The concentrations of radioisotopes in selected fishes and zooplankton biomass of Dzierzno Duże dam-reservoir (Upper Silesia, Poland)

• Autorzy: Kostecki M. , Tuszyński M.

Warianty tytułu

PL

Zawartość radioizotopów w wybranych gatunkach ryb i zooplanktonie ze zbiornika zaporowego Dzierzno Duże (Województwo Śląskie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Concentration of radioisotopes in biological material of fishes tench {Tinea tinea, carp {Cyrpinus carpio), pike {Esox lucius) from the Dzierżno Duże dam-reservoir were determined. The concentrations of potassium isotope ⁴⁰K are with normal limits for living organisms. The concentrations of radioisotopes from uranium-radium (²³⁸U) progeny are about 0.1% in comparison to the concentrations of bottom sediments of this lake. The highest concentrations of cesium ¹³⁷Cs were determined in the muscles of pike {Esox lucius). Isotope cesium (¹³⁷Cs) was not found in the Copepoda biomass. The concentrations of radioisotopes from uranium-radium and thorium progeny are not hazardous.

PL

Określono koncentracje radioizotopów w tkance mięśniowej lina (Tinea tinea), karpia (Cyprinus carpio) oraz szczupaka (Esox lucius) pochodzących z zanieczyszczonego zbiornika Dzierżno Duże (woj. śląskie). Stwierdzono, że zawartość radioizotopu potasu ⁴⁰K mieści się w obserwowanych dla żywych organizmów granicach. Zawartość radioizotopów szeregu uranowego 238U i torowego ²³²Th są niewielkie w porównaniu z zawartością radioizotopów w osadach dennych, w badanym zbiorniku. Stanowią one około 0,1% tych wielkości. Stężenia izotopów promieniotwórczych szeregu uranowego ²³⁸U i torowego ²³²Th w tkance mięśniowej ryb są niewielkie. W próbkach rozwielitek nie stwierdzono obecności cezu ¹³⁷Cs. Najwyższą zawartość cezu ¹³⁷Cs stwierdzono w tkance mięśniowej szczupaka.

Słowa kluczowe

EN

radioisotopes; dam-reservoirs

PL

zbiornik zaporowy; Dzierżno Duże; koncentracja radioizotopów; ryby

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 31, no. 1
• Strony: 25--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Kostecki M.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, ul. M. Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze

autor

Tuszyński M.

• Uniwersytet Śląski, Instytut Fizyki, Zakład Fizyki Medycznej, ul. Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice

Bibliografia

• [1]. Grzybowska D.: Concentrations of 137Cs in marine fish from the southern Baltic Sea in 1990 - 1995, Nukleonika 42, (3), 664-674 (1997).
• [2]. He Qingping, D.E. Walling, P.N. Owens: Interpreting the 137Cs Profiles Observed in Several Small Lakes and Reservoirs in Southern England, Chemical Geology, 129, 115-131 (1996).
• [3]. Kostecki M.: Zawartość metali ciężkich w mięsie i wątrobie niektórych gatunków ryb z antropogenicznego zbiornika wodnego Dzierżno Duże, Arch. Ochr. Środow., 26, (4), 109-125 (2000).
• [4]. Kostecki M.: Alokacja i przemiany wybranych zanieczyszczeń iv zbiornikach zaporowych hydrowęzła rzeki Kłodnicy i Kanale Gliwickim, Prace i Studia IP1Ś-PAN, nr 57, 2003.
• [5]. Kostecki M., M. Tuszyński: Radioizotopy iv osadach dennych zbiorników hydrowęzła rzeki Kłodnicy, VIII Konferencja Naukowa „Zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska” Bielsko-Biała 2000.
• [6]. Kostecki M., M. Tuszyński: Radioizotopy w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego Dzierzno Duże (woj. śląskie), Arch. Ochr. Środow., 28. (3), 77-89 (2002).
• [7]. Kwapuliński J.: Skażenia promieniotwórcze południowej Polski, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1975.
• [8]. Kwapuliński J., M.R.D. Seaward, E.A. Bylińska: Uptake of 226Ra, 228Ra by the lichen genus Umbilicaria, Sci. Total Environ., 41, 135-141 (1985).
• [9]. P Kwapuliński J., J. Starosiek: Mosses as bioindicator of atmospheric beryllium. Environ. Prot. Eng., 7, 55-63 (1981).
• [10]. Kwapuliński J., D. Wiechula, B. Nowak, J. Mirosławski: Bioindykacja opadów promieniotwórczych po awarii elektrowni w Czarnobylu na terenie Beskidu Zachodniego, Arch. Ochr. Środow., 2, 171- 181 (1992).
• [11]. Majchrzyk H.: Skażenie ryb słodkowodnych cezem promieniotwórczym na wybranych terenach południowej Polski, Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej (praca doktorska niepublikowana) 1996.
• [12]. Owens P.N., D.E. Walling, He Qingping: The Behavior of Bomb-Derived Cesium-137 Fallout in Catchments Soils, J. Environ. Rad., 323(3), 169-191 (1996).
• [13]. Pietrzak-Flis Z.: Naturalne izotopy promieniotwórcze w pożywieniu ludności Polski, Post. Techn. Jądr. 42(2), 18-26 (1999).
• [14]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie dawek granicznych promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 111, poz. 969).
• [15]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie wartości poziomów interwencyjnych oraz poziomu zawartości substancji promieniotwórczych w skażonych w wyniku zdarzenia radiacyjnego żywności, wodzie pitnej i paszach (Dz. U. Nr 145, poz. 1218).
• [16]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontroli zawartości tych izotopów (Dz. U. Nr 220, poz. 1850)
• [17]. Suplińska A., D. Grzybowska: Monitoring skażeń promieniotwórczych w wybranych składnikach ekosytemu Bałtyku Południowego, Post. Techn. Jądr., 43(3), 35-44 (2000).
• [18]. Tuszyński M., M. Kostecki: Izotopy promieniotwórcze w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego w Pławniowicach, Arch. Ochr. Środow., 29, (1), 135-141 (2003).