Czy specjacja pierwiastków w wodzie ma sens?Część VII: formy chemiczne jodu w wodzie

• Autorzy: Rychlewski Paweł , Zembrzuska Joanna , Kamgar Elham , Różańska Maria

Warianty tytułu

EN

Does the speciation of elements in water make sense? Part VII:Chemical forms of iodine in water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jod (I₂) jest pierwiastkiem chemicznym z grupy fluorowców należących do VIIgrupy układu okresowego. Pierwiastki z tej grupy nazywa się również halogenami, a ich cechą charakterystyczną jest stosunkowo duża reaktywność chemiczna, umożliwiająca im połączenia tworzące zarówno związki organiczne i nieorganiczne. Jod występuje na naszej planecie zarówno w formie minerałów pochodzenia wulkanicznego, jak i w oceanicznych osadach głębokodennych. Pierwiastek ten jest również jednym 2 niezbędnych elementów potrzebnych do prawidłowej pracy organizmów ssaków, gdzie stanowi bardzo ważny substrat przy biosyntezie hormonów metabolicznych. U ludzi hormonami tymi są trójjodotyronina (T3) oraz tyroksyna (T4).

EN

Iodine(I₂) is a chemical element from the halogen group belonging to group VII of the periodic table. Elements from this group are also called halogens, and their characteristic feature is relatively high chemical reactivity, allowing them to bind with nany other compounds of organic and inorganic chemistry. Iodine occurs on our planet in the form of minerals of volcanic origin and deep ocean sediments. This element is also one of the essential elements needed for the proper functioning if mammalian organisms, where it is a significant substrate in the biosynthesis of metabolic hormones. These hormones are triiodothyronine (T3) and thyroxine (T4) in humans.

Słowa kluczowe

PL

jod; radioaktywność; specjacja; tarczyca

EN

iodine; radioactivity; thyroid

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 3 (85)
• Strony: 53--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., rys.tab.

Twórcy

autor

Rychlewski Paweł

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Zembrzuska Joanna

• Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań

autor

Kamgar Elham

• Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań

autor

Różańska Maria

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

Bibliografia

• [1] K. Przewłocki, K. Ślizowski: "Występowanie jodu w środowisku naturalnym". Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 23, 17-26, 2007.
• [2] N.N.Greenwood, A. Earnshaw: "Chemistry of elements", Second edition, 1997.
• [3] J E. Kogel, N.C. Trivedi, J.M. Barker, ST. Krukowski: "Industrial Minerals & Rocks: Comrnodities, Markets, and Uses", SME, 541-552, 2006.
• [4] A. Radwański, P. Roniewicz. "Upper Cambrian trilobite ichnocoenosis from Wielka Wiśniówka (Holy Cross Mountains, Poland)", Acta Palaeontologica Polonica, 8 (2), 259-280,1963.
• [5] Y. Muramatsu, S. Yoshida, U. Fehn, S. Amachi, Y. Ohmomo: "Studies with natural and anthropogenic iodine isotopes: iodine distribution and cycling in the global environment", Journ. of Environmental. Radioactivity, 74, 221-232, 2004.
• [6] Y. Muramatsu, K.H. Wedepohl: "The distribution of iodine in the earth's crust", Chem. Geol., 147,201-216,1998.
• [7] K.H. Wedepohol: "The composition of the Continental crust", Geochim. Cosmochim, Acta 59,1217-1232,1995.
• [8] Iodine in drinking-water. Background document for development of WHO Guidelines for drinking-water quality. Geneua: World Health Organization; 2020 (WHO/HEP/ECH/WSH/2020.5).
• [9] E. Rault, S. Vandenberghe, R.V. Holen. J.D. Beenhouver, S. Staelens, I. Lemahieu: "Comparation of Image Quality of Different Iodine Isotopes (1-123, 1-124, and 1-131)", Cancer Biotherapy & Radiopharmaceuticals, 22(31,423-430,2007.
• [10] P. Steadman, S. Hodgkinson: "Nuclear Disasters & The Built Environmental A Report to the Royal Institute", Butterworth Architecture, 55, 1990.
• [11] G. Steinhauser, A. Brandl, E. Thomas: (2014). "Comparison of the Chernobyl and Fukushima nuclear accidents: A review of the environmental impacts", Science of the Total Environment., 470-471, 800-817, 2014.
• [12] D.A. Fisher, T.H. Oddie: "Thyroid Iodine Content and Turnouer in Euthyroid Subjects: Validity of Estimation of Thyroid Iodine Accumulation on (rom Short-term Clearance Studies", Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 29, 721-727,1969.
• [13] G. Dębska, J. Jaśkiewicz: "Interdyscyplinarne aspekty nauk o zdrowiu". Kraków, 2010.
• [14] l. Bogdanova Tetyana, V. Zurnadzhy Ludmyla, E. Greenebaum, R.J. McConnell, J. Robbin, O.V. Epstein, V.A. Olijnyk, M. Hatch, L.B. Zablotska: M.D. Tronko: "A short study of thyroid cancer and other hyroid diseases after the Chornobyl accident"., Cancer.,107 (11), 2559-2566, 2006.
• [15] M. Haldiman, A. Alt, A. Blanc, K. Blondeau: "Iodine Content of Food Groups", Journal of Food Composition on and Analysis, 18,171-217,1995.
• [16] Andrzej Szczeklik: „Choroby wewnętrzne, tom l, II" Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005.
• [17] P. Rychlewski, E. Kamgar, J. Zembrzuska: "Czy specjacja pierwiastków w wodzie ma sens? Część III-formy chemiczne arsenu w wodzie", Technologia Wody, 81(3), 2023.
• [18] N. Astrid Espino-Vasquez, C. Rojas-Castro, L.M. Fajardo-Yamamoto: "Implications and Practical Applications of the Chemical Speciation of Iodine in the Biological Context", Future Pharmacol., 2(4), 377-414, 2022.
• [19] Hu Wenzhi, P.R. Haddad, K. Hasebe, T. Kazuhiko, P. Tong, C. Khoo: "Derect Determination of Bromide, Nitrate, and lodide in Saline Matrixes Using Electrostastics Iron Chromatography with an Electrolyte as Eluent", Anal. Chem., 71,1617-1620,1999.
• [20] Y. Bichsel, U. von Gunten: "Determination of Iodine and Iodate by ion Chromatography with post column Reaction and UV/Visible Detection", Anal Chem., 71, 34-39,1999.
• [21] A. Moreda-Piniero, V. Romaris-Hortas, P., Beremjo-Barrera: "A review on iodine speciation for environmental biological and nutrition fields", Journal of Anal. Atomic Spectrometry, 11, 2011.
• [22] S. Amachi: "Microbial Contribution lo Global Iodine Cycling: Volatilization, Accumulation, Reduction, Oxidation, and Sorption of Iodine", Microbes Environ, 23, 269-276, 2008.
• [23] D.C. Kocher: "A Dynamic Model of the Global Iodine Cycle and Estimation of Dose to the World Population from Releases of lodine-129 to the Environment", Environ, Int., 5,15-31,1981.
• [24] D. Elmore, H.E. Gove, R. Ferraro, L.R. Kilius, H.W. Lee, K.H. Chang, R.R Beukens, A.E. Litherland, CJ. Russo, K.H. Purser, et. al.: "Determination of 1291 Using Tandem Accelerator Mass Spectrometry", Nature, 286,138-140,1980.
• [25] C.F. Brown, K.N. Geiszler, MJ. Lindberg: "Analysis of 1291 in Groundwater Samples: Direct and Quantitative Results below the Drinking Water Standard", Appl. Geochemistry, 22, 648-655, 2007.
• [26] J.V. Crivello: "Diaryliodonium Salt Photo acid Generators. In Iodine Chemistry and Applications", John Wiley Sons, Inc., Hoboken, NJ. USA, 457-478,2014.
• [27] L.J. Carpenter: "Atmospheric Chemistry of Iodine. In Iodine Chemistry and Applications", John Wiley & Sons, Inc.: Hoboken, NJ, USA, 591-601, 2014.
• [28] R.A. Cos, WJ. Bloss, R.L. Jones, D.M. Rowley: "OIO and the Atmospheric Cycle of Iodine", Geophys. Res. Lett., 26,1857-1860,1999.
• [29] W.L. Chameides, D.O. Davis: "Iodine Its Possible Role in Tropospheric",Photochemistry. J. Geophys. Res. Ocean., 85, 7383-739S, 1980.
• [30] A.R.W. Raso, K.D. Custard, N.W. May, D. Tanner, M.K. Newburn, L. Walker, R.J. Moore, L.G. Huey, L Alexander, P.B. Shepson, et al.: "Active Molecular Iodine Photochemistry in the Arctic", Proc. Natl. Acad. Sci. USA,114,10053-10058, 2017.
• [31] Seidell, A. Solubilities of Inorganic and Organic Compounds. A Compilation of Quantitative Solubility Data front the Periodical Literature, J. Am. Med. Assoc. 1928, 91,1131. [Google Scholar]
• [32] R.A. Lewis: "Hawley's Condensed Chemical Dictionary, 15th ed. John Wiley & Sons, Inc.: Hoboken, NJ, USA, 2007,
• [33] K. Yuita: "Dynamics of Iodine, Bromine, and Chlorine in Soil: II. Chemical Forms of Iodine in Soil Solutions", Soli Sci. Plant Mutr., 38, 281-2S7,1992.
• [34] J. Li, Y. Wang, W. Guo, X. Xie, L.Zhang: "Factors Controlling Spatial Variation of Iodine Species in Groundwater of the Datong Basin, Northern China", Procedia Earth Planet. Sci., 7, 483-486, 2013.
• [35] W. Gottardi: "Iodine and Disinfection: Theoretical Study on Mode of Action, Efficiency, Stability, and Analytical Aspects in the Aqueous System", Arch. Pharm., 332, 151-157, 1999.
• [36] K. M. Halczuk, B. T. Karwowski: "Iodine supply in Poland - infants up to 6 months old". Pediatrie Endoerinology,.18.2.67, 61-70, 2019.
• [37] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności. Dz.U. 2010 nr 174 poz. 1184, 2010.
• [38] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności. Dz.U. 2024 poz. 420.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).