Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych

• Autorzy: Gasidło K.

Warianty tytułu

EN

Post-industrial areas: problems of transformation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsze opracowanie jest próbą syntetycznego przedstawienia, z punktu widzenia planowania przestrzennego i urbanistyki, zagadnienia przekształcania terenów poprzemysłowych. Tradycyjne podejście do przekształcania otoczenia człowieka nakierowane jest na planowanie przestrzennych systemów wzrastających, siłom natury pozostawiając asymilację zużytych elementów. Jednakże środowisko, w którym żyjemy, zarówno społeczne jak i przyrodnicze, osiągnęło kres przyrodzonej zdolności do ich regeneracji. Zatem podejście to powinniśmy zmienić tak, aby obejmowało również planowanie przestrzennych systemów ustępujących. Użytkowanie terenu powinno być rozpatrywane w pełnym cyklu obejmującym zarówno rozwój zagospodarowania, jak i jego przemianę lub likwidację, a następnie regenerację. Intencją autora jest ujęcie tematu w perspektywie szerszej niż tylko "przemysłowa". Tereny poprzemysłowe należą do grupy terenów intensywnie użytkowanych, charakteryzujących się dużą skalą i dynamiką zmian. Problemem jest nie samo zagospodarowanie, odpowiadające funkcji terenu, lecz przekształcenie - przejście od jednej funkcji i związanego z nią zagospodarowania do innej i implikowanego nią zagospodarowania. W części teoretycznej praca zawiera próbę wyjaśnienia relacji pomiędzy terenem poprzemysłowym a otoczeniem oraz natury i przebiegu zmian zachodzących na terenie przemysłowym, prowadzących w konsekwencji do powstania terenu poprzemysłowego. Przeprowadzone następnie wydzielenie i opis zewnętrznych i wewnętrznych czynników przekształceń zmierza do określenia szans jego zagospodarowania oraz podatności na przekształcenie. Na przykładach zrealizowanych programów i projektów przedstawiono regionalne strategie zagospodarowania terenów poprzemysłowych oraz spontaniczne i planowe ich przekształcenia We wnioskach zwrócono uwagę na konieczność specjalnego podejścia do planowania terenów intensywnie i dynamicznie użytkowanych. Dynamika ta przejawia się między innymi coraz krótszymi cyklami życia terenu. Wymaga to opracowania metodologii planowania oraz projektowania każdej fazy życia, łącznie z fazą upadku i odnowy. Podkreślić też należy konieczność aktywnej współpracy samorządu i państwa w rozwiązywaniu problemów najczęściej przerastających możliwości wspólnoty lokalnej. Współpraca ta powinna mieć wymiar nie tylko finansowy, ale także organizacyjny i legislacyjny. Istnieje bowiem potrzeba dostosowania regulacji prawnych dotyczących gospodarki gruntami przemysłowymi do jej specyfiki tak, aby możliwa była kontrola ich przekształcania i przejmowania na cele określone w strategii rozwoju lokalnego i regionalnego.

EN

This study attempts to present problems of post-industrial area transformation from a point of view of spatial planning and town planning. The traditional approach to the transformation of man's environment concentrates on the planning of increasing spatial systems and leaves the problem of assimilation of its used parts to nature. However the environment we live in - social, natural and technological - has reached the limit of its intrinsic ability to regenerate. For this reason our approach should be changed so as to include the planning of decreasing spatial systems. In consequence the use of land should be considered in its full cycle consisting of development of land as well as its transformation or liquidation and regeneration. It is an intention of the present author to show the subject in a perspective wider than "industrial". Post-industrial areas belong to the group of areas of intensive use on a large scale and with dynamically change of functions and development. However the major problem is not development corresponding to the function of the areas but transformation - a transition from one function and its development to another one. Thus areas previously dynamically used in a non-industrial way on a large scale can be transformed with similar methods. In its theoretical part the study tries to explain the relationship between postindustrial areas and their surroundings as well as the nature and course of changes taking place in industrial areas and leading to the formation of post-industrial areas. This is followed by an identification and description of exogenic and endogenic transformation factors, which aims at assessment of development possibilities and transformability. On the basis of accomplished projects and programs there are presented regional strategies of their development, methods of use of post-industrial areas and procedures to be adopted in the conditions of indeterminate use. In the concluding part it is stressed that planning of areas of intensive and dynamic use requires a special approach. The dynamic character of such use consists in shortening the life cycle of an area, which necessitates developing a new methodology of planning and designing each phase of the life cycle including the decline and revival. In the case of post-industrial area development it is clearly seen that the role of spatial planning is beneficial , both in its creative and mediatory aspect. It is also worth noting that active co-operation of local governments and the state government in the solution of problems surpassing the possibilities of local community is an absolute necessity. Such co-operation should concentrate not only on financial issues but also organizational and legislative. This is even more important in view of the imperative requirement of adjusting legal regulations concerning industrial land development to their specificity so that control of their transformation and appropriation for the purposes showed in local and regional development strategy.

Słowa kluczowe

PL

tereny poprzemysłowe; planowanie; planowanie przestrzenne; urbanistyka

EN

post-industrial area; planning; spatial planning; town planning

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska
• Rocznik: 1998
• Tom: z. 37
• Strony: 1--199
• Opis fizyczny: [3], Bibliogr. 261 poz.

Twórcy

autor

Gasidło K.

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury, Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzenngo, 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 7, pok. 105, tel. [phone],