Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ceny energii elektrycznej: Polska vs UE

Stala-Szlugaj Katarzyna, Grudziński Zbigniew, Ozga-Blaschke Urszula

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

nr 112

41--51

PL

Po znaczącym wzroście produkcji i zużycia energii w kraju w roku 2021, rok 2022 przyniósł niewielkie zmiany (r/r) – nastąpił 0,5% spadek produkcji oraz ok. 2% spadek zużycia. Spadek generacji w elektrowniach gazowych i węglowych został zrekompensowany dużym wzrostem w elektrowniach wiatrowych i słonecznych. Polska pierwszy raz od 2016 r. wróciła na pozycję eksportera energii elektrycznej (eksport przewyższył import o prawie 1700 GWh). W Polsce sprzedaż i zakup energii elektrycznej na polskim rynku energii odbywa się przede wszystkim na giełdzie energii prowadzonej przez TGE SA. Najważniejszymi rynkami są Rynek Dnia Następnego (RDN) oraz Rynek Towarowy Terminowy (RTT). W 2022 r. wolumen obrotów wyniósł 141 TWh, malejąc o 37% w stosunku do roku wcześniejszego, a obroty na rynku spot obniżyły się (r/r) o 9% a na rynku RDN zmalały względem roku wcześniejszego o 16%. Po ośmiu miesiącach 2023 r. wielkość obrotów na RDN wzrosła w stosunku rocznym o 76%, a na rynku RTT spadła o 35%. Na cenę energii elektrycznej wpływa wiele czynników, wśród których istotną rolę odgrywa m.in. cena zużytego paliwa do jej wytworzenia, a także cena uprawnień do emisji CO2. Ceny uprawnień do emisji zmieniają się w granicach 80–90 EUR. W rozdziale przedstawiono porównanie średnich cen energii elektrycznej dla wybranych grup odbiorców w krajach Unii Europejskiej. Do porównania wybrano trzy grupy odbiorców finalnych, dla których są już dostępne dane za 2022 r.: (i) wszyscy odbiorcy, ceny uwzględniają wszystkie podatki i opłaty, (ii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii do 20 MWh; z uwzględnieniem wszystkich podatków i opłat, (iii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii w zakresie 20 000 do 69 999 MWh – bez podatków i opłat. Na tle Unii Europejskiej ceny energii elektrycznej w Polsce w 2022 roku można zaliczyć do jednych z najniższych. Najwyższe ceny były w Danii, których poziom był wyższy o około 60–70% od średniej ceny dla całej UE27. Natomiast w przypadku Polski ceny średnie energii elektrycznej w Polsce były 1,1–1,7-krotnie niższe od średniej Unijnej.

EN

After a significant increase in energy production and consumption in the country in 2021, 2022 brought minor changes (y/y) – there was a 0.5% decrease in production and an approximately 2% decrease in consumption. The decline in generation from gas and coal-fired power plants was offset by large increases in wind and solar power plants. For the first time since 2016, Poland returned to the position of an electricity exporter (exports exceeded imports by almost 1,700 GWh). In Poland, the sale and purchase of electricity on the Polish energy market takes place primarily on the energy exchange operated by TGE SA. The most important markets are the Day Ahead Market (DAM) and the Forward Commodity Market (RTT). In 2022, the turnover volume amounted to 141 TWh, decreasing by 37% compared to the previous year, and the turnover on the spot market decreased (y/y) by 9% and on the DAM market decreased by 16% compared to the previous year. After eight months of 2023, the turnover on the DAM market increased by 76% year-on-year, and on the CRT market it decreased by 35%. The price of electricity is influenced by many factors, among which an important role is played by, among others: the price of the fuel used to produce it, as well as the price of CO2 emission allowances. Prices of emission allowances vary between EUR 80–90. The chapter presents a comparison of average electricity prices for selected groups of consumers in European Union countries. Three groups of final customers were selected for comparison, for which data for 2022 is already available: (i) all recipients whose prices include all taxes and fees, (ii) customers with annual energy consumption in the range of up to 20 MWh; including all taxes and fees, (iii) customers with annual energy consumption in the range of 20,000 MWh to 69,999 MWh – net of taxes and fees. Compared to the European Union, electricity prices in Poland in 2022 can be considered one of the lowest. The highest prices were in Denmark, which were approximately 60–70% higher than the average price for the entire EU27. However, in the case of Poland, average electricity prices in Poland were 1.1–1.7 times lower than the EU average.

2

Zrównoważony rozwój w przemyśle stalowym. Pokonywanie wyzwań na zglobalizowanym rynku

Rybarz Mateusz

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2024

|

nr 1-2

32--35

PL

Stal jest niezbędnym i strategicznym materiałem w każdej gospodarce na świecie. Wraz z dynamicznym rozwojem gospodarczym świata od 1970 roku zapotrzebowanie na stal wzrosło ponad trzykrotnie.

3

Wełna owcza na giełdzie w Australii w kampanii 2023/2024 – analiza rynku

Morales-Villavicencio Anna

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2024

|

nr 3

28--31

PL

W bieżącej kampanii wełny na giełdzie w Australii, odczuwalna zmiana kursu walut spowodowała, że wełna stała się produktem droższym dla klientów, którzy w odpowiedzi na to zachowanie rynku proponowali niższe ceny. Wraz z pojawieniem się dostosowań cenowych wśród producentów wełny pojawił się pewien opór przed przyjęciem nowych wartości w ofercie, w efekcie ilość oferowanych bel była mniejsza, mimo to procent sprzedaży przekraczał 90%. Spadek popytu wynikał z mniejszego zainteresowania ze strony kupujących z Europy oraz Indii. Najbardziej widoczny popyt odnotowano na wełnę o grubości 19 – 22 mikronów, przy mniejszym zainteresowaniu wełną bardzo cienką poniżej 18,5 mikrona. Australian Wool Production Forecasting Committe (AWPFC) szacuje produkcję strzyżonej wełny na 324 miliony kilogramów wełny tłustej tj. o jeden procent mniej niż prognoza na rok 2022/23.

EN

In the current wool campaign on the stock exchange in Australia, a noticeable change in the exchange rate made wool a more expensive product for customers who, in response to this market behavior, offered lower prices. With the advent of price adjustments, there was some resistance among wool producers to adopt the new values in the offer, as a result, the number of bales offered was smaller, although the percentage of sales exceeded 90%. The decline in demand was due to lower interest from buyers from Europe and India. The most visible demand was for wool with a thickness of 19 – 22 microns, with less interest in very fine wool below 18.5 microns. The Australian Wool Production Forecasting Committee (AWPFC) estimates sheared wool production at 324 million kilograms of fat wool, i.e. one per cent less than the forecast for 2022/23.

4

Polish Energy Policy in the context of the global coal demand prospects

Stala-Szlugaj Katarzyna

Polityka Energetyczna

|

2024

|

T. 27, z. 2

211--226

EN

The article presents the latest forecasts for global coal demand and supply in the short and long term. According to IEA analyzes, there was to be a peak in global coal production and consumption in 2023 (amounting to 8.7 and 8.5 billion tons, respectively), with a successive decline in the following three years. At the 2026 horizon, global coal production will be 8.5 billion tons, declining by 4% from 2023. Coal demand will fall by 2% to 8.3 billion tons. In the 2050 outlook, according to the State Policies Scenario, coal production compared to 2022 will decrease by 43% to 3.5 billion tce. By contrast, according to the Announced Pledges Scenario, the decline will be 75%, with production expected to fall to 1.5bn tce. Coal production and demand will decline due to the decarbonization of many global economies. The article also presents forecasts of global coal production and demand by region. In Poland, coal is an important energy carrier based on indigenous production, supplemented by imports. Poland is one of the important producers and users of coal in Europe and the EU27. Between 2016 and 2022, Poland’s coal production decreased from 36 to 28 million tce. Coal production in Poland accounts for 14–15% of coal production in Europe and 20–22% of production in the EU27. Poland’s share is relatively small at 0.5–0.7% relative to global production. In terms of coal consumption, Poland’s share is relatively stable (32–38 million tce in 2016–2022). It accounted for 8–10% of European consumption, 11–16% of EU27 consumption and 0.6–0.7% of global coal consumption. The latest Polish forecasting document, a draft update of the National Plan Energy and Climate Plan to 2030, assumes in the 2030 horizon, relative to 2020, a 32% decrease in coal production to 30 million tce, and a 23% decrease in coal consumption to 19 million tce. Similarly to global trends, Poland is also pursuing a decarbonization policy for many branches of the economy.

PL

W artykule zaprezentowano najnowsze prognozy dotyczące światowego popytu i podaży węgla w horyzoncie krótko- i długoterminowym. Według analityków IEA w 2023 r. miało wystąpić maksimum światowej produkcji i zużycia węgla (wynoszące odpowiednio: 8,7 oraz 8,5 mld ton), a kolejne trzy lata przynieść jej sukcesywny spadek. W perspektywie 2026 r. światowa produkcja węgla wyniesie 8,5 mld ton, malejąc o 4% względem 2023. Zapotrzebowania na węgiel spadnie o 2% do 8,3 mld ton. W perspektywie 2050 r. według State Policies Scenario produkcja węgla zmaleje w porównaniu z 2022 r. o 43% do poziomu 3,5 mld tce. Natomiast według Announced Pledges Scenario spadek ten wyniesie 75%, a produkcja ma zmaleć do 1,5 mld tce. Produkcja i zapotrzebowanie na węgiel będzie maleć ze względu na dekarbonizację wielu światowych gospodarek. W artykule zaprezentowano także prognozy światowej produkcji i zapotrzebowania na węgiel w podziale regionalnym. W Polsce węgiel jest istotnym nośnikiem energii, którego bazą jest rodzima produkcja, uzupełniana jego importem. Polska jest jednym z istotnych producentów i użytkowników węgla w Europie i UE27. W latach 2016–2022 produkcja węgla w Polsce zmalała z 36 do 28 milionów tce. Stanowiło to 14–15% produkcji węgla w Europie i 20–22% produkcji EU27. W stosunku do produkcji światowej, udział Polski jest relatywnie niewielki wynosząc 0,5–0,7%. Pod względem zużycia węgla udział Polski jest relatywnie stabilny (32–38 milionów tce w latach 2016–2022). Stanowił on 8–10% zużycia w Europie, 11– –16% zużycie w EU27 i 0,6–0,7% światowego zużycia węgla. Najnowszy polski dokument prognostyczny: draft aktualizacji National Plan Energy and Climate Plan to 2030, zakłada w horyzoncie 2030 r. względem 2020 r.: 32% spadek produkcji węgla do 30 milionów tce, oraz 23% spadek jego zużycia do poziomu 19 milionów tce. Podobnie, jak w trendach ogólnoświatowych, w Polsce również realizowana jest polityka dekarbonizacji wielu gałęzi gospodarki.

5

E-commerce szuka sposobu na nadążenie za popytem

Tovstolis Igor, Koralewski Michał

Logistyka

|

2024

|

nr 6

58--64

PL

O znalezieniu sposobów na wprowadzenie korzyści nowoczesnej technologii do codziennej logisttyki - rozmowa z IGOREM TOVSTOLISEM, CEO ARDI.

6

Investigating challenges and responses in supply chain management amid unforeseen events

Ryciuk Urszula, Zabrocka Agnieszka

Engineering Management in Production and Services

|

2024

|

Vol. 16, no. 2

30--50

PL

The emergence of increasingly complex global supply networks and the rising risk of unpredictable events may have far-reaching consequences for various industries and the global economy. The impact unpredictable events have on supply chains remains a relatively underexplored area that requires further research and analysis. Current studies primarily concentrate on singular events, particularly the COVID-19 pandemic and its effects on supply chains. This research aims to identify the main challenges in supply chain management resulting from unforeseen events and the actions taken in supply chains in response to them. The research is based on individual in-depth interviews conducted with a purposive sample of experts in supply chain management using a partially structured interview questionnaire. The research results were analysed using Nvivo v. 17.1, software for qualitative data analysis. A hybrid approach was employed for data coding. The research indicates several problems and the main remedial actions in supply chains in response to unforeseen events. Unforeseen events in the supply chain affect almost all supply chain operations: procurement, planning (including inventory planning and maintenance of company resources and production lines), logistics management (including transportation), and order management. The research indicated that cooperation, integration, and information exchange within the supply chain are crucial for effective responses to unforeseen events. Furthermore, the research highlighted the positive impact of unforeseen events on supply chain innovation. Moreover, there is an observed prevalence of intuitive management, particularly when responding to unexpected events. The research findings can serve as a basis for further discussions and studies on the potential impact and consequences of future unexpected events on supply chain resilience.

7

Demand determinants for electric vehicles in Poland

Gądek-Hawlena Teresa, Bęben Aleksandra

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2023

|

Vol. 58, no. 1

161--180

EN

Transportation is one of the main sectors of any country’s economy. The development of transportation positively influences changes in industrial activity, and the growth of population mobility. An important feature of responsible transport development is the formation of legally established, technical and economic conditions consistent with the idea of sustainable development. Electric cars are a solution that fits into this idea. The increase in the number of electric vehicles can significantly improve the environment, taking into account the use of renewable energy to power them. The purpose of this article is to identify the factors affecting the demand for electric vehicles among individuals in Poland. A hypothetical assumption was made that the factors affecting demand for electric vehicles are mainly economic in nature. The realization of the above objective involved the use of several research methods. In the theoretical part, the methods used were: analysis of literature and source documents. In the research part, the diagnostic survey method was used. Frequency indicators were used to analyze the results. Based on the research conducted, it can be concluded that: few people own electric cars and only 1/3 of respondents are considering the purchase of such a car. According to the respondents, these cars are too expensive and are not suitable for long-distance travel, while the advantages are their economy and environmental friendliness. Among the respondents, few had knowledge of subsidies for the purchase of electric vehicles. Factors that could influence the purchase of vehicles among individuals were mentioned: the possibility of using free parking spaces, bus lanes intended for public transportation, entry into the city’s clean transportation zones, and subsidies. The results of the study help fill the research gap relating to economic issues related to the development of electormobility.

PL

Transport jest jednym głównych sektorów gospodarki każdego państwa. Rozwój transportu wpływa pozytywnie na zmiany w działalności przemysłowej oraz wzrost mobilności ludności. Ważną cechą odpowiedzialnego rozwoju transportu jest kształtowanie ustanowionych prawem, technicznych oraz ekonomicznych warunków zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju. Rozwiązaniem wpisującym się w tę ideę są samochody z napędem elektrycznym. Wzrost liczby pojazdów elektrycznych może znacząco wpłynąć na poprawę środowiska naturalnego, przy uwzględnieniu wykorzystywania do ich napędu energii ze źródeł odnawialnych. Celem artykułu było zidentyfikowanie czynników wpływających na popyt na pojazdy elektryczne wśród osób indywidualnych Polsce. Przyjęto hipotetyczne założenie, że czynniki mające wpływ na popyt na pojazdy elektryczne mają głównie charakter ekonomiczny. Realizacja powyższego celu polegała na zastosowaniu kilku metod badawczych. W części teoretycznej wykorzystano metody: analizę literatury i dokumentów źródłowych. W części badawczej wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Do analizy wyników wykorzystano wskaźniki częstotliwości. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że: niewiele osób posiada samochody z napędem elektrycznym i tylko 1/3 badanych bierze pod uwagę zakup takiego samochodu. Według respondentów samochody te są zbyt drogie i nie nadają się na dalekie podróże natomiast zaletami tego typu pojazdów jest ich ekonomiczność i ekologiczność. Wśród badanych niewiele osób miało wiedzę na temat dopłat do zakupu pojazdów elektrycznych. Czynnikami które mogłyby wpłynąć na zakup pojazdów wśród osób indywidualnych wymieniono: możliwość korzystania z: darmowych miejsc parkingowych, buspasów przeznaczonych dla komunikacji miejskiej, wjazdu do stref czystego transportu w mieście oraz dofinansowanie zakupu pojazdu. Uzyskane wyniki badań pozwalają na wypełnienie luki badawczej odnoszącej się do kwestii ekonomicznych związanych z rozwojem elektormobilności.

8

Tendencje cenowe na polskim rynku mleka i przetworów mlecznych

Szajner Piotr

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 10

2--7

PL

W latach 2020-2023 uwarunkowania rynkowe krajowej branży mleczarskiej charakteryzowały się dużą zmiennością i skutkowały rosnącym ryzykiem produkcyjnym i handlowym. Głównym powodem zmienności uwarunkowań rynkowych były makroekonomiczne zmiany w światowej, unijnej i krajowej gospodarce, o których decydowały kryzysy wywołane pandemią COVID-19 i wojną w Ukrainie. W konsekwencji światowe ceny produktów mlecznych wykazywały duże zmiany i determinowały zmienność cen w krajowym łańcuchu marketingowym branży mleczarskiej. Duże zmiany cen skupu surowca mlecznego, cen zbytu i cen w handlu zagranicznym artykułami mlecznymi wpływały na zmienność sytuacji ekonomiczno-finansowej polskiego przemysłu mleczarskiego.

EN

Over the period of 2020-2023 the market environment in domestic dairy sector were quite volatile which resulted in growing risk in production and sales. Macroeconomic changes in the world as well as in the EU domestic economies, triggered by COVID-19 pandemic and war in Ukraine, were a key factor casing the volatility. Reflecting the fact the global prices of dairy products were featured with growing variability, it determined the prices changes along the food chain on the domestic market. Substantial shifts in procurement prices, sale prices and the prices in foreign trade caused variability of financial standing and economic situation of Polish dairy industry.

9

Sytuacja ekonomiczno-produkcyjna przemysłu spożywczego w Polsce na tle otoczenia rynkowego

Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 8

11--19

PL

Rok 2022 upłynął pod presją wojny w Ukrainie i jej skutków w postaci wysokich cen surowców energetycznych (ropy naftowej, węgla, gazu ziemnego) oraz szybko drożejących surowców rolnych. Skokowo wzrosły koszty produkcji w rolnictwie oraz w firmach przemysłu spożywczego. Przyspieszyła inflacja, której szczyt przypadł na I kwartał 2023 r. Dochody realne obywateli spadły, co ograniczyło ich siłę nabywczą. Firmy przemysłu spożywczego okazały się odporne na zjawiska nadzwyczajne, jakich doświadczyły w ostatnim czasie, tj. pandemia COVID-19 czy wybuch wojny w Ukrainie. Dostosowywały swoją produkcję do zmienionych preferencji konsumentów, starając się przy tym zachować marże na odpowiednim poziomie. W większości z nich odnotowano dynamiczny rozwój, przy jednoczesnym powiększaniu zysków. Rozsądnie podejmowano decyzje inwestycyjne oraz utrzymywano bieżącą płynność na bezpiecznym poziomie. Firmy spożywcze znalazły się pod dużą presją czynnikow kosztowych – zarówno surowca, materiałów, jak i energii, a także coraz większej presji płacowej ze strony pracowników, wobec czego coraz trudniej im będzie utrzymać marże przetwórcze na odpowiednim poziomie.

EN

The year 2022 passed under the pressure of the war in Ukraine and its consequences in the form of high prices of energy resources (crude oil, coal, natural gas) and rapidly rising prices of agricultural raw materials. Production costs in agriculture and food industry companies increased dramatically. Inflation accelerated, peaking in the first quarter of 2023. The real income of citizens decreased, which limited their purchasing power. Food industry companies have proven to be resistant to the extraordinary phenomena they have recently experienced, i.e. the COVID-19 pandemic or the outbreak of war in Ukraine. They adjusted their production to the changed consumers preferences, while trying to maintain margins at an appropriate level. Most of them, recorded dynamic development, while increasing profits. Reasonable investment decisions were made and current liquidity was maintained at a safe level. Food companies have found themselves under great pressure from cost factors – both raw material, materials and energy, as well as increasing wage pressure from employees, which is why it will be increasingly difficult for them to maintain processing margins at an appropriate level.

10

Rynek mieszkaniowy w Polsce - analiza popytu i podaży

Adamkiewicz Dagmara, Radziszewska-Zielina Elżbieta, Szewczyk Bartłomiej

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 1-2

34--38

PL

W artykule omówiono parametry opisujące rynek nieruchomości oraz czynniki wpływające na sytuację na tym rynku. Na podstawie analizy dostępnych danych omówiono aktualną sytuację na rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Określono zmiany popytu i podaży, a także przeanalizowano zmiany cen nieruchomości mieszkaniowych.

EN

The article discusses the parameters describing the real estate market and the factors influencing the situation on this market. Based on the analysis of available data, an attempt was made to discuss the current situation on the residential real estate market in Poland. Changes in supply and demand were determined, and changes in house prices were analysed.

11

Analiza rozkładów oraz symulacja popytu i podaży w modelu pajęczyny z wykorzystaniem programu Statistica

Falkiewicz Ewa

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2023

|

Vol. 72, nr 3

121--148

PL

W pracy przedstawiono relacje pomiędzy cenami, popytem i podażą na rynku rowerów elektrycznych, opisywane przez model pajęczyny. Celem pracy była analiza rozkładów prawdopodobieństwa cen, popytu i podaży oraz symulacja dalszego rozkładu popytu i podaży przy wykorzystaniu programu Statistica. Dodatkowo, ze względu na sezonowość rynku rowerów elektrycznych, przeprowadzono predykcję cen rowerów na kolejne okresy za pomocą modelu trendu z wahaniami periodycznymi.

EN

The paper presents the relationships between prices, demand and supply in the electric bicycle market, which are described by spider web model. The aim of the work is to analyse the probability distributions of price, demand and supply and to simulate further distribution of demand and supply using Statistica software. In addition, due to the seasonality of the e-bike market, a prediction of e-bike prices for subsequent periods is conducted using a trend model with periodical fluctuations.

12

Prognozowanie potencjału popytowego dla miejscowości nie posiadających dostępu do sieci kolejowej

Chyliński Piotr

Transport Miejski i Regionalny

|

2022

|

nr 6

23--26

PL

W artykule przedstawiono tło gospodarcze zaniku obsługi pasażerskiej koleją niektórych miast powiatowych na przełomie lat 90-tych ubiegłego stulecia i pierwszej dekady XXI wieku, oraz szanse i możliwości na ponowne ich włączenie w sieć przewozów kolejowych. W związku z procesem realizacji dokumentacji przedprojektowych dla programu „Kolej Plus” obejmującego przywracanie połączeń pasażerskich, omówiono problematykę prognozowania potencjału popytowego w transporcie kolejowym. Przedstawiono prostą metodę szacowania potencjału dla miejscowości, które nigdy takiego połączenia nie miały, bądź utraciły je w wyniku likwidacji linii lokalnych.

EN

The article presents the economic background of the closure of passenger service by rail in some county towns at the turn of the 1990s and the first decade of the 21st century, and the chances and opportunities for their reintroduction into the rail transport network. In connection with the process of realisation of pre-project documentation for the Kolej Plus programme including the restoration of passenger connections, the problem of forecasting the demand potential in railway transport was discussed. A simple method of estimating the potential was presented for towns, which have never had such a connection or have lost it as a result of liquidation of local lines.

13

Przemysł spożywczy w Polsce podczas pandemii COVID-19 oraz wojny w Ukrainie

Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 8

14--22

PL

W 2020 r. wartość produkcji sprzedanej przemysłu spożywczego, sprzedaż detaliczna żyw-ności, napojów i wyrobów tytoniowych oraz spożycie w sektorze gospodarstw domowych zmniejszyły się od 1,5% do 3%. PKB Polski spadł o 2,2%, ale eksport produktów rolno-spożywczych zwiększył swoją wartość do 34,3 mld euro i był o 7% większy niż w 2019 r. W 2021 r. zaczęła rosnąć inflacja, ale realny wzrost średnich płac w gospodarce był 3 pkt% od niej wyższy. PKB w Polsce wzrósł o 5,9%, sprzedaż detaliczna żywności, sprzedaż przemy-słu spożywczego oraz spożycie w gospodarstwach domowych zwiększyły się od 1,9% do o 6,1%, a eksport produktów rolno-spożywczych o 9%. W I kwartale 2022 r. nastąpił wstrząs na rynkach światowych, na skutek wybuchu wojny w Ukrainie. Drastycznie wzrosły świato-we ceny surowców rolnych oraz ceny nośników energii. Przyspieszyła inflacja, która w Pol-sce, w czerwcu br. osiągnęła 15,5%, tj. najwyższy poziom od 25 lat. Rada Polityki Pienięż-nej (RPP) od października 2021 r. rozpoczęła cykl podwyżek stóp procentowych w Polsce do 6,5% obecnie. Wysokie ceny surowców rolnych spowodują wzrost cen na poziomie prze-twórstwa oraz handlu detalicznego, co przy mniejszej sile nabywczej konsumentów (spadek realnej wartości dochodów), ograniczy popyt na żywność, ale udział wydatków na żywność w wydatkach ogółem może się zwiększyć, z uwagi na jej rosnące ceny.

EN

The year 2020 was under the pressure of the spreading COVID-19 pandemic and the fight against it, practically in all areas of socio-economic life. The value of sold production of the food industry (food products, beverages and tobacco products), retail sales of food, beverag-es and tobacco products as well as consumption in the household sector decreased from 1.5% to 3.0%. Poland’s GDP decreased by 2.2%, but the export of agri-food products in-creased in value to EUR 34.3 billion and was 7% higher than in 2019. In 2021 the increase resulted in a growth in production costs. Inflation also started to rise, but the real increase in average wages in the economy was 3.0 percentage points higher than it. GDP in Poland increased by 5.9%, retail sales of food, sales of the food industry and consumption in households increased from 1.9% to 6.1%, and exports of agri-food products by 9%. In the first quarter of 2022, world markets experienced a shock as a result of the outbreak of the war in Ukraine. The world prices of agricultural commodities and the prices of energy carriers have increased signifi-cantly. Inflation accelerated in Poland, in June this year it reached 15.5%, it means the high-est level in 25 years. The Monetary Policy Council began to raise interest rates from October 2021 to 6.5%. High prices of agricultural commodities will increase prices at the level of processing and retail trade, which, with lower purchasing power of consumers (decrease in the real value of in-come), will reduce the demand for food, but the share of food expenditure in total expendi-ture may increase due to its rising prices.

14

Impact of external factors on demand and supply in air transport in 2020-2021

Kobaszyńska-Twardowska Anna, Wantuła Monika, Kinowski Artur

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2022

|

z. 134

95--108

EN

The efficient functioning of the air transport system depends on many external factors, such as weather, economic crises, and epidemiological threats. Air operations performed in 2020-2021 at FIR Warszawa were analyzed and compared to 2019. A significant decrease in take-offs and landings was shown. The stability of the transport offer is one of the pillars of the high demand for transport services. Therefore, the legal regulations introduced at that time have been analyzed. Then their impact on the demand and the supply in the aviation market has been assessed. The destructive influence of the activities undertaken in this period on aviation has been demonstrated. Inductive inference on FIR Warszawa data has been carried out. The conclusions have been drawn. Statistics of domestic and international take-offs and landings for regular and non-scheduled flights in Poland in 2019-2021 have been presented. Statistical methods were used to achieve the goal. The analysis of legal acts, regulations, and documents introduced for regulating air operations in the analyzed years, as well as deductive and inductive reasoning, let to indicate and question the legitimacy of the actions taken in this area at that time. The conclusions confirm the thesis by Willie Walsh, former president of the International Airlines Group (IAG), that uncoordinated transport restrictions implemented separately by European countries have created uncertainty in potential passengers and led to losses and deficiencies in bookings in the aviation industry.

PL

Sprawne funkcjonowanie systemu transportu lotniczego zależy od wielu czynników zewnętrznych jak pogoda, kryzysy gospodarcze, ale także zagrożenia epidemiologiczne. Przeanalizowano wykonane w latach 2020-2021 w FIR Warszawa operacje lotnicze porównując je do roku 2019. Wykazano znaczący spadek wykonanych w czasie startów i lądowań. Stabilność oferty przewozowej stanowi jeden z filarów wysokiego popytu na usługi transportowe [28]. Dlatego przeanalizowano wprowadzone w tym czasie regulacje prawne i oceniono ich wpływ na popyt, ale również na podaż na rynku lotniczym. Wskazano destrukcyjny wpływ podjętych w tym okresie działań na lotnictwo. Przeprowadzono wnioskowanie indukcyjne wykorzystując dane z PAŻP, a następnie wyciągnięto z nich wnioski. Metody: Na podstawie danych z Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przedstawiono statystkę wykonanych startów i lądowań, krajowych i międzynarodowych dla lotów regularnych i nieregularnych w Polsce w latach 2019-2021. Do realizacji celu wykorzystano metody statystyczne. Analiza aktów prawnych, rozporządzeń i innych dokumentów wprowadzanych w celach regulacji operacji lotniczych w analizowanych latach oraz wnioskowanie dedukcyjne i indukcyjne pozwoliło wskazać oraz podważyć zasadność podjętych działań w tym obszarze. Zaprezentowane wnioski potwierdzają, tezę postawioną przez Willie Walsh, byłego prezesa grupy IAG (International Airlines Group), że nieskoordynowane restrykcje transportowe, wprowadzane oddzielnie przez europejskie państwa ustalenia wzbudzają w potencjalnych pasażerach niepewność, a branży lotniczej przynoszą straty i braki rezerwacji.

15

Przemysł spożywczy po turbulencjach spowodowanych pandemią COVID-19

Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert, Staszczak Anna

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 8

12--19

PL

Po blisko dekadzie względnie stabilnych warunków zewnętrznych dla rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce, rok 2020 okazał się trudny nie tylko dla polskiej gospodarki, ale dla całej gospodarki światowej. Głównym czynnikiem wzrostu produkcji przemysłu spożywczego w ostatnich latach w Polsce był eksport wspierany rosnącym popytem wewnętrznym.W roku pandemii wirusa COVID-19 oba czynniki uległy zachwianiu i krótkotrwałemu spowolnieniu, zwłaszcza w II kw. 2020 r., gdy zaczęły obowiązywać obostrzenia i reżimy, m.in. zamknięcie sektora HoReCa. Zerwane zostały łańcuchy dostaw, co bezpośrednio wpłynęło na wymianę handlową. Pomimo tego, produkcja sprzedana przemysłu spożywczego w 2020 r. wzrosła nominalnie o ok. 3%, a realnie zmalała o 0,3%, zaś eksport produktów rolno-spożywczych zwiększył swoją wartość do 34 mld euro i był o 7% większy niż w 2019 r. W Polsce w 2020 r. nastąpił spadek PKB (o 2,8%), spożycia w sektorze gospodarstw domowych (o 3%), sprzedaży detalicznej żywności i napojów bezalkoholowych, napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 1,9%), produkcji przetworstwa przemysłowego (o 1%), nakładów inwestycyjnych (o 9,6%), zaś wyniki I.kw. 2021 r. wskazują na poprawę tych parametrów. Według projekcji Narodowego Banku Polskiego w 2021 roku PKB wzrośnie o 5%, a inflacja wyniesie 4,2%. Możliwy jest kilkuprocentowy wzrost eksportu produktów rolno-spożywczych, przy umiarkowanym wzroście popytu wewnętrznego na żywność, napoje i wyroby tytoniowe ze względu na mniejszą siłę nabywczą obywateli na skutek obniżki realnej wartości dochodów.

EN

After nearly a decade of relatively stable external conditions for the development of the food industry in Poland, 2020 turned out to be difficult not only for the Polish economy, but for the entire world economy. The main factor of production growthin the food industry in Poland inrecent years was export supported by growing internal demand. In the year of the COVID-19 virus pandemic, both factors were disrupted and slowed down for a short period of time, especially in the second quarter of 2020, when restrictions and regimes took effect, such as the HoReCa sector closure. Supply chains were disrupted, which indirectly affected trade. Despite these adversities, last year nominal sold production of the food industry increased by approx. 3%, and declined by 0.3% in real terms, while agri-food export increased to EUR 34 billion and was 7% higher than in 2019. In Poland, in 2020 there was a decrease in GDP (by 2.8%), household consumption (buy 3%), retail sales of food, beveragesand tobacco (by 1.9%), industrial processing production (by 1%), investment expediture (by 9.6%). The results of the first quarter of 2021 indicate their improvement. According to the forecast of National Bank of Poland in 2021 the GDP will grow by 5%, and inflation willamount to 4.2%. Export of agri-food products may increase by a few percent, with a moderate increase in domestic demand for food, beverages and tobacco products due to lower purchasing power of citizens as a result of lower real income value.

16

Polski rynek zbóż w latach 2010-2020

Łopaciuk Wiesław

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 10

11--17

PL

W artykule przeanalizowano zmiany na polskim rynku zbóż w latach 2010-2020, kiedy to utrwaliły się skutki zmian, które w poprzedzającym okresie występowały na światowych rynkach rolnych. W UE doszło do reform Wspólnej Polityki Rolnej skutkujących redukcją wsparcia i jego powiązaniem z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska. Na polskim rynku zbóż wyraźnie przyspieszyły procesy koncentracji produkcji. Pomimo tego, struktura producentów jest nadal silnie spolaryzowana. Z jednej strony występuje nieliczna grupa producentów wyspecjalizowanych w produkcji zbóż, a z drugiej duża liczba małych gospodarstw rolnych. Rosnący udział pierwszej grupy w produkcji skutkuje wzrostem poziomu technologicznego oraz plonów i zbiorów. Zwiększają się obroty rynkowe i towarowość produkcji. Wzrost produkcji przy mniejszych zmianach zużycia pozwolił na wygenerowanie trwałych nadwyżek i branża umocniła się na pozycji eksportera netto. Zmiany strukturalne wśród producentów zbóż są korzystne dla przetwórców tej branży, w tym szczególnie dla przemysłu młynarskiego, paszowego, spirytusowego i słodowniczego. Dzięki rosnącej koncentracji produkcji maleją koszty transakcyjne zakupu i transportu surowca.

EN

The paper analyses the changes on Polish cereal market over the period of 2010-2020, when earlier changes in the world agricultural markets resulted in certain effects on the domestic market. The EU reformed its policies (CAP) so as to reduce of the scope of the support and link it with actions aimed at the environment protection. The Polish cereal market was featured with accelerating production concentration processes. Nevertheless, the agrarian structure of cereal producers in Poland is still fragmented and polarised, with a small group of specialised large farms on one hand and numerous small farms on the other. The importance of the first group (in terms of land held and share in production) is constantly growing, increasing the overall level of technology applied and thus yields and crops. The increase in production with relatively small changes in demand resulted in permanent surpluses and strengthened position of a net exporter. Structural changes among cereal producers favour cereal processors, particularly in the milling, feed, distillery and malt industries. The growing concentration of production means lower transaction costs for the purchase and transport of grain.

17

Rośnie popyt na powierzchnie magazynowe

Sapek Paweł, Janiak Tomasz

Logistyka

|

2021

|

nr 2

72--73

PL

Ubiegły rok był rekordowym okresem dla deweloperów, ale obfitującym w wyjątkowe turbulencje dla ich klientów.

18

Optimum transportation of relief materials aftermath the disaster

Nautiyal A., Kumar A., Poddar A., Parajuli N.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2021

|

Vol. 109, nr 1

26--41

EN

Purpose: Natural disasters disrupt not only the lives of individuals but also the functioning of society. Given the unpredictability of disasters and the uncertainty associated with them, preparation is the best way to mitigate and reduce the effects of the disaster. Design/methodology/approach: The study presents a mathematical model in the form of a multi-objective linear programming problem for the relief distribution from the airports which minimizes the total operational cost as well as travel time. Further, the solution approach and analytical results have also been discussed. Findings: The main aims at the preparedness stage are to identify and build infrastructures that might function as useful operation centres during a disaster. The study also provides decisions that include the type and number of vehicles for each affected location. Research limitations/implications: Airports can function as centres for relief collection and distribution. However, relief operations carried out through airports are often subject to problems such as stockpiling. Further, various modes are available for the transport of relief supplies- air, water, and land transport modes primarily. While aircraft and helicopters are faster, their costs of operation are too high. Instead, trucks are economical but very slow as compared to aircraft. Practical implications: The choice of model depends on many factors including the availability of vehicles, availability of routes, and criticality of situations. The choices made in turn affect the costs and the time of operations. Originality/value: The model converts a disaster scenario into a demand-supply problem with the aim being to decide allocations at specified intervals of time.

19

Logistyka spętana łańcuchami dostaw

Ficoń Krzysztof, Zięcina Marcin

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2020

|

Vol. 53, no. 2

33--51

PL

W pracy podjęto ciągle otwartą dyskusję nad rolą, miejscem i znaczeniem tradycyjnej logistyki w procesie zarządzania łańcuchami dostaw. W tym celu podano wybrane definicje łańcuchów dostaw i logistyki, które posłużyły do identyfikacji systemowych współzależności i relacji między tymi kategoriami. We wstępie przedstawiono genezę i wojskowe korzenie pojęcia logistyki, która dopiero z czasem na gruncie gospodarki rynkowej zaczęła funkcjonować wstrukturze rozmaitych łańcuchów dostaw. Dalej szeroko zostały omówione najbardziej popularne w literaturze definicje łańcuchów dostaw oscylujące wokół jego tradycyjnych ujęć funkcjonalno-organizacyjnych. Wskazano także na miejsce klasycznych procesów logistycznych, takich jak transport, magazynowanie i opakowania w kształtowaniu funkcjonalności łańcuchów dostaw. Usługowa logistyka pełni funkcję swoistego spoiwa łączącego poszczególne ogniwa łańcucha dostaw, gwarantując jego spójność i funkcjonalną ciągłość. Przedmiotem szczególnych analiz była dyskusja wokół podażowej lub popytowej natury łańcucha dostaw. Z punktu widzenia pryncypiów gospodarki rynkowej dominującym wyznacznikiem łańcucha dostaw powinna być jego funkcja ssąca, obrazująca prymat popytu rynkowego nad wtórną podażą rynkową. To pierwotne potrzeby klientów, czyli popyt rynkowy determinują celowość istnienia określonego łańcucha dostaw. Niestety dominujący w literaturze łańcuch dostaw jednoznacznie preferuje stronę podażową, co stanowi pewnego rodzaju antytezę gospodarki rynkowej. Z uwagi na liczne kontrowersje wokół tytułowego pojęcia „łańcuch dostaw” przeanalizowano takie jego aspekty logistyczne jak: rynkowe relacje popyt – podaż, struktura sieciowa i łańcuchowa, różnorodność asortymentowa, rozległość przestrzenna oraz generowane przez niego efekty synergiczne. Na zakończenie zbadano związki semantyczno-mnogościowe między pojęciem logistyki i łańcucha dostaw. Celem pracy był dwugłos autorów wkwestii tak bardzo dyskusyjnej i chyba nigdy niezamkniętej, jak relacje między podejściem logistycznym a pragmatyką łańcuchów dostaw. Do zbadania tego problemu posłużono się metodą przeglądu i krytyczną analizą literatury, rekapitulując w zakończeniu uwagi i wnioski płynące z przeprowadzonych badań.

EN

The paper presents an open discussion on the role, place and meaning of traditional logistics in the process of supply chain management. For this purpose, selected definitions of supply and logistics chains were provided, which were used to identify systemic interdependencies and relationships between these categories. The introduction presents the origins and military roots of the concept of logistics, which only began to function in the structure of various supply chains on the basis of the market economy. Next, the most popular definitions of supply chains in the literature, oscillating around its traditional functional and organizational concepts, are discussed in detail. The place of classic logistics processes, such as transport, storage and packaging,in shaping the functionality of supply chains was also indicated. Service logistics acts as a kind of binder connecting individual links in the supply chain, guaranteeing its consistency and functional continuity. The subject of specific analyzes was the discussion about the supply or demand nature of the supply chain. From the point of view of the principles of market economy, the dominant determinant of the supply chain should be its suction function, illustrating the primacy of market demand over secondary market supply. It is the primary needs of customers, i.e. market demand, that determine the purposefulness of a specific supply chain. Unfortunately, the supply chain dominating in the literature clearly prefers the supply side, which constitutes a kind of antithesis of the market economy. Due to the numerous controversies surrounding the title concept of "supply chain", its logistic aspects were analyzed: market relations of demand - supply, network and chain structure, assortment diversity, spatial extent and synergistic effects generated by it. Finally, the semantic-set relationship between the concept of logistics and the supply chain was examined. The aim of the work was the authors' voices on a question as debatable and probably never closed as therelationship between the logistics approach and the pragmatics of supply chains. The method of review and critical analysis of the literature was used to investigate this problem, concluding with the comments and conclusions drawn from the research.

20

Przemysł spożywczy – rozwój w warunkach zmian otoczenia zewnętrznego

Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 8

6--13

PL

Głównym czynnikiem wzrostu produkcji przemysłu spożywczego w Polsce był eksport, wspierany rosnącym popytem wewnętrznym. W ślad za wzrostem gospodarczym kraju rosły realne wynagrodzenia, co zwiększało siłę nabywczą obywateli, a to kreowało większy popyt konsumpcyjny. Sytuacja zaczęła się zmieniać z chwilą pojawienia się pandemii COVID-19 na początku 2020 r., która sparaliżowała funkcjonowanie gospodarek wielu krajów. Podstawowym wyzwaniem dla firm sektora rolno-spożywczego stało się: utrzymanie łańcuchów dostaw, zapewnienie ciągłości i bezpieczeństwa produkcji (poprzez minimalizowanie ryzyka zakażenia się pracowników wirusem SARS-CoV-2), poszukiwanie nowych form i kanałów zbytu produktów. W I kwartale 2020 r. firmy spożywcze jeszcze nie odczuły w większości negatywnych skutków pandemii COVID-19 i na ogół zdołały utrzymać wyniki ekonomiczno-finansowe na zadowalającym poziomie. Zdobyte doświadczenie, chociażby z ostatniego global-nego kryzysu ekonomiczno-finansowego z lat 2008-2009, z pewnością pomoże firmom spożywczym przetrwać ten trudny okres.

EN

The main factor in the growth of food industry production was export, supported by growing domestic demand. In the wake of the country’s economic growth, real wages increased, which increased the purchasing power of citizens, and this created greater consumer demand. The situation began to change with the outbrake of the COVID-19 pandemic in early 2020, which paralyzed the functioning of many world economies. The main challenge for companies in the agri-food sector has become: maintaining supply chains, ensuring continuity and security of production (by minimizing the risk of employees being infected with the SARS-CoV-2 virus), searching for new forms and sales channels for products. In the first quarter of 2020, food companies have not yet experienced the negative effects of the COVID-19 pandemic and have generally managed to maintain their economic and financial results at a satisfactory level. The experience gained from the recent global economic and financial crisis of 2008-2009 will help food companies to survive this difficult period.