Branży recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, niezwykle istotnej pod względem odzyskiwania cennych surowców wtórnych, grozi wiele niebezpieczeństw, związanych nie tylko z sytuacją na światowym i krajowym rynku recyklatów, dopiero co kończącą się pandemią czy zbrojnym najazdem wojsk rosyjskich na Ukrainę. Wiele zagrożeń płynie wprost z polskiego prawa, które traktuje sektor odpadowy jak jeden wielki worek, do którego wrzucono poszczególne branże, nakazując im identyczne postępowanie. Takie uogólnienie nie daje wszystkim równych szans i zakłóca stabilne funkcjonowanie rynku.
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące odzysku miedzi metodą elektrochemiczną ze zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego (ZSEE), głównie z elektronicznych obwodów drukowanych. Przedmiotem pracy był dobór najkorzystniejszych parametrów elektroosadzania miedzi z roztworu otrzymanego w wyniku rozpuszczenia złomu elektronicznego w wodzie królewskiej (silnie agresywne i kwaśne środowisko), w tym dobór odpowiedniego podłoża oraz warunków prądowych. Próby elektroosadzania miedzi przeprowadzono dla trzech gęstości prądu oraz dla wartości pH roztworu w zakresie od 0,2 do 1,2. Zmiany składu roztworu przed i po procesie, jak również czystość osadzanej miedzi określano za pomocą spektrometru fluorescencji rentgenowskiej (Fisherscope X-ray XDV-SDD, Fisher). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że największy wpływ na czystość miedzi wydzielonej na katodzie miały dwa parametry: typ podłoża oraz gęstość prądu. Najkorzystniejsze wyniki uzyskano dla podłoża ze stali nierdzewnej przy najwyższej badanej gęstości prądu wynoszącej 4 A/dm2. Dla tej wartości gęstości prądu uzyskano powłoki miedziane o najwyższej czystości.
EN
The current work presents results on the investigation of copper recovery from Waste of Electrical and Electronic Equipment (WEEE), mainly printed circuit boards (PCB), by electrochemical method. The aim of this work was to select optimized parameters of copper electrodeposition process carried out from the solution obtained from dissolution of electronic wastes into aqua regia (very aggressive and highly acidic medium), including the selection of a type of metal substrates, and the current regime. Experiments were performed at three values of current densities, and different pH ranging from 0.2 to 1.2. The concentration changes of the solution compounds before and after electrochemical process along with the purity of copper layers were determined by X-ray fluorescence spectrometer (Fisherscope X-ray XDV-SDD, Fisher). The performed study revealed that a type of metal substrates and the current density have the major influence on the purity of copper deposited on the cathode. The most promising results were obtained for the stainless steel substrate at the highest current density of 4 A/dm2. It was found that under these conditions copper coatings featured the highest purity.
Rozwój technologiczny i wzrost gospodarczy stwarzają zagrożenie dla środowiska. Życie i funkcjonowanie człowieka związane jest z planowaniem, realizowaniem i kontrolowaniem przepływu surowców czy materiałów. Jednym z efektów ubocznych funkcjonowania człowieka są odpady. Pojęciem zakładającym spójność trzech systemów: społecznego, gospodarczego i środowiska naturalnego jest ekorozwój. W pracy poruszono zagadnienia zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Omówiono również zagrożenia jakie niesie za sobą nieformalny system gospodarki odpadami. Z powodu niskich kosztów, „szara strefa” przyczynia się do tego, że tylko 25% wszystkich ZSEE jest oficjalnie bilansowanych i poddanych recyklingowi, a pozostałe 75% jest tracone w wyniku nielegalnych działań. Pozostaje więc niewykorzystana duża pula surowców wtórnych. Skuteczniejsze wtórne wykorzystanie ZSEE pozwoliłoby na oszczędności w produkcji urządzeń elektrycznych i elektronicznych, a także przyczyniłoby się do ochrony ludzkiego zdrowia i zasobów środowiska.
EN
Undoubtedly the technological development and rate of economic growth creates many environmental threats, with which nature has never faced before. The human activity is currently much more related with planning, implementing and controlling flows of the more or less processed material, and one of the main side effects is generation of waste. Ecodevelopment, as a concept which assumes the coherence of Three Systems: Social, Economic and Environment, seems to be essential also in waste management . In this paper the chosen issues of ecologistics of worn-out electrical and electronic equipment is raised, considering the role of informal waste management sector. Low cost of work in this gray area contributes to situation, when only 25% of WEEE is officially budgeted, thus has a chance to be recycled, when the remaining 75% is uncontrolled and mostly lost, as a result of illegal actions. Politics towards more efficient reuse of WEEE would allow to save the environmental resources, as well as contribute to the protection of human health.
W dniu 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (DzU z 2015 r. poz. 1688) (zwana dalej ustawą o zseie). Nowa ustawa o zseie wprowadza zmiany w stosunku do wcześniej obowiązującej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym dla wielu podmiotów działających na rynku HVACR, w tym również dla serwisów urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych.
W pierwszej części omówienia nowej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym przeanalizowane zostały przepisy dotyczące obowiązków nakładanych na podmioty mieszczące się w ustawowej definicji „wprowadzającego sprzęt”. W części drugiej szczegółowo poruszona zostanie kwestia regulacji dotyczących zbierania zużytego sprzętu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.