Skamieniałe szczątki drzew lasu mioceńskiego na Roztoczu (Polska SE i Ukraina NW)

• Autorzy: Maruszczak H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zsylifikowane szczątki drzew na Roztoczu należą głównie do rodzaju sekwoja, który był najodporniejszy na degradację. Występują one wśród piasków środkowego badenu, akumulowanych w strefie NE brzegu Paratetydy (tzn. także dzisiejszych kotlin przedkarpackich). Sylifikacja tkanki drzewnej następowała synsedymentacyjnie, w płytkich zatokach - z wodami alkalicznymi sprzyjającymi rozpuszczaniu krzemionki - morza badeńskiego, w klimacie podobnym do dzisiejszego śródziemnomorskiego. Źródłem krzemionki mógł być biogeniczny opal występujący w opokach górnokredowych, budujących ówczesne, lądowe wzgórza roztoczańskie. Okazy ze złoża pierwotnego zwykle są słabo zlityfikowane i często łatwo kruszą się. Częściej spotyka się okazy na złożu wtórnym, wśród zboczowych utworów czwartorzędowych; wykazują one oznaki wielofazowej rekrystalizacji krzemionki, dzięki czemu są znacznie bardziej odporne na działanie mechaniczne.Część spośród tych ostatnich wykazuje oznaki eolizacji i występowania "naskorupień". Wyraźne naskorupienia - zabarwione żółtawo, brunatnawo, szaroczarno - mają cechy polew pustynnych. Powstawały one zapewne przy końcu miocenu, w okresie kryzysu messyńskiego; w tym czasie rozwijały się polewy pustynne na piaskowcach sarmackich, budujących ostańce najstarszej rzeźby na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu. Słabo rozwinięte naskorupienia mogły powstawać także w klimacie peryglacjalnym, w okresie zlodowaceń plejstoceńskich.

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 49 nr 6
• Strony: 532--537
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Maruszczak H.