Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problemy techniczne związane z przebudową drogi powiatowej na deformującym się terenie górniczym

Bętkowski Piotr

Magazyn Autostrady

|

2024

|

Nr 6

27--35

PL

Realizacja inwestycji drogowej na aktywnym terenie górniczym stwarza wiele problemów technicznych niespotykanych w innych regionach. Istotnym problemem jest zmiana współrzędnych pionowych i poziomych punktów terenowych w okresie od wykonania dokumentacji projektowej do rozpoczęcia robót, ale także w czasie realizacji inwestycji - te zmiany są nierównomierne na odcinku drogowym. Specyfi czne dla śląskich terenów górniczych są zróżnicowanie warunków geotechnicznych nawet na krótkich odcinkach dróg oraz znaczna obecność frakcji pylastej w glinach, które często dominują w podłożu. Oddzielne problemy techniczne generuje głębokie korytowanie w pasie drogowym i większa grubość konstrukcji drogowej ze względu na obecność geomateracy w podbudowie. Realnymi utrudnieniami są wysoki poziom wód gruntowych, skutkujący sączeniem podczas korytowania pod konstrukcję drogi, oraz pogorszenie się warunków gruntowych w stosunku do parametrów wyznaczonych w badaniach geotechnicznych wykonywanych na potrzeby dokumentacji projektowej - jest to skutek górniczych obniżeń terenu. Celowe jest zabezpieczenie na odkształcenia poziome konstrukcji jezdni, na przykład poprzez geomaterac pod podbudową. Wskazane jest także zabezpieczenie elementów infrastruktury, m.in. poprzez wykonanie szczelin pomiędzy krawężnikami, stalowe bariery drogowe wyposażone są w kompensatory przemieszczeń. Konieczne jest także stosowanie systemów rur odwodnienia dostosowanych do prognozowanej kategorii terenu górniczego, tj. m.in. rur o wydłużonym kielichu i grubszej ściance. W artykule omówiono powyższe zagadnienia na przykładzie dotyczącym przebudowy drogi powiatowej na terenie, który podczas realizacji inwestycji osiadł lokalnie o ponad 2 m.

EN

The article discusses the technical challenges in the implementation of a road investment in a mining area where ground movements cause changes in the terrain coordinates both before and during construction. The difficulties specific to such areas are indicated, such as diverse geotechnical conditions, the presence of a dust fraction, a high level of groundwater, and the need to use special construction solutions, such as geomattresses and displacement compensators in road barriers.

2

Wybrane kwestie z zakresu przedawnienia roszczeń majątkowych z tytułu szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego

Fuchs Dariusz

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2024

|

nr 3

2--10

EN

The article refers to the institution of statute of limitations on claims made in connection with the operation of mining plants. Attention was brought to the fact that if it is conducted in accordance with the Geological and Mining Law (hereinafter: GML), the legal bases for determining the damage and the indemnification liability are regulated by the Act, otherwise - they are established by the Civil Code. The provisions of the Civil Code apply when damage caused by a mining company is not connected to the operations of the mining plant. In contrast, when these two issues are tied, the GML does not regulate certain issues. The specific standards of GML were presented against the solutions proposed by the Civil Code. Lapse of the statute of limitations on a financial claim entitles the debtor to legally refuse to satisfy the creditor. According to the GML, any claims made against mining companies expire within 5 years from becoming aware of the damage. However, if this damage was done as a result of activities that go against the GML, general rules stated in the Civil Code are applied (expiry within 3 years, but no more than 10 years from the occurrence of the damage). Attention was also brought to the specific nature of mining damages, in the context of their private insurance. Because mining damages are the likely outcome of legal mining activities, they are a „nuisance" for insurance companies offering civil liability coverage, since the cause of possible damage can barely fit into the category of random event. The article also emphasizes the importance of amicable dispute resolution, due to the regulations of the GML. The author suggests a further specification of Article 149 of the GML, the resolution of practical issues concerning serial damages, and the introduction of mediation into the GML, as a method of amicable resolution of disputes concerning mining damages.

PL

Artykuł odnosi się do konstrukcji przedawnienia roszczeń odszkodowawczych w związku z ruchem zakładu górniczego. Zwrócono uwagę na podstawy prawne ustalania szkody i obowiązku odszkodowawczego oraz przypadki zastosowania przepisów Kodeksu cywilnego, a także na specyfikę szkód górniczych w kontekście ich ubezpieczenia w ramach ubezpieczeń prywatnych. W artykule podkreślono również rangę ugodowego rozwiązywania sporów z zakresu szkód górniczych.

3

Naprawa szkód powodowanych ruchem zakładów górniczych

Kujawski Piotr, Chorowski Marek

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2024

|

nr 12

2--17

EN

Based on data regarding the individual mining branches, the article presents, in statistical and analytical terms - the problem of repairs to damage caused by the movement of mining works. In 2023, in all mining sectors, 463,604.90 PLN was all together spent on the clearing of damage caused by the movement of mining works and on the preventative safeguarding against the effects of mineral exploitation. 5,499 sites received repairs. Preventative safeguarding was carried out at 901 sites - costing 43,934 PLN. Among all branches of the mining industry, by far the most money was spent on the repairs to damages is allocated annually to bituminous coal mining - costing 416,815.30 PLN in 2023. Considerable funds were also spent on the lignite mine costing 34,621.90 PLN and 11,798.80 PLN on non-ferrous metal ores. In the article widely discusses reparation methods for the damages sustained, whether through natural restitution or compensation. In the whole Polish mining industry, nearly half of all costs related to mining damages were through natural restitution. Such expenses reached a sum of 217,534.40 PLN. From this sum, most was allocated for the repairs of residential buildings costing 42,930 PLN, and then for road repairs, costing 38,692.50 PLN, and bridges and viaducts 7,838.40 PLN (in total 46,530.90 PLN), and for the repairs of railway sites and machines costing 32,624 PLN. The financial commitment of mines regarding the various types of compensation in 2023 cost 159,670.80 PLN. In this group of costs, the majority was allocated for one-time compensation payments for structural sites (85,717.80 PLN). The analysis was broken down into the appropriate mines and also repair items such as land, buildings, and infrastructure. Like in previous years, in clearly prevailing numbers, settlements were the formal basis for damage repairs. In 2023, 9,170 of this type of contract were opened, while the Common Court of Law issued 425 judgements in force.

PL

W oparciu o dane dotyczące poszczególnych gałęzi górnictwa w artykule przedstawiono - w ujęciu statystycznym i analitycznym - problematykę naprawy szkód powodowanych ruchem zakładów górniczych w 2023 roku. Szeroko omówiono sposoby zadośćuczynienia za poniesione szkody czy to przez restytucję naturalną czy odszkodowania. Analizę przeprowadzono z podziałem na odpowiednie kopaliny, a także przedmioty naprawy, takie jak tereny, obiekty budowlane czy infrastrukturę.

4

Scale of resistance of buildings to mining influences - applicability assesment through a case study

Nowak Katarzyna, Strzałkowski Piotr, Szojda Leszek

Architecture Civil Engineering Environment

|

2024

|

Vol. 17, no. 1

51--61

EN

This paper presents a case study of the impact of continuous deformations and rock mass tremors on a single-family building, typical of Upper Silesia. In the areas subjected to the influence of ground deformation, a point method for assessing the resistance of buildings to these influences has been developed by the Central Mining Institute. As part of this method, the geometric parameters, structure, materials and technical condition of the facility, as well as the ground on which the building is located, are taken into account. A case study considers a building being simultaneously subjected to continuous deformations and mining tremors. The object’s resistance is assessed according to the point method and its technical condition is assessed after revealing the influence of ground deformation. This is used to assess the validity of the point method for the building. On the basis of the analyses of the state of deformation and the impact of tremors, conclusions are drawn regarding the need to make changes to the scale used to assess the category of resistance of buildings to the effects of continuous deformation.

5

Zasady zabezpieczeń budynków w obszarach ujawniania się ciągłych deformacji terenu

Kryzia Katarzyna

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 9-10

115--121

PL

W pracy syntetycznie omówiono skutki eksploatacji ujawniające się na powierzchni terenu oraz zasady ochrony istniejącej zabudowy terenu górniczego nieprzystosowanej do przenoszenia wpływów eksploatacji górniczej. Przedstawiono typowe zabezpieczenia oraz naprawy budynków narażonych na działanie ciągłych deformacji górotworu. Przeanalizowano aspekty dotyczące zasad bezpieczeństwa w trakcie realizacji robót typowych mających na celu wzmacnianie bądź naprawę budynków narażonych na skutki wpływów eksploatacji.

EN

This paper provides a synthetic overview of the effects of mining operations that become evident on the surface of the terrain and principles for protecting the existing construction in mining areas that are not adapted to withstand the influence of mining activities. Typical protections and repairs for buildings exposed to continuous rock deformations are presented. The aspects concerning safety principles during the implementation of typical works aimed at strengthening or repairing buildings affected by the effects of mining activities have been analyzed.

6

Przebudowa mostu w Krzyżowicach z uwagi na znaczne górnicze osiadania terenu

Bętkowski Piotr

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 7-8

75--79

PL

W artykule opisano historię techniczną mostu w Krzyżowicach. Obiekt intensywnie osiadał, ale brak było istotnych przemieszczeń na łożyskach. Górnicze osiadanie terenu spowodowało znaczne zmniejszenie światła pionowego, tj. obniżenie mostu względem zwierciadła rzeki, konieczna była przebudowa mostu. Po przebudowie mostu wydłużono ściany górnicze poza obiekt, w krótkim czasie doszło do znacznych zmian w położeniu przyczółków. W artykule opisano starą konstrukcję mostu, nową konstrukcję mostu, podano wyniki długoletnich obserwacji i pomiarów oraz wskazano, jak należy projektować zabezpieczenia na wpływy górnicze w przypadku nietypowych wymuszeń górniczych.

EN

Article describes the technical history of a bridge in Krzyżowice. The object settled intensively, but there were no significant displacements on the bridge bearings. Mining subsidence caused a significant reduction in vertical light, i.e. lowering the bridge in relation to the river level, it was necessary to rebuild this bridge. After the reconstruction of the bridge, mining walls were extended beyond the object, in a short time there were significant changes in the position of the abutments. The article describes old bridge construction, new bridge construction, gives the results of long-term observations and measurements, and indicates how to design protection against mining influences in the case of unusual mining impacts.

7

Szkody górnicze w Republice Czeskiej i związane z nimi zagadnienia

Štemberka Martin, Urbanec Vítězslav

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 3

2--4

EN

In Czech Republic the question of mining damage is solved in the Mining Act, the Mining Activity Act and the Civil Code. Mining damage is understood as damage to the property of the third parties, which was caused by mining activity. Compensation for damage is typically by compensation, financial compensation or restoration. It is possible to cover damage not only after its occurrence but also in advance, before it will happen. Settlement of mining damage is a matter of agreement between the organization and the injured party; any disputes are resolved by courts. To ensure a sufficient quantity of money for the settlement of mining damages, so-called "reserves" were introduced. They must correspond to the needs of the actual execution of the works. Closely related to the issue of mine damage is the issue of sanitation and restoration. After the finishing mining the organization is obliged to carry out remediation and recultivation. When submitting an application for a mining permit, the organization must estimate the expected costs of these activities and prepare a remediation and recultivation plan. Reserves are created too. In the case of damages caused by abandoned underground mine works or quarries whose original operator or legal successor does not exist or is unknown (an old mining work), competences of the authorities are divided between the Ministry of the Environment (detecting and registering old mining works as well as securing or liquidation of them) and the mining administration (permitting of and supervision over securing or liquidation of old mining works). In the event, when undesirable manifestations of old mining works (eg. sinkholes) need to be solved operatively, the authorities ofcrisis management and of the integrated rescue system (mainly municipal authorities, fire brigade, etc.) come into play.

PL

Artykuł koncentruje się na problemie rekultywacji oraz likwidacji szkód górniczych i starych zakładów górniczych w Republice Czeskiej. Przybliża również regulacje prawne dotyczące wspomnianych tematów.

8

Prawne aspekty odpowiedzialności za powstające obecnie szkody spowodowane działalnością dawnych lub opuszczonych zakładów górniczych w Finlandii

Leinonen Ossi

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 5

2--4

EN

In the final termination stage of the old mining, areas has been closed with the approval of the authorities. The mining authority does not have right to issue new permit regulations to areas where there are no valid concessions. The rights are restricted on monitoring previously issued regulations only. In summary it can be stated that the mining law of different times has not very exactly taken into consideration the responsibility questions of the mining companies after termination of mining activities. Open question still is that the continuity of responsibility after termination is not defined in mining law. The main rule has been that the responsibility of these areas belongs to the mining companies. This has come true in many cases, but not always. Especially when this property has been sold to private person, these responsibility questions have not always followed as a written bill of sale. In these kinds of cases the responsibility questions disappear.

PL

Po likwidacji zakładów górniczych za zgodą władz urząd górniczy nie ma prawa wydawać nowych zarządzeń. Może jedynie monitorować wykonanie wcześniejszych. Fińskie prawo górnicze różnych okresów niezbyt dokładnie uwzględniało kwestie odpowiedzialności spółek górniczych po zakończeniu działalności górniczej, a ciągłość odpowiedzialności nie została zdefiniowana. Główną zasadą było, że odpowiedzialność za te obszary spoczywa na spółkach wydobywczych. Nie zawsze się to jednak sprawdzało, zwłaszcza gdy nieruchomość została sprzedana osobie prywatnej, a zagadnienia odpowiedzialności nie zostały uregulowane w umowie sprzedaży.

9

Prawne aspekty odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody powstałe na skutek działalności dawnych albo porzuconych zakładów górniczych

Mirek Adam, Mnich Tomasz, Waksmańska Małgorzata

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 3

5--10

EN

According to the Geological and Mining Law, a landowner cannot object to the dangers caused by the movement of a mining plant, which is being conducted in accordance with the law. However, he can demand compensation for the damage caused by this movement. It is up to the injured party to choose how to repair it. The entity responsible for the damage is the entrepreneur responsible for the operation of the mining plant resulting in the damage or its legal successor. In their absence, the State Treasury, represented by the competent mining supervisory authority, is responsible for the damage. Claims for compensation for damage caused by the mining plant's movement are first pursued through a settlement procedure - the injured party applies to the State Tre¬asury (the director of the relevant Regional Mining Authority) for a settlement covering his claim. It is the duty of the director of the relevant Regional Mining Authority to take steps to investigate the legitimacy of the claim filed. Exhaustion of this procedure is a prerequisite for pursuing the claim before a common court in accordance with the rigors of the Code of Civil Procedure.

PL

W artykule przybliżono problematykę szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego. Omówiono kwestie podmiotów zobowiązanych do naprawiania szkód, w tym Skarbu Państwa, trybu dochodzenia roszczeń i sposobu naprawy szkody oraz czynności podejmowanych przez organów nadzoru górniczego w przypadku skierowania roszczenia do Skarbu Państwa.

10

Effect of the entire coal basin flooding on the land surface deformation

Tajduś Krzysztof, Sroka Anton, Dudek Mateusz, Misa Rafał, Hager Stefan, Rusek Janusz

Archives of Mining Sciences

|

2023

|

Vol. 68, no. 3

375--392

EN

This paper presents one of the environmental problems occurring during underground mine closures: according to the underground coal mine closure programme in Germany, the behaviour of the land surface caused by flooding of the entire planned mining area – the Ruhr District – had to be addressed. It was highlighted that water drainage would need to be continuous; otherwise, water levels would rise again in the mining areas, resulting in flooding of currently highly urbanised zones. Based on the variant analysis, it was concluded that the expected uniform ground movements caused by the planned rise in the mining water levels (comprising a part of two concepts – flooding up to the level of –500 m a.s.l. and −600 m a.s.l.), in the RAG Aktiengesellschaft mines, will not result in new mining damage to traditional buildings. The analysis included calculations of the maximum land surface uplift and the most unfavourable deformation factor values on the land surface, important from the point of view of buildings and structures: tilt T, compressive strain ε– and tensile strain ε+. The impact of flooding on potential, discontinuous land surface deformation was also analysed.

11

Assessment of damage causes of monumental objects located in mining areas – case study

Cempiel Edward, Strzałkowski Piotr, Ścigała Roman, Bryt-Nitarska Izabela

Archives of Mining Sciences

|

2023

|

Vol. 68, no. 2

187--205

EN

The paper presents an example illustrating the problems of assessing the causes of damage that occurred to building structures located in mining and post-mining area. It is frequently necessary to determine whether probable damages came from other, non-mining causes or were caused by underground mining. This issue is particularly significant when it comes to monumental, historical objects because the cost of repairs is typically very high. The purpose of this work is to demonstrate, using the magnificent church as an example, that damage to building objects situated in mining areas does not necessarily result from mining activities. As a result, every such situation should be thoroughly evaluated to determine whether such a relationship exists. For the assessment of such a conclusion, multidirectional studies in the framework of this work were carried out: hydrogeological, mining and technical factors that cause the damage to the church building in question were analysed.

12

Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych w identyfikacji szkód górniczych na terenach rolnych - studium przypadków

Wróblewska Magdalena

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 1

9--15

PL

Tereny górnicze podlegają ciągłym inwentaryzacjom, między innymi w celu oceny stopnia deformacji terenu czy też kontroli obiektów szczególnie chronionych. Posłużyć ku temu mogą nowoczesne techniki pomiarowe, w tym bezzałogowe statki powietrzne (drony). Sprzęt umożliwia wykonanie serii zdjęć, a następnie utworzenie z nich ortofotomapy, co stanowi podstawę do określenia aktualnej rzeźby terenu. Wygenerowany numeryczny model terenu zawiera ogromną ilość danych w postaci współrzędnych punktów terenowych (chmura punktów). Obróbka danych pozwala również na utworzenie profili, przekrojów, jak i wyznaczenie objętości. Duże możliwości na etapie postprocessingu sprawiają, że bezzałogowe statki powietrzne z sukcesem wykorzystać można w identyfikacji szkód górniczych, w tym na terenach rolnych. Dodatkowo za ich wykorzystaniem przemawia szybkość, elastyczność i wydajność pomiaru. W artykule określono szerokie zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych w pracach inżynierskich. Nawiązano również do problematyki napraw szkód górniczych opierając się na obowiązujących przepisach prawnych. Na podstawie przytoczonych przykładów z nalotów ukazano zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych w oględzinach szkody, tak istotne w procesie postępowania w przypadku szkód górniczych.

EN

Mining areas are subject to continuous inventories, inter alia, to assess the degree of terrain deformation or to control specially protected facilities. Modern measurement techniques, including unmanned aerial vehicles (drones), can serve this purpose. The equipment allows you to take a series of photos and then create an orthophotomap from them, which is the basis for determining the current relief. The generated numerical terrain model contains a large amount of data in the form of coordinates of terrain points (point cloud). Data processing also allows you to create profiles, sections, and determine the volume. Great opportunities at the postprocessing stage mean that unmanned aerial vehicles can be successfully used in the identification of mining damage, including in agricultural areas. In addition, their use is supported by the speed, flexibility, and efficiency of measurement. The article describes the wide use of unmanned aerial vehicles in engineering works. Reference was also made to the issue of repairing mining damage, based on the applicable legal regulations. On the basis of the examples from the raids, the use of unmanned aerial vehicles in the damage inspection was shown, which is so important in the process of dealing with mining damage.

13

Przydatność wstecznej prognozy górniczej w ocenie ujawnionych deformacji powierzchni

Bryt-Nitarska Izabela, Florkowska Lucyna, Maj Agnieszka, Szafulera Katarzyna

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2022

|

T. 24, nr 1-4

71--83

PL

Dopasowanie prognozy deformacji górniczych do rzeczywistych, ujawnionych w terenie stanowi podstawę prawidłowo dobranej profilaktyki budowlanej oraz poprawnie sformułowanych wniosków na temat powstałych szkód górniczych. Z tego względu badania porównawcze wartości wskaźników deformacji powierzchni obliczonych dla parametrów dokonanej eksploatacji górniczej i pomiarów terenowych należą do ważnej części obserwacji in situ w górnictwie podziemnym. Są one również częścią badań nad skutkami oddziaływań górniczych w obiektach budowlanych i infrastrukturze technicznej zabudowy powierzchni. W artykule opisano badania wyników wstecznej prognozy górniczej w kontekście analizy czynników wpływających na pogorszenie stanu technicznego obiektu liniowego, odcinka drogi publicznej i towarzyszącej jej infrastruktury.

EN

Matching the prediction of mining deformation with the actual deformation revealed in the subsurface is the basis for properly selected construction prophylaxis and correctly formulated conclusions about the resulting mining damage. For this reason, comparative studies of the values of surface deformation indices calculated for the parameters of the completed mining operation and field measurements are an important part of in situ observations in underground mining. They are also a part of the study of the effects of mining impacts on buildings and technical infrastructure of surface development. The article describes the study of the results of the backward mining forecast in the context of the analysis of factors affecting the deterioration of a linear object, a section of a public road and its accompanying infrastructure.

14

Preliminary assessment of ADIS16470AMLZ sensor for monitoring of seismic activity in mining area

Śmieja Michał, Banach Jakub, Majkusiak Tomasz, Rapiński Jacek

Diagnostyka

|

2022

|

Vol. 23, No. 4

art. no. 2022404

EN

Seismic activity monitoring in the mining exploitation area is an important factor, that has an effect on safety and infrastructure management. The introduction sections presents the outline of mining interference into rock mass structure and selected parameters and methods of observation related to its effects. Further in the article an alternative to currently seismic measurement devices was proposed, and an preliminary research of its metrological quality was carried out based on experimental data. Assessment was based on short time Fourier transform (STFT) and Pearson cross-correlation coefficient.

15

Machine Learning (ML) Methods in Assessing the Intensity of Damage Caused by High-Energy Mining Tremors in Traditional Development of LGOM Mining Area

Witkowski Michał

Budownictwo i Architektura

|

2022

|

Vol. 21, no 1

5--17

EN

The paper presents a comparative analysis of Machine Learning (ML) research methods allowing to assess the risk of mining damage occurring in traditional masonry buildings located in the mining area of Legnica-Głogów Copper District (LGOM) as a result of intense mining tremors. The database of reports on damage that occurred after the tremors of 20 February 2002, 16 May 2004 and 21 May 2006 formed the basis for the analysis. Based on these data, classification models were created using the Probabilistic Neural Network (PNN) and the Support Vector Machine (SVM) method. The results of previous research studies allowed to include structural and geometric features of buildings,as well as protective measures against mining tremors in the model. The probabilistic notation of the model makes it possible to effectively assess the probability of damage in the analysis of large groups of building structures located in the area of paraseismic impacts. The results of the conducted analyses confirm the thesis that the proposed methodology may allow to estimate, with the appropriate probability, the financial outlays that the mining plant should secure for the repair of the expected damage to the traditional development of the LGOM mining area.

16

Diagnozy budynków wielkopłytowych posadowionych na terenach górniczych Śląska

Kawulok Marian, Konieczny Kazimierz, Słowik Leszek

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 5-6

26--39

PL

Przedmiotem referatu jest przedstawienie skutków górniczej deformacji powierzchni mogących powodować zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji budynków wielkopłytowych oraz warunków ich użytkowania. Opisano najczęściej ujawniające się w takich budynkach uszkodzenia i zalecenia odnośnie ich napraw.

EN

The subject of the paper is to present the effects of mining surface deformation that may pose a threat to the safety of the structure of large-panel buildings and the conditions of their use. The most common damage to such buildings and recommendations for their repair are described.

17

Analizy bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych ulegających degradacji na podłożach górniczych. Część 1. Klasyczne postępowanie inżynierskie

Fedorowicz Jan

Builder

|

2021

|

R.25, nr 8

10--15

PL

Oprócz analiz szczegółowych w praktyce inżynierskiej zachodzi często potrzeba ustalenia w krótkim czasie odporności zabudowy całych zespołów wiejskich lub miejskich (dzielnic i osiedli) na wpływy eksploatacji - bieżącej, planowanej lub deformacji pogórniczych. W tym celu najczęściej wykorzystuje się metodę najszybszą - tak zwaną metodę punktową. Ograniczenia tej metody wykluczają jednak budowle nietypowe np. halowe, w złym stanie technicznym itp. Dla przypadków takich, wymagających szczegółowej i indywidualnej analizy, opracowano przedstawioną analityczną metodę parametryczną [1]. W artykule opisano przypadek analizy rzeczywistego, nietypowego obiektu inżynierskiego, którego bezpieczne użytkowanie zagrożone zostało przez nadmierną deformację podłoża gruntowego, pokazując drogę postępowania inżynierskiego przy ocenie bezpieczeństwa tego obiektu.

EN

In addition to detailed analyzes in engineering practice, there is often a need to determine, in a short time, the resistance of the development of entire rural or urban complexes (districts and housing estates) to the impact of exploitation - current, planned or post-mining deformations. For this purpose, the fastest method is most often used - the so-called point method. However, the limitations of this method exclude atypical structures, e.g. hall buildings, buildings in poor technical condition, etc. For such cases, requiring a detailed and individual analysis, the analytical parametric method presented below was developed [1]. The article describes a case of an analysis of a real, atypical engineering structure, the safe use of which was endangered by excessive deformation of the subsoil; showing the way of engineering proceedings when assessing the safety of this facility.

18

The role of reliable mining and construction analysis in adjudicating mining damage claims

Kocot Wojciech

Budownictwo i Architektura

|

2021

|

Vol. 20, no 3

83--97

EN

The basis for recognising claims for mining damage to a structure should be a mining and construction analysis, carried out following a detailed visual inspection of the damage and the results of surface deformation measurements. It allows to establish a cause and effect relation between the activity of the mining company and the damage. Unfortunately, there are cases when such an analysis is omitted and the following scheme is used: "since there is damage and the object is located in a mining area, it is mining damage". The problem is illustrated by two court cases where the author acted as an expert witness. Both cases are examples of the so-called pseudo-mining damage and confirm the thesis that the mere image of damage without professional analysis of construction and mining factors may lead to wrong conclusions regarding the causes of the damage.

PL

Podstawą do uznania roszczeń z tytułu szkód górniczych powstałych w obiekcie budowlanym powinna być analiza górnicza i budowlana, przeprowadzona w oparciu o szczegółowe oględziny uszkodzeń oraz wyniki pomiarów deformacji powierzchni. Pozwala ona na ustalenie więzi przyczynowo-skutkowej pomiędzy działalnością zakładu górniczego a zaistniałymi uszkodzeniami. Niestety zdarzają się przypadki pomijania takiej analizy i działania według schematu: „skoro są uszkodzenia, a obiekt jest zlokalizowany na terenie górniczym, to jest to szkoda górnicza”. Ilustrację problemu stanowią dwa przypadki spraw sądowych, gdzie autor występował jako biegły. Oba przypadki stanowią przykłady tzw. szkód pseudogórniczych i potwierdzają tezę, że sam obraz uszkodzeń bez fachowej analizy czynników budowlanych i górniczych może prowadzić do błędnych wniosków odnośnie przyczyn zaistniałych uszkodzeń.

19

Analysis of steel industrial portal frame building subjected to loads resulting from land surface uplift following the closure of underground mines

Dudek Mateusz, Rusek Janusz, Tajduś Krzysztof, Słowik Leszek

Archives of Civil Engineering

|

2021

|

Vol. 67, nr 3

283--298

EN

The liquidation of underground mines by the flooding leads to movements of the rock mass and land surface as a result of pressure changes in the flooded zones. The changes resulting from the rising water table caused by the changes in the stress and strain state, as well as the physical and mechanical properties of rock layers, can lead to damage to building structures and environmental changes, such as chemical pollution of the surface water. For this reason, the ability to predict the movements of rock masses generated as a result of mine closure by flooding serves a key function in relation to the protection of the land surface and buildings present thereon. This paper presents an analysis of a steel industrial portal-frame structure under loading generated by the liquidation of a mine by flooding. The authors obtained land surface uplift results for the liquidated mine and used them in a numerical simulation for the example building. Calculations were performed for different cases, and the results were compared to determine whether limit states may be exceeded. A comparison was made between the cases for the design state and for additional loading caused by the uplift of the subsurface layer of the rock mass.

PL

Likwidacja podziemnych kopalń przez zatapianie prowadzi do ruchów górotworu i powierzchni terenu w wyniku zmian ciśnienia w strefach zatapianych. Zmiany wynikające z podniesienia się zwierciadła wody podziemnej, spowodowane zmianami stanu naprężenia i odkształcenia oraz właściwości fizycznych i mechanicznych warstw skał mogą prowadzić do uszkodzeń powierzchniowych obiektów budowlanych oraz zmian środowiskowych, takich jak chemiczne zanieczyszczenie wód przypowierzchniowych. Z tego względu możliwość przewidywania ruchów górotworu powstających w wyniku likwidacji kopalń przez zatapianie pełni kluczową funkcję w odniesieniu do ochrony powierzchni terenu i znajdujących się na nim budynków. W artykule przedstawiono analizę przemysłowej stalowej hali magazynowej pod obciążeniem wynikającym z likwidacji kopalni w wyniku jej zatapiania. Autorzy uzyskali wyniki wypiętrzenia terenu zlikwidowanej kopalni i wykorzystali je w symulacji numerycznej przykładowego budynku. Obliczenia przeprowadzono dla różnych przypadków, a wyniki porównano w celu określenia, czy możliwe jest przekroczenie stanów granicznych. Dokonano porównania pomiędzy stanem projektowym i dla dodatkowego obciążenia spowodowanego wypiętrzeniem przypowierzchniowej warstwy gruntu.

20

Zakończenie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, deformacje powierzchni oraz skutki w zabudowie kubaturowej

Kowalski Andrzej, Apanowicz Bartosz, Gruchlik Piotr, Mika Wiesław, Polanin Piotr, Zięba Magdalena, Kalisz Piotr

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 6

15--24

PL

Przedmiotem artykułu jest podsumowanie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, jej zakresu, deformacji, a także ich skutków spowodowanych eksploatacją wielokrotną – wielopokładową i prowadzoną w długim okresie czasu. Była to największa eksploatacja w Polsce, a może na świecie, pod terenem zabudowanym – pod dużym miastem. Największa w sensie wydobytego węgla kamiennego i czasu jej prowadzenia. Wykazano, że narastanie deformacji, spowodowanej eksploatacją wielokrotną i w długim okresie czasu, było możliwe pod zwartą zabudową miejską, choć musiały jej towarzyszyć uszkodzenia, a także wyburzanie budynków. W szczególności porównano określone obliczeniowo na podstawie odkształceń poziomych kategorie terenu górniczego, uwzględniając ich narastanie w czasie (deformacje czasowo-ekstremalne) oraz ich redukcję, uwzględniając relaksację odkształceń poziomych.

EN

The subject of the article is a summary of the range and deformation of mining exploitation under the Bytom downtown, and the effects of multiple, multi - seam exploitation which was carried out over a long period of time. It was the largest exploitation under the big city in Poland, under built - up area and probably in the world. It was the largest because there was the largest extraction and it lasted the longest. It was proved that the deformation increase caused by the multiple and long - lasting exploitation was possible under compact urban buildings, although damage and demolition of buildings occurred. In particular computationally defined categories of mining areas were compared based on horizontal strains, taking into account their increase in time and their reduction, calculating the so - called relaxed horizontal strains.