Artykuł opisuje bieżący stan poszukiwań i wydobycia węglowodorów – szczególnie gazu ziemnego w kierunku wykorzystania do skroplenia do LNG. Koncentruje się na wydobyciu w Stanach Zjednoczonych, Katarze, Rosji, jako krajów mogących dostarczać i mających bezpośredni wpływ na dostawy LNG do Unii Europejskiej. Szczegółowo przeanalizowano kwestię cen i punktu cenowego dla Henry Hub, poniżej którego opłacalne staje się dostarczanie LNG do UE. Wskazuje, że eksport LNG dla rządu rosyjskiego stał się bardzo ważny dopiero w latach 2013–2014. Autor konkluduje, że w jego opinii Rosja dość późno zaczęła myśleć o rozwoju terminali LNG i że zbyt późno (grudzień 2013 roku) weszła w życie w Rosji ustawa dotycząca liberalizacji eksportu LNG, rozbijając tym samym monopol Gazpromu na eksport gazu ziemnego. Amerykańska rewolucja łupkowa kosztowała miliardy dolarów, pozwoliła jednak kompletnie zmienić amerykański przemysł wydobywczy oraz pozycję surowcową, ale przede wszystkim energetyczną Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Podkreślono, że dla polskiego projektu łupkowego, poniesione dotychczas koszty są minimalne i w żadnym wypadku nie pozwalają ocenić potencjału zasobów niekonwencjonalnych złóż w Polsce. Według wyliczeń w projekt „polskie łupki” powinno było zostać zainwestowane od 20 do 40 mld zł na jeden obszar koncesyjny, a dopiero wykonanie 300–400 odwiertów poziomych (najlepiej na obszarze 2–3 koncesji) z wielosekcyjnymi szczelinowaniami hydraulicznymi daje szansę na racjonalność decyzji.

EN

The article describes the current state of the exploration and production of hydrocarbons – particularly natural gas towards the use of condensation to LNG. It focuses on mining in the United States, Qatar, Russia, the countries which can provide and have a direct impact on the supply of natural gas and LNG to the European Union. The article thoroughly analyzes the issue price and the price point for the Henry Hub, below which the delivery of LNG to the EU becomes cost-effective. This indicates that the export of LNG for the Russian government was very important until 2013–2014. The author concludes that, in his opinion, Russia, began to think about the development of LNG terminals much too late as the law on the liberalization of exports of LNG, smashing the same monopoly Gazprom to export natural gas entered into force in Russia (December 2013). The American revolution has cost billions of dollars, but allowed the American mining industry and the position of raw materials, but above all, the energy of the United States of America to change completely. He emphasizes the previously incurred costs that for the Polish shale gas project, are minimal and in no case allow us to evaluate the potential of unconventional resources in Poland. According to the calculations in the ”Polish shales” project from PLN 20 to 40 billion should be invested on one area of the concession, and only the execution of 300–400 horizontal wells (preferably in the area of the concession) with a multi-section hydraulic fracturing provides an opportunity for decision rationality.

16

Potencjał krajowych surowców krytycznych istotnych dla gospodarki Unii Europejskiej

Lutyńska S., Lutyński M.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 9

512--515

PL

Problem zasobów surowców krytycznych w Unii Europejskiej jest sprawą priorytetową, gdyż ryzyko zachwiania lub przerwania płynności podaży i dostaw powodujących ich deficyt, może mieć poważne skutki ekonomiczne dla całej gospodarki. Dlatego też istotnym jest – o czym mowa w artykule – aby rozwój nauk górniczych oraz innych dziedzin nauki, takich jak inżynieria chemiczna lub ochrona środowiska, pozwolił na bezpieczną eksploatację zasobów lub też odzysk tych surowców z odpadów lub złóż antropogenicznych. W Polsce można znaleźć zasoby ośmiu z 20 wytypowanych surowców krytycznych.

EN

The problem of resources of critical raw materials in the European Union is a priority, because the risk of disrupting or interruption of the flow of supply and deliveries causing their deficit can have serious economic consequences for the entire economy. Therefore, it is important - as mentioned in the article - that the development of mining sciences and other science disciplines, such as chemical engineering or environment protection, could allow for the safe exploitation of resources or recovery of raw materials from waste or anthropogenic deposits. In Poland one can find eight from 20 selected, critical raw materials.

17

The phenomenon of cyclical fluctuations on the pork market - global perspective

Stępień S., Polcyn J.

Management

|

2016

|

Vol. 20, no. 1

382--396

EN

The aim of publication was to recognize the characteristics and morphology of today’s hog cycle. The hypothesis was that known in the economy since the second half of the nineteenth century hog cycle is also a typical phenomenon in the contemporary economy. It is also claimed that cyclical supply changes of pig meat are not synchronized between countries. Fluctuations in production are country-specific and are influenced by local conditions. While in the case of pork prices there is a characteristic broad convergence of cycle between countries. Development of world trade exchange and economic integration of groups of countries lead to uniformity of cyclical changes in prices. The study included the world economy and eight selected countries with the largest share in the global production and/or foreign trade. The time range of empirical analysis (analyzing fluctuations in supply and prices) concerned the period 1991-2012.

PL

Celem publikacji jest wskazanie cech i morfologii współczesnego cyklu świńskiego. Postawiono hipotezę, że znany w ekonomii od II połowy XIX wieku cykl świński jest cechą typową także dla współczesnej gospodarki. Jednocześnie twierdzi się, że wahania cykliczne podaży mięsa wieprzowego nie podlegają synchronizacji pomiędzy państwami. Fluktuacje produkcji są specyficzne dla danego kraju i kształtują się pod wpływem lokalnych uwarunkowań. Natomiast w przypadku cen żywca wieprzowego charakterystyczna jest duża zbieżność cyklu między poszczególnymi krajami. Zwiększenie wymiany handlowej i integracji gospodarczej krajów prowadzi do ujednolicenia cyklicznych zmian cen. Badaniem objęto gospodarkę światową oraz 8 wybranych krajów o największym udziale w globalnej produkcji i/lub handlu zagranicznym mięsem wieprzowym. Zakres czasowy analizy empirycznej (analiza wahań podaży i cen) dotyczy okresu 1991–2012.

18

Ciągły wzrost popytu i podaży na rynku nieruchomości magazynowych w Polsce

Nowak I.

Logistyka

|

2016

|

nr 6

31--32

PL

Jak wynika z ostatniego, opublikowanego w listopadzie b.r. raportu międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield dotyczącego rynku powierzchni magazynowych w Polsce w III kwartale 2016 roku, na koniec września b.r. łączne zasoby tychże powierzchni wynosiły 10,92 mln m2. Jednocześnie, zdaniem autorów raportu, aktywność najemców i deweloperów w tym sektorze utrzyma się nadal na wysokim poziomie.

19

Forecasting the price of uranium based on the costs of uranium deposits exploitation

Kryzia D., Gawlik L.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 3

93--109

EN

The paper presents the concept of forecasting uranium prices on the basis of the uranium deposits exploitation costs. The model for estimating the costs of raw material extraction over time, depending on the supply level sufficient to meet the demand from nuclear power plants, has been developed. The aforementioned costs, given the inelastic demand for uranium, determine the price of this raw material. This allows estimating the future price of uranium on the basis of knowledge of the resource base and the relationships determining changes in parameters characterizing the resources. As these estimates are affected by considerable uncertainty, the study has used a stochastic approach, constructing the precise probability distributions of uncertain parameters. Based on literature analysis, the variables that are correlated with each other have been identified. The model has implemented the identified correlations between variables. A number of assumptions regarding the input data, model limitations, and the relationship between the variables has been adopted. On the basis of the Monte Carlo simulation, the probability distribution of uranium prices in the coming years until 2050 has been obtained. According to the obtained estimation, uranium prices will remain stable at around 90 USD/kg by 2030. The prices are expected to increase in the next years. It can be assumed that this trend will grow in the future. In 2050, the expected uranium price will be about 130 USD/kg.

PL

W artykule przedstawiono koncepcję prognozowania cen uranu bazującą na kosztach eksploatacji rudy uranowej. Zbudowano model szacowania kosztów wydobycia surowca w czasie w zależności od wielkości podaży będącej odpowiedzią na popyt zgłaszany przez elektrownie jądrowe. Koszty te, przy sztywnym popycie na uran, determinują cenę tego surowca. Pozwala to szacować przyszłe ceny uranu na podstawie wiedzy o bazie zasobowej surowca oraz relacjach warunkujących zmianę parametrów opisujących zasoby. Szacunki takie obarczone są dużą niepewnością, dlatego w badaniach wykorzystano podejście stochastyczne, konstruując rozkłady prawdopodobieństwa wartości niepewnych parametrów. Na podstawie analizy literatury zidentyfikowano zmienne, których wartości są ze sobą skorelowane. W modelu zaimplementowano zidentyfikowane korelacje pomiędzy zmiennymi. Przyjęto szereg założeń dotyczących danych wejściowych, ograniczeń modelu i relacji między zmiennymi. Na podstawie symulacji modelu metodą Monte Carlo uzyskano rozkłady prawdopodobieństwa cen uranu w kolejnych latach aż do 2050 roku. Według uzyskanej prognozy ceny uranu do 2030 roku będą utrzymywały się na stałym poziomie wynoszącym około 90 USD/kg uranu. W kolejnych latach nastąpi wzrost cen, który z czasem będzie przybierał na sile. W 2050 roku oczekiwana wartość ceny uranu wyniesie około 130 USD/kg uranu.

20

Metodyka ustalania podaży usług dla publicznego transportu zbiorowego w mieście

Bąkowski W.

Transport Miejski i Regionalny

|

2015

|

nr 6

3--9

PL

W artykule podniesiony jest problem nurtujący środowisko pracowników naukowych i praktyków z dziedziny transportu miejskiego, a dotyczący zwyżki kosztów, dopłat z budżetu do transportu miejskiego, cen taryfowych oraz ograniczenia samozaspokojenia podróży po mieście samochodem osobowym. Celem artykułu jest wskazanie możliwości rozwiązania dwóch istotnych problemów: jak zwiększyć przychody, aby ograniczyć kwoty dopłat z budżetu do publicznego transportu zbiorowego, oraz jak zwiększać podaż, aby zachować względną równowagę z popytem. Dla udzielenia odpowiedzi na tak postawione pytania, przedstawiono metodykę ustalania podaży usług publicznego transportu zbiorowego, opartą na podstawowych kategoriach ekonomicznych i wytycznych teorii ekonomii. Na wstępie rozważań ustalone zostały zależności pomiędzy kosztami stałymi, zmiennymi a przychodami. Podane zależności pozwalają przewidywać, jak wzrosną dopłaty z budżetu miasta przy wzroście podaży. Zaprezentowany został wpływ elastyczności cenowej popytu na przychody ze sprzedaży biletów. Opisane zostały walory wyższej wartości przemieszczania się własnym samochodem w kontekście wartości usługi realizowanej przez publiczny transport zbiorowy. Osoby – prosumenci – uznają, że ich sposób samozaspokojenia przemieszczania się po mieście ma większą dla nich wartość niż znacznie niższa cenowo usługa publicznego transportu zbiorowego. Niska cena taryfowa substytucyjnej usługi nie jest parametrem zachęcającym osoby do ograniczenia podróży samochodem osobowym na obszarze miasta. Zmiana ceny taryfowej na wyższą nie wpływa istotnie na spadek popytu, a zwiększa przychody. Koniecznością jest ograniczenie wartości samozaspokojenia przemieszczania się samochodem osobowym po mieście. Obok podnoszenia wartości usług publicznego transportu zbiorowego to sposób na zwiększenie popytu. Podaż z kolei powinna być zawsze większa od popytu.

EN

The aim of this article is to present solutions for two major problems: how to increase revenue in order to reduce the amount of subsidies from the budget to public transport and how to increase supply to maintain a relative balance with demand? To answer above questions, the methodology for determining the supply of public transport services has been presented based on the basic economic terms and guidelines of economic theory. The influence of the price elasticity of demand on revenue from ticket sales was presented. The advantages of greater value of own car mobility, have been described in the context of public services carried out by public transport. People – prosumers recognize that their way of self-gratification to move around the city has more value to them than lower priced public transport service. Low price tariff of substitution service is not an encouraging parameter for people to reduce car travel in the city area. There is a need to reduce the value of self-gratification to move around the city by car. Next to enhance the value of public transport services is a way of increasing demand.